عرضه انواع زغال اخیرا پای ثابت فروشگاه‌های دزفول به ویژه مناطق شلوغ و پرتردد شده است؛ زغال‌های لیمو با قیمت هرکیلوگرم بین ۸۰۰ تا یک میلیون و ۲۰۰ هزار ریال و زغال بلوط با قیمت هر کیلوگرم بالای یک میلیون و ۵۰۰ هزار ریال به فروش می‌رسد.
فروش آسان انواع زغال در حالی است که هر درخت بزرگ، هر سال حدود ۲۳ کیلوگرم گاز سمی دی اکسید کربن را جذب و حدود ۲ هزار و ۷۰۰ کیلوگرم اکسیژن به هوا بر می‌گرداند؛ درواقع هر درخت تقربیا اکسیژن مورد نیاز ۲ انسان را در طول سال تامین می‌کند و با جذب گاز دی اکسید کربن، از گرم شدن دمای کره زمین جلوگیری می‌کند.
با وجود فواید بی‌شمار درخت به ویژه درختان جنگلی و کمیاب، نابودی چنین سرمایه ملی به بهانه تهیه زغال برای مصارف مختلف گناهی نابخشودنی است.
به گفته یکی از دوستداران محیط زیست، دزفول با داشتن بیشترین مساحت جنگل در استان خوزستان کمترین امکانات را برای حفاظت از جنگل‌ها دارد.
امین محراب به معضل تولید غیرمجاز زغال از چوب درختان جنگلی اشاره و بیان کرد: تولید غیرمجاز زغال روز به روز در حال افزایش است و روزانه حجم وسیعی از مساحت جنگل‌ها در دزفول قربانی این تولید غیرمجاز می‌شود.
جلوی عرضه مستقیم و آسان زغال غیرمجاز گرفته شود
این دوستدار محیط زیست با بیان اینکه این زغال‌ها به راحتی و بدون مشکل در سطح شهر دزفول به فروش می‌رسند، گفت: امکانات و بودجه‌های کم ادارات منابع طبیعی و محیط زیست و از همه مهمتر نبود پاسگاه منابع طبیعی در منطقه کوهستانی شمال دزفول باعث شده خسارات زیادی به طبیعت این مناطق وارد شود.
وی با اشاره به آسفالت جاده منتهی به سالندکوه و دیگر مناطق کوهستانی افزود: آسفالت این منطقه طبیعی به طور قطع تردد افراد سودجو و افرادی که برای تفریح به این مناطق می‌روند را بیشتر و خطرات فراوانی را متوجه این منطقه می‌کند.
محراب اضافه کرد: این موضوع، احداث پاسگاه منابع طبیعی و استفاده از هلی کوپتر در منطقه را ضروری می‌کند.
وی اظهارامیدواری کرد با آموزش، فرهنگ سازی و اعمال سخت گیرانه قانون شاهد جلوگیری از تولید و عرضه غیرمجاز زغال باشیم.
از دست دادن سرمایه چند هزار ساله برای کباب
رییس اداره حفاظت محیط زیست شهرستان دزفول نیز با انتقاد از تولید زغال از درختان جنگلی برای مصارفی نظیر کباب گفت: این کار باعث از دست رفتن سرمایه چند هزارساله در عرض چند دقیقه می‌شود.
مسعود نوری‌پور افزود: خسارت چنین اقدامی غیرقابل برگشت است و در واقع با چنین اقدامی، نسل بعد از ما نمی‌تواند شاهد خدمات درخت باشد.
وی فواید درخت در محیط زیست را یادآور شد و اظهارکرد: با وجود درختان شاهد حضور حشرات، پرندگان و برخی پستانداران هستیم در واقع زنجیره غذایی به واسطه این میکروکلیم‌ها، ماکروکلیم و اکوسیستم تکمیل می‌شود.
رئیس اداره حفاظت محیط زیست دزفول گفت: با بریدن و سوزاندن درختان در یک لحظه چنین سرمایه ارزشمندی از دست می‌رود؛ این موضوع در درختان جنگلی نیز از اهمیت بیشتری برخوردار است.
وی به خسارتی که در پی بریدن درختان جنگلی، دست کاشت و دیگر درختان حاصل می‌شود اشاره کرد و افزود: طرح‌هایی برای استفاده از چوب، برگ، زغال، مصارف دارویی، تولید نئوپان و ام دی اف با زراعت چوب اجرا می‌شود که نیازمند مدیریت خاص، هدایت سرمایه گذاران و توسعه این صنعت است که هر یک از نهادها باید به وظایف خود در این خصوص عمل کنند.
نوری‌پور اظهار کرد: طبق ماده ۶۸۸ مجازات اسلامی، آلوده کردن هوا جرم است که سوزاندن درخت نیز موجب آلودگی هوا می‌شود.
وی با بیان اینکه حفاظت محیط زیست وظیفه حفاظت از اثر طبیعی ملی، پارک ملی و منطقه حفاظت شده را دارد، افزود: محیط بانان به صورت مستمر در حال گشت زنی هستند ولی خارج از این محدوده‌ها، محیط زیست مسوولیتی ندارد و سازمان جنگل‌ها و منابع طبیعی باید ورود کند.
رئیس اداره حفاظت محیط زیست دزفول با بیان اینکه جریمه قطع درخت کنار حدود ۸۰ ملیون ریال است، گفت: جریمه قطع درختان مختلف متفاوت است ولی محیط زیست برای تخریب آشیانه پرندگان به عنوان مامنی برای گونه‌های جانوری می‌تواند از نظر قانونی شکایت کند که سال گذشته پنج مورد شکایت قطع درختان در دزفول تنظیم شد.
زغال گیری متمرکز در دزفول نداریم
به گفته رییس اداره منابع طبیعی و آبخیزداری دزفول، مطابق ماده ۲۵ قانون مبارزه با قاچاق کالا و ارز، حمل، عرضه، خرید، فروش و نگهداری چوب هیزم یا زغال حاصل از درختان جنگلی از جمله بلوط مطلقا ممنوع است.
محمد شفیعی زاده با بیان اینکه نوع زغال توسط کارشناسان منابع طبیعی قابل تشخیص است، افزود: به علت غنای فرهنگی اقوام و جایگاه بالای درخت بلوط در فرهنگ و سبک معیشت عشایر شهرستان دزفول تولید زغال جنگلی در حوضه استحفاظی شهرستان دزفول نادر است.
وی ادامه داد: زغال گیری از محصولات جنگلی به صورت متمرکز و جامع در دزفول نداریم البته زغال بلوط در فروشگاه‌های دزفول فراوان است که عمدتا از استان‌های همجوار وارد این شهرستان می‌شود.
به گفته رییس اداره منابع طبیعی دزفول، همیاران طبیعت و نیروهای منابع طبیعی با گشت زنی هرگونه قطع درخت در دورترین نقاط را رصد می‌کنند ضمن اینکه راه اندازی کوره زغال در فرهنگ عشایری و جنگل‌ها مرسوم نیست و اهالی منطقه تمام تلاش خود را برای حفظ منابع ملی دارند.
لزوم فرهنگ سازی برای مبارزه با تولید و عرضه زغال قاچاق
شفیعی زاده با تاکید بر اینکه سال گذشته کشفیات زغال درختان جنگلی در دزفول نداشتیم، گفت: نیازمند تشدید نظارت‌ها درخصوص فروش و دپوی زغال قاچاق در شهر هستیم و باید با فرهنگ سازی جلوی این کار را بگیریم چرا صرفا اقدامات سلبی از جمله جریمه بازدارنده نیست.
وی بر ضرورت ورود رسانه‌ها و فرهنگ سازی درخصوص خودداری از زغال گیری درختان جنگلی و خرید و فروش و مصرف آن تاکید کرد و افزود: باید مهلت قانونی در این خصوص داده و جلوی عرضه این محصولات گرفته شود.
رئیس اداره منابع طبیعی و آبخیزداری دزفول اظهار کرد: سال گذشته نشستی در محیط زیست با حضور تعزیرات حکومتی برگزار و گشت زنی‌هایی نیز انجام شد و قرار شد اتاق اصناف واحدهای متخلف که اقدام به عرضه و فروش زغال درختان جنگلی می‌کنند را جریمه کنند.
وی با اشاره به پیگیری‌های انجام شده از طریق اداره کل و دستگاه قضایی در این خصوص افزود: این اداره آمادگی لازم هم درخصوص فرهنگ سازی به کمک سمن‌ها و هم انجام اقدامات جبری برای مقابله با عرضه محصولات قاچاق را دارد.
ضرورت راه اندازی پاسگاه حفاظتی و ایستگاه اطفای حریق در شمال دزفول
شفیعی زاده به وسعت بالای حوزه جنگلی شهرستان دزفول اشاره کرد و گفت: یکی از نیازهای مبرم شهرستان برای جلوگیری از چنین اتفاقاقی، راه اندازی پاسگاه حفاظتی در شمال دزفول است که پیگیری‌های زیادی در این خصوص انجام شده و چندین بار مسوولان منابع طبیعی استان از جنگل‌های شمال دزفول بازدید کرده‌اند.
وی بر ضرورت اختصاص مکانی برای ایستگاه اطفای حریق در جنگل‌های شمال دزفول تاکید کرد و افزود: اگر در نقاط دور از جمله احمدفداله و دره کاید آتش سوزی رخ دهد تا رسیدن به نقطه موردنظر حدود هفت ساعت زمان می‌برد؛ حمایت هوایی نیز با توجه به دشواری هماهنگی‌ها امکان پذیر نیست.
رییس اداره منابع طبیعی و آبخیزداری دزفول بیان کرد: آخرین نظرات نسبت به این موضوع مثبت بوده، مکاتبات اولیه انجام شده و به دنبال مجوزهای لازم هستیم.
کمبود نیروی قرق بان در جنگل‌های دزفول
شفیعی زاده به کمبود نیرو در اداره منابع طبیعی نیز اشاره کرد و گفت: براساس استاندارد حفاظتی و وسعت شهرستان، دزفول نیازمند ۴۱ نیروی قرق بان است ولی فقط هشت نیرو معادل ۲۰ درصد استاندارد، به دزفول اختصاص یافته و فشار زیادی روی نیروها وارد است.
وی افزود: نیروهای حفاظت منابع طبیعی هیچ روز تعطیلی در هفته ندارند البته مکاتبات لازم برای کمبود نیرو انجام شده ولی تاکنون نتیجه‌ای حاصل نشده است.
با توجه به ضرورت جلوگیری از قطع درختان جنگلی برای تولید زغال انتظار می‌رود این موضوع از طریق دستگاه قضایی، فرمانداری و نهادهای مرتبط در دزفول پیگیری و نشست‌هایی در این خصوص برگزار شود.
باید با مصوبات قانونی جلوی تولید زغال از درختان جنگلی در دزفول گرفته شود تا در آینده پشیمانی حاصل نشود چرا که شهرستان دزفول حدود ۲۳۰ هزار هکتار جنگل، حدود ۶ هزار هکتار بیشه زار و ۱۱۲ هزار هکتار مرتع دارد و باید نهایت تلاش برای حفاظت از این منابع ملی صورت گیرد.