به گزارش خبرنگار ایرنا، روستای خُرنج پیرانشهر در فاصله ۴۰ کیلومتری شرق این شهرستان قرار دارد اما چیزی که در این روستا جدا مناظر طبیعی و جاذبه‌های طبیعی آن بیشتر مورد توجه گردشگران و مسافران است وجود سنگ‌هایی با شکل و اندازه‌های بزرگ است که در قسمت غربی این روستا قرار دارد.
سنگ‌های ایستاده و یا دراز کشیده‌ای که با چینش های خاص، جلب توجه می‌کنند و هر کدام شکل برخی حیوانات مانند فیل، عقاب، لاک‌پشت و اژدها را در خود نمایان می‌کنند و بدون اینکه با دست تراشی داده شده باشد.
برخی سنگ‌ها چندین تُن وزن دارند و زیر آنها مکان‌هایی برای مخفی شدن انسان و حیوانات نیز وجود دارد و به گفته اهالی روستا سال‌های قبل چشمه‌هایی در زیر آنها جاری بود و مردم از آب آن استفاده می‌کردند اما چند سالی است که این چشمه‌ها خشک شدند.
این سنگ‌ها سطحی صاف و روی برخی از آنها حفره‌هایی برای جمع شدن آب باران وجود دارد و در لابلای سنگ‌ها درختان و درختچه‌هایی رشد پیدا کردند که بیشتر انجیر و بادام کوهی بودند و در فصل برداشت مورد استفاده اهالی و حتی گردشگران قرار می‌گیرد.
بر بلندای یکی از سنگ‌های روستا لانه لک‌لکی وجود داشت که به نظر می‌رسید گویا امسال خالی مانده و صابش تاکنون مراجعه نکرده بود.
روستای خُرنج در پایین دست این مجموعه سنگ‌ها قرار دارد و خانه‌های روستایی تا نزدیکی سنگ‌ها پیش روی کرده است و اما ساختمان‌های جدید روستا در بخش پایینی روستا و در حاشیه جاده روستا که آن را به ۲ قسمت تقسیم کرده بود، دیده می‌شد.
از روستای خُرنج یک راه به سمت شرق کشیده شده که بخشی از آن آسفالت و بخشی هم شوسه است و امتداد آن به یک سه راهی ختم می‌شود که یکی به جاده «سه‌ری میدان» در مهاباد و دیگری به شهر نقده می‌رسد.
پس از تماشای سنگ‌های افسانه‌ای روستا و گرفتن عکس و فیلم یادگاری در کنار آنها، راهم را به سمت داخل روستا ادامه دادم و در جلو مغازه‌ای چند نفر از اهالی روستا نشسته بودند که به آنان ملحق شدم.
در نگاه نخست و از روی لهجه‌ام فهمیدند که غریب هستم، از آنان در مورد سنگ‌های افسانه‌ای روستا سوال پرسیدم.
یکی از آنان که کاک اسماعیل نام داشت و کمی شوخ طبع هم بود، رشته سخن را این گونه آغاز کرد که این سنگ‌ها از قدیم در حاشیه روستا قرار داشتند و نام روستا هم برگرفته از آنهاست و در زبان کُردی به مکانی که سنگلاخی باشد خورنج می‌گویند.
وی افزود: افسانه‌های زیادی در مورد این سنگ‌ها وجود دارد و برخی می‌گویند: گویا سال‌ها قبل شبی پیرزنی به این روستا وارد شده و از اهالی درخواست کمک کرده اما کسی وی را یاری نکرده به همین خاطر برای اهالی روستا دعا می‌کند که به سنگ تبدیل شوند.
کاک اسماعیل اضافه کرد: برخی دیگر می‌گویند گویا در گذشته یک زوج عاشق در روستا مورد آزار و اذیت قرار گرفتند و آنها دعا کردند که اهالی و هر آنچه در روستا وجود دارد تبدیل به سنگ شوند و بر اثر دعای آنها تمام اهالی و حیوانات روستا تبدیل به این سنگ‌های غول پیکر شدند.
وی گفت: سنگ‌ها قابلیت استفاده در خانه سازی را هم ندارند و به دلیل سخت بودن و داشتن حفره در درون آنها در بخش معدن هم کاربردی ندارند.
خُرنج مقصد گردشگران داخلی و خارجی است
دهیار روستای خُرنج پیرانشهر در گفت وگو با خبرنگار ایرنا اظهار کرد: هر سال در فصول مختلف گردشگران داخلی و خارجی از این جاذبه طبیعی گردشگری بازدید می‌کنند و مدتی قبل یک گروه گردشگری آلمانی به روستای ما آمده بودند.
انور عبدالله زاده افزود: این گردشگران آلمانی می‌گفتند که هیچ جای دنیا چنین سنگ‌های عجیبی مشاهده نکردند تنها در آفریقا نمونه این گونه سنگ‌ها در مقیاس کوچکی وجود دارد.
وی اضافه کرد: اهالی روستا از قدیم با این سنگ‌ها و زیبایی‌های آنها همسایه شدند و داستان‌ها و افسانه‌های زیادی درباره آنها می‌گویند که بیشتر ناشی از کنجکاوی ذهنی آنان است.
او ادامه داد: بیشتر سنگ‌ها دارای نام مخصوص هستند و یکی از آنها که شکل یک انسان در حال عبادت است به «به‌رده ملا» (سنگ روحانی) مشهور است.
وی اظهار کرد: در سال‌های قبل لک‌لک‌ها هم روی آنها لانه می‌ساختند اما چند سال است به دلیل خشک شدن چشمه‌های پیرامون آنها و فعالیت استخراج معادن، لک‌لک‌ها تمایلی برای لانه سازی روی آنها ندارند.
عبدالله زاده در مورد جنس و نوع سنگ‌ها گفت: سنگ‌ها از جنس گرانیت هستند و تاکنون ۲ واحد معدنی در این منطقه کارگاه استخراج دایر کردع اما سنگ‌ها به حدی سخت هستند که هر ۲ کارگاه بعد از مدتی فعالیت تعطیل شدند.
سنگ‌های افسانه‌ای خُرنج به عنوان اثر طبیعی در فهرست آثار ملی ثبت شدند
رییس اداره میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری پیرانشهر گفت: سنگ‌های افسانه‌ای روستای خُرنج در سال ۱۴۰۰ با حضور کارشناسان میراث فرهنگی به عنوان اثر طبیعی در فهرست آثار ملی ثبت شدند.
روستای خُرنج به عنوان یکی از روستاهای هدف گردشگری پیرانشهر انتخاب شده و وجود این سنگ‌ها و چند محوطه تاریخی دیگر در این منطقه بر اهمیت تاریخی و گردشگری آن افزوده استسلیمان بشیری افزود: روستای خُرنج به عنوان یکی از روستاهای هدف گردشگری پیرانشهر انتخاب شده و وجود این سنگ‌ها و چند محوطه تاریخی دیگر در این منطقه بر اهمیت تاریخی و گردشگری آن افزوده است.
وی اضافه کرد: خانه اربابی روستا، محوطه تاریخی پلاساوی، محوطه زیوه، محوطه کانی نبی و گرد خه‌زینه از جمله تپه‌های تاریخی حاشیه این روستا هستند، که همگی در فهرست آثار ملی به ثبت رسیدند.
بشیری از گردشگران و بازدید کنندگان سنگ‌های طبیعی روستای خُرنج و سایر آثار تاریخی خواست از تخریب این آثار و نوشتن یادگاری و خاطره نویسی بر روی آنها خودداری کنند.
وی با انتقاد از یادگارنویسی روی سنگ های خُرنج افزود: یادگارنویسی، آتش افروزی‌ها و کندوکاوهای هرچند کوچک، می‌تواند این سرمایه‌های طبیعی و ملی را نابود و از چرخه طبیعی خارج کند.
کم‌کم خورشید غروب می‌کرد و هوا داشت رو به تاریکی می‌رفت، اما تازه برایم مشخص شد این سنگ‌های افسانه‌ای چه آثار گرانبهایی هستند که در طول سالیان زیادی از آسیب سیل، باران و فرسایش در امان ماندند و اکنون تماشای آنها برای ما لذت بخش است.
در شب‌ها که کمی نور مهتاب و روشنایی خانه‌های روستایی حاشیه سنگ‌های خُرنج روی آنها می‌تابد و زیبایی سنگ‌های افسانه‌ای خُرنج دوچندان می‌شود ناخودآگاه این حس به انسان دست می‌دهد که این سنگ‌ها زمینی نیست و شاید شهاب سنگ هستند که از آسمان فرود آمده‌اند.
اما نکته آخر اینکه علاوه بر وجود چندین نوشته در ابعاد بزرگ بر روی آنها، پاک کردن جملات با رنگ کردن و تخریب دوباره سنگ‌ها، در قسمتی از محوطه آثاری از آتش و حتی آتش زدن لاستیک وجود داشت که نشان می‌داد، هنوز دغدغه و انگیزه لازم برای حفظ این آثار طبیعی گرانبها به اندازه کافی وجود ندارد.
متولیان امر و رسانه‌ها باید دست به دست هم دهند تا گردشگری «غیرآسیب زا» و «مسوولانه» در طبیعت را جایگزین وندالیسم (تخریب گرایی) و بهره برداری بی ضابطه و آسیب زننده کنیم.
نسل آینده کشور باید بدانند که در وادی ارزشمند تاریخ و طبیعت این سرزمین، چه ارزش‌ها نهفته است؛ تا فرزندان این سرزمین با احتیاط بر آستان مقدسش قدم بردارند و با جان و دل، حافظ آنها باشند و از انجام هر نوع اقدام آسیب زننده به هویت تاریخی و طبیعی این سرزمین خودداری کنند.
شاید در روزگاری نچندان دور مردم به اهمیت گردشگری سنگ‌های افسانه‌ای روستای خُرنج بیشتر پی بردند و پاشنه اقتصاد و درآمد اهالی این روستا روی این سنگ‌ها بچرخد.
روستای ۷۵۰ نفری خُرنج در فاصله ۴۰ کیلومتری شرق پیرانشهر، ۳۰ کیلومتری شمال نقده و ۵۰ کیلومتری غرب مهاباد واقع شده است.
پیرانشهر در جنوب آذربایجان غربی قرار دارد و در این شهرستان ۱۵۷ اثر تاریخی و ۲ اثر طبیعی شامل سنگ های روستای خُرنج و آبشار خرپاپ در فهرست آثار ملی ثبت شدند.