به گزارش خبرنگار ایرنا، شیراز و فارس مدال افتخار میزبانی از سومین حرم اهل بیت(ع) را به سینه دارد؛ شاهچراغ(ع) چون نگینی در قلب پایتخت فرهنگ و تمدن ایران می‌درخشد و سالانه میلیونها زائر دوستدار این تبار محترم را به پابوسی خود می‌کشاند.
شیراز خانه و آرامگاه سعدی شیرین سخن، حافظ بلندآوازه، خواجوی کرمانی و قاآنی شیرازی است؛ تنفس در هوای شاعرانه حافظیه و سعدیه همواره برای ایرانیان لطیف طبع و هنر دوست جذابیت ویژه‌ای داشته و ایرانگردان و جهانگردان بسیاری را به شهر شعر و ادب ایران فراخوانده است.
فارس مهد تاریخ و تمدن کهنی است که یادگارانش کماکان در سراسر این استان پابرجاست؛ از تخت جمشید، پاسارگاد، نقش رستم، بیشابور و کاخ اردشیر و ساسان گرفته تا مجموعه زندیه و باغ‌ها، بافت تاریخی و خانه‌های سده‌های نزدیک‌تر که که هر یک قابی از تاریخ دیرینه و هنر کم‌نظیر ایرانیان را پیش دیدگان مهمانان این استان به نمایش می‌گذارد.
شیراز از قطب‌های پزشکی و درمانی ایران نیز به شمار می‌رود و غیر از هم‌وطنان ایرانی، سالانه میزبان شمار بالایی از مردم کشورهای همسایه است که برای درمان به این شهر سفر می‌کنند و به گواه آمارهای دانشگاه علوم پزشکی شیراز جمعیت‌شان به طور میانگین در ماه به حدود یکهزار و ۵۰۰ نفر می‌رسد.
فارس گسترده با ۳۷ شهرستان چکیده‌ای از ایرانی کوچک است و طبیعت چهارفصل آن محمل جاذبه‌های گردشگری بسیاری است که قابلیت بسیاری را برای فعال‌سازی گردشگری کشاورزی و اکوتوریسم مهیا می‌کند.
همه اینها به همراه غنای میراث ناملموس فرهنگی فارس، فضای این استان را برای پویایی اقتصاد گردشگری بی‌بدیل کرده است و آیت الله سید ابراهیم رئیسی نیز در نخستین سفر هیات دولت سیزدهم به فارس بر اهمیت و لزوم توجه به عرصه اقتصادی این استان تاکید کرد.
رییس جمهور ۲۲ مهرماه ۱۴۰۰ در شیراز از فارس به عنوان یک قطب فرهنگی و تمدنی یاد کرد که باید مورد توجه قرار گیرد تا در پرتو آن فرهنگ ایرانی به عصرها و نسل‌ها معرفی شود.
آیت الله رئیسی با بیان اینکه فارس مهد تمدن و فرهنگ و ادب فارسی و حرم سوم اهل بیت (ع) در ایران اسلامی است، تاکید کرد: همه اینها بیانگر ظرفیت‌های فرهنگی و تمدنی است که باید برای توسعه گردشگری فعال شود.
وزیر میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی دولت سیزدهم نیز در بازدید از پاسارگاد با بیان جایگاه بین‌المللی و منحصر به فرد این مجموعه در تمدن بشری از قابلیت‌های گردشگری فارس سخن گفت و اعلام کرد که ۲۰ میلیارد تومان اعتبار قطعی به توسعه منطقه گردشگری پاسارگاد در سفر استانی هیات دولت به استان فارس تخصیص داده شد.
چکیده‌ای از داشته‌های صنعت گردشگری فارس
بر اساس داده‌های اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان فارس، این استان یکهزار و ۲۰۰ واحد تاسیسات گردشگری دارد که واحدهای اقامتی، دفاتر خدمات مسافری و مجتمع‌های گردشگری را شامل می‌شود.
به گفته سرپرست معاونت گردشگری این اداره کل، استان فارس ۳۷۵ دفتر خدمات مسافرتی دارد و از ۶۵۰ واحد اقامتی برخوردار است.
به گفته روح‌الله روانشاد ظرفیت اقامتی این استان ۱۰ هزار اتاق و ۲۵ هزار تخت است که ۹هزار و ۵۰۰ تخت آن مربوط به هتل و هتل آپارتمان‌ها است و بقیه در واحدهای بومگردی، خانه مسافرها و دیگر اماکن اقامتی قرار دارد.
پیش‌نیازهای گردشگری فارس برای شکوفایی اقتصادی و راهکارهای پیش‌رو
با همه ظرفیت‌های بیان شده و شاخصه بی‌بدیل تمرکز شاخه‌های متعدد گردشگری در فارس اما هنوز کم نیستند نداشته‌هایی که هر یک به گونه‌ای مانع از قد کشیدن این صنعت بر بستر مساعد این استان می‌شود.
به گفته دکتر مسلم باقری عضو هیات علمی بخش مدیریت جهانگردی و گردشگری دانشگاه شیراز، ویژگی متمایز استان فارس وجود همزمان گونه‌های متمایز گردشگری است؛ اگر مسافران برای دیدن جاذبه‌های تاریخی به اصفهان یا برای مذهبی به مشهد مقدس و قم سفر می‌کنند، فارس همزمان از قابلیت‌های کافی برای گردشگری تاریخی، فرهنگی، طبیعی، مذهبی، اکوتوریسم و حتی گونه‌های جدیدتر مانند گردشگری خوراک، سلایق ویژه و پرنده‌نگری برخوردار است.
اما به عقیده این استاد دانشگاه همین مزیت گستردگی، کم شدن حوزه تمرکز را در توسعه گردشگری فارس به دنبال دارد و مانع از آن شده تا "بال‌های گردشگری این استان به پروازدرآید"؛ باقری معتقد است یکی از دلایلی که سبب شده تا این صنعت در استان پر ظرفیتی چون فارس چنان که باید شکوفا نشود، فقدان سطح کلان مدیریتی در کثرت سلایق گردشگری است به طوری که شاهد هم‌افزایی گونه‌های متعدد گردشگری در استان نیستیم.
او راهکار را در شورای عالی گردشگری استان به ریاست استاندار فارس دنبال می‌کند؛ شورایی که باید بستر حضور و هم‌اندیشی فعال بخش خصوصی و دولتی باشد تا صنعت گردشگری با هدف افزایش جذب و هزینه‌کرد گردشگران به این استان مدیریت شود.
استاد مدیریت جهانگردی و گردشگری دانشگاه شیراز به خبرنگار ایرنا می‌گوید: یه این منظور گونه‌های مختلف گردشگری استان فارس باید از ظرفیت‌های یکدیگر استفاده کنند به گونه‌ای که یک پکیج کامل به گردشگران ارایه شود تا اگر مسافری برای استفاده از ظرفیت پزشکی و درمانی شیراز به این استان سفر کرده، از گردشگری خوراک و هنر، تاریخ و فرهنگ فارس نیز استفاده کند.
دومین عاملی که از نظر باقری بال پرواز صنعت گردشگری استان فارس را محدود کرده کمبود سرمایه‌گذاری در زیرساخت‌های این حوزه است.او بیان می‌کند: این صنعت در فارس اشتغال بسیار بالایی دارد اما هنوز آنطور که شایسته است شکوفا نشده و نمی‌توان گفت واحدهای گردشگری این استان اکنون قدرتمند هستند.
باقری می‌گوید برخی از کمبودها مانند ضعف در هتلینگ، بازاریابی، نبود خط پرواز مستقیم از شیراز دست‌کم به کشورهای همسایه، نداشتن جاذبه‌های مکمل همچون پارک‌های گردشگری مانند پارک خوراک، مشاهیر و مفاخر، ورزشی و هنری و برخی دیگر از کمبودها سبب شده تا ماندگاری گردشگران خارجی در این استان به ۱.۵ تا ۲ روز برسد در حالی که فارس این ظرفیت را دارد تا مسافران آن دست‌کم سه تا چهار روز در آن اقامت کنند.
استاد دانشگاه شیراز راهکار دستیابی به بسیاری از این نداشته‌ها را تقویت سرمایه‌گذاری در صنعت گردشگری فارس می‌داند؛ سرمایه‌ای که اکنون به اندازه کافی به این سو نمی‌آید و باید با تسهیل شرایط، قوانین و مشوق‌ها برای شکوفایی صنعت توریسم جذب شود.
باقری با تاکید بر لزوم تقویت زیرساخت‌های حمل و نقل، هتلینگ و تنوع بخشی به جاذبه‌ها، می‌گوید: تاب‌آوری صنعت گردشگری فارس باید در برابر شُک‌های اقتصادی تقویت شود.
به عقیده او در ابتدا باید زیرساخت‌ها برای جذب گردشگران داخلی به اندازه کافی فراهم شود تا بتوان در شرایط مناسب از ظرفیت توریست‌های خارجی نیز بهره‌برد چرا که استفاده از این ظرفیت بسته به توافقات و اتفاقات بین‌المللی است و نباید صنعت گردشگری را وابسته کرد.
پاسخ‌هایی از مسئول گردشگری؛ برنامه‌هایی برای توسعه گردشگری فارس
برای بررسی برخی از این کاستی‌ها و راهکارهای مطرح شده با سرپرست معاونت گردشگری اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان فارس به گفت‌وگو پرداختیم.
روح‌الله روانشاد هم با بیان اینکه به طور حتم زیرساخت‌های گردشگری فارس اعم از هتلینگ، حمل و نقل ریلی و هوایی و جاذبه‌های گردشگری مکمل باید تقویت شود، می‌گوید: اکنون برای توسعه اقتصاد گردشگری فارس در سه محور پایلوت برنامه ریزی شده است.
به گفته او در قالب گردشگری مذهبی قرار است تورهای بازدید از مساجد و بقاع متبرکه با حضور روحانیون متخصص در قالب راهنمایان گردشگری برگزار شود.
روانشاد همچنین از رایزنی برای راه‌اندازی و افزایش خط پروازی شیراز – عراق و برعکس با یکی از شرکت‌های هواپیمایی خبر داد تا از این محل به رونق گردشگری مذهبی و سلامت شیراز کمک شود.
او اینجا این پرانتز را هم باز می‌کند که از میان دیگر حوزه‌ها گردشگران کشور چین درخواست بالایی برای سفر به شیراز دارند در حالی که نه تنها خط پروازی مستقیم از شیراز به این کشور وجود ندارد، بلکه این خط هوایی به تهران نیز محدود است و باید تقویت شود.
سرپرست معاونت گردشگری اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان فارس، دومین محور را توسعه گردشگری سلامت این استان عنوان می‌کند؛ گونه‌ای از گردشگری که بر اساس آمارهای رسمی سالانه حدود ۱۴ هزار گردشگری خارجی را راهی شیراز می‌کند.
روانشاد می‌گوید: انجمن گردشگری سلامت با حضور این اداره‌کل، دانشگاه علوم پزشکی و استاندار فارس تشکیل شده تا دفاتر فعال در این عرصه سامان‌مند شوند و راه برای ارتقای این گونه گردشگری در فارس هموارتر شود.
به گفته او اکنون ۸۰ دفتر خدمات مسافرتی مجوز فعالیت در گردشگری سلامت را دریافت کرده‌اند.
او معتقد است که توسعه این گونه گردشگری فرابخشی و نیازمند ایجاد دهکده گردشگری سلامت در جوار واخدهای درمانی است و دانشگاه علوم پزشکی باید در این زمینه برنامه کوتاه و بلند مدت خود را ارایه کند.
روانشاد البته این نکته را نیز یادآور می‌شود که نباید ظرفیت گردشگری سلامت را محدود به حوزه پزشکی دانست بلکه آب درمانی و گیاهان دارویی نیز ظرفیت بالایی در این عرصه است که باید به کار گرفته شود.
سرپرست معاونت گردشگری اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان فارس، سومین محور فعالیت پایلوت گردشگری این استان را تورهای عشایری عنوان می‌کند که به تازگی راه افتاده می‌رود تا دفاتر خدمات گردشگری را نیز در این زمینه فعال کند.
به عقیده او فعال شدن این شاخه گردشگری ضمن تنوع بخشی به صنعت توریسم استان، کمک شایانی برای اقتصادی عشایری فارس خواهد بود.
روانشاد درباره هم‌افزایی گونه‌های متعدد گردشگری استان فارس و ارایه یک پیکیج به مسافران داخلی و خارجی این استان، معتقد است که دفاتر خدمات گردشگری باید در این حوزه فعالیت کنند، آنها یک برنامه چند روزه برای مسافران ارایه می‌کنند و باید متناسب با خواست گردشگری بسته‌ای از جاذبه‌های فارس را به آنها ارایه کنند.
او درباره ظرفیت شاخه نوظهور گردشگری خوراک در فارس نیز می‌گوید: در میان فهرست غنی میراث ناملموس فرهنگی این استان، تا کنون ۲۰ غذا و دسر ثبت ملی شده و ۳۰ مورد دیگر نیز مستند نگاری و پرونده‌سازی شده تا به ثبت برسد.
روانشاد با اشاره به ظرفیت بالای این گونه از توریسم، از آغاز کلاس‌های آموزشی خوراک ملل و خوراک‌های خاص فارس خبر داد و به نمونه‌هایی از تحرک‌های یکسال اخیر حوزه گردشگری خوراک استان اشاره کرد.
کثرت شاخه‌های گردشگری فارس گنجینه‌ای است که برای پویایی و قد کشیدن نیازمند وحدتی راهگشا است تا زمینه را برای دستیابی به اقتصادی بالنده فراهم کند.
در این میان رفع کاستی‌ها می‌تواند به شکوفایی بیشتر اقتصاد گردشگری فارس کمک کند و این مهم مورد توجه دولت سیزدهم نیز قرار گرفته است چرا که رییس جمهور در سفر به فارس گفت: در استان فارس، هم گردشگری سلامت و هم سیاحت و اقتصاد گردشگری باید فعال شود و برای این منظور برنامه ریزی نیز شده است.