آذربایجان غربی یکی از استان‌های خوش آب و هوا با دشت و کوهپایه‌های سرسبز و تنوع گیاهی بسیار بالا با بیش از یک هزار و ۵۰۰ گونه گیاهی است که ییلاقات آن، منطقه‌ای غنی و مساعد برای زنبورداری است.
این استان با رشد خوب سالانه پنج درصد در صنعت زنبورداری توانسته در سال‌های اخیر رتبه اول کشور را در تولید عسل کسب کند و زنبورستان های مدرن آن هر روز در حال افزایش است.
رییس جهادکشاورزی آذربایجان غربی گفت: حدود ۲۴ درصد عسل تولیدی کشور در این استان تولید می‌شود که علاوه بر مصرف در بازارهای داخلی بخشی از آن به کشورهای عربی حوزه خلیج فارس هم صادر می‌شود.
خسرو شهبازی روز جمعه در گفت وگو با خبرنگار ایرنا با بیان اینکه موضوع برند از عمده دغدغه‌های تولیدکنندگان استان در راستای صادرات عسل است، افزود: توان رقابت در بازارهای بین المللی به وجود برند بستگی دارد و برندهای استانی به همت اتحادیه تولیدکنندگان عسل و پیگیری‌های مستمر سازمان، مراحل نهایی ثبت خود را طی می‌کند ولی باید بدنبال یک برند ملی بود.
ایرنا: چند کندو در آذربایجان غربی وجود دارد و میانگین تولید از هر کندوی مدرن و سنتی در استان چه میزان است؟
شهبازی: متوسط تولید از هر کندوی مدرن ۱۷ کیلوگرم و از کندوهای بومی ۵.۵ کیلوگرم بوده و در مجموع در سطح استان، بیش از یک میلیون و ۳۴۵ هزار کندو وجود دارد که از این میزان ۱۱۰ هزار و ۴۷۱ کندو بومی و بقیه مدرن هستند.
ایرنا: مهمترین شهرستان‌های تولید کننده عسل استان کدام مناطق هستند و چند نفر اشتغالزایی در این بخش ثبت شده است؟
شهبازی: خوی با داشتن بیش از ۳۹۰ هزار کندو و تولید بیش از ۱۲ هزار تن عسل، مقام اول استان را در تولید عسل به خود اختصاص داده که در بخش صنعت زنبورداری شهرستان بیش از یک هزار ۴۰۰ نفر فعال هستند. شهرستان خوی با داشتن بیش از ۳۹۰ هزار کندو و تولید بیش از ۱۲ هزار تن عسل، مقام اول استان را در تولید عسل به خود اختصاص داده که در بخش صنعت زنبورداری شهرستان بیش از یک هزار ۴۰۰ نفر فعال هستند.
وجود بزرگترین شرکت زنبورداری کشور در خوی این شهرستان را به قطب اول پرورش زنبور عسل و تولید فرآورده‌های آن در استان آذربایجان غربی تبدیل کرده است.
در حال حاضر تعداد بهره برداران این صنعت که بطور مستقیم فعالیت دارند، ۶ هزار و ۱۶۵ نفر بوده که بیش از پنج هزار نفر به صورت فصلی در زنبورستان‌ها مشغول به کار هستند.
ایرنا : پیش بینی میزان تولید عسل برای امسال چه میزان بوده و چه اقداماتی در زمینه آموزش برای بهره برداران داشتید؟
شهبازی: پیش بینی می‌شود امسال بیش از ۳۲ هزار تن عسل در زنبورستان های استان تولید و روانه بازار مصرف شود.
ایرنا: میزان اشتغالزایی صنعت پرورش زنبور عسل در استان چقدر است؟
شهبازی: در حال حاضر تعداد بهره برداران این صنعت که به طور مستقیم فعالیت دارند، ۶ هزار و ۱۶۵ نفر بوده و تعداد بیش از پنج هزار نفر به صورت فصلی در زنبورستان‌ها مشغول به کار هستند.
این استان امسال مقام اول کشوری را از لحاظ تعداد کندو و تولید عسل به خود اختصاص داده و با ۱۶ تعاونی زنبور داری تحت پوشش در تهیه و توزیع نهاده های زنبورداری فعالیت چشم گیری را دارد.
پرویز بستانچی معاون تولیدات دامی سازمان جهاد کشاورزی آذربایجان غربی هم در این زمینه به سوالات خبرنگار خبرنگار ایرنا اینگونه پاسخ گفت.
ایرنا: چند واحد بسته‌بندی عسل در استان فعال است
بستانچی: استان چهار کارخانه بسته بندی عسل به صورت مدرن و اتوماتیک در شهرستان‌های ارومیه، خوی و مهاباد دارد و ۶ کارگاه بسته بندی عسل نیز در شهرهای مختلف در فراوری و صنایع تبدیلی این محصول فعالیت دارند.
ایرنا: در زمینه افزایش دانش بهره برداران چه اقداماتی انجام شده است؟
بستانچی: آموزش‌های مقدماتی و پیشرفته در تولید عسل و فرآورده‌های آن گام مهمی است که بخش ترویج جهاد کشاورزی در این راستا برداشته و نتایج مستقیم آن امسال نیز در تولیدات فعالان این بخش به نمایش گذاشته شده است.
برگزاری دوره مقدماتی پرورش زنبور عسل درجه یک و ۲ در طول سال اجرا می شود و همچنین با توجه به لزوم تولید فراورده های دیگر از عسل و خروج از صنعت تک محصولی در این بخش برای نخستین بار در استان دوره پیشرفته نحوه تولید ژله رویال به شکل صنعتی برگزار شده است که با استقبال زنبورداران استان مواجه شد.
به روزرسانی آموزش‌های مرتبط با زنبورداری و پرورش زنبور عسل همواره جزو برنامه‌های جهاد کشاورزی در بخش ترویج برای بهره‌برداران است.
بطوریکه میزان رشد سالانه در صنعت زنبورداری استان پنج درصد بوده که بیانگر موفقیت برنامه‌های ترویجی این بخش است.
ایرنا: توزیع نهاده‌ها برای زنبورستان ها چگونه و به چه طریقی است؟
بستانچی: توزیع شکر به ازای هر کندو ۲۰ کیلوگرم سالانه و در مهر ماه در استان انجام می‌شود و نهاده‌های تخصیص یافته نیز از طریق اتحادیه‌ها به تفکیک شهرستان‌ها و با نظارت و بازرسی انجام می‌شود.
تولید عسل در استان به صورت تک محصولی نیست بلکه تولید ژله رویال، بره موم، گرده گل، موم و زهر زنبور نیز در زنبورستان های استان انجام می‌شود.
زنبورهای عسل نیاز به مکانی آرام و دشت‌هایی پر گل دارند و تا ۲ کیلومتر می‌توانند پرواز و گرده افشانی کنند لذا دشت‌های ارومیه مکانی زیبا و بکر برای این کار تولیدی است.
مدیر اتحادیه زنبور داران آذربایجان غربی نیز به خبرنگار ایرنا گفت: هم اکنون قیمت هر کیلوگرم گرده ۱۳۰ هزار تومان، عسل در عمده فروشی ۸۰ هزار تومان و در خرده فروشی‌های استان که دلالان دخیل هستند ۱۵۰ هزار تومان، ژل رویال هر کیلوگرم ۱۱ میلیون تومان و بره موم یک میلیون تومان عرضه می‌شود.
به گزارش ایرنا، زنبور عسل یکی از شگفت انگیزترین مخلوقات خداوند بوده و ارزش اقتصادی گرده افشانی زنبور عسل بسیار بیشتر از عسل و موم تولید شده توسط این حشره مولد است.
کارشناسان معتقدند که «حذف زنبور عسل از چرخه تولید به منزله هشدار زیست محیطی است چون زنبورها برای تنوع زیستی و بقای بشریت لازم هستند»
در کنار مردم تلاشگری که پرورش زنبور عسل را نسل به نسل و از طریق فعالیت‌های ترویجی جهاد کشاورزی آموخته‌اند، وجود مراتع غنی و آب و هوای مساعد موجب توسعه صنعت زنبورداری در آذربایجان غربی شده و رتبه اول تولید عسل کشور را به این استان کوهستانی اختصاص داده است.