به گزارش خبرنگار ایرنا، صندوق مرمت احیا و بهره برداری از بناهای تاریخی از سال ۱۳۸۴ فعالیتش را در سطح کشور آغاز کرده است و بدنبال بهره گیری از ظرفیت بخش خصوصی برای تکمیل و مرمت بناهای تاریخی کشور است.
در این راستا دادن امکان، به بخش خصوصی برای ورود به عرصه درآمد زایی و تولید اشتغال از دیگر اهداف صندوق احیا است تا بخش خصوصی بتواند از اماکن تایخی کاربری های متفاوتی همچون اقامتی، تفریحی، صنایع دستی و فرهنگی داشته باشد.
به همین منظور پوست اندازی بناهای تاریخی مازندران و خروج این بخش از آثار تاریخی از حالت انزوا، رکود و تخریب با واگذاری بناها به بخش خصوصی کلید خورد و در زمان آغاز اجرای این طرح لیستی از بناهای تاریخی قابل واگذاری به سازمان وقت میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری ارائه شد.
در مازندران تاکنون با واگذاری هفت بنای تاریخی این روند در حال پیگیری است و موفقیت در انجام این تجربه باعث شده تا پایِ این واگذاری های اصولی و کارشناسی شده به دیگر بناهای تاریخی استان نیز باز شود.
در همان زمان نام ۱۰ بنای تاریخی مازندران که قابلیت واگذاری به بخش خصوصی داشتند به این سازمان اعلام شد. پس از آن با دستور سازمان کشوری واگذاری بناهای تاریخی که در لیست موردنظر قرار داشت آغاز شد و در سال ۱۳۹۵ نخستین بنای تاریخی مازندران به بخش خصوصی واگذار شد.
خانه "آقاجان نسب "به عنوان نخستین بنای تاریخی واگذار شده استان به بخش خصوصی است که این خانه پشت گنجینه دیگر بنای تاریخی بابل قرار دارد.
خانه "منوچهری" در آمل و "کاخ چایخوران" در چالوس دیگر بناهای تاریخی مازندران که به بخش خصوصی واگذار شد و اقدامات ترمیم بنا از سوی بخش خصوصی انجام شده و اکنون به بهره برداری رسیده است.
خانه های تاریخی "رمدانی" در ساری و "نجفی" بابل نیز به بخش خصوصی واگذار شده است و اقدامات برای مرمت بنا در حال انجام است و پس از پایان مرمت این واحدها نیز به جرگه واحدهای پذیرایی می پیوندند و آماده پذیرایی از مردم خواهند بود.
دو کاروانسرای سنگی کندوان و گدوک نیز به مجموعه های خصوصی واگذار شده است و عملیات ترمیم این کاروانسراها نیز در حال انجام است و پیش بینی می شود تا دو سال آینده نیز این کاروانسراها به مجموعه های پذیرایی استان اضافه شوند.
امسال دو بنای تاریخی دیگر مازندران شامل خانه های "شفاهی" و "عبادی" واقع در آمل به بخش خصوصی واگذار خواهد شد.
بارها در رسانه ها اخباری مبنی بر تخریب و آسیب بناهای تاریخی مازندران مخابره می شد که همواره مسوولان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان در اختیار نبودن مالکیت این بناها توسط نهادهای میراثی را علت این امر اعلام می کنند و هر ازگاهی نیز وقوع اتفاقات دلخراش فرهنگی در این بناها موجب جریحه دار شدن حس تعلق خاطر تاریخی مردم می شود.
آتش سوزی مسجد جامع ساری از جمله این اتفاقات دلخراش برای یک بنای تاریخی مازندران بود که در آنزمان نیز اقدام غیر اصولی و غیر کارشناسی در نصب وسایل سرمایشی منجر به بروز چنین حادثه ای شده است.
اما اقدام برای واگذاری بناهای تاریخی به بخش خصوصی با نظارت اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری را می توان راهکاری برای خروج از چنین بحران هایی دانست.
در لیست آنزمان اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری مازندران، نام خانه ها و کاخ های تاریخی دوره قاجاریه و پهلوی استان از جمله خانه های رمدانی ساری، آقاجان نسب بابل، کاخ چایخواران چالوس که بدلیل کمبود اعتبار سالها در کنج محله های استان خاک می خوردند قرار داشت و اکنون با اجرای این طرح هفت بنای تاریخی از این وضعیت انزوا خارج شده و اکنون به عنوان نمادی از تاریخ و فرهنگ استان با کاربری های جدید میزبان مردم می باشند.
بنا به آمار ارائه شده از سوی معاونت میراث فرهنگی اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری مازندران ۸۰ اثر میراث فرهنگی کشور در این استان وجود دارد که این آثار شامل بناهای تاریخی، آداب و رسوم و فرهنگ های مناطق مختلف استان است.
حجم بیشتر آثار فرهنگی ثبت شده مربوط به بناهای تاریخی است که ۴۰درصد این آثار را تشکیل می دهند و همچنین خانه قدیمی که در میراث فرهنگی ثبت و جزو بناهای حفاظتی محسوب می شوند.
شروع واگذاری بناهای تاریخی مازندران با خانه آقاجان نسب در بابل
جانشین معاون میراث فرهنگی اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری مازندران گفت: صندوق مرمت احیا و بهره برداری از بناهای تاریخی در دهه ۸۰ در سازمان آنزمان میراف فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری کشور شکل گرفت و بعد از ۲ سال از شکل گیری این صندوق، واگذاری بناهای تاریخی این سازمان به بخش خصوصی برای بهره برداری تعریف شده کلید خورد.
ابوالفضل نیکوبیان در گفت و گو با خبرنگار ایرنا افزود :در همان زمان نام ۱۰ بنای تاریخی مازندران که قابلیت واگذاری به بخش خصوصی داشتند به این سازمان اعلام شد.
وی ادامه داد : پس از آن با دستور سازمان کشوری واگذاری بناهای تاریخی که در لیست موردنظر قرار داشت آغاز شد و در سال ۱۳۹۵ نخستین بنای تاریخی مازندران به بخش خصوصی واگذار شد.
جانشین معاون میراث فرهنگی اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری مازندران از خانه "آقاجان نسب "به عنوان نخستین بنای تاریخی واگذار شده استان به بخش خصوصی نام برد و افزود:این خانه پشت گنجینه دیگر بنای تاریخی بابل قرار داد.
وی اظهار داشت :بعد از دو سال عملیات مرمت و بازسازی از سوی سرمایه گذار و بخش خصوصی این بنا روی پا شد و از حالت مخروبه قبلی خارج شد و به عنوان یک مجموعه پذیرایی به مردم خدماتدهی می کند.
نیکوبیان گفت : خانه "منوچهری" در آمل و "کاخ چایخوران" در چالوس دیگر بناهای تاریخی مازندران که به بخش خصوصی واگذار شد و اقدامات ترمیم بنا از سوی بخش خصوصی انجام شده و اکنون به بهره برداری رسیده است.
وی افزود:خانه های تاریخی "رمدانی" در ساری و "نجفی" بابل نیز به بخش خصوصی واگذار شده است و اقدامات برای مرمت بنا در حال انجام است و پس از پایان مرمت این واحدها نیز به جرگه واحدهای پذیرایی می پیوندند و آماده پذیرایی از مردم خواهند بود.
جانشین معاون میراث فرهنگی اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری مازندران همچنین گفت :واگذاری بناهای تاریخی استان به بخش خصوصی فقط به خانه های قدیمی خلاصه نشده است و برخی کاروانسرواها نیز برای این منظور در نظر گرفته شده است.
وی توضیح داد: به همین منظور دو کاروانسرای سنگی کندوان و گدوک نیز به مجموعه های خصوصی واگذار شده است و عملیات ترمیم این کاروانسراها نیز در حال انجام است و پیش بینی می شود تا دو سال آینده نیز این کاروانسراها به مجموعه های پذیرایی استان اضافه شوند.
نیکوبیان ادامه داد: امسال دو بنای تاریخی دیگر مازندران شامل خانه های "شفاهی" و "عبادی" واقع در آمل به بخش خصوصی واگذار خواهد شد.
وی گفت: در واگذاری بناهای تاریخی به بخش خصوصی کاربری پذیرایی، گردشگری و فرهنگی مورد نظر است و برای رعایت این مسائل بازدید کارشناسان کشوری و استانی وزارت میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری از بناهای واگذار شده همواره مورد نظر است.
جانشین معاون میراث فرهنگی اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری مازندران گفت که مالکیت ۴۰ بنای تاریخی ثبتی در اختیار نهادها و ادارات استان است که میراث فرهنگی نمی‌تواند هیچ دخل و تصرفی در این آثار داشته باشد.
ابوالفضل نیکوبیان افزود : این بناهای تاریخی شامل خانه ها و حتی کارخانه هستند که با توجه به قدمت و ارزشی که دارند در فهرست آثار ملی نیز ثبت شده اند.
وی ادامه داد : ۸۰ اثر میراث فرهنگی کشور در این استان وجود دارد که این آثار شامل بناهای تاریخی، آداب و رسوم و فرهنگ های مناطق مختلف مازندران است. که حجم بیشتر آثار فرهنگی ثبت شده مربوط به بناهای تاریخی است که ۴۰درصد این آثار را تشکیل می دهند و همچنین خانه قدیمی که در میراث فرهنگی ثبت و جزو بناهای حفاظتی محسوب می شوند.
واگذاری های اصولی گامی برای خروج از انزوای و تخریب بناهای تاریخی
جانشین معاون میراث فرهنگی اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری مازندران گفت: با توجه به اینکه مالکیت این بناها با ادارات و دستگاههای مالک حفاظت و مرمت این بناها براساس قانون بر عهده صاحب بنا است که در صورت مرمت این کار می بایست زیرنظر کارشناسان میراث فرهنگی انجام شود تا آسیب و خدشه ای در هویت تاریخی با ایجاد نشود.
وی با اشاره به طرح طرح واگذاری بناهای تاریخی به بخش خصوصی از ادارات و دستگاه های اجرایی استان مازندران که بناهای تاریخی جزء‌املاک آنها به شمار می روند خواست تا در صورت امکان این بناها را به بخش خصوصی واگذار نمایند تا ضمن مرمت با تغییر کاربری تفریحی و گردشگری این فضاها مورد استفاده عموم قرار گیرد.
نیکوبیان با استقبال از واگذاری بناهای تاریخی به بخش خصوصی آن را نقطه امیدی برای بازگشت این بخش از آثار تاریخی منطقه به جامعه دانست و گفت : بدلیل نبود اعتبارات سالها درب این بناها بسته بود و مردم از دیدن آنها محروم بودند.
وی افزود: اما اکنون با انجام این روند واگذاری ها وضعیتی بوجود آمده است که شاهدیم مردم علاوه بر استفاده از ظرفیت فضای تفریحی بوجود آمده در این بناها در قالب کافه و رستوران می توانند بنای تاریخی نیز بازدید کنند و این آثار را ببینند.