به گزارش خبرنگار ایرنا، قزوین از گذشته های دور دارای ظرفیت‌های قابل توجهی در بخش صنایع دستی بوده و به همین منظور امروزه تولید صنایع دستی در بناهای تاریخی این شهر به صورت زنده انجام می‌شود تا گردشگران به طور مستقیم با فرآیند تولید هنرهای دستی این منطقه از کشور بیشتر آشنا شوند.
به گفته کارشناسان، مسوولان خانه صنایع دستی رئوفی در سال های اخیر با تجهیز دستگاه هایی مطابق با نوع فعالیت هنرمندان و صنعتگران و در اختیار قراردادن آنها به صورت دوره ای به فعالان حوزه صنایع دستی، جهت تقویت و افزایش سطح کیفی محصولات صنایع دستی و ایجاد خلاقیت و نوآوری در این عرصه و از همه مهمتر اشتغالزایی، تلاش هایی را به عمل آورده اند.
هم اکنون در این خانه تاریخی (خانه رئوفی) رشته تراش و نقاشی روی شیشه که از انواع صنایع دستی بومی استان قزوین نیز به شمار می رود شامل انواع تزئینات شیشه های بلورین و کریستالی در حال اجرا است.
خبرگزاری ایرنا قزوین به مناسبت روز صنایع دستی به سراغ فرخ لقا اعلمی، از هنرمندان فعال در عرصه تراش شیشه در خانه صنایع دستی قزوین (خانه رئوفی) رفته و پیرامون فعالیت هایش با وی گفت و گویی را انجام داده است.
این هنرمند قزوینی معتقد است که هنر نقاشی برروی شیشه از محبوبیت خاصی در جامعه برخوردار بوده و با نگاهی نو به این هنر می توان علاوه بر ماندگاری آن، موجبات رونق اقتصادی و ایجاد اشتغال پایدار در منطقه را نیز ایجاد کرد.
این بانوی هنرمند دارنده نشان ملی مرغوبیت کالا از سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری کشور بوده و در بیش از ۳۰ نمایشگاه ملی هم شرکت کرده است.
فرخ لقا اعلمی متولد سال ۶۷ در مشهد مقدس که از همان دوران کودکی به اتفاق خانواده راهی قزوین شد، در دوران دبیرستان به هنگام انتخاب رشته بر حسب علاقه‌ای که به هنر داشت، رشته "شیشه" را انتخاب کرد و در هنرستان فرزانه نیز مشغول به تحصیل شد.
وی پس از پایان دوران دبیرستان برای ادامه تحصیل در رشته کاردانی صنایع دستی به یزد رفت و در آنجا به ادامه تحصیل پرداخت و سپس برای مقطع کارشناسی صنایع دستی راهی دانشگاه میراث فرهنگی مشهد شد.
ایرنا. چه شد که رشته شیشه را برای فعالیت هنری خود انتخاب کردید؟
در دانشگاه ۱۵ رشته صنایع دستی را به صورت مقدماتی آموزش دیدم اما می‌توانستیم در یک رشته به صورت تخصصی کار کنیم و آثاری را ارایه دهیم، من از آنجایی که در دوران دبیرستان رشته شیشه را آموزش دیده بودم و در این رشته مهارت داشتم؛ در دانشگاه هم به آثار تخصصی که می‌بایست ارایه می‌دادم را از این رشته هنری انتخاب کردم.
ایرنا. درباره هنر طراحی روی شیشه و نحوه کار خود توضیحاتی ارایه دهید.
یکی از رشته های صنایع دستی، نقاشی برروی شیشه است که به آن "ویترای" نیز می گویند، این هنر نیاز به وسایل متعدد خاص ندارد بلکه با مقداری رنگ مخصوص ویترای و ابزاری مانند قلم مو و اسفنج می توان ظروف مختلف شیشه ای را به آثار هنری و زینتی زیبا تبدیل کرد.
این رشته هنری، نقاشی، حکاکی، تراش و آب طلاکاری برروی شیشه را شامل می‌شود که هر کدام دنیای جذاب و ویژه ای برای خود دارند.
برای انجام این کار، ظروف شیشه‌ای ساده را تهیه می‌کنیم و به طراحی برروی آن می‌پردازیم، البته ظروف ساده‌ای که تهیه می‌کنم بایستی کیفیت خوب و ضخامت لازم را برای کار داشته باشد در غیر این صورت احتمال دارد هنگام تراش و نقاشی بشکند، پس از تهیه ظرف و انتخاب طرح به تقسیم‌بندی خطوط هنری پرداخته و در صورت نیاز با سنگ به تراش آن می پردازیم که البته برخی ظروف نیاز به شفافیت نیز دارند که این کار را هم برروی آنها انجام می‌دهیم.
ایرنا. ظروفی که شما به نقاشی بر روی آن می‌پردازید نیاز به حرارت هم دارند؟
بله، گاهی ظروفی که برروی آن آب طلاکاری را انجام می‌دهیم بایستی درون کوره حرارت ببینند تا طرح آن فیکس و قابل شست و شو شود، برخی از ظروف مثل گلدان یا پیاله‌ها را هم روی سطح می‌توانیم فرم دهیم که از حالت سادگی خارج شوند.
یکی از کارهای خلاقانه من این است که نقوش ایرانی گل و مرغ را وارد این رشته کرده‌ام که فکر نمی‌کنم نمونه آن در بازار باشد.
ایرنا. هنگام کار آیا مواد مورد استفاده برای شما مضر هم هستند؟
مواد شیمیایی که برای ویترای به کار گرفته می شود به طور مسلم برای بدن مضر است اما با استفاده از ماسک و عینک سعی می‌کنیم ایمنی کار را رعایت کنیم.
ایرنا. در حال حاضر آیا کارگاهی برای آموزش هم دارید؟
بله، کارگاه تراش و نقاشی روی شیشه مدت ۹ سال است که در خانه تاریخی رئوفی دایر شده و این مکان بیشتر جنبه تولیدی برای ما دارد ولی طی این مدت به صورت دوره ای و خصوصی کلاس های آموزشی را نیز برگزار می کنم.
ایرنا. فروش محصولات چگونه است و اغلب خریداران چه کسانی هستند؟
فروش محصولات تولیدی ما بیشتر به صورت حضوری و سفارش اینترنتی است، همچنین برای بعضی از گالری ها در سطح کشور هم سفارشی کار می پذیریم.
با توجه به مصرفی بودن محصولات، تولیدات ما جنبه سوغات و یا هدیه را دارد و اکثر مشتریان محصولات ما مسافران، گردشگران و افراد عادی هستند که حامی صنایع دستی بوده و از وجود ظروف هنری در خانه های خود لذت می برند.
ایرنا. فراگیری آموزش و راه‌اندازی یک کارگاه کوچک نقاشی روی شیشه چه میزان هزینه نیاز دارد؟
برای شروع کار نیاز به هزینه زیادی نیست حتی لزومی به تهیه کوره با قیمت بالا نداریم و می توان برای آغاز کار از کوره های اجاره ای نیز استفاده کرد و فقط با تهیه مواد اولیه و یک تعداد ظروف خام و تجهیزات ابتدایی می شود یه کارگاه کوچک را تجهیز کرد.
ایرنا. عمده مشکل شما در این کار چیست؟
متاسفانه ظروف ساده به سختی پیدا می‌شود و چون این ظروف را به تعداد کم از کارخانه و شرکت‌ها می‌خواهیم آنها قبول نمی‌کنند، همچنین ورود کالاهای قاچاق این هنر و کارهای چاپی که در بازار وجود دارد یکی دیگر از معضلات ما به شمار می رود چرا که برخی از مشتریان نمی‌توانند فرق کار چاپ و دست را از هم تشخیص دهند و متاسفانه به خاطر قیمت پایین، جنس چینی بی کیفیت را خریداری می‌کنند.
ایرنا. توصیه شما به جوانان علاقه مند به این رشته چیست؟
برای تولید صنایع دستی سرمایه کمی نیاز است اما بازده آن بالاست تا جایی که با راه اندازی برخی از صنایع دستی که می توان با سرمایه گذاری خیلی اندک انجام داد، درآمدهای خوب و قابل قبولی را کسب کرد.
تلاش و خستگی ناپذیری لازمه موفقیت در این رشته هنری است و بسیاری از افرادی که تمایل به یادگیری هنر نقاشی بر روی شیشه دارند را می توان با همکاری اساتید و دستگاه های متولی، زمینه آموزش آنان را به سادگی فراهم کرد.
سخن آخر :
نقاشی روی شیشه، تلفیقی از هنر نقاشی و ذوق هنرمندان آن است، که امروزه، توجهات زیادی را به خود جلب کرده است.
در حال حاضر، هنر نقاشی برروی شیشه، علاوه بر کاربرد هنری، جنبه صنعتی و تولیدی نیز به خود گرفته است و در کنار تراش شیشه از آن برای تهیه انواع ظروف دکوری و کاربردی استفاده می‌شود.
بنابراین صنایع دستی نشان دهنده فرهنگ، پیشینه و گذشته ما است و باید با همه توان از آن حفظ و حراست کنیم.