به گزارش خبرنگار ایرنا با گرم شدن هوا شاهد گرایش چشمگیر شهروندان به استفاده از ست‌های ورزشی نصب شده در پارک‌ها و بوستان‌های سطح شهر هستیم که نشان از میزان تأثیرگذاری این وسایل به سوق دادن مردم به ورزش است.
هوای مطبوع این روزها خیل جمعیت شهروندان همدانی را به پارک‌ها می‌کشاند، افرادی که صبح بسیار زود قبل از شروع فعالیت‌های روزمره خود، وقتی هرچند اندک را برای ورزش کردن اختصاص می‌دهند.
بنابراین اگر صبح زود گذرتان به پارک‌های سطح شهر بیفتد افراد زیادی را می‌بینید که در این مکان‌ها در حال ورزش و نرمش صبحگاهی هستند.
در این میان اما نکته موردتوجه این است که در بسیاری از پارک‌های شهر ابزار و وسایل ورزشی قرار دارد و افراد بسیار زیادی از آن‌ها استفاده می‌کنند.
ابزارهایی که در سال‌های اخیر پایشان به پارک‌های همدان باز شد و مردم به آن رغبت بیشتری پیدا کرده‌اند. خدمتی ماندگار از سوی مدیریت شهری که توانسته فضایی به دور از هرگونه آلودگی، تخصص و محدودیت مکانی را به صورت رایگان در اختیار عموم مردم قرار بدهد.
گرایش بانوان خانه دار و افراد بازنشسته به استفاده از تجهیزات ورزشی نصب شده در پارک ها بیش از سایر شهروندان است این در حالی است که بر اساس تحقیق دفتر بانوان وزارت بهداشت و درمان، ۶۰ درصد از بانوان کشور تحرک خاصی ندارند و شیوع کم تحرکی در بین زنان خانه‌دار بیش از سایر زنان دیده می‌شود لذا ورزش برای این قشر از جامعه از اهمیت بیشتری برخوردار است.
فضای محدود آپارتمان‌ها و تمایل به زندگی ماشینی سبب شده تا بانوان بیشتر در معرض بیماری‌هایی نظیر چاقی، آرتروز، پوکی استخوان و سایر عوارض ناشی از کم تحرکی قرار بگیرند.
با این حال توجه ویژه مدیریت شهری به خصوص در سال‌های اخیر به تجهیز بوستان‌ها و پارک‌ها به وسایل ورزشی نتایج مؤثری را به دنبال داشته و اکنون اقصی نقاط شهر همدان از این نعمت برخوردار هستند.
طرح‌هایی نظیر پارک گام، سنجش ساختار قامتی زنان روستایی و خانه دار، جشنواره فرهنگی ورزشی فراغت بانوان با ورزش و نشاط و تندرستی بانوان از جمله برنامه‌های گسترده‌ای بوده که طی سال‌های اخیر به رشد و توسعه ورزش در بین زنان این استان تأثیر بسزایی داشته است.
بر اساس آمارهای موجود بیش از ۶۰۰ هزار ورزش دوست همدانی به صورت پراکنده و غیر حرفه‌ای به ورزش در فضای باز می‌پردازند که از این تعداد ۳۸۸ هزار و ۱۳۴ زن هستند و در رشته‌های مختلف فعالیت ورزشی دارند.
بر اساس آمارهای موجود بیش از ۶۰۰ هزار ورزش دوست همدانی به صورت پراکنده و غیر حرفه‌ای به ورزش در فضای باز می‌پردازند که از این تعداد ۳۸۸ هزار و ۱۳۴ خانم هستند در رشته‌های مختلف فعالیت ورزشی دارند.
با این حال نصب ست‌های ورزشی در بوستان‌ها و پارک‌ها باعث شده تا میزان مشارکت شهروندان در توسعه ورزش‌های همگانی و عمومی تا سطح بالایی افزایش یابد.
روش استفاده از ست‌های ورزشی در پارک ها
فعالیت بدنی محدودیت سنی ندارد و در همه جا و همه شرایط و با کمترین تجهیزات می‌توان به آن پرداخت. دیدگاه اشتباهی که در جامعه ما وجود دارد، این است که وقتی می‌گوئیم ورزش کنید تا سالم باشید، فکرها به سمت باشگاه‌های ورزشی می‌رود.
به طور کلی، پیاده‌روی، دویدن، اجرای حرکات کششی و قدرتی در منزل یا پارک و استفاده از وسایل ورزشی در فضای باز شرایطی را برای افزایش تحرک در فرد ایجاد می‌کنند. بنابراین با کمترین هزینه می‌توان به این فعالیت‌های بدنی پرداخت.
متخصصان حوزه سلامت این وسایل را با توجه به تأثیر و عملکردشان بر بدن به چهار گروه کلی تقسیم کرده‌اند که شامل: قدرتی یعنی این گروه از وسایل به افزایش قدرت عضلانی بدن کمک می‌کنند، قلبی- عروقی که گردش خون را بهبود می‌بخشند و به عملکرد ریه‌ها کمک می‌کنند، انعطاف‌پذیری از طریق کشش اندام‌ها به بهبود دامنه حرکتی اعضای بدن کمک می‌کنند و تعادل و هماهنگی که موجب بهبود تعادل بدن می‌شوند و پاسخگویی بدن به واکنش‌های بیرونی را تقویت می‌کنند.
البته تعداد تکرار و ست‌ها به آمادگی و قوای جسمانی فرد بستگی دارد اما توصیه می‌شود ورزشکاران برای شروع همیشه تمرین‌های خود را با تعداد تکرار و ست پایین آغاز کند تا بدن با آن وضعیت آشنا شود.
همچنین قبل از شروع هرگونه فعالیت بدنی، ابتدا بدن خود را با حرکات جهشی و کششی گرم کنید. پس از پایان فعالیت بدنی نیز با حرکات کششی سبک و کوتاه‌مدت بدن خود را سرد کنید.
بارفیکس در تجهیزات نصب شده در بوستان‌ها از کاربرد خوبی برخوردار است و از این وسیله می‌توان به ۲ شکل استفاده کرد.
وسیله بارفیکس تقویت قدرت و استقامت بالاتنه (دست، شانه و تقویت مچ، آرنج و کتف) و برای افراد مبتدی دشوار است.
افرادی که تجربه تازه برای اجرای این حرکت را دارند، می‌توانند ابتدا آویزان شوند و سعی کنند ۱۰ ثانیه آویزان بمانند سپس زمان آن را بیشتر کنند و زمانی که به ۶۰ ثانیه رسیدند می‌توانند با کمک، حرکت بارفیکس را اجرا کنند.
همچنین برای کشش ستون فقرات و اندام فوقانی، کافی است فقط از دستگاه آویزان شوند و با این کار فشارهای وارد شده روی ستون فقرات کاهش می‌یابد.
وسیله پرس پا نیز برای تقویت عضلات پا مورد استفاده قرار می‌گیرد و فرد ابتدا روی کفه‌های صندلی شکل نشسته و پاهای خود را روی پدال‌ها قرار می‌دهد.
در این تمرین ابتدا زانوها به صورت خمیده هستند و با انقباض عضلات پا، زانو صاف می‌شود و باید توجه داشت زانو به طور کامل صاف نشود چرا که این کار موجب آسیب خواهد شد و توصیه می‌شود حرکات را به آرامی انجام دهید.
وسیله پرس سینه نشسته نیز برای بهبود قدرت و استقامت عضلات سینه، بازوها، شانه‌ها و پشت است. این حرکت می‌تواند اندکی دشوار باشد زیرا شما وزن خود را جابجا می‌کنید. بنابراین روی صندلی بنشینید و دستگیره‌ها را بگیرید. سپس به آرامی با انقباض عضلات دست و سینه دستگیره را به سمت جلو فشار دهید و به آرامی دستگیره‌ها را به عقب برگردانید.
دستگاه پاندول یا همان اسکی فضایی نیز موجب تقویت عضلات کمر و پهلو می‌شود، همچنین اجرای بلندمدت آن می‌تواند به بهبود سیستم قلبی-عروقی کمک کند و موجب بهبود تعادل فرد می‌شود.
برای استفاده از این دستگاه، روی کفه دستگاه ایستاده و میله‌های طرفین را بگیرید، به آرامی اندام تحتانی‌تان را مانند پاندول به چپ و راست حرکت دهید.
البته توجه داشته باشید اگر کل بدن به چپ و راست تاب بخورد، تاثیر کمتری بر تقویت عضلات پهلو و پشت می‌گذارد اما اگر از ناحیه کمر به طرفین تاب دهید، بیشتر سبب تقویت این ناحیه می‌شود.
باید توجه داشت افرادی که تعادل خوبی ندارند مانند سالمندان باید مراقب باشند خود را زیادی تاب ندهند و سایر افراد هم سرعت خود را کنترل کنند.
دستگاه هوانورد نیز پیاده‌روی را شبیه‌سازی می‌کند و برای تقویت سیستم قلبی- عروقی و عضلات پا مناسب است، حتی می‌تواند موجب کشش عضلات پا شود و به تعادل بدن کمک کند.
در استفاده از این دستگاه نباید پاها را خیلی به جلو یا عقب تاب داد چرا که تعادل فرد را به هم می‌زد ضمن اینکه برای استفاده از آن باید پاها را روی صفحه‌ها گذاشت، دستگیره‌ها را گرفت و به آرامی یک پا را به جلو و پای دیگر را به عقب برد و این روند را تکرار کرد.
البته می‌توان پاها را بیشتر به جلو و عقب برد تا موجب کشش پاها شود اما باید مراقب بود و دستگیره‌ها را به خوبی گرفت.
همچنین نباید فراموش کرد که استفاده از دستگاه‌های گام‌زن و پاندول ممکن است برای بعضی افراد دشوار باشد و بنابراین کافی است ابتدا روی آن قرار گرفته و تاب کوچکی به خود بدهیم، نیازی نیست پاها را خیلی به طرفین یا جلو و عقب پرتاب کرد، برای شروع زاویه کم، بسیار مفید و کارساز خواهد بود.
اما از دیگر وسایل موجود در پارک‌ها می‌توان به خرک اشاره کرد برای استفاده از این وسیله، در حالی که به صورت عمودی قرار دارید فاصله خود را نسبت به دستگاه تنظیم کنید. دستگیره را گرفته و خیلی آرام به طرف پشت و یا بالعکس بر روی دستگاه خم شوید.
هدف از استفاده این دستگاه هم تقویت گروه ماهیچه‌های اعضای بدن در قسمت بالا تنه و ماهیچه‌های شکمی، کمر و همچنین توازن بدن ضمن اینکه تمرین با این وسیله باعث باز شدن ستون مهره‌ها می‌شود.
در این حالت عضلات شکمی کشیده می‌شوند اما چون حرکت موافق با نیروی جاذبه انجام می‌گیرد عضلات کمر کاری انجام نمی‌دهند بنابراین تقویتی در هیچکدام از این عضلات صورت نمی‌گیرد.
براس استفاده از صندلی قدرت؛ به طوریکه سر و کمر به صورت کشیده قرار گیرد بر روی صندلی نشسته و پاهای خود را روی پدال‌ها فشار دهید و با خم و راست کردن زانوها حرکت‌های بالا و پایین را انجام دهید. تقویت عضلات شکم و ماهیچه‌های پشت زانو خاصیت استفاده از این دستگاه است.
هشدار به ورزشکاران
دستگاه‌های موجود در پارک‌ها برای آمادگی جسمانی پیش بینی شده‌اند و به هیچ وجه قابلیت درمانی ندارند بنابراین افرادی که دچار مشکلات اسکلتی- عضلانی هستند، نباید برای بهبود بیماری از آن‌ها استفاده کنند.
در صورتی که جزو گروه‌های آسیب پذیر (سالمندان، کودکان یا زنان باردار) هستید، بدون مشورت با پزشک از انجام هرگونه فعالیت ورزشی با این دستگاه‌ها خودداری کنید.
ناگفته نماند اگر چه نصب این وسایل، کار ارزشمندی برای همگانی کردن ورزش در سطح جامعه بوده اما موضوع قابل تأمل این است که شهرداری‌ها و مسئولان ورزشی، باید در ادامه استفاده بهینه و بهتر از آن به شهروندان خدمات بیشتری ارائه دهند تا وسایل بدون استفاده نماند و هزینه‌ای که صرف شده است، به هدر نرود.