به گزارش خبرنگار کتاب ایرنا، به روایت منابع معتبر شیعی در سی‌امین رو از ماه ذوالقعده به سال ۲۲۰ هجری حضرت امام جواد (ع) به زهر معتصم عباسی به شهادت رسیدند. سن مبارک امام (ع) در هنگام شهادت ۲۵ سال و سه ماه بود.
در تاریخ شیعه نقل است که بعد از شهادت حضرت امام رضا(ع) مامون حضرت جواد الائمه را به بغداد طلبید و دخترش ام‌الفضل را به ازدواج ایشان درآورد. پس از مدتی آن حضرت (ع) به سفر حج تشریف بردند. پس از آن در مدینه ساکن شدند تا اینکه مامون جان به مالک دوزخ تسلیم کرد و خلافت به برادرش معتصم رسید. معتصم حسادت خاصی نسبت به آن حضرت (ع) داشت و ایشان را به بغداد احضار کرد.
حضرت جوادالائمه پس از این احضار اکابر شیعه و ثقات اصحاب خود در مدینه را احضار فرمود و در حضور آنها امام هادی (ع) را امام پس از خود معرفی کردند و ودایع امامت را تسلیم ایشان کردند و در ۲۸ محرم سال ۲۲۰ هجری وارد بغداد شدند. در نهایت نیز در چنین روزی به دستور معتصم امام (ع) را به شهادت رساندند.
اما حیات مبارک حضرت امام جواد (ع) در دوران خاص و پیچیده‌ای بود. آن دوران از لحاظ دیدگاه‌های معارف دینی، اصول فکری معتزله حاکم شده بود و مامون عمدتا در مسائل علمی از این دیدگاه تبعیت می‌کرد و کل جامعه را نیز به اجبار به این سمت کشانده بود. در مقابل اما دیدگاه‌های دیگر نیز رواج داشتند. آن حضرت (ع) در سنین پایین به امامت رسیده بودند، اما دانش‌شان سرآمد بود و بویژه در زمینه مسائل فقهی مناظرات مهمی با دیگران و اصحاب خلافت عباسی داشتند و اسلام حقیقی و آموزه‌های پیامبر مکرم اسلام (ص) را امتداد دادند. معارف مهمی از آن حضرت (ع) بر جای مانده است از جمله این حدیث مهم درباره ضرورت توجه به کتاب آسمانی که تفسیر اصیل و شرح آموزه‌های آن نزد ائمه معصومین (ع) است:
در کتاب «الکافی» چنین درج شده که «الإمامُ الجوادُ علیه السلام و کُلُّ اُمّةٍ قد رَفَعَ اللّه عَنهُم عِلمَ الکتابِ حِینَ نَبَذُوهُ و وَلاّهُم عَدُوَّهُم حینَ تَوَلَّوهُ و کانَ مِن نَبذِهِمُ الکتابَ أن أقاموا حُروفَهُ و حَرَّفُوا حُدودَهُ، فهُم یَروُونَهُ و لا یَرعُونَهُ و الجُهّالُ یُعجِبُهُم حِفظُهُم للرِّوایَةِ و العُلَماءُ یَحزُنُهُم تَرکُهُم للرِّعایَةِ.»
ترجمه روایت چنین است: «هر امّتی، آنگاه که کتاب آسمانی خود را رها کرد و کنار افکند، خداوند علم آن را از آنان گرفت و آنگاه که دشمنان خود را به دوستی و سرپرستی گرفتند، خداوند آن دشمنان را بر ایشان ولایت و حکومت داد. از جمله به کنار افکندن کتاب، این بود که حروف و کلمات آن را بر پا داشتند و معانی‌اش را تحریف کردند؛ کتاب را می‌خوانند و روایت می‌کنند اما آن را رعایت نمی‌کنند و به کار نمی‌بندند. نادانان از این که آن را خوب می‌خوانند و حفظ می‌کنند، خوشحالند و دانایان از این که آن را رعایت نمی‌کنند و به کار نمی‌بندند، اندوهناکند.»
شناخت کمتری از این امام همام نزد عموم مردم وجود دارد
همانطور که اشاره شد معارف مهمی از حضرت امام جواد(ع) برجای مانده است. با این اوصاف اما شناخت کمتری از این امام همام نزد عموم مردم وجود دارد. دلیل این امر را کوتاه بودن عمر آن حضرت (ع) می‌دانند و شرایط خاص سیاسی آن دوران. بنابراین ضروری است که دغدغه‌مندان به معارف اهل بیت(ع) در ترویج اندیشه‌ها و معارف حضرت جوادالائمه نیز بکوشند.
با استناد به بانک اطلاعات خانه کتاب و ادبیات ایران درباره حیات مبارک حضرت جوادالائمه (ع) و وجوه مختلف آن از سال ۱۳۵۷ تا اول خرداد ۱۴۰۲ تعداد ۶۹۱ عنوان کتاب در کشور ما منتشر شده است که از این تعداد ۶۱۳ عنوان تالیف و ۷۸ عنوان آن ترجمه است. همچنین از مجموع کتاب‌های منتشر شده درباره حضرت جوادالائمه (ع) ۴۲۰ عنوان چاپ اول و ۲۷۱ عنوان چاپ مجدد راهی بازار نشر شده است.
در این بازه زمانی از مجموع کتاب‌های منتشر شده با موضوع امام جواد(ع) ۴۲۹ عنوان در رده بزرگسال در پیش‌خوان کتابفروشی‌ها قرار گرفت. از این تعداد ۳۶۳ عنوان تالیف و مابقی ترجمه هستند. همچنین ۳۰۸ عنوان کتاب چاپ اول و ۱۲۱ عنوان چاپ مجدد در اختیار کتاب‌خوانان قرار گرفته است.
در رده کودک و نوجوان کتاب‌های مرتبط با موضوع امام جواد(ع) در بازه زمانی مورد بررسی نیز ۲۶۲ عنوان کتاب از سوی ناشران راهی بازار نشر شده است که از مجموع آنها ۲۵۰ عنوان تالیف و ۱۲ عنوان کتاب ترجمه هستند. همچنین ۱۱۲ عنوان از این کتاب‌ها چاپ اول و ۱۵۰ عنوان آنها چاپ مجدد هستند.