به گزارش ایرنا، امروز ، ۲۰ ژوئن ۲۰۲۳ مصادف با «روز جهانی پناهجویان» است؛ روزی که در سال ۲۰۰۱ و تنها چند ماه قبل از حمله ویرانگر و مرگبار آمریکا به افغانستان به بهانه مبارزه با ترور، از سوی سازمان ملل نامگذاری شد تا شاید جهانیان گوشه چشمی به جمع زیادی از آوارگان و پناهجویان کشورهای مختلف داشته باشند.
صرف نظر از اینکه در حدود نیم قرن گذشته چه حکومتی در افغانستان در راس کار بوده است، ایران بر اساس حس نوع دوستی و همسایگی، همواره پذیرای مردم رنج دیده این کشور همسایه بوده و همواره بیش از حد توان و بسیار فراتر از حمایت ناچیز نهادهای مدعی بین المللی، در خدمت رسانی به این پناهجویان تلاش کرده است.
صرف نظر از اقدام نمادین و نمایشی سازمان ملل در نامگذاری یک روز در سال به نام پناهجویان، جمهوری اسلامی ایران به رسم نوع دوستی، همسایگی و حسن همجواری و به عنوان همسایه‌ای میهمان نواز، سالهاست میزبان میلیونها نفر ازمردم افغانستان به عنوان همسایه‌ای هم ریشه است. بسیاری از مردم افغانستان درجستجوی مأمنی برای گریز از درد و رنج بجامانده ازجنگ و اشغال بیگانگان، به ایران پناه آورده اندو این میهمان نوازی،بارها موردستایش حکومت ومردم افغانستان و نهادهای جهانی قرارگرفته است.
شرایط ویژه افغانستان در حدود دو سال اخیر که آمریکایی ها بعد از ۲۰ سال اشغالگری و به نابودی کشاندن افغانستان، این کشور را بطور غیرمسئولانه ترک کردند و مردمانش را با انبوهی از درد و رنج و فقر به حال خود رها کردند، باعث شده سیل بیشری از مردم این کشور همسایه ناگزیر به ترک خانه و کاشانه شده و راهی ایران شوند.
جمهوری اسلامی ایران در نزدیک به نیم قرن میزبان بزرگترین جامعه پناهندگان دنیا به خصوص شهروندان افغانستانی بوده و حتی در دوران هشت سال جنگ تحمیلی و تحریم‌های ظالمانه دهه‌های اخیر و مشکلات فراوان اقتصادی و بدون حمایت سازمان های مدعی بین المللی هم حاضر به قطع ارائه خدمات به میلیون ها نفر از شهروندان افغانستان که در ایران مشغول کار ، تحصیل و زندگی هستند، نشده است .
عملکرد مدعیان حقوق بشر در میزان پذیرش پناهندگان افغانستانی، سوری، عراقی و برتر دانستن پناهندگان برخی کشورهای اروپایی خلاف ادعای آنهاست. مقایسه ای ساده در نوع عملکرد و رفتار کشورهای غربی در قبال آوارگان جنگ اوکراین و رفتار آنها در قبال میلیون ها آواره ناشی از جنگ های افغانستان و سوریه و عراق که خود غربی نقش مستقیم در براه انداختن این جنگ ها داشتند، حکایت از یک دوگانگی عیان و تبعیض در رفتار آنها با پناهجویان و آوارگان با ملیت های مختلف دارد.
در هفته های اخیر روزنامه انگلیسی گاردین در گزارشی به بی‌اعتنایی "بی سابقه" اتحادیه اروپا به پناهجویان افغان پرداخت و با اشاره به شکست کشورهای عضو اتحادیه اروپا در پذیرفتن پناهجویان افغان به ویژه پس از سلطه طالبان، آن را به غفلت بی‌سابقه نسبت به شهروندان این کشور متهم کرد.
به گزارش گاردین، گاردین، یک سازمان خیریه پناهندگان اعلام کرده که بسیاری از پناهندگان نیازمند حفاظت دائمی در اردوگاه های زندان مانند جزایر یونان گیر افتاده‌اند. براساس اعلام این خیریه، تنها ۲۷۱ پناهنده افغان در سال ۲۰۲۲ در اتحادیه اروپا اسکان داده شدند که این میزان ۰.۱ درصد رقم ۲۷۰ هزار نفری است که نیازمند رسیدگی هستند.
گرچه به دلیل تعداد بالای ورود شهروندان همسایه شرقی به ایران، آمار رسمی دقیقی از تعداد پناهجویان افغان در ایران در دست نیست اما برآوردهای تقریبا حاکی است در زمان حاضر بین ۵.۵ تا ۷ میلیون نفر از شهروندان افغانستان (بصورت رسمی و ثبت نام شده یا غیررسمی) در ایران حضور دارند.
مردم و کشور جمهوری اسلام ایران، بنا به اذعان مکرر نهادهای بین المللی و مقامات افغانستان، به رغم همه دشواری های اقتصادی ناشی از تحریم ها و فشارهای غرب، همواره میزبانی مهربان و سخاوتمند برای خواهران و برادران افغان خود بوده اند .
دستور موکد سال ۱۳۹۴ حضرت آیت الله خامنه ای رهبر معظم انقلاب اسلامی مبنی بر ضرورت امکان تحصیل برای این پناهجویان در سراسر ایران، خود گواهی برای میهمان نوازی سخاوتمندانه ایران از مردمان کشور همسایه است.
همچنین در سال های اخیر و دوران شیوع گسترده ویروس کرونا در جهان، میلیون ها نفر از شهروندان افغانستان در ایران به سهولت به واکسن کرونا دسترسی یافتند.
تحریم های ظالمانه و غیرمشروع آمریکا علیه ایران، علاوه بر این که بطور مستقیم معیشت و سلامت مردم این کشور را هدف قرار داده، به بهانه ای برای عدم دسترسی یا دسترسی حداقلی جمهوری اسلامی به حمایت های بین المللی برای میزبانی از پناهجویان تبدیل شده است. آنچه ایران در ازای پذیرایی و خدمات دهی به میلیون ها پناهجو انجام می دهد، به مراتب فراتر از اندک حمایتی است که از سوی مجامع بین المللی موظف به حمایت از پناهجویان دریافت می کند و این درشرایطی است که ایران، در شرایط سخت جنگ اقتصادی تمام عیار زیر فشار سنگین تحریم ها به سر می برد.
بنا به اعلام آژانس پناهندگان سازمان ملل متحد ، ایران از نظر تعداد پناهجویانی که در این کشور زندگی می کنند، چهارمین کشور دارای جمعیت پناهنده تبدیل می‌کند. این آمار اعلام شده از سوی آژانس پناهندگان سازمان ملل البته مربوط به سالهای گذشته است و با توجه به افزایش تعداد پناهجویان افغان در ایران، این آمارها نیازمند بازنگری است.