شهرکرد-ایرنا- آمار جهانی تولید زباله به ازای هر نفر، نزدیک به ۳۰۰ گرم در ۲۴ ساعت است که ۷۰ درصد آن بازیافت می‌شود، این آمار در ایران حدود ۷۰۰ گرم با نسبت ۷۰ درصد زباله تَر و ۳۰ درصد خشک است.

به گزارش ایرنا، سال‌هاست برخی از شهرها با مشکل دفع بیش از اندازه زباله مواجه هستند که در برخی مناطق آن را اصولی دفع می‌کنند و برخی از نقاط دیگر به دلیل کمبود امکانات آن را غیر اصولی دفع می‌کنند.

زباله دور ریختنی است اما عده‌ای با ایده‌های نوین خود آن را تبدیل به ثروت می‌کنند و با تبدیل زباله به کمپوست یا کود آن را بازآفرینی می‌کنند و دوباره به چرخه مصرف بازمی‌گردانند.

به گفته کارشناسان، مواد زاید جامد جز جدایی‌ناپذیر زندگی انسان‌ها هستند و تولید انواع این مواد زاید در کمیت‌ها و کیفیت‌های مختلف از بزرگترین معضلات محیط‌زیستی عصر حاضر است، برای کاهش پیامدهای منفی پسماند، استفاده از ابزارها و فناوری جدید برای یافتن مکان مناسب دفن ضروری به نظر می‌رسد.

به عقیده آنها، موضوع پسماند و رشد سریع جمعیت و به تبع آن افزایش مواد مصرفی باعث تولید حجم بالای از زباله و پسماندها شده که این زباله‌ها زیست‌بوم‌ها را دچار مشکل کرده‌اند.

رشد فزاینده تولید پسماند معضلی چالش برانگیز است و در کشور و شهرها نیز با توجه به دامنه جمعیت، این رشد روند صعودی دارد و اگر نسبت به افزایش بی‌رویه تولید زباله و پسماندها توجه نشود بی‌شک در آینده نزدیک شاهد مشکلاتی از قبیل آلودگی زیست‌محیطی و مشکلات بهداشتی خواهیم بود.

انباشته زباله‌ها در دل طبیعت موجب آلودگی خاک و سفره آب‌های زیرزمینی و ایجاد خطرات زیست محیطی برای ساکنان این مناطق می‌شود از این رو اگر از زباله که طلای کثیف نام دارد در مدیریت پسماند استفاده بهینه نشود امری تهدیدکننده برای سلامت افراد جامعه است.

ضرورت تفکیک زباله از مبدا

یکی از مهمترین مسائل پسماند جدا سازی زباله‌های خشک و تَر از یکدیگر است چرا که به این روش می تواند به سرعت در جمع آوری پسماند اقدام کرد.

نگاهی اجمالی به گزارشهای مرکز آمار ایران نشان می‌دهد که با وجود تولید ۸۰ درصد زباله‌ها در شهرها و سهم تنها ۲۰ درصدی نقاط روستایی، تنها ۱۰ درصد زباله‌ها در مبدا تفکیک می‌شود که نشان‌دهنده مشارکت کمرنگ شهروندان برای تحقق هدف‌های طرح مدیریت پسماند است.

آمار سال‌های اخیر نشان می‌دهد که اکنون روزانه ۱۲۰ تن انواع زباله خانگی در مرکز چهارمحال و بختیاری تولید و جمع‌آوری می‌شود که از این میزان ۸۸ درصد زباله تَر و ۱۲ درصد زباله خشک و قابل بازیافت است.

رییس کمیسیون شهرسازی، حمل‌ونقل و ترافیک شورای اسلامی مرکز چهارمحال و بختیاری گفت: شهرداری شهرکرد طرح جامع پسماند مرکز استان را در قالب یک طرح شهرستانی تهیه کند.

محمد رضا بیاتی تاکید کرد: طرح تفکیک زباله از مبدأ اکنون در مقیاس محدودتر و اولیه در حال انجام است و اجرای آن با این روش جدید موفق خواهد بود.

وی با اشاره به توسعه این طرح افزود: بُعد تبدیل پسماند به کمپوست کارخانه‌ای از سوی بخش خصوصی راه‌اندازی شد اما به موفقیت نرسید و تعطیل شد.

بیاتی تصریح کرد: با همکاری مسوولان چهارمحال و بختیاری و با سپری شدن مراحل اداری مشروط به تحویل سایت مربوطه به شهرداری شهرکرد، خرید تجهیزات مورد نیاز یا تجهیزات مستقر متعلق به بخش خصوصی در دستور کار قرار می‌گیرد.

کمپوست؛ پولی که از زباله بدست می‌آید

تولید کمپوست و کود از زباله یکی از روشهایی است که می‌تواند هم به دفع زباله و هم به بهره گیری از این زایدهای مواد غذایی دورریختی کمک کند.

یک کارشناس ارشد عمران می‌گوید: به علت مشکلات روزافزون دفع زباله، به ویژه زباله‌های شهری که از تنوع بالایی نیز برخوردار است و حجم زیاد تولید ناخواسته، باید یکی از مناسب‌ترین روش‌های دفع زباله را انتخاب کرد.

پونه یوسفی در گفت و گو با ایرنا افزود: استفاده از روش کمپوست «Composting» به علت اینکه هم مشکل دفع زباله را حل می‌کند و هم از محصول آن به صورت کود در کشاورزی استفاده می‌شود، یکی از روش‌های مناسب برای دفع زباله است که هم صرفه اقتصادی دارد و هم می‌تواند اشتغالزایی کند.

وی یادآور شد: بازیافت و اصلاح مواد آلی حاصل از پسماندهای شهری و کشاورزی و تولید محصول با ارزش ورمی کمپوست از اهمیت بالایی برخوردار است هر چند صنعت ورمی کمپوست در ایران هنوز در نخستین مراحل رشد است و اما فعالیت‌های آن در جهت توسعه مصرف داخلی و در مقیاس کوچک متمرکز شده است که با جذب سرمایه‌گذار می‌تواند از همین زباله‌های دور ریختنی پول بدست آورد.

تدوین طرح جامع پسماند

شهردار مرکز چهارمحال و بختیاری گفت: طرح جامع پسماند شهرکرد با پهنه شهرستانی تهیه، تدوین و اجرایی می‌شود و نگاه قانون در سطح ملی به بخش پسماند به‌صورت منطقه‌ای است.

محمدحسین واحدیان در گفت و گو با خبرنگار ایرنا با اشاره به انعقاد قرارداد طرح جامع پسماند شهرکرد افزود: پرداخت قدرالسهم متولیان مرتبط با بخش پسماند به همکاری کارگروه شهرستانی و استانی پسماند نیاز دارد.

واحدیان به مشکلات فراوان کارخانه بازیافت شهرکرد اشاره و تصریح کرد: واگذاری زمین این مجموعه به بخش خصوصی از ابتدا اشتباه بود و باید این زمین به شهرداری واگذار و یا به‌صورت سه‌جانبه عملیاتی می‌شد.

وی با اشاره به استقرار تعدادی دستگاه از سوی سرمایه‌گذار بخش خصوصی در این مجموعه یادآور شد: شهرداری شهرکرد پیشنهاد کرده است تا این دستگاه‌ها را به قیمت کارشناسی خریداری و زمین مورد نظر را به این شهرداری واگذار کنند.

شهردار شهرکرد اظهار داشت: پس از آن شهرداری می‌تواند زمین و دستگاه‌های مورد نظر را به‌عنوان آورده محاسبه کند و با سرمایه‌گذار بخش خصوصی برای فعال شدن و توسعه کارخانه بازیافت از طریق مشارکت بی. اُ. تی. (BOT) اقدام کند.

وی با اشاره به شروع طرح تفکیک از مبدأ جمع‌آوری زباله در شهرکرد گفت: در این راستا هشت کانکس در نقاط مختلف شهر مستقر شده است اما هنوز مشکلاتی وجود دارد که به‌زودی رفع خواهد شد.

واحدیان به لزوم جلوگیری از فعالیت زباله‌گردها و تعطیل کردن و سامان‌دهی انبارهای ضایعات اشاره و تاکید کرد: هم‌اکنون آموزش و فرهنگ‌سازی طرح تفکیک از مبدأ جمع‌آوری زباله در دستور کار شهرداری قرار دارد.

وی با اشاره به تولید روزانه ۱۲۰ تا ۱۳۰ تُن انواع زباله در شهرکرد افزود: از این میزان ۷۰ درصد زباله‌های تَر و ۳۰ درصد زباله‌های خشک است.

شهردار شهرکرد توجیه اقتصادی تولید کود کمپوست از زباله را نیازمند روزانه حداقل ۳۵۰ تا ۴۰۰ تُن زباله اعلام و تصریح کرد: به‌همین علت برخی شهرهای بزرگ در کشور از شهرهای دیگر زباله خرید می‌کنند تا به توجیه اقتصادی برسند.

واحدیان یادآور شد: در همین راستا خرید زباله از شهرها و روستاهای اطراف با هدف تولید کود کمپوست در طرح جامع پسماند شهرکرد بررسی می‌شود.

به گزارش ایرنا، چهارمحال و بختیاری دارای ۱۱ شهرستان با جمعیتی بیش از یک میلیون نفر است و شهرکرد مرکز استان بیش از ۲۰۰ هزار نفر جمعیت دارد.