به گزارش روز سه شنبه ایرنا به نقل از تارنمای شبکه تلویزیونی تلهسور (telesurtv.net)، با پیدایش نظم جهانی چندقطبی، ظهور مراکز جدید قدرت و افزایش تنش در روابط بین کشورها، بشریت برای بحث در مورد تهدیدهای امنیت جهانی و یافتن راهحلهای قابل قبول متقابل، چه ساختارهایی در اختیار دارد؟ واقعیت این است؛ بسیار کم. در این راستا، ارگان کلیدی، شورای امنیت سازمان ملل متحد است که بر اساس منشور سازمان ملل متحد و موازین حقوق بینالملل، مسئولیت اصلی حفظ صلح و ثبات را بر عهده دارد.
این روزها بحث در مورد لزوم اصلاح شورای امنیت به منظور افزایش اثربخشی این نهاد، البته با در نظر گرفتن واقعیتهای جاری، به طور فزاینده و با قدرت بیشتری از سوی سیاستمداران و کارشناسان مطرح میشود. با این حال، وجود اختلافهای عمیق میان رقبای ژئوپلیتیکی در مورد گسترش شورای امنیت سازمان ملل و همچنین عملکرد آن، پیشرفت چندانی برای دستیابی به اجماع میان طرفها حاصل نشده است.
ایالات متحده آمریکا تلاش میکند تا اصلاحات بدنه مرکزی امنیت جهانی را با شرایطی به طور انحصاری سودمند برای واشنگتن و بدون توجه به هدف اصلی این نهاد ترویج کند. آمریکایی ها قصد دارند شورای امنیت را تحت سلطه خود درآورند و از آن به عنوان ابزار سیاست خارجی خود برای حفظ سلطه جهانی استفاده کنند. اما استراتژی واشنگتن برای دستیابی به این هدف چیست؟ پاسخ ساده است، آمریکاییها میخواهند کشورهای وفادار به واشنگتن را در سازمان بگنجانند تا حمایت از ابتکارات ایالات متحده را تضمین کنند و در نتیجه اعضای شورای امنیت را وادار کنند تا به لغو وتوی اعمال شده، ابتدا توسط روسیه و سپس توسط چین علیه خودسری آنها رای مثبت دهند.
انگیزههای خودخواهانه غرب از اصلاح شورای امنیت: آمریکا میخواهد سلطه جهانی خود را حفظ کند. / آلمان میخواهد موقعیت سیاسی از دست رفته خود را بازیابد. / اسپانیا، ایتالیا و فرانسه با انگیزههای آلمان مخالفند!
در ادامه این گزارش آمده است: اما موضوع به اینجا ختم نمیشود؛ آلمان که متجاوز اصلی در جنگ جهانی دوم بود، در تلاش است تا به عضو دائم شورای امنیت و برخوردار از حق وتو تبدیل شود. به این ترتیب، آلمانیها تلاش می کنند تا موقعیت سیاسی از دست رفته خود را بازیابند و بدون نگاه به واشنگتن، در تصمیمگیریها خودمختاری پیدا کنند. اما این آرزو از کجا آب میخورد؟ بحث اصلی برلین میزان سهمیههایی است که به موجب فعالیتهای سازمان ملل دریافت میکند.
با توجه به انگیزه آلمان برای ورود به شورای امنیت سازمان ملل متحد، متحدان ناتو و اتحادیه اروپا چه فکر میکنند؟ باید بگوییم اسپانیا، ایتالیا و فرانسه با انگیزههای آلمانیها مخالفند! از سوی دیگر، با در نظر گرفتن رقابت بین برلین و پاریس برای رهبری اروپا (با در نظر گرفتن تنش میان این دو کشور در جنگ جهانی دوم)، فرانسویها به دشمن دیرینه خود اجازه ورود به شورای امنیت را نمیدهند و نمیخواهند آنها از حقوق یکسانی در این سازمان برخوردار شوند. از طرفی، رم و مادرید به نوبه خود، از عضویت دائمی آلمان و هیچیک از اعضای اتحادیه اروپا حمایت نمیکنند.
نویسنده در پایان آورده است: ما در ونزوئلا میگوییم «دیدن آنچه به چشم میآید نیازی به عینک ندارد»، سناریو روشن است، میبینیم که کشورهای غربی قصد اصلاح شورای امنیت سازمان ملل را دارند؛ اما فقط برای رسیدن به اهداف خودخواهانه.
با این حال، در حال حاضر هیچ جایگزینی برای این نهاد سازمان ملل وجود ندارد. ترکیب گسترده اعضای این سازمان و همچنین حق وتوی اعضای دائمی شورای امنیت، یافتن راهحل های قابل قبول متقابل برای مشکلات جدی بینالمللی و رد تصویب قطعنامههای یک جانبه را ممکن میسازد. به این ترتیب، بحثهای موافق و مخالف در مورد اصلاح شورای امنیت باید به دقت سنجیده شوند تا این نهاد در مسیری عقلانی و منطقی برای انجام وظایفش به نفع همه بشریت سازگار شود.
آنتونیو گوترش دبیرکل سازمان ملل متحد در کنفرانسی مطبوعاتی در حاشیه اجلاس اخیر گروه ۷ در هیروشیمای ژاپن اعلام کرد: زمان اصلاحات هم در شورای امنیت و هم در نظام مدیریت پولی «برتون وودز» و همسو شدن با واقعیتهای دنیای امروز فرا رسیده است.
لولا داسیلوا رئیسجمهوری برزیل نیز به تازگی با تاکید بر ضرورت ایجاد تحولات مختلف در سازمانهایی همچون سازمان ملل متحد گفت: بدون اصلاح شورای امنیت، با گنجاندن اعضای دائمی جدید، سازمان ملل اثربخشی یا اقتدار سیاسی و اخلاقی برای رویارویی با درگیریها و معضلهای قرن بیستویکم را به دست نخواهد آورد.
نارندرا مودی نخست وزیر هند نیز با بیان اینکه سازمان ملل منعکس کننده واقعیت های کنونی جهان نیست، تاکید کرد: این سازمان نیازمند اصلاحات است.
مارسلو ابرارد وزیر امور خارجه پیشین مکزیک نیز پیشتر (مارس گذشته/ اواسط اسفند) از فلج شدن شورای امنیت فعلی سازمان ملل انتقاد کرد. این مقام مکزیکی در انتقاد از ناکارآمدی شورای امنیت سازمان ملل در حلوفصل مسئله جنگ اوکراین گفت: در شورای امنیت سازمان ملل، نوعی از کار افتادگی وجود دارد.
شورای امنیت سازمان ملل متحد (UNSC) یکی از ۶ رکن اصلی سازمان ملل است که وظیفه تضمین صلح و امنیت بینالمللی را بر عهده دارد و اختیارات آن ایجاد عملیات حفظ صلح، اعمال تحریمهای بینالمللی و مجوز اقدام نظامی را شامل میشود.
این شورا تنها نهاد سازمان ملل است که صلاحیت صدور قطعنامههای الزامآور را درمورد کشورهای عضو را دارد.
این شورا همچون تمامیت ساختار سازمان ملل متحد، پس از جنگ جهانی دوم برای رسیدگی به ناکامیهای جامعه جهانی در حفظ صلح بینالمللی ایجاد شد و نخستین جلسه خود را در ۱۷ ژانویه ۱۹۴۶ برگزار کرد.