به گزارش ایرنا، طبق اعلام سازمان هواشناسی، خشکسالی در کشور ۳۰ ساله شده است و بر اساس شاخص ها، از سال ۱۳۷۰ به بعد، به‌استثنای سال‌های ۱۳۹۷ و ۱۳۹۸، کشور همواره درگیر خشکسالی بوده است.
میانگین بارش تجمعی در دهه اخیر از ۲۵۰ به حدود ۲۰۰ میلی‌متر کاهش پیدا کرده است.
میانگین بارش تجمعی کشور در پنج دهه اخیر از ۲۵۰ به حدود ۲۰۰ میلی متر در دهه اخیر کاهش پیدا کرده است و در این میان برخی استانها نظیر خراسان رضوی بیشترین کاهش بارندگی را در سال اخیر تجربه کرده اند.
کاهش بارندگی طی سال جاری در خراسان رضوی نسبت به ۶۰ سال اخیر بی‌سابقه بوده و شرایطی بحرانی را رقم زده است، از ابتدای سال آبی جاری یعنی از مهرماه سال ۱۴۰۱ تا کنون ۹۹.۲ میلی متر بارندگی در خراسان رضوی ثبت شده، که این میزان در مدت مشابه سال آبی قبل ۱۴۵.۵ میلی متر بوده است.
در این میان وضعیت مشهد حادتر از سایر نقاط استان است، طبق اعلام هواشناسی خراسان رضوی، از ابتدای سال آبی جاری تا کنون تنها ۸۴ میلی متر بارندگی در مشهد ثبت شده که این میزان در سال آبی قبل از آن ۲۱۶ میلی متر و در دوره آماری بلندمدت ۲۴۱ میلی متر بوده است.
تابستان امسال مشهد از لحاظ تامین آب با شرایط نگران کننده ای روبه‌رو است، تامین آب در کلانشهری که سدهای آن خالی از آب شده و در تابستان پذیرای میلیون‌ها زائر خواهد بود، شرایط پیجیده ای ایجاد کرده است.
کلانشهر مشهد در حالی که سدهای آن خالی از آب شده و در تابستان پذیرای میلیون‌ها زائر خواهد بود، شرایط پیجیده ای دارد.
از این رو مسوولان تاکید مضاعفی بر لزوم مدیریت مصرف و پرهیز از مصارف غیرضرور دارند، البته نه مدیریت مصرفی مانند سال‌های قبل بلکه کاهش ۵۰ درصدی مصرف مدنظر است و در این راستا به منظور فرهنگ‌سازی پویش‌های مختلفی از جمله پویش «مصرف آب نصف» راه اندازی شده است.
مصرف آب نصف با شعار ۳-۳۰-۳
در حال حاضر شهرستان مشهد با ۶۴ درصد کاهش بارندگی و ۱۰۰ درصد خشکسالی روبه رو است.
طبق گفته مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب مشهد، حجم ذخیره سدهای استان به کمترین میزان ممکن رسیده و سد دوستی، به عنوان یکی از منابع اصلی تامین آب مشهد با ۱۲ درصد ذخیره آب به گل نشسته است.
حسین اسماعیلیان در گفت و گو با خبرنگار ایرنا افزود: گر بتوانیم در حوزه مدیریت مصرف به صورت موثر در کنار اجرای طرح های اضطراری تامین آب، فعالیت کنیم با همین منابع محدود می توان از شرایط تنش زای تابستان عبور کرد.
وی اضافه کرد: از این رو طرح های مختلفی برای فرهنگ‌سازی مدیریت مصرف آب برنامه ریزی و اجرایی شده که پویش "مصرف آب نصف" از جدیدترین این طرح ها است.
۳-۳۰-۳ به معنای سه دقیقه کاهش در مدت زمان استحمام، ۳۰ درصد کاهش مصرف فلاش تانک و ۳ ساعت استفاده کمتر از کولرهای آبی است.مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب مشهد ادامه داد: این پویش با شعار ۳-۳۰-۳ در قالب آموزش همگانی، ترویج و در تبلیغات شهری به نمایش درمی‌آید.
اسماعیلیان افزود: شعار ۳-۳۰-۳ به معنای ۳ دقیقه کاهش در مدت زمان استحمام، ۳۰ درصد کاهش مصرف فلاش تانک و ۳ ساعت استفاده کمتر از کولرهای آبی است که امیدواریم با عزم همگانی و مشارکت مردم بتوان از شرایط بحرانی و تنش آبی گذر کنیم.
مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب مشهد اضافه کرد: شیوه نامه اجرایی مدیریت مصرف بهینه آب و برنامه تنش آبی برای ۱۴ دستگاه اجرایی تدوین شده و از طریق آن تکالیف خاص با ریز برنامه‌ها و شیوه های اجرایی ابلاغ می شود.
اسماعیلیان افزود: پویش فرهنگی «آب و نقش من» نیز در راستای ارتقای سواد آبی شهروندان و حساس کردن آنها نسبت به مساله آب در کلانشهر مشهد فعال شده و اقدامات فرهنگی مرتبط با آن اجرایی شده است.
جیره بندی، بدترین گزینه برای مدیریت مصرف آب
مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب مشهد در گفت و گو با خبرنگار ایرنا گفت: جیره بندی آب، بدترین گزینه ممکن برای مدیریت مصرف است زیرا بر خلاف سایر انرژی‌ها، آب قابلیت ذخیرسازی دارد و مدیریت و کاهش مصرف رخ نمی‌دهد.
اسماعیلیان افزود: موضوع جیره بندی، خط قرمز وزارت نیرو و شرکت آبفای مشهد است، لذا باید با اقدامات اطلاع رسانی و آگاهی بخشی به سمتی برویم که مردم به موضوع مدیریت مصرف آب توجه بیشتری داشته باشند تا با توجه به اینکه امسال مشهد از نظر آب با شرایط خاصی مواجه است، گزینه جیره بندی آب هم مطرح نشود.
وی با اشاره به اهمیت حذف چمن و گیاهان پرآب طلب، خاطرنشان کرد: حذف مصارف بی رویه آب شرب و آبیاری گیاهان پرآب طلب و استفاده از پساب حاصل از بازچرخانی برای آبیاری فضای سبز در سطح این شرکت، به عنوان یک اقدام عملی و با هدف الگوسازی سازگاری با کم آبی در یک ابلاغ رسمی آغاز شده است.
اسماعیلیان ادامه داد: ایجاد آمادگی ذهنی و تغییر در رویکرد مصارف آب شرب در سطح فضای سبز شهری و در ادارات و نهادهای شهر مشهد ضروری است و شرکت آبفای مشهد در این زمینه پیشرو است، از این رو استفاده از شیوه های نوین آبیاری برای نگهداری درختان و تاسیسات شرکت با کمترین مصرف آب شرب در دستور است.
بیشتر بخوانید:
سدهای خالی از آب، زنگ بحران کم آبی در مشهد به صدا درآمده است
چشم نگران خطه خورشید به آسمان کم‌بارش
تغییر تدریجی الگوی کاشت فضای سبز مشهد
آب مورد نیاز برای آبیاری فضای سبز مشهد ۲۶ میلیون متر مکعب در سال است که تا کنون کمتر از ۱۰ درصد آن با آب شرب انجام می شد، اما در شرایط کنونی کم آبی همین میزان برداشت از شبکه شرب برای آبیاری فضای سبز هم زیاد است و شهرداری مشهد برای حذف آن اقدامات مختلفی را در دست اقدام دارد.
طبق گفته معاون خدمات شهری شهرداری مشهد، تغییر تدریجی الگوی کاشت فضای سبز و ورود گونه های گیاهی جدید و مناسب با اقلیم مشهد در ۱۵ سال اخیر در طرح های توسعه فضای شهری در دستور بوده است.
تغییر تدریجی الگوی کاشت فضای سبز و ورود گونه های گیاهی جدید و مناسب با اقلیم مشهد در ۱۵ سال اخیر در طرح های توسعه فضای شهری در دستور بوده است.
علی نجفی افزود: با توجه به تغییرات اقلیمی گسترده ایران طی دهه های اخیر و خشکسالی های مکرر در خراسان رضوی و شهر مشهد، تغییر الگوی کاشت منظر شهری و همسو با این تغییر اقلیم امری اجتناب ناپذیر است، تنها با همراهی با اقلیم و طبیعت شهری می توان به فضای سبزی پایدار دست یافت.
وی اضافه کرد: به همین منظور و براساس هماهنگی های صورت گرفته و همکاری با مراکز برتر دانشگاهی کشور، تغییر تدریجی در الگوی کاشت منظر شهری در دستور کار قرار گرفته و بر مبنای این طرح در ۱۵ سال اخیر گونه های گیاهی جدیدی به جدول گونه های گیاهی قابل کاشت در فضای سبز شهری مشهد افزوده شده است.
نجفی افزود: این گونه ها شامل ارس، ژونی پروس، ارغوان، داغداغان، انواع توت، برگ نو، گیاهان پوششی و درختچه های گوناگون هستند که عواملی نظیر تطابق اقلیمی، کم آب طلبی، هزینه های نگهداری پایین، مقاومت در برابر تنش های محیطی و پایداری زیست محیطی باعث انتخاب آنها به منظور استفاده بیشتر در فضای سبز شهری شده است.
وی خاطرنشان کرد: تغییر الگوی کاشت منظر، یکی از مناسب ترین روش های حفظ و توسعه فضای سبز شهری براساس تغییرات اقلیمی است و طی سال های اخیر با هدف گذاری تحقیقاتی در این زمینه، مدیریت شهری مشهد به تجربیات مناسبی دست یافته است.
معاون شهردار مشهد اضافه کرد: فرآیند اصلاح الگوی کاشت با توجه به وسعت فضای سبز و تغییرات مداوم اقلیمی، یک فعالیت مستمر و سالیانه است و به تناسب پایان عمر فیزیولوژیک گیاهان و تغییرات جدید اقلیم، فرآیند طراحی و الگوهای کاشت نیز تغییر می یابد.
آب مورد نیاز فضای سبز شهری از منابع غیرکیفی و غیرقابل استفاده برای شرب تامین می شود اما تلاش می شود تا با اقدامات گوناگون، سلامت فضای سبز شهری در حد مطلوبی باقی بماند.نجفی افزود: با توجه به بحران آبی سال جاری و مشکلات متعدد تامین آب از سدهای پیرامون شهر مشهد، به منظور جلوگیری از تنش های احتمالی به فضای سبز شهری در اثر کم آبی، جلسات مکرر و منظم مدیریت اضطراری منابع آبی به صورت یک روز در میان با حضور متخصصان و کارشناسان حوزه فضای سبز و آب در حال برگزاری است تا بتوان با ارائه مناسب ترین راهکارها و روش ها و با کمترین چالش از این بحران عبور کرد.
وی خاطرنشان کرد: براساس برنامه ریزی های صورت گرفته هم اکنون آب مورد نیاز فضای سبز شهری از منابع غیرکیفی و غیرقابل استفاده برای شرب تامین می شود، اما تلاش بر این است تا با اقدامات گوناگون، سلامت فضای سبز شهری نیز در حد مطلوبی باقی بماند.
بیشتر بخوانید:
مدیریت مصرف در آبیاری فضای سبز این کلانشهر لحاظشود
بهبود اکولوژی اولویت مدیریت شهری در مشهد است
غیرفعال شدن آب نماهای سطح شهر
معاون شهردار مشهد از غیرفعال شدن آب نماهای سطح شهر، با توجه به شرایط بحرانی وضعیت آب در شهر مشهد خبر داد و افزود: با توجه به شرایط بحرانی پیش آمده در زمینه تامین آب شهر مشهد و خشکسالی های مکرر، براساس هماهنگی و ابلاغ صورت گرفته به ۱۳ منطقه شهرداری، آبنماهای شهری تا اطلاع ثانوی غیرفعال شده است.
نجفی اضافه کرد: اکنون ۲ نوع آب‌نما در شهر مشهد در حال بهره برداری است که یکی از نقش های آنها در کنار تلطیف هوا و افزایش رطوبت محیطی، استفاده به عنوان مخزن ذخیره آب مورد نیاز برای آبیاری فضای سبز است.
افزایش جمعیت پرندگان شهری در کلانشهر مشهد در سال های اخیر باعث شده تا آب نماهای شهری به عنوان اصلی ترین محل آبخوری پرندگان شهری مطرح باشد.
نجفی افزود: همچنین افزایش جمعیت پرندگان شهری در کلانشهر مشهد در سال های اخیر باعث شده تا آب نماهای شهری به عنوان اصلی ترین محل آبخوری پرندگان شهری مورد استفاده قرار گیرد.
وی اضافه کرد: با توجه به اهمیت حفظ بقای پرندگان شهری و در راستای تامین آب این مخلوقات زیبای پروردگار در فصل گرما، سازه های آبخوری در سطح شهر تعبیه شده تا به صورت روزانه بخشی از نیاز آبی پرندگان را مرتفع سازد.
صرفه جویی هزار لیتر بر ثانیه با اجرای پوش مصرف آب نصف
مدیرکل مدیریت بحران استانداری خراسان رضوی نیز با تاکید بر نهادینه شدن فرهنگ مدیریت مصرف در گفت و گو با خبرنگار ایرنا اظهار کرد: اجرای موفق پویش مصرف آب نصف در گرو همراهی همه دستگاه های استان است.
محسن نجات افزود: این پویش با رویکرد تغییر الگوی مصرف عملیاتی شده و با اجرای آن توسط مشترکان، هزار لیتر برثانیه در مصرف آب صرفه جویی می شود.
وی اضافه کرد: با کاهش ۳۰ درصدی حجم آب فلاش تانک، کاهش سه دقیقه زمان در استحمام و خاموش کردن سه ساعته کولرآبی در طول روز، هزار لیتر بر ثانیه در مصرف آب صرفه جویی می شود.
مدیرکل مدیریت بحران استانداری خراسان رضوی ادامه داد: مردم در خراسان رضوی در پویشها همراهی خوبی داشته اند اما باید اثربخشی این پویش رصد شود تا مطمئن شویم مطالبه مردمی شکل گرفته است.
با همراهی مردم در کنار پیگیری های مسوولان قطعا اوج مصرف تابستانی را بدون جیره بندی پشت سر می گذاریم.وی تاکید کرد: همچنین این پویش باید در سطح گسترده توسط رسانه ها و نیز به صورت تبلیغات محیطی اطلاع رسانی شود و امامان جمعه و جماعات نیز به ترویج آن بپردازند.
نجات افزود: مردم باید موضوع خشکسالی و تغییر اقلیم را احساس کنند که البته خاموش شدن آب نماها در همین راستا صورت گرفته است.
مدیرکل مدیریت بحران استانداری خراسان رضوی تاکید کرد: با همراهی مردم در کنار پیگیری های مسوولان قطعا خواهیم توانست اوج مصرف تابستانی را بدون اعمال جیره بندی پشت سر بگذاریم.
بیشتر بخوانید: