قم- ایرنا - معاون امور بین‌الملل وزارت علوم، تحقیقات و فن‌آوری با اشاره به اینکه تبادل دانشجو یکی از محورهای فعالیت این وزارتخانه در عرصه جهانی است گفت: ۱۰۸ هزار دانشجوی خارجی در ایران تحصیل می‌کنند، همین تعداد دانشجو نیز از ایران در دیگر کشورها در حال تحصیل هستند که شامل ایرانی‌های مقیم خارج و دانشجویان بورسیه‌ای است.

به گزارش خبرنگار ایرنا، وحید حدادی اصل روز پنجشنبه در اجلاسیه رئیسان دانشگاه‌ها و پژوهشگاه‌های قم با موسسه استنادی جهان اسلام در سالن اجتماعات جامعه‌المصطفی‌ العالمیه در قم ضمن اشاره به دومین محور فعالیت های حوزه بین‌الملل وزارت علوم که گسترش زبان فارسی است، افزود: در حوزه وزارت علوم، متولی اصلی کشور در گسترش زبان فارسی هستیم و به همین منظور در صورت نیاز اساتید زبان فارسی را به خارج اط کشور اعزام و همچنین کرسی‌های اسلام‌شناسی و ایران‌شناسی در خارج از مرزهای ایران برگزار می‌کنیم.

معاون وزیر علوم همچنین با بیان اینکه در دوره‌های قبل در بحث اسلام شناسی عملکرد خوبی نداشته‌ایم گفت: در فضای جدید برای توسعه اسلام‌شناسی به کمک مراکز دانشگاهی و پژوهشی نیاز داریم.

وی فعالیت اداره گسترش زبان فارسی، ایران‌شناسی و اسلام‌شناسی را مورد توجه قرار داد و گفت: از طریق این اداره می‌توانیم با بخش خصوصی در صورت نیاز همکاری کنیم.

حدادی اصل همچنین عضویت در سازمان‌های بین‌المللی را سومین فعالیت‌ این معاونت ذکر کرد و بیان داشت: وزارت علوم در هفتاد سازمان جهانی عضویت دارد، اما همچنان به خوبی از توانمندی این سازمان‌ها استفاده نشده است و دانشگاه‌ها به ویژه در بخش خصوصی، می‌توانند از پتانسیل این سازمان‌ها از جمله یونسکو بهره‌مند شوند.

این مقام وزارت علوم با تاکید بر اهمیت یونسکو برای ایران خاطرنشان کرد: سفیر ایران در یونسکو از طرف وزارت علوم معین و حکم آن نیز از سوی رئیس جمهوری ابلاغ می‌شود و موظف است مباحث مربوط به یونسکو در ایران را انجام دهد و یونسکو به‌ویژه در دانشگاه‌های خصوصی پتانسیل بسیاری دارد.

حدادی اصل تعامل‌های علمی و تبادل استادان را چهارمین محور فعالیت‌ها برشمرد و تصریح کرد: در موضوع تعامل‌های علمی مسئولیت اصلی در کشور با وزارت علوم است و در مقایسه با وزارتخانه بهداشت، توان پاسخگویی بیشتری داریم و دانشگاه‌ها هر کمکی که بخواهند ارائه می‌دهیم.

وی انتقال تکنولوژی را آخرین محور فعالیت‌های وزارت علوم خواند و گفت: در بحث انتقال تکنولوژی، کار صادرات و واردات را انجام می دهیم، در واردات، تکنولوژی مورد نیاز را بیشتر از کشورهای غربی می‌گیریم.

حدادی اصل بیان داشت: ایران بعد از ۴۴ سال در صادرات تکنولوژی قدرت زیادی دارد، در فن‌آوری‌هایی ورود پیدا می‌کنیم که غربی‌ها به آن افتخار می‌کنند و در حال حاضر بسیاری از کشورهای منطقه را به لحاظ تکنولوژی پوشش می‌دهیم.

وی یادآور شد: در رابطه با کشورهای مختلف سه محیط عملیاتی داریم، در خصوص هرکدام از کشورها نیز سیاست مشخصی در دستورکار قرار داده می‌شود و نخستین گروه کشورهایی مانند عراق، افغانستان، یمن، سوریه و لبنان هستند که از نظر مردمی با آنها همسو هستیم و برای هرکدام از این کشورها به گونه‌ای خاص برنامه‌ریزی می‌کنیم.

معاون وزیر علوم گفت: برخی کشورهای همسایه، کشور دوست محسوب می‌شوند، همانند کشور پاکستان که دانشجویان آن برای ما عزیز هستند و با مقام‌های آن، ارتباط داریم و کار می‌کنیم.

وی اضافه کرد: کشورهای آمریکای مرکزی، آمریکای جنوبی و آفریقا اهداف جدید وزارت خارجه به شمار می‌آیند، به شدت دنبال این هستیم، با کشورهای آفریقایی مانند کشور مالی که به‌تازگی از سیطره غرب آزاد شده، و دست یاری به سمت ایران دراز کرده‌ ، همکاری علمی و جذب دانشجو داشته باشیم .

وی گفت: دانشگاه‌ها و مراکز علمی پژوهشی باید در مورد کشورهای آفریقایی و کشورهای حوزه خلیج فارس و عربستان که اکنون حرکت جدیدی شروع شده، کارهای بیشتری انجام دهند.

۱۳۰ هزار سند علمی کشور در پایگاه استنادی جهان اسلام ثبت است

رئیس موسسه استنادی و پایش علمی فن‌آوری جهان اسلام نیز با اشاره به فرآورده‌های متعدد این موسسه گفت: هر ماه سه گزارش تحلیلی در موضوع‌های مختلف که جز ماموریت‌هایمان است ارائه می‌کنیم.

سید احمد فاضل‌زاده حقیقی با اشاره به اهتمام وزارت علوم برای تقویت پایگاه استنادی در کشور گفت: در سال جاری اجلاس سراسری رئیسان دانشگاه‌ها و موسسه‌های آموزش عالی کشور با موسسه استنادی جهان اسلام در شیراز برگزار شد.

وی با تاکید بر اهمیت فعالیت‌های پایگاه استنادی در بُعدِ بین‌الملل گفت: با توجه به تحول‌های اخیر، باید بتوانیم با سازمان همکاری اسلامی که دفتر آن در جده عربستان قرار دارد، ارتباط برقرار کنیم.

وی همچنین دیگر سازمان‌ها و مجموعه‌های کشورهای اسلامی را مورد توجه قرار داد و یادآور شد: سازمان آیسسکو که دفتر آن در کشور مراکش است، معادل سازمان یونسکو می‌باشد، کمیته علمی فناوری نیز در اسلام‌آباد پاکستان است.

فاضل‌زاده با اشاره به گروه اقتصادی کشورهای اسلامی خاطرنشان کرد: این گروه شامل هشت کشور پیشرو اسلامی است و دفتر آن نیز در استانبول ترکیه است.

وی پایگاه استنادی و پایش فن‌آوری جهان اسلام موسوم به آی.اس.سی که دفتر آن در ایران است را یکی از سازمان‌های کشورهای اسلامی ذکر کرد و گفت: یک ظرفیت ملی و بین‌المللی خوبی داریم، مطابق اساس‌نامه، وظایف این موسسه فراوزارتخانه‌ای و فراملی است، تمام مطالب علمی و فن‌آوری کشور، همچنین کشورهای منطقه را دنبال می‌کنیم.

فاضل‌زاده گفت: پایگاه استنادی تنها ساختاری در کشور است که دارای شورای راهبردی فراوزارتخانه‌ای و کمیته کشورهای اسلامی است.

وی ادامه داد: هشت کشور در فعالیت‌های این موسسه حضور دارند، از شبکه کاری خوبی برخوردار است، می‌تواند در بخش‌های مختلف کشور کار را روان‌تر کند.

رئیس موسسه استنادی در بخشی از سخنان با بیان اینکه این موسسه تا سال گذشته در بین کشورهای اسلامی نخستین رتبه را داشت گفت: قرار بود در چشم ‌انداز ۱۴۰۴ به این موفقیت برسیم، ولی در سال‌های اخیر این امر محقق شد، اما اکنون داریم این جایگاه را از دست می‌دهیم.

وی گفت: ترکیه و عربستان از رقیبان اصلی هستند، از نظر تعداد اسناد علمی حدود ۷۰ تا ۸۰ هزار سند علمی خارجی و حدود ۶۰ هزار سند علمی داخلی داریم، هم اکنون تولید علمی کشور شامل ۱۳۰ هزار سند علمی است، که در این موسسه به ثبت رسیده است.

فاضل‌زاده افزود: ۹۰ درصد این اسناد علمی در رشته‌های مهندسی، پزشکی، علوم پایه و کشاورزی است، کمتر از ۱۰ درصد نیز برای علوم انسانی می‌باشد.

تقویت دیپلماسی علمی و ارتباط علمی با دیگر مراکز جهان اهمیت زیادی دارد

رئیس جامعه‌المصطفی العالمیه نیز طی سخنانی با تاکید بر حرکت به سمت بومی‌سازی موسسه‌های علمی و پژوهشی با معیارها و شاخص‌های بومی و شبکه‌سازی‌ میان کسانی که با ما نزدیکی فکری، فرهنگی و علمی دارند گفت: تقویت دیپلماسی علمی و ارتباط علمی با دیگر مراکز جهان اهمیت زیادی دارد، حرکت به سمت موسسه‌های بومی به معنای قطع ارتباط با دیگر مراکز علمی جهان نیست، ولی باید در این عرصه استدلال و سخنی برای ارائه کردن داشته باشیم.

حجت‌الاسلام علی عباسی بیان داشت: طی سال‌های گذشته گام‌های خوبی در این زمینه برداشته شده، که شاخص‌ترین اقدام‌ها تاسیس موسسه استنادی و پایش علمی و فناوری جهان اسلام است.

وی با اشاره به تاثیری که جامعه‌المصطفی طی چند دهه در عرصه جهانی داشته، این موسسه را یکی از ظرفیت‌های مهم برای توسعه همکاری‌های مراکز علمی کشور با جهان توصیف کرد و گفت: این مرکز علمی علاوه بر ماموریت مستقیمی که در عرصه توسعه علوم اسلامی و انسانی با رویکرد دینی و اسلامی دنبال می‌کند به عنوان ظرفیتی در خدمت دیگر مراکز علمی نیز می‌تواند مورد توجه قرار گیرد.

رئیس جامعه‌المصطفی بیان کرد: با مراکز علمی مانند دانشگاه‌ آزاد اسلامی، وزارت علوم، دانشگاه‌ خوارزمی و دانشگاه علوم پزشکی ایران، ارتباط‌های تعریف شده و جامعه‌المصطفی می‌تواند حتی در قالب کارگزار در ایجاد رابطه این مراکز با مراکز علمی جهان، نقش‌آفرینی کند.

عباسی با بیان اینکه انقلاب اسلام داعیه بزرگی را مطرح کرده، و با یک هدف بلند پا به عرصه جهانی گذاشته است گفت: هدف انقلاب اسلامی ایجاد یک تمدن الهی و انسانی است.

وی همچنین ادامه داد: با توجه به چند قرن حاکمیت مدرن و جدید غربی، بشریت با مشکل‌ها، چالش‌ها و دشواری‌هایی روبه‌رو است، بسیاری دلسوزان و دغدغه‌مندان دنبال یک نسخه جایگزین برای مدنیت و تمدن بشری و ارائه الگوی زندگی اجتماعی و روابط بین‌المللی هستند.

رئیس جامعه‌المصطفی گفت: تنها پرچمی که امروز در دنیا این داعیه را مطرح کرده و پای آن ایستاده، انقلاب اسلامی است، برای تمدن‌سازی، پیشرفت و توسعه، تولید علمی و مرجعیت علمی باید از سوی مراکز علمی، پژوهشی و دانشگاه‌ها تلاش بسیاری صورت گیرد، این پیش نیاز اساسی تمدن‌سازی است.

عباسی با ذکر این نکته که هنوز کام بشریت از تلخی‌های دوره استعمار تلخ است، و اکنون نیز کماکان به گونه‌ای دیگر و در قالب جدید، استمرار این تسلط غیرانسانی را شاهد هستیم گفت: اگر می‌خواهیم تمدن جدیدی مبتنی بر ارزش‌های الهی، اخلاقی و انسانی در برابر تمدنی که اساس ارزش‌های خود را مادی، فردگرایی، سودگرایی و لذت گرایی قرار داده، ایجاد شود، باید به پیشرفت‌های علمی دست پیدا کنیم.

رئیس المصطفی همچنین اظهار کرد: انقلاب اسلامی که پرچم‌دار گفتمان تمدنی جدید برای بشریت شده، باید از نظر علمی توسعه پیدا کند، تولید علم، پیشرفت علم و مرجعیت علمی زیرساخت و پیش‌نیاز اساسی تمدن‌سازی است، این ماموریت بر عهده مراکز علمی و پژوهشی و دانشگاه‌ها است.

وی در بخشی از سخنان گفت: در این چند دهه و به‌ویژه دهه‌های سوم و چهارم انقلاب اسلامی، کشور در عرصه‌های مختلف پیشرفت‌های قابل توجهی داشته، به گواه آمار و سنجش‌های علمی که توسط مراکز علم سنجی صورت گرفته، توفیق مراکز علمی، توفیق قابل توجهی است.

حجت‌الاسلام عباسی یادآور شد: شاید در برخی عرصه‌های دیگر مشکل‌هایی داشته باشیم، ولی در پیشرفت‌ها و توسعه علمی گام‌های خوبی برداشته شده و نشان می‌دهد، این ظرفیت در کانون اندیشه تمدنی جدید یعنی جمهوری اسلامی ایران و به تبع آن در ظرفیت عمومی دنیای اسلام وجود دارد.

وی گفت: برای تقویت این حرکت علمی باید سازوکارها و سازمان‌های مناسب را ایجاد کنیم، بخشی از این پیش‌نیاز، موسسه‌ها و مراکز علم سنجی، پایش علم و مدیریت داده‌ها و اطلاعات و ارائه خدمات علمی به پژوهشگران و ایجاد شبکه‌های علمی میان مراکز علمی، اهل تحقیق و علم و کمک کردن به این حرکت علمی است.