به گزارش ایرنا، تنش به وجود آمده در روابط پریگوژین با سرگئی شویگو وزیر دفاع روسیه که منجر به شورش مسلحانه روز جمعه گروه واگنر شد، بستر بسیار مناسبی را برای سوء استفاده برخی از رسانه‌های غربی ایجاد کرد. این رسانه‌ها در تلاش برای پیشی گرفتن از یکدیگر به دنبال این بودند تا با انتشار رویدادهای فانتزی به عنوان خبر، فضا را به شکل دیگری نشان دهند.
بلاروس روز شنبه در بیانیه حمایتی از روسیه هشدار داد که هر تحریک و هر درگیری داخلی در حلقه‌های نظامی و سیاسی، در میدان اطلاعاتی و در جامعه مدنی یک هدیه به مجموعه غرب برای جنگ ترکیبی علیه مسکو است.
در واقع، جستجو برای اطلاعات در مورد وقایع مربوط به سرکشی گروه واگنر در منابع غربی مشخص می‌کند که برای رسانه‌های اوکراینی و غربی فضای مناسبی شکل گرفته بود زیرا روزنامه‌ها، شبکه‌های تلویزیونی و تارنماهای خبری برخط (آنلاین) در رقابتی برای ایجاد داستان‌های خبری غلط شرکت داشتند.
غرب که از ابتدای جنگ اوکراین به دنبال تضعیف نظامی و اقتصادی روسیه و بر هم زدن نظم داخلی این کشور بوده است به نظر می‌رسد در رویکرد خبری این رویداد از همان ابتدا با بزرگ‌نمایی وقایع به دنبال ارتباط دادن آن به یک جنگ داخلی و کودتای نظامی بوده است.
پیشینه
با شروع شورش نظامی واگنر علیه کاخ کرملین هجمه گسترده رسانه‌ای در این موضوع آغاز شد و به وضوح می‌توان با یک جستجوی ساده به انتشار و دامن زدن به اخبار غلط در مورد حوادث مسکو و روستوف که پریگوژین مدعی تصرف آن شده بود، پی برد.
از فرار ولادیمیر پوتین رئیس جمهوری روسیه از مسکو با یک جت شخصی تا شورش گسترده در زندان‌های پایتخت از جمله داستان سازی‌هایی بود که برای تضعیف کرملین از سوی برخی رسانه‌های غربی دنبال شد.
رسانه‌های آمریکایی، انگلیسی، اوکراینی و لهستانی شایعاتی را مطرح کردند که پوتین سوار بر یک جت شخصی شده و از پایتخت روسیه فرار کرده است. اما منبع این اطلاعات یک کانال تلگرامی است که اعضای آن مخالفان دولت بلاروس تحت حمایت آمریکا و اتحادیه اروپا هستند.
از جمله رسانه‌های نام آشنا که این اخبار غلط را بمنظور شدت بخشیدن هر چه بیشتر به یک مشکل امنیتی نه چندان پیچیده برای روسیه، منتشر کردند، روزنامه آمریکایی نیویورک پست و روزنامه‌های انگلیسی میرور و اکسپرس هستند.
یک خبر دیگر مشابه آن در نشریه فوربس آمریکایی در مورد گریختن آرکادی روتنبرگ و ولادیمیر پوتانین دو الیگارش سرمایه‌دار روسی از مسکو منتشر شد که تا بدین لحظه از جانب روسیه مورد تایید قرار نگرفته است.
این هیاهوی رسانه‌ای با وخیم جلوه دادن اوضاع پایتخت ادامه پیدا کرد تا اینکه دیمیتری پسکوف سخنگوی کاخ کرملین اعلام کرد که رئیس جمهور روسیه هیچ جایی نرفته و در مجموعه کرملین در حال انجام کارش است.
یک خبر غلط دیگر که مورد استقبال قرار گرفت و به صورت گسترده از "سوی نشریات انگلیسی و منابع اوکراینی" به عنوان آنچه خبرگزاری اسپوتنیک از آن یاد کرده، منتشر شد، خبری مبنی بر این بود که خیابان‌های مسکو و اطراف آن تحت تدابیر شدید امنیتی بسته شدند. یا خبر دیگری مربوط به شورش‌های ادعایی در مراکز زندان پایتخت که همگی هدفدار منتشر شده بود. "یاهو نیوز" یکی از منابعی بود که با استناد به منابع غیرمعتبر آن را بازتاب داد.
جالب توجه ترین موردی که خبرگزاری اسپوتنیک هم به عنوان اخبار غلط به آن اشاره کرده است، اعزام نیروهای ضد شورش از ایران به روسیه برای کمک به دولت این کشور بود. درحالیکه فقط سخنگوی وزارت خارجه جمهوری اسلامی از حاکمیت قانون در روسیه اعلام حمایت کرده بود.
رسانه‌های جریان اصلی نیز با شیوه خودشان به دنبال بهره‌برداری از تنش ایجاد شده بین گروه واگنر و مقامات ارشد دفاعی روس بودند.
خبرگزاری رویترز در گزارشی با عنوان «درگیری رئیس گروه مزدور روسی با ارتش روسیه از طریق شورش مسلحانه» از این اتفاق به عنوان یک «تغییر جهت چشمگیر» و بزرگترین بحران داخلی روسیه از زمان حمله به اوکراین یاد کرد.
این رسانه انگلیسی از بامداد شنبه تاکنون با هدف دامن زدن به تنش‌ها در روسیه با استناد به منابع غیررسمی از جمله کانال‌های تلگرامی، بدون ذکر عنوان آنها، ادعاها درباره پیشروی گروه واگنر را بازگو می‌کند.
شبکه خبری سی‌ان‌ان نیز در میانه پوشش زنده وقایع در روسیه، گفت‌وگویی با ویلیام تیلور سفیر سابق آمریکا در اوکراین را منتشر کرد و نوشت: با اعتقاد وی، رئیس جمهوری روسیه اکنون باید بسیار نگران باشد.
اما تغییر جهت اصلی در رویکرد این رسانه‌ها با طرفداری آشکار از پریگوژین بنیان‌گذار و رییس گروه خصوصی نظامی واگنر مشاهده می‌شود.
اهمیت موضوع
سابقه کار رسانه‌ای غرب را می‌توان از پیش از جنگ اوکراین مشاهده کرد زمانیکه آنها با شیوه‌های مشابه و همراه با سیاست‌های دولت‌های تحت حمایتشان روسیه و اوکراین را وارد یک جنگ کردند. همان کاری که چندی پیش در خصوص چین به کار گرفتند تا این کشور را وارد یک درگیری با تایوان کنند.
پس از شروع جنگ اوکراین نیز استفاده از این ابزار برای اینکه روسیه در مجامع بین‌المللی تحت فشار قرار گیرد، نقش پر رنگی را ایفا کرد. حتی رسانه‌های غربی در اینکه به پیشروی نیروهای مسکو در اوکراین جلوه جنایت جنگی و نسل کشی ببخشند، دست از تلاش برنداشتند.
نمونه بارز آن اتفاقات سال گذشته در شهر بوچا اوکراین بود که با انتشار اخبار جعلی و صحنه سازی در مورد جنایت‌های وحشتناک، سعی در ایجاد یک پرونده جنایت جنگی برای روسیه می‌شد. این مورد ذهن‌ها را سمت صحنه‌های ساختگی که تحت عنوان حمله شیمیایی دولت سوریه به شهر دوما در سال ۲۰۱۸ منتشر شد، می‌برد.
در موضوع اخیر نیز برخی از رسانه‌های غربی با رویکردهای خاص خود در اندیشه ضعیف جلوه دادن کاخ کرملین بودند که ممکن است مقابل یک پیمانکار نظامی زانو بزند. درحالیکه از همان ابتدا برخی کارشناسان ابراز عقیده کردند که نمی‌توان موفقیتی را برای گروه واگنر متصور بود.
حتی مقام‌های اوکراینی نیز از این قضیه خوشحال بودند و اقدام پریگوژین علیه مسکو را یک "عملیات ضد تروریستی" عنوان کرده و بر این باور بودند که این تازه شروع ماجرا برای دولت روسیه است. اما فرجام این ماجرا با سرنوشتی که این رسانه‌ها برای آن متصور بودند متفاوت بود و در نهایت واگنر نیروهای خود را به مراکز نظامی بازگرداند.
ارزیابی
رسانه‌های غربی در بزنگاه‌های اینچنینی به جای اطلاع‌رسانی به دنبال تحریف اذهان عمومی به سمت اهداف سیاسی خود هستند و در این مساله نیز آنها در راستای پیگیری سیاست‌های مجموعه غرب برای تضعیف دولت روسیه که از زمان شروع جنگ اوکراین تشدید پیدا کرد، گام بر می‌دارند.