به گزارش ایرنا، امام محمد باقر(ع) در اول رجب سال ۵۷ قمری در مدینه منوره دیده به جهان گشودند و از سال ۹۵ تا ۱۱۴ قمری به مدت حدود ۱۹ سال امامت شیعیان را برعهده داشتند که با ولید بن عبدالملک، سلیمان بن عبدالملک، عمر بن عبدالعزیز، یزید بن عبدالملک و هشام بن عبدالملک از خلفای بنی‌امیه همزمان بودند.
در طول سال‌های امامت آن بزرگوار به جز دوره ۲ ساله خلافت عمربن عبدالعزیز، که تا حدی از فشارها بر شیعیان کاسته شده بود، بیشترین فشارها از طرف حکومت امویان به ویژه در حکومت هشام که به ظلم و جور مشهور بود، بر شیعیان وارد آمد. دوره امامت آن حضرت همزمان با انقراض امویان و بر سر کار آمدن عباسیان و از لحاظ توسعه علمی و سیاسی تشیع، از ادوار تاریخی مهم و تاثیرگذار تاریخ شیعه به شمار می رود.
در دوران زندگی و امامت امام محمدباقر(ع) به جز موانع و دشواری‌هایی که حکومت امویان بر سر راه شیعیان قرار می‌داد، مکتب‌های نوظهور بی شمار، دشواری شرایط را برای شیعیان دوچندان ساخت.
در دوره امامت امام محمد باقر(ع) و فرزندش امام جعفر صادق(ع) موضوعات مختلف از جمله پیدا شدن مشاجرات سیاسی و ظهور سرداران و مدعیانی مانند ابوسلمه خلال، ابومسلم خراسانی و دیگران مطرح است، ترجمه کتاب های فلسفی و مجادلات کلامی در این دوره پیش آمد و عده ای از مشایخ صوفیه، زاهدان و قلندران وابسته به دستگاه خلافت پیدا شدند.
همچنین قاضیان و متکلمانی به دلخواه مقامات رسمی و صاحبان قدرت پدید آمده و فقه، قضا، عقاید، کلام و اخلاق را بر پایه مصالح مراکز قدرت خلافت شرح و تفسیر می کردند و تعلیمات قرآنی به ویژه مسأله امامت و ولایت را، که پس از واقعه عاشورا و حماسه کربلا، افکار بسیاری از حق طلبان را متوجه حقانیت آل علی (ع) کرده و پرده از چهره زشت ستمکاران اموی و دین به دنیافروشان برگرفته بود، به انحراف می کشاندند و احادیث نبوی را در بوته فراموشی قرار می دادند.
برخی نیز احادیثی به نفع دستگاه حاکم جعل کرده یا مشغول جعل بودند یا آنها را به سود ستمکاران غاصب خلافت دگرگون می کردند.
اینها تنها برخی از عواملی بود که می باید حافظان و نگهبانان دین در برابر آنها ایستاده و به روشنگری می پرداختند. بدین جهت امام محمد باقر (ع) و پس از وی فرزندش امام جعفر صادق (ع) از موقعیت مساعد روزگار سیاسی، برای نشر تعلیمات اصیل اسلامی و معارف دین بهره جستند.
سستی پایه‌های حکومت امویان، برای امام باقر(ع) و نیز امام صادق (ع)، زمینه‌ای را فراهم آورد که برای سایر ائمه (ع) فراهم نشد. این زمینه و نیز درایت، برنامه‌ریزی و ذکاوت امام باقر (ع) و امام صادق (ع) سبب شد تا بیشترین آرای فقهی، تفسیری و اخلاقی، در کتب فقهی و حدیثی از ایشان بر جای بماند.
امام پنجم (ع)، جنبشی علمی پدید آوردند که در دوره امامت فرزندشان، امام صادق (ع) به اوج خود رسید. شمار اصحاب و شاگردان ایشان را ۴۶۲ تن دانسته‌اند. در دوره امامت ایشان، تدوین دیدگاه‌های شیعه در رشته‌های گوناگون مانند اخلاق، فقه، کلام و تفسیر آغاز شد.
امام محمدباقر(ع)، سرانجام در ۵۷ سالگی در هفتم ذی‌الحجه سال ۱۱۴ قمری به شهادت رسیدند. مزار ایشان در قبرستان بقیع، کنار مرقد پدرشان، امام سجاد(ع) و عموی پدرشان، امام حسن (ع) است.
به مناسبت سالروز شهادت امام پنجم شیعیان امروز از ساعت ۹ آیین سوگواری در رواق امام خمینی(ره) حرم مطهر رضوی برگزار می‌شود که آیت‌الله سیداحمد علم الهدی، نماینده ولی فقیه در خراسان رضوی، سخنران ظهر روز شهادت حضرت باقر (ع) خواهد بود.
همچنین مراسم عزاداری شب شهادت امام محمد باقر(ع) از ساعت ۲۰ امشب با قرائت زیارت امین الله در صحن پیامبر اعظم(ص) آغاز می‌شود، دکلمه خوانی، مرثیه سرایی و سخنرانی حجت‌الاسلام اسماعیل مقری از وعاظ برجسته مشهدی از جمله برنامه‌های امشب است.