به گزارش خبرنگار ایرنا، فعال شدن گردشگری شبانه در شهری چون شیراز که از ظرفیت‌های گسترده تاریخی، هنری، فرهنگی، سلامت و درمان، مذهبی و حتی طبیعی برخوردار است بدون شک رونق برای این بخش با اشتغال‌زایی و رونق اقتصادی در پی خواهد داشت چرا که هم فرهنگ شیرازی‌ها همراهی می‌کند و هم تماشای دیدنی‌های شهر زیر آسمان شب حظی دیگر دارد.
فعال شدن گرشگری شبانه به معنای ۲۴ ساعته شدن شهر است و این امر اگر نگوییم رونق گردشگری شهر توریستی شیراز را ۲ برابر می‌کند اما افزایش این درآمدزایی حتمی است.
اما ۲۴ ساعته شدن شهر زیرساخت‌ها و ضرورت‌هایی را می‌طلبد که بدون وجود آنها نمی‌توان از گردشگری تمام وقت سخن گفت و حتی می‌توان آن را ناممکن دانست.
گردشگری شبانه در یک دیدگاه از زمانی آغاز می‌شود که خورشید غروب کرده، بسیاری از کسب و کارها تعطیل می‌شود و مجالی برای گردش و تفریح در شب مهیا می‌شود.
درباره ضرورت‌ها و بایدها و نبایدهای گردشگری شبانه با یکی از پژوهشگران جهانگردی دانشگاه شیراز به گفت‌وگو پرداختیم.
به گفته امیر ارغوان وجود خدمات شهری و امنیت اجتماعی و فردی و نورپردازی مناسب از مهمترین مولفه‌های گردشگری شبانه است؛ فعالیت سیستم‌های حمل و نقل، خدمات بانکی، وجود پارکینگهای کافی در سطح شهر، فعالیت شبانه اغذیه فروشی‌ها، فعالیت راهنمایان گردشگری و فراهم کردن روشنایی کافی در این راستا بسیار مهم و اثر گذار است.
این پژوهشگر گردشگری شبانه معتقد است هر چه ساعات فعالیت ناوگان حمل و نقل عمومی افزایش یابد افراد بیشتری می‌توانند از گردش در شب استفاده کنند، همچنین اجتماع اغذیه فروشی‌ها در یک مکان می‌تواند عاملی برای فراهم شدن گردشگری شب در این نقطه از شهر باشد.
ارغوان اضافه کرد: گشت‌های مداوم نیروهای انتظامی نیز با کاهش جرائم خیابانی، ارتقای امنیت فردی و اجتماعی را به همراه دارد و بستر فعال شدن گردشگری شبانه را آماده می‌کند.
قابلیت‌های شیراز برای ۲۴ ساعته شدن؛ از فرهنگ موافق تا اماکن مناسب
در این گفت‌وگو ویژگی‌های زیرساختی، اقلیم و فرهنگ شیراز برای فعال شدن گردشگری شبانه در آن بررسی شد.
این پژوهشگر و دانش‌آموخته مدیریت جهانگردی دانشگاه شیراز معتقد است که اقلیم شیراز متناسب با گردشگری شبانه است؛ چرا که آب‌و هوا و اقلیم گرم استان فارس به گونه‌ای است که شب‌ها از هوای مطبوع‌تری برای گردش برخوردار است و به ویژه در نیمه نخست سال بسیاری از ساعت‌های روز هوا گرم است.
به گفته او برای فعال شدن گردشگری شبانه باید زیرساخت‌های مناسب برنامه ریزی شود و بسیاری از زیرساخت‌های موجود احیا و به کار گرفته شود.
ارغوان افزود: وجود این زیرساخت‌ها و ایجاد شرایط رفاهی مساعد، خانواده‌های را برای گردش شبانه تهییج می‌کند و به دنبال آن رونق اقتصادی را به همراه می‌آورد.
به گفته این پژوهشگر عرصه گردشگری شیراز اکنون از نصف زمان ممکن برای رونق اقتصاد گردشگری خود استفاده می‌کند در حالی که این شهر قابلیت ۲۴ ساعته شدن را دارد؛ کیفیت گردش در شب و روز متفاوت است و گردشگرانی که شهر و اماکن تفریحی و توریستی آن را در روز دیده‌اند تمایل دارند همان فضا ها را در شب نیز ببینند.
به عقیده او فرهنگ شیرازی و سبک تفریح و زندگی آنها نیز نسبت به بسیاری دیگر از شهرهای کشور موافق با گردشگری شبانه است که این خود می‌تواند در شکل‌گیری گردشگری شبانه کمک کننده باشد.
ارغوان اضافه کرد: امروز فرهنگ ما گردشگری شبانه را در قامت گردشگری مذهبی پذیرفته و مورد قبول همگان است اما غیر از آن را منع کرده چرا که تصور می‌شود با فرارسیدن تاریکی شب فضای ابتذال فراهم می‌شود اما اگر روشنایی ونورپردازی کافی، و امنیت فردی و اجتماعی مهیا و تبلیغات به خوبی انجام شود امکان یک گردشگری سالم و منطبق با فرهنگ ما امکان‌پذیر می‌شود.
نگاهی موردی به گردشگری شبانه برخی نقاط شیراز
از نظر این پژوهشگر جهانگردی شیراز قابلیت خوبی برای رونق گرفتن گردشگری شبانه دارد و اکنون نیز برخی نقاط شهر در ساعات بیشتری از شب شاهد اجتماع مردمی هستند.
او در این ارتباط گردش شبانه مردم و گردشگران داخلی و خارجی روبروی مسجد وکیل و پیاده‌راه حافظیه را مثال زد و گفت: وجود بازار، اغذیه فروشی‌ها و نورپردازی امکان فعال شدن گردشگری شبانه را به محوطه جلو مسجد وکیل بخشیده است اما هنوز نکاتی هست که باید بیشتر مورد توجه قرار گیرد.
به عقیده ارغوان حضور مداوم نیروی انتظامی در این مکان و ممنوع شدن ورود موتور سواران به این محوطه می‌تواند امنیت لازم برای تبدیل این نقطه از شهر به محل گردشگری شبانه فراهم کند.
این دانش‌آموخته دانشگاه شیراز اینبار نقطه‌ای دیگر از شهر را به زیر ذره‌بین مولفه‌های ضروری گردشگری شبانه برد؛ محوطه روبروی ارگ کریم‌خان زند از مکان‌هایی است بالقوه قابلیت بالایی دارد اما امروز به نوعی بازار سیاه تبدیل شده است.
ارغوان در این باره گفت: نورپردازی ضعیف، نبود گشت‌های دائمی نیروی انتظامی، صعف امنیت اجتماعی و فردی و برخی عوامل دیگر سبب شده تا روبروی ارگ با وجود دارا بود پتانسیل کافی اما شرایط لازم را برای گردشگری شبانه نداشته باشد.
اینکه فعال کردن شاخه نوپای گردشگری شبانه در شیراز شدنی است یا خیر و اینکه چه ضرورتی در این زمینه وجود دارد موضوعی است که باید با نگاهی همه جانبه به امکانات و شرایط موجود و پیشنهادات عملیمورد بررسی قرار گیرد.
شیراز ۲۴ ساعته در عمل
به این منظور با معاون گردشگری اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان فارس به گفت‌وگو نشستیم.
روح‌الله روانشاد در این باره گفت: این موضوع باید در طرحی جامع با ارائه نظر همه دستگاه‌های مربوط، دستگاه‌های امنیتی و انتظامی و استاندار و نماینده ولی فقیه در استان فارس بررسی شود تا میزان ضرورت و الزام و اقداماتی که می‌توان در این زمینه انجام داد بحث و بررسی شود.
او توضیح داد: فعال کردن گردشگری شبانه در منطقه‌ای از شهر در یک پیوستار گسترده قرار می‌گیرد که باید همه فرصت‌ها مکانند منافع اقتصادی که به شیراز می‌بخشد در کنار تهدیدها در نظر گرفته و تصمیم‌گیری شود.
روانشاد اضافه کرد: به عنوان نمونه اگر یکی از فضاهای تاریخی و فرهنگی شیراز تا صبح مردم و گردشگران را پذیرش کند باید شرایط برای کسب و کارهای اطراف و آسایش شبانه مردمی که در این همسایگی زندگی می‌کنند نیز در نظر گرفته شود؛ بنابراین پیش‌شرط لازم برای طرح ریزی در این زمینه بررسی همه جانبه آن است.
معاون گردشگری اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان فارس با بیان این پیش‌شرط و مقدمه، پیشنهاداتی نیز برای گردشگری شبانه شیراز داشت. او گفت: نخست اینکه باید ابعاد مختلف یک فضا از نظر دلیل اجتماعی و گردش مردم در آنجا، نورپردازی، امنیت و دیگر امکانات آن را در نظر گرفت تا بتوان گفت می‌توان گردشگری شبانه را در ان فعال کرد یا خیر.
او پیشنهاد کرد: می‌توان در محورهای زیارتی شیراز رویدادهایی شبانه و مناسبتی برگزار کرد .
به عقیده روانشاد نمی‌توان رویدادهایی که همراه با سر و صدای بسیار هستند را شبانه برگزار کرد چرا که با زندگی مردم همجوار ناهمخوان است.
او اضافه کرد: همچنین می‌توان در زمان‌های خاص رویدادهای فرهنگی در برخی نقاط شهر برگزار شود اما نمی‌توان آن را به همه شهر تعمیم داد؛ او در این زمینه تصویب برپایی چنین رویداد ادبی را در روز بزرگداشت حافظ پیشنهاد داد.
چندی پیش بود که کاهش ساعت کار حفاظیه و دیگر اماکن فرهنگی و تاریخی سطح شهر شیراز حرف و گفت‌هایی را درباره تهدید گردشگری شیراز به همراه داشت.
آنطور که گفته شد میراث فرهنگی فارس اعلام کرده که امکانات لازم برای ایجاد امنیت اماکن و نظارت برآنها را در شب ندارد و شورای تامین شیراز نیز بر این اساس تصمیم به کاهش زمان بازدید گرفت اما در ادامه این زمان افزایش یافت.
معاون هماهنگی امور زائرین و گردشگری استانداری فارس به ایرنا گفت: دید ما به همه اماکن تاریخی و فرهنگی فارس چنین است که تا زمانی که گردشگر حضور دارد به آنها خدمات رسانی شود و دستگاه متولی نیز باید با وزارتخانه خود برای تامین نیازهای امنیتی این اماکن اقدام کند.
به گفته محمد فرخ زاده با توجه به گرمای هوا در طول روز، بسیاری از گردشگران ترجیح می‌دهند برای بهره بردن از هوای خنک شبانه و نورپردازی و زیبایی‌های گردشگری شب، از این ساعات برای حضور در اماکن فرهنگی استفاده کنند و کاهش این زمان بر کاهش رنکینگ گردشگری فارس اثر می‌گذارد.
شیراز ۲۴ ساعته؛ گزینه‌ای قابل بررسی
شیراز را مردم ایران و بسیاری از جهانگردان بیش از هر چیز به مفاخر فرهنگی و ادبی، جایگاه تاریخی، باغ‌های چشم نواز تاریخی، حرم سوم اهل بیت و پزشکان حاذق و متخصصش می‌شناسند و همه اینها خیل بزرگی از مسافران و گردشگران را روانه این شهر می‌کند.
هر چند گردشگری شبانه و ۲۴ ساعته شدن شهر، اما و اگرها و ضرورت‌های بسیاری را با خود حمل می‌کند، اما می‌تواند به عنوان گزینه‌ای برای رونق اقتصاد گردشگری شیراز، مورد بررسی کارشناسانه و عملیاتی قرار گیرد.