به گزارش ایرنا، زندان هدفگذاری خود را بر «اصلاح و تربیت» مجرمان بنا نهاده تا دوران حبس آنان را نه در بطالت بلکه با انجام برنامه‌های مختلف به‌ویژه اقدامات فرهنگی نافذ و موثر برای این گروه پیش ببرد. «فقر فرهنگی» و البته مادی و معنوی، زندانیان را در مسیر بزه قرار داده است و اینگونه آنها را با جرائم مختلف و گاه متعدد رهسپار دادگاه و زندان می‌کند.
جبران این نقیصه عمدتا با برنامه‌های فرهنگی و همگانی موثر است. هرچند قرار نیست همه زندانیان متأثر از این اقدامات لزوما تغییر یابند اما باز هم می‌توان با برنامه‌های خاص بر بسیاری تأثیر حداکثری گذاشت. در این راستا در دوران تحول و تعالی، سازمان زندان‌ها تلاش جدی برای ریل‌گذاری فرهنگی نافذ در مراکز اصلاحی‌وتربیتی انجام داده و برهمین‌اساس هم سازمان زندان‌ها در کنار نگهداری از زندانیان، برپایی برنامه‌ها و اقدامات متنوعی را درقالب کارگاه‌ها و دوره‌های آموزشی و البته جشنواره‌های فرهنگی، هنری و ورزشی به اجرا گذاشته است.
وجود کمتر از ۸۰۰ زندانی بی‌سواد در زندان‌ها
یکی از نکات حائز اهمیت شکل‌گیری دوره‌های تحصیلی است که اکنون در زندان‌ها دایر است؛ بدین ترتیب که زندانیان از کلاس سوادآموزی گرفته تا بالاترین مقاطع تحصیلی به‌ویژه تحصیلات دانشگاهی را می‌توانند مطابق با تعامل زندان و دانشگاه‌ها طی کنند. مطابق با اعلام سازمان زندان‌ها، در سال‌های اخیر ۲۴۰۰ نفر از زندانیان در دوره‌های سوادآموزی مشغول شده‌اند که با توزیع فراوانی مقاطع مختلف و استقبال مددجویان در سال‌های اخیر اکنون کمتر از ۸۰۰ زندانی بی‌سواد محکوم به حبس در زندان‌ها محکومیت کیفری خود را سپری می‌کنند.
اکنون ۲۳۷ نفر از زندانیان توانسته‌اند به مقاطع بالاتر اعم از کارشناسی تا دکتری نیز راه یابند و همسو با این اقدام، امروز همه زندان‌های کشور دارای کتابخانه بزرگ و حتی سالن‌های مطالعه موسع برای زندانیان هستند و کتاب‌های متنوعی را در اختیار مددجویان و سایر کارکنان قرار می‌دهند.
بسیاری از این کتابخانه‌ها نیز چندین هزار جلد کتاب را در اختیار دارد که همه ساله نیز به‌روزرسانی می‌شوند. خیرین کتابخوان نیز در سال‌های اخیر، برای غنای کتابخانه‌های زندان‌ها پای کار آمده‌اند و نه‌تنها در آزادسازی زندانیان بلکه برنامه‌های اصلاحی‌وتربیتی زندان‌ها را تقویت کرده‌اند.
استقرار ۱۵۰۰ کتابخانه کوچک در فضای اسکان زندانیان
اکنون علاوه بر کتابخانه‌های مجهز، بیش از ۱۵۰۰ کتابخانه کوچک نیز در قالب فضای اسکان زندانیان با تأمین بیش از چند ۱۰ هزار جلد کتاب فراهم آمده است. توسعه جشنواره‌های استانی و کشوری اقدام دیگری است که به نظر روزهای مفرحی را برای زندانیان واجد شرایط و در راستای تقویت باورهای فرهنگی و اخلاقی آنان شکل داده است.
مشارکت ۱۸ هزارنفری زندانیان در ورزش‌های زورخانه‌ای و پهلوانی
از اهم این رویدادها به بیست‌ونهمین جشنواره تئاتر زندان‌های کشور اشاره کرد که چندی پیش با داوری هنرمندان شاخص کشور و به میزبانی استان فارس، زندانیان هنرمند را گردهم آورد. ترویج ورزش‌های همگانی و سازمان‌یافته با جذب جمعیت ۱۸ هزارنفری زندانیان در قالب ورزش‌های زورخانه‌ای و پهلوانی از دیگر دستاوردهای سازمان زندان‌ها در بازسازگاری زندانیان محسوب می‌شود که همه‌ساله نیز برای این آئین، مسابقات سراسری برگزار می‌شود.
مطابق با اعلام سازمان زندان‌ها و بازدیدهای مختلف، ارتقای خدمات فرهنگی و تربیتی با آموزش‌های متنوع عقیدتی، محافل مذهبی و قرآنی و مجالس رویدادمحور دینی و ملی نیز در روزهای مختلف سال به شکل دائمی در دستور برگزاری قرار دارد؛ بنابراین نمایش این اطلاعات و توفیقات فرهنگی و تربیتی، بی‌شک چهره‌ای خاص و متفاوت از زندان‌ها را به نمایش می‌گذارد که رهاورد آن هم اطلاعات صحیح به مخاطب و البته دستاوردش جبران فقر فرهنگی بزهکاران است تا بتوان با اقدامات موثر آموزشی و فرهنگی، موجبات اصلاح رفتار مجرمان را فراهم آورد.
لازمه منع بازگشت به زندان و بازاجتماعی‌کردن زندانیان را باید در کنار حرفه‌آموزی و اشتغال آنان در قالب برنامه‌های فرهنگی موثر جستجو کرد که در سطح زندان‌ها رونق گرفته است.