از ماجرای شنیع قرآن‌سوزی در سوئد که چهارشنبه هفته گذشته با مجوز رسمی و به عبارتی چراغ سبز پلیس رقم خورد، چند روزی می‌گذرد و برخلاف دفعات قبل، این بار دولت سوئد زیر شدیدترین فشارهای خارجی قرار گرفته‌است.
بلافاصله پس از هتک حرمت قرآن، بسیاری از کشورهای مسلمان جهان به آن واکنش نشان دادند و ایران، عراق، اردن، ترکیه، روسیه، عربستان، مراکش، شورای همکاری خلیج فارس، کویت، فلسطین، لبنان، مصر و غیره این حرکت شنیع، غیرانسانی و غیراخلاقی را محکوم کردند.
شدیدترین برخورد با کشور حرمت‌شکن در عراق صورت گرفت که مردم خشمگین، نشان ملی سوئد را از سر در سفارت استکهلم در بغداد پایین کشیدند و کارکنان سفارت سوئد با هراس سفارتخانه را ترک کردند.
در ایران نیز واکنش‌های متعددی علیه اهانت سوئد صورت گرفت. کاردار سفارت این کشور در تهران روز پنجشنبه در غیاب سفیر این کشور برای طرح این اعتراض به اداره کل غرب اروپای وزارت امور خارجه ایران احضار شد. همچین وزارت امور خارجه ضمن محکوم کردن اهانت به مهمترین مقدسات اسلامی، رفتار منفعلانه دولت سوئد را محکوم و آن را «عاملی برای جسورتر شدن ناقضین یکی از اصول بنیادین و بدیهی حقوق بشر یعنی اصل احترام به ارزش‌های دینی و آسمانی» دانست.
«حسین امیرعبداللهیان» وزیر امور خارجه کشورمان نیز عصر روز جمعه در تماس تلفنی با حسین ابراهیم طه دبیرکل سازمان همکاری اسلامی، درباره اقدام موهن اخیر علیه قرآن کریم در سوئد گفتگو و تبادل نظر و پیشنهاد کرد نشست اضطراری شورای وزیران امور خارجه سازمان همکاری اسلامی در اولین فرصت ممکن و هم زمان با نشست وزرای خارجه عضو جنبش عدم تعهد در باکو، برای رسیدگی به این اقدام موهن تشکیل جلسه دهد.
افزون بر مواضع رسمی، شاهد تجمع مردمی-دانشجویی در مقابل سفارت این کشور در تهران بودیم که واکنش چندبعدی در ایران و نیز دیگر کشورهای اسلامی، اروپا را به تکاپو واداشت تا اگر با تاخیر اما این اقدام موهن را محکوم کند.
«قرآن‌سوزی» ابزار سوئد برای اهداف سیاسی
این اولین باری نبود که سوئد برای قرآن‌سوزی در مقابل نزدیک به دو میلیارد مسلمان، مجوز صادر می‌کرد. بهمن ماه سال گذشته نیز «راسموس پالودان» یک شهروند تندرو و اسلام ستیز سوئدی - دانمارکی در اقدامی موهن، یک نسخه از قرآن را در مقابل ساختمان سفارت ترکیه در پایتخت سوئد سوزاند. او هم مانند قرآن‌سوزی امروز، برای این کار خود از مقامات سوئد مجوز گرفته‌بود.
در ارتباط با اینکه چرا قرآن‌سوزی مقابل سفارت ترکیه انجام گرفت باید از سیاسی‌کاری دولت سوئد پرده برمی‌دارد. صدور مجوز قرآن سوزی از سوی فردی افراطی آن هم مقابل سفارت ترکیه بی‌ارتباط با حضور ترکیه در سازمان پیمان آتلانتیک شمالی (ناتو) و از سویی مخالفت ترکیه با پیوستن سوئد و فنلاند به ناتو نبود.
هم‌چنین موضوع درخواست ترکیه از سوئد برای برگرداندن ۱۳۰ نفر از اعضای گروه پ.ک. ک به این کشور که در سوئد پایگاه و حضور گسترده‌ای دارند، به مسأله‌ای چالش برانگیز میان آنکارا و استکهلم تبدیل شده‌است.
ترکیه این افراد را تروریست اعلام کرده و خواستار تحویل آنها از سوی سوئد شده، در حالی که استکهلم با این درخواست مخالف است. از این رو روشن است موضوع مجوز دادن برای قرآن سوزی آن طور که مقامات سوئدی مدعی هستند ربطی به بیان عقاید و آزادی بیان ندارد، بلکه مستمسک و ابزاری برای بهره‌برداری‌های سیاسی دولت این کشور است.
پس از ماجرای اهانت به قرآن مقابل سفارت ترکیه، «رجب طیب اردوغان» رئیس جمهور این کشور اعلام کرد که به دلیل قرآن سوزی توسط یک راست‌گرای افراطی، سوئد که پیشتر از سوی این کشور متهم به پناه دادن به «تروریست‌های کرد» شده بود، دیگر نمی‌تواند روی حمایت ترکیه برای پیوستن به ناتو حساب کند.
بنابراین وقتی که پارلمان ترکیه با عضویت فنلاند به پیکره ناتو موافقت کرد و این کشور حوزه اسکاندیناوی در تاریخ ۴ آوریل ۲۰۲۳ (۱۵ فروردین) طی یک نشست برنامه‌ریزی‌شده رسماً به عضویت ناتو درآمد و سی ویکمین عضو این ائتلاف نظامی شد، مقامات سوئد نیز تغییر رویکرد دادند.
در این زمان سران استکهلم آشکارا در عمل نشان دادند که شعار آزادی بیان بیش از اینکه از نگاه آنها یک ارزش باشد، ابزاری برای فشار بر مخالفان است بنابراین پس از موافقت ترکیه با عضویت فنلاند برای الحاق به ناتو، پلیس سوئد مانع برگزاری تظاهراتی شد که قرار بود طی آن قرآن‌سوزی دیگری انجام شود. پلیس با بهانه «احتمال وجود خطرهای امنیتی»، این بار به هتاکان چراغ سبز نشان نداد.
بنابراین این پرسش به ذهن می‌رسد چه شد که چرا قبلا پلیس به بهانه خطرهای امنیتی مانع قرآن‌سوزی شد ولی بعد از گذشت چندماه که ترکیه هنوز با الحاق سوئد به پیکره ناتو موافقت نکرده، بار دیگر به این اهانت مجوز داده‌شد؟!
پشت پرده محکومیت با تاخیر چهار روزه
ژست حق‌به‌جانب سوئد و بازیگران غربی در پی تشدید اعتراضات در کشورهای اسلامی تغییر کرد تا جایی که ناچار به محکومیت این این اقدام شنیع شدند.
اتحادیه اروپا با چهار روز تاخیر اهانت به قرآن را محکوم کرد و با انتشار بیانیه‌ای، ضمن محکوم کردن این اقدام، آن را «زشت و تحریک کننده» دانست؛ تاخیر چند روزه به دلیل فشار کشورهای مسلمان به سوئد و غرب به عنوان مدعیان آزادی بیان صورت گرفت و نشان داد که با تشدید اعتراضات در جهان، اروپا نمی‌تواند به قول معروف خود را به خواب بزند.
در کنار مقامات غربی، غول‌های رسانه‌های آنها نیز خود را به خواب زده‌اند. برخورد رسانه های اروپا و آمریکا با واقعه دردناک و موهن به آتش کشیدن قرآن مجید در سوئد، به این شکل بود که اولا بسیاری از رسانه های غربی از کنار این ماجرا گذشتند و وانمود کردند که ارزش خبری خاصی ندارد. دوم این که در اخبار و گزارش های معدودی که درباره این موضوع منتشر شده، به طرز عجیبی بر هویت عراقی فرد توهین کننده تاکید شده و تلاش کرده اند تا پرتاب سنگ به سوی سوزاننده قرآن را به عنوان یک اقدام غلط و خشن، قلمداد کنند.
در مجموع، مقامات و رسانه‌های غربی در شرایطی در مقابل توهین به عقاید مسلمانان، انفعال پیشه کرده اند که سوزاندن کتب آسمانی مسیحیان و یهودیان در کشورهای مختلف اروپا بی سابقه است؛ موضوعی که نشان می‌دهد استاندارد دوگانه آزادی بیان در قبال ادیان نیز وجود دارد.
اینک وقت آن رسیده‌است که مقامات سوئدی، اروپایی و آمریکایی به این پرسش پاسخ دهند که چرا سوزاندن قرآن و توهین به اعتقادات ۱ میلیارد و ۸۰۰ میلیون نفر آزادی بیان به شمار می‌رود اما سخن گفتن از هولوکاست جرمی غیرقابل گذشت و با مجازات سنگین همراه است؟