انتخابات ریاست‌جمهوری ونزوئلا سال آتی میلادی (۲۰۲۴) برگزار و رئیس‌جمهوری بعدی این کشور از دهم ژانویه ۲۰۲۵ سوگند یاد خواهدکرد. باوجود باقی ماندن زمان نسبتاً طولانی تا انتخابات این کشور، بازیگران اروپایی و آمریکا کارشکنی های خود را آغاز کرده‌اند.
در همین ارتباط به تازگی دولت ونزوئلا با یادآوری «شکست اتحادیه اروپا در تحمیل یک رئیس‌جمهوری دروغین» در این کشور آمریکای لاتین، از «جوسپ بورل» نماینده عالی سیاست خارجی این اتحادیه خواست تا از صدور اعلامیه‌های «مداخله‌جویانه» در موضوعاتی که در صلاحیت انحصاری قوای داخلی این کشور است، خودداری کند.
حمایت آشکار غرب از اپوزیسیون دولت ونزوئلا
کشورهای غربی در این برهه بر دو تن از چهره‌های مخالف دولت مادورو تمرکز کرده‌اند که عبارتند از «ماریا کورینا ماچادو» و «خوان گوایدو» رئیس‌جمهوری خودخوانده و مورد حمایت آمریکا و اروپا.
موضوع از این قرار است که دادستانی کل ونزوئلا هفته گذشته (۳۰ ژوئن/ ۹ تیر) در نامه‌ای از ممنوعیت تصدی ماچادور در امور دولتی به مدت ۱۵ سال خبر داد. ماچادور ۵۵ ساله از قانونگذاران سابق ونزوئلاست که پیشتر به دلیل حمایت از تحریم‌های آمریکا علیه کاراکاس و حمایت از گوایدو از تصدی امور دولتی محروم شده‌بود و هفته گذشته این محرومیت تمدیدشد.
نماینده عالی سیاست خارجی اتحادیه اروپا روز دوشنبه (سوم ژوئیه/ ۱۲ تیر) رد صلاحیت ماچادو نماینده مخالفان دولت ونزوئلا که برای شرکت در انتخابات مقدماتی حزب اپوزیسیون پیش از انتخابات ریاست جمهوری ۲۰۲۴ ثبت نام کرده‌بود، مورد انتقاد قرار داد. همزمان با بورل، وزارت خارجه آمریکا در این باره گفت که همه مردم ونزوئلا باید بتوانند آزادانه در انتخابات ۲۰۲۴ حضور داشته باشند و جلوگیری از حضور ماچادو آنها را از حقوق سیاسی محروم می‌کند.
در این میان، رئیس‌جمهوری ونزوئلا، کارشکنی‌های آمریکا و اروپا را در راستای روی کار آوردن مهره غربی در این کشور ارزیابی می‌کند و در برنامه تلویزیونی «با مادورو پلاس» تصریح کرد: آنها (مخالفان) می‌خواهند سم مهلک فاشیسم، نفرت و درگیری میان همه را از طریق شبکه‌های اجتماعی پخش کنند؛ میلیون‌ها بپردازند تا نفرت بکارند و کشور ما را به امپراتوری ایالات متحده و استعمارگران قدیمی و نژادپرست اروپایی تقدیم کنند.
اگرچه شخصیتی همچون ماچادور برای همه شناخته شده نیست اما گوایدو رقیب مادورو را که در انتخابات گذشته با اتهام تقلب انتخاباتی، بحران سیاسی آفرید، همگان می‌شناسند؛ سیاستمداری مخالف دولت ونزوئلا و رئیس‌جمهوری خودخوانده سابق این کشور که پس از ترک ونزوئلا و ورود غیرقانونی به کلمبیا، از این کشور اخراج و دو ماه پیش راهی آمریکا شد.
آمریکا پس از انتخابات ریاست جمهوری ۲۰۱۸ ونزوئلا با حمایت از گوایدو و اختلاف‌افکنی و مداخله در امور داخلی این کشور، همواره در پی سرنگونی دولت مادورو برآمد و مجموعه‌ای از تحریم‌ها از جمله تحریم‌های سنگین نفتی را علیه ونزوئلا اعمال کرد.
همچنین گوایدو با هدایت آمریکا یک دولت موازی تشکیل داد و آمریکا نیز کنترل دارایی‌های ونزوئلا را که در خارج از این کشور به دلیل تحریم‌ها مسدود شده‌بود، به او واگذار کرد.
رفتارهایی مشابه آمریکا از سوی بازیگران اروپایی نیز انجام گرفت به عنوان نمونه دولت انگلیس سال ۲۰۲۱ بار دیگر تکرار کرد که گوایدو را به عنوان رئیس‌جمهور این کشور به رسمیت می‌شناسد؛ اقدامی که با هدف رد درخواست بانک مرکزی دولت مادورو برای بازگرداندن حدود یک میلیارد دلار ذخیره طلای کاراکاس در لندن انجام شد.
موفقیت ونزوئلا در پیشبرد رویکرد ضدامپریالیستی
روابط دیپلماتیک کاراکاس با واشنگتن از سال ۲۰۱۹ به این سو، پس از آنکه واشنگتن در زمان ریاست‌جمهوری «دونالد ترامپ»، گوایدو رهبر اپوزیسیون ونزوئلا را به عنوان رئیس‌جمهوری موقت این کشور به رسمیت شناخت، قطع شده‌است.
با آنکه دولت بایدن نیز همچنان مادورو را به عنوان رئیس‌جمهوری ونزوئلا به رسمیت نمی‌شناسد و انتخاب مجدد او در سال ۲۰۱۸ را جعلی و تقلبی می‌داند اما بحران نفت و انرژی ناشی از جنگ اوکراین باعث نرمش کاخ سفید شده‌است.
از طرفی امروزه با توسعه روابط کاراکاس با کشورهایی چون ایران، روسیه و چین نشانه‌های شکست راهبرد آمریکا در قبال ونزوئلا بیش از هر زمانی آشکار شده‌است . طبق گزارش بانک مرکزی ونزوئلا ، رشد اقتصادی این کشور در ۹ ماه اول سال ۲۰۲۲ در مقایسه با مدت مشابه سال ۲۰۲۱ معادل ۱۷.۷۳ درصد بوده‌است. به گفته مادورو، در پنج سه ماهه متوالی تغییرات مثبت در اکثر فعالیت‌های اقتصادی رخ داده که نشان‌دهنده عملکرد مطلوب تولید ملی است که از سه ماهه سوم سال ۲۰۲۱ آغاز شده است.
همچنین فعالیت غیرنفتی ونزوئلا در سال ۲۰۲۲ بین ژانویه تا سپتامبر ۱۴.۴۹ درصد رشد داشته و بخش تولید نزدیک به ۴۰ درصد افزایش یافته‌است. در همین مدت بخش خصوصی ۴۰.۱۶ درصد از جهش صنعتی را در حوزه‌های تولید ماشین‌آلات، مواد شیمایی، فلزات، پلاستیک، نساجی، محصولات چرمی و مواد غذایی به خود اختصاص داده است در حالی که بخش دولتی ۳۶.۲۷ درصد افزایش را به ثبت رسانده‌است که عمدتاً به دلیل فعال شدن مجدد شرکت‌های مهم دولتی در حوزه‌هایی مانند حمل و نقل و ساختمان بوده‌است. همچنین صادرات و واردات به ترتیب ۳۲.۵۷ درصد و ۱۱.۴۳ رشد داشته‌است.
رئیس‌جمهور ونزوئلا می‌گوید برای اولین بار در یکصدسال گذشته، این رشد مربوط به اقتصاد غیرنفتی است که شامل تولید موادغذایی، کالا و خدمات می‌شود و این‌ها مالیات می‌پردازند.
بنابراین همکاری نزدیک ونزوئلا با محور شرقی همچون ایران،چین و روسیه باوجود قرار داشتن در نقطه جنوبی کشور آمریکا، برای آمریکا یک شکست بزرگ به شمار می‌رود.
از این رو تنها راه پیش روی بایدن یا هر دولت دیگری در آمریکا، مداخله سیاسی و انتخاباتی در ونزوئلا است تا بتواند با کنار زدن مادورو و نشاندن مهره مورد تایید خود بر مسند ریاست جمهوری، این کشور را از محور ضدیت با امپریالیسم و جمع هشت کشور چپ‌گرای آمریکای لاتین خارج و به یک نظام دست‌نشانده در حیاط خلوت خود تبدیل کند.