به گزارش گروه علم و آموزش ایرنا از روابط عمومی مرکز اطلاعات علمی جهاددانشگاهی SID، ادبیات کودک و نوجوان، شامل داستان ها، کتاب ها، مجلات و شعرهایی است که برای کودکان نوشته شده است. ادبیات کودک به دودسته تقسیم می‌شود: ۱- موضوع و ۲- سن خواننده
به‌طور خلاصه می‌توان گفت هدف از ادبیات کودک، پیوند با کودک است. ادبیات کودک مقید به ارتباط با مخاطب خود است. هدف محتوای اثری که مخاطب آن کودک است، اثری است که در ذهن او باقی بماند. هدف ادبیات کودک بیرونی نیست و کسی چیزی را بر کودک تحمیل نکرده است. یکی از نمونه‌های موفق ادبیات کودک و نوجوان، افسانه‌ها هستند. افسانه‌ها بدون آنکه نویسنده داشته باشند و حتی بدون آنکه جامعه مخاطب آنها کودکان باشند، توانسته‌اند ارتباط خوبی با کودکان برقرار کنند.
مهدی آذر یزدی، پدر ادبیات کودک ایران
مهدی آذریزدی نویسنده ایرانی معروف داستان‌های کودکان است. مهدی آذریزدی در سـال ۱۳۰۱ در خرمشـاه، حومـه یزد بدنیا آمد. او از سال ۱۳۳۶ به نگارش داستان‌های مختلف برای کودکان و نوجوانان پرداخت. آذریزدی با انتخاب سبک ویژه‌ای که داشت، به یکـی از نویسـندگان برجسته ایران در ادبیات کودک و نوجوان تبدیل شد. هشت کتاب در مجموعه «قصه‌های خوب برای بچه‌های خـوب» و ۱۰ کتـاب در مجموعـه «قصه‌های تازه از کتابهای کهن» از مهم‌ترین داستان‌های او است.
علاوه‌بر این، آذریزدی بـه ترجمه کتابهای گربه نـاقلا و حکایت به شعر قند و عسل و دو کتاب آموزشی به نام خودآموز عکاسی و خودآموز شطرنج نیز در کارنامه خود دارد. مهدی آذریزدی در سال ۱۳۴۳موفق به دریافت جایزه از سازمان یونسکو شد و در سال ۱۳۴۵ دو اثر او به‌عنوان اثر برگزیده «شورای کتاب کودک» انتخاب شد.
به مناسبت درگذشت مهدی آذریزدی، نویسنده ایرانی معروف داستان‌های کودکان، ۱۸ تیر سال ۱۳۸۸، شورای عالی انقلاب فرهنگی این روز را روز ادبیات کودک و نوجوان نامید. به‌همین مناسبت در این گزارش، به بررسی مقالات فارسی با موضوع ادبیات کودک و نوجوان در حوزه‌های موضوعی مختلف پرداخته شده است.
معرفی مقالات پربازدید علمی با موضوع ادبیات کودک و نوجوان
براین اساس «فانتزی، چیستی و تاریخچه آن در ادبیات جهان و ایران»، «سیر ادبیات کودکان و نوجوانان در ایران» و «مفهوم کودکی و هدف ادبیات کودک» به‌ترتیب پربازدیدترین مقالات فارسی مرتبط با ادبیات کودک و نوجوان هستند.
مقاله «فانتزی، چیستی و تاریخچه آن در ادبیات جهان و ایران» با همکاری موسوی و جمالی در سال ۱۳۸۸ منتشر شده است. این مقاله به بررسی داستان‌های فانتزی می‌پردازد. داستان فانتزی تخیلی‌ترین گونه‌ی داستان است. در آخر این مقاله پس از تعریف داستان فانتزی و بحث درمورد چیستی آن, تلاش شده تا از راه بررسی تاریخچه و تکامل فانتزی در ادبیات فارسی، وضعیت امروزی آن را به نمایش بگذارد.
برای دسترسی به لینک مقالات پربازدید با موضوع ادبیات کودک و نوجوان به پیوست ۱ در انتهای گزارش مراجعه شود.
جدول ۱. مقالات فارسی پربازدید با موضوع ادبیات کودک و نوجوان
کلمات کلیدی مقالات فارسی با موضوع ادبیات کودک و نوجوان
کلمات کلیدی عصاره هر مقاله است و نویسنده موضوعات مقاله خود را در کلمات کلیدی نشان می‌دهد.
شکل ۱، کلمات کلیدی به‌کار رفته در مقالات فارسی با موضوع ادبیات و کودک و نوجوان را نشان می‌دهد.
براین اساس «هوشنگ مرادی کرمانی»، «مصطفی رحماندوست» و «صمد بهرنگی» مهم‌ترین نویسندگان و شاعرانی هستند که که بیشتر در مقالات فارسی با موضوع ادبیات کودک و نوجوان بررسی شده‌اند.
منابع:
نیکروز، یوسف، و کشاورزی، سودابه. (۱۳۹۲). تحلیل گونه های روایتی و ویژگی های راوی در مجموعه داستانی «قصه های تازه از کتاب های کهن» مهدی آذر یزدی. پژوهش زبان و ادبیات فارسی، -(۲۸)، ۱۵۹-۱۸۴. SID. https://sid.ir/paper/۵۶۱۹۱/fa
خسرونژاد، مرتضی. (۱۳۸۴). مفهوم کودکی و هدف ادبیات کودک. علوم اجتماعی و انسانی دانشگاه شیراز، ۲۲(۴(پیاپی ۴۵)(ویژه نامه علوم تربیتی))، ۱۵۴-۱۶۸. SID. https://sid.ir/paper/۱۳۳۷۸/fa
پیوست ۱. جهت ورود به صفحه مقالات پربازدید با موضوع ادبیات کودک و نوجوان روی عنوان مقاله کلیک کنید.
* فانتزی، چیستی و تاریخچه آن در ادبیات جهان و ایران
* سیر ادبیات کودکان و نوجوانان در ایران
* مفهوم کودکی و هدف ادبیات کودک
* بررسی قصه های مجید هوشنگ مرادی کرمانی از منظر تربیتی و اجتماعی