به گزارش خبرنگار ایرنا، اگرچه جمعیت مازندران به دلیل کاهش فرزندآوری متاثر از آسیب های اجتماعی کاهش آمار ازدواج و افزایش آمار طلاق است، اما کارشناسان معتقدند اگر رابطه بین تحصیلات، اشتغال و امنیت شغلی پس از فرزند آوری زنان برقرار شود، نرخ باروری در جامعه به مراتب افزایش می یابد.
کارشناسان می گویند ،سطح تحصیلات زنان طی ۲ دهه گذشته در تمام دنیا بالاتر رفته است و این که هر جا سطح تحصیلات بالاتر رفته زاد و ولد نیز کمتر شد نیز امری طبیعی است ،اما بررسی ها و تحقیقات در کشورهایی مانند فرانسه، سوئد و انگلستان نشان می دهد که نرخ باروری این کشورها با برنامه ریزی دقیق به خصوص ایجاد رابطه بین تحصیلات، اشتغال و فرزند آوری زنان تا یک برابر افزایش یافته است.
طبق آمار از ۳۲میلیون و ۸۵۹ هزارو ۳۷۷ نفر از جمعیت زنان بالای ۱۰ سال ایران بر حسب فعالیت ، حدود ۸۵۴ هزارو ۵۰۰ نفر برابر ۲.۶درصد جمعیت و برابر با ۲۵درصد از نوع فعالیت در بخش دولتی و ۲ میلیون و ۵۰۰ هزار نفر برابر با ۷.۶درصد جمعیت ،۷۵درصد از نوع فعالیت در واحد های تولیدی و صنعتی بخش خصوصی مشغول به کار هستند.
همچنین ۲۱میلیون و ۷۲۰ هزار نفر با ۶۶درصد جمعیت زنان بالای ۱۰ سال کشور خانه دار، یک میلیون و ۳۴۷هزار نفر برابر با چهار درصد جمعیت قبلا شاغل بوده، ۶میلیون نفر از زنان برابر با ۱۸درصد جمعیت محصل و حدود ۵۰۰هزار نفر برابر با حدود ۲ درصد از جمعیت اظهار نشده به لحاظ نوع فعالیت در کشور هستند.
طبق آمار رسمی نرخ باروری و زاد و ولد کشورهای پیشرفته همانند استان مازندران از حدود یک دهه گذشته به ۱.۲ دهم درصد رسیده بود اما با اقدام عملی و حل مشکلات بین تحصیلات زنان و اشتغالشان و بین اشتغالشان و فرزند آوری آنان، نرخ باروری را به ۲.۱ افزایش دادند.
کارشناسان می گویند، نمی توانیم فرایند افزایش تمایل به تحصیلات زنان و نیاز به اشتغالشان را نادیده بگیریم، باید تلاش کنیم همه مشکلات بین اشتغال و تحصیل و فرزند آوری، نقش همسر و مادری آنان با برنامه ریزی حمایتی ویژه حل و فصل شود.
آمار معاونت بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی مازندران نشان می دهد که کاهش قابل توجه موالید و فرزندآوری در مازندران و رسیدن به نرخ رشد ۱.۲ درصد طی یک دوره هفت ساله در حالی است که میانگین نرخ باروری در کشور بیشتر از ۲ است و در واقع نرخ باروری در مازندران به نصف میانگین کشوری رسید.
بنابر این گزارش متوسط سن خانم‌ها و آقایان در مازندران در زمان ازدواج اکنون به ترتیب حدود ۲۹ و ۳۲ سال رسیده است، این آمار در استان به نسبت متوسط سن ازدواج کشور ۲ سال بالاتر است.
باید به باورهای تغییر یافته ازدواج و فرزندآوری توجه کرد
استاد اپیدمیولوژی دانشگاه علوم پزشکی مازندران با اظهار این که میانگین سن از دواج از ۲۱ سال به ۳۲ سال رسید و میانه سنی نیز از ۱۶ سال. ۲۹ سال شده است ،گفت: در حالی که میزان موالید در مازندران نه چندان دور یعنی در سال ۱۳۹۵ تا ۴۵ هزا تولد در سال به ثبت رسیده است که اکنون به ۳۰ هزار نفر رسید در سال ۱۴۰۱ تولد استان یکهزار و ۵۰۰ مورد کمتر شده است.
دکتر عباس علی پور با بیان این که نرخ زاد و ولد سال گذشته مازندران پنج درصد کاهش یافته است، توضیح داد: طبق آمار ازدواج در مازندران روند نزولی دارد، یعنی وقتی ازدواج نباشد خانواده و فرزند بی معنا می شود.
وی با ذکر این نکته که ثبت ۱۰ هزار طلاق طی سال ۱۴۰۱ در مازندران آماری تکان دهنده است، گفت: اکنون نرخ باروری در استان نیز در مازندران حدود ۱.۲ درصد است.
معاون بهداشت دانشگاه علوم پزشکی مازندران با ذکر این نکنه که بر اساس مطالعات انجام شده درصد زنان بدون فرزند در مازندران نیز بسیار زیاد است، گفت: این آمار در شهرهای غرب استان به خصوص از نوشهر تا رامسر به مراتب بیشتر از مرکز و شرق استان است.
علی پور با بیان این که زنان تک فرزند و ۲ فرزندی در غرب مازندران نیز به مراتب بیشتر هستند ،گفت: تعداد تولد مازندران در پنج سال گذشته مازندران ۴۵ درصد، ازدواج ۱۷ درصد و حدود ۲۰ درصد طلاق افزایش یافته است، وضعیتی که می توان آن را وخیم توصیف کرد.
وی ادامه داد: اکنون مازندران بعد از گیلان پایین ترین نرخ باروری کشور را دارد.
این استاد دانشگاه علوم پزشکی مازندران با ذکر این نکته که اگر زمان اولین فرزند آوری زودتر رخ بدهد ،یعنی سن ازدواج پایین آمده و نتیجه زودتر بچه دار شدن ، افزایش نرخ باروری است، گفت: اکنون سن ازدواج درمازندران نسبت به متوسط کشور ۲ سال بیشتر است، یعنی زن و مرد مازندرانی ۲سال نسبت به متوسط سن کشور دیرتر ازدواج می کنند و این یعنی زمان اولین فرزند آوری دیرتر رخ می دهد.
استاد اپیدمیولوژی دانشگاه مازندران سن طلایی باروری زنان را ۲۰ تا ۳۰ سال دانست و گفت: با این توصیف و طبق آمار رسمی با دیر ازدواج کردن زن و مرد، یعنی از دست دادن سن طلایی باروری؛ از طرفی احتمال ناباروری بیشتر می شود.
وی ادامه داد: وقتی اولین فرزند دیرتر به دنیا بیاید احتمال این که فرزندان دوم و سوم در طول و دوران باروری کاهش بیابد بیشتر است.
علی پور به اهمیت توجه به تغییر فرهنگ و سبک زندگی و نقش آن در شکل گیری خانواده اشاره کرد و گفت: اگرچه در سطح اول بررسی ها از وضعیت وخیم جمعیتی مازندران باید به عوامل موثر نرخ ناباروری، تعداد زنان در سن باروری دارای همسر متقن، تعداد زنان سن ۲۰ تا ۳۰ سال، سن ازدواج، سن اولین فرزند آوری، تمایل به فرزند آوری و خانواده پایدار توجه کرد اما در سطح دوم باید نسبت به تغییر و عوض شدن باورهای فرهنگی و اجتماعی نسبت به ازدواج، شکل گیری خانواده و کنار هم بودن خانواده بیش ازپیش توجه و برنامه ریزی کرد.
وی با بیان این که سطح تحصیلات به خصوص زنان در تمام دنیا بالاتر رفت و در نتیجه زاد و ولد نیز کمتر شده است ، گفت: کشورهایی مثل فرانسه، سوئد و انگلستان نیز نرخ باروری آنان به حدود ۱.۴ درصد کاهش یافته بود اما با انجام برنامه های عملی و حل مشکلات بین تحصیلات زنان و اشتغالشان، بین اشتغالشان و فرزند آوری ، آمار زاد و ولد را افزایش دادند، در حالی که به این مسایل در کشورمان به صورت عملی توجه نشده است.
وی ادامه داد:نمی توانیم اشتغال و تحصیلات زنان را نادیده بگیریم، امروز تعداد زنان دانشجو و تحصیل کرده زنان بیشتر از مردان هستند ،پس باید تلاش کنیم بین اشتغال، تحصیل و فرزند آوری، نقش همسر و مادری آنان برنامه ریزی کنیم.
علی پور با اظهار این که توجه به سطح انتظار اشتغال زنان و امنیت شغلی آنان بسیار مهم است، گفت: این که زنان پس از باردار شدن و بچه دار شدن از ادامه شغلشان محروم شوند ، به خصوص این که این مقولات در واحد های بخش خصوصی به راحتی بیشتر از دستگاه های دولتی نمود دارد، یعنی بخش خصوصی به راحتی عذر زنان باردار و بچه دار شدن را می خواهند و از کار بیکارشان می کنند.
وی به اهمیت رابطه ثبات اقتصادی و افزایش نرخ باروری نیز اشاره کرد و گفت: آسان کردن ازداوج، حمایت مالی، آسان شدن مادر و اشتغال، آسان شدن ورود مجدد زنان پس از بچه دارد شدن به کار بسیار مهم و نیاز به اجرای عملی طبق مقررات است.
وی تصریح کرد: وقتی اکنون امضاء نامه استعفای بدون تاریخ در بدو کار از زنان گرفته می شود، یعنی کارفرما هر موقع بخواهد می تواند زنان را بیرون کند و معمولا به محض بچه دار شدن ،زنان از کار اخراج می شوند، بنابراین نمی توان به افزایش نرخ باروری و زاد و ولد در چنین شرایطی دلخوش بود.
وی کمک هزینه ماندن در اشتغال زنان ،تامین کمک هزنیه های برای فرزند پروری، ایجاد مراکز نگهداری کیفی برای زنان شاغل، تامین غذای گرم فرزندان زنان شاغل را ضروری دانست و گفت: اکنون تلقی خانواده ها از فرزندآوری در مناطق مختلف کشور به لحاظ گروه های کم درآمد و پر درآمد نیز متفاوت شده است.
استاد اپیدمیولوژی مازندران با توضیح این که تلقی فرزندآوری در گروه هایی با درآمد بالاتر متفاوت از خانواده هایی با درآمد پاین تر است، گفت: اگرچه سطح اقتصادی به تنهایی نرخ باروری را افزایش نمی دهد، اما نگاه ها عامل کاشه زاد و ولد است.
این استاد دانشگاه علوم پزشکی مازندران گفت: طبق بررسی های صورت گرفته، با چنین فرایندی تا ۴۰ سال‌آینده جمعیت مازندران به نصف خواهد رسید. از طرفی ۴۰ درصد جمیعت مازندران نیز سالمند می شوند، یعنی در چهار دهه آینده هر ۱۰ مازندرانی چهار نفرشان عصا بدست هستند.
وی گفت: همچنین ۴۰ درصد جمعیت ۴۰ سال آینده مازندران سالمند و فقط یک فرزند بیشتر ندارند.
باید مشوق های جوانی جمعیت را به درستی و در اسرع وقت، عملی شود
در راستای ماده ۳ و ۴ قانون حمایت از خانواده و جوانی جمعیت ،واگذاری زمین به خانواده های مشمول به صورت رایگان در دولت سیزدهم کلید خورد به طوری که این طرح با واگذاری ۱۵۴ سند زمین به صورت سه دانگ سه دانگ به نام زن و شوهر صادر شده است .
زمین های طرح جوانی جمیعت به صورت رایگان در اختیار متقاضیان قرار می گیرد و والدین دارای سه فرزند یا بیشتر که یک فرزندشان پس از تاریخ ۲۴ مهر ماه ۱۴۰۰ به دنیا آمده است، مشمول این طرح هستند.
طبق ماده چهار قانون جوانی جمعیت که آیین نامه اجرایی آن از ششم مهرماه از سوی وزارت راه و شهرسازی به استان‌ها ابلاغ شده است، واگذاری زمین یا واحد مسکونی شامل خانواده‌هایی با بیش از سه فرزند همزمان با زمان تصویب این قانون با سابقه زندگی در شهر محل تقاضا (در صورتی که نرخ باروری آن شهر کمتر از ۲.۵ باشد) است.
استاندار مازندران با اظهار این که توجه به جوانی جمعیت به عنوان مهمترین رویکرد دولت سیزدهم در استان به صورت مضاعف مورد توجه قرار گرفته است، گفت: همسو با این رویکرد از این پس هدیه سند زمین رایگان به خانواده هایی که فرزند سومشان بدنیا بیاید، در محل بیمارستان اهدا شود.
سید محمود حسینی پور در همایش جوانی جمعیت و آیین واگذاری ۱۵۴ قطعه زمین به خانواده های مشمول قانون حمایت از خانواده و جوانی جمعیت افزود: مشوق های قانونی جوانی جمعیت در استان به عنوان یک مقوله مهم فرهنگی و اجتماعی باید به صورت مضاعف مورد توجه و عملیاتی شود.
وی با بیان این که مشکلات فرهنگی عامل اصلی پیری جمعیت و کاهش نرخ موالید در مازندران است، اظهار داشت: امروز طبق بررسی های صورت گرفته، عامل کاهش جمعیت و ازدواج و افزایش طلاق ناشی از مسایل فرهنگی است.
حسینی پور ادامه داد: اگرچه مسایل مختلف در معدل کاهش نرخ جمعیت اثر بخشی دارند، اما باید مشوق های جوانی جمعیت را به درستی و در اسرع وقت، عملی شود.
استاندار مازندران گفت: از دیر باز این استان مورد توجه خوش نشین و ویلا داران بوده است که از طبقه اجتماعی بالا جامعه کشور نیز هستند، به طور یقین با حضور این افراد دایمی امروز تاثیرات خلا فرهنگی بر جامعه استان مازندران را شاهد هستیم.
نماینده عالی دولت در مازندران گفت:به همین دلیل مشوق های جوانی جمعیت را باید در مازندران افزایش بدهیم اگرچه قوانین وجود دارد و موضوع واگذاری زمین به خانواده بالای سه فرزند را داریم، اما باید مشوق های بیشتری ارایه بدهیم.
وی هدیه زمین رایگان به خانواده های که فرزند سومشان بدنیا آمد در محل بیمارستان اهدا شود، گفت: امنیت شغلی برای زنان شاغل در دستگاه های دولتی و بخش های تولید و صنعتی با هدف فرزندآوری را به طور واقعی عملیاتی کنیم.
حسینی پور ادامه داد: استانداری مازندران کمیته ویژه پیگیری برخورد با مدیران دولتی و خصوصی که امنیت شغلی زنان باردار را تهدید و با به مخاطره بیاندازد، تشکیل شده است.
وی اظهار داشت: همچنین بستر های حمایتی و امنیت مجموعه شغلی در همه حوزه های دولتی و خصوصی برای زنان بیش از پیش فراهم شده است.
استاندار مازندران به مهاجرت خانواده ها از کشورهای مختلف از جمله کشورهای عربی به استان که سکونت دایمی در مازندران دارند اشاره کرد و گفت: مهمترین مسأله استان جمعیت استان است.
وی ادامه داد: ستاد جوانی جمعیت مازندران با نظارت بیشتر به این برنامه های تشویقی وارد عمل شده است و کم کاری اصلا پذیرفتنی نیست.
وی با بیان این که نکته بعدی مقوله آینده نگری جمعیت مازندران است، گفت: مجموعه ادارات از جمله مسکن و شهرسازی مازندران باید برای جمعیت پنج میلیونی استان پیش بینی مسکن داشته باشد.
حسینی پور تصریح کرد: باید سند آمایش جمعیت ۱۵میلیون برای ۳۰ سال آینده مازندران از اکنون تهیه شود.
وی گفت: متولیان فرهنگی، دینی، اعتقادی، اجتماعی، اقتصادی و هنرمندان باید در جهت تشویق جمعیت جوانی مازندران وارد عرصه شوند.
وی بیان داشت : گفتمان واحد جوانی جمعیت مازندران باید گسترش بیابد.
حسینی پور گفت: امروز همه مردم و مسوولان از پیری جمعیت مازندران نگران هستند.
آمارهای ثبت احوال در ارتباط با جمعیت مازندران نشان می دهد که براساس آخرین سرشماری نفوس و مسکن سه میلیون و ۲۸۳ هزار و ۵۸۲ نفری دراستان زندگی می کنند.