پس از مطرح شدن عضویت ترکیه در اتحادیه اروپا و اظهارات رجب طیب اردوغان رییس جمهور این کشور در مرتبط دانستن این مساله با عضویت سوئد در ناتو، وزارت امور خارجه روز دوشنبه گفت که آنها دو مساله جدا هستند.
به گزارش ایرنا، متیو میلر، سخنگوی وزارت امور خارجه آمریکا روز دوشنبه به وقت محلی به خبرنگاران گفت: ما معتقدیم که آنها موضوعات جداگانه ای هستند.
وی تصریح کرد که موضوع عضویت ترکیه در اتحادیه اروپا را مانعی برای پیوستن سوئد به ناتو نمی دانیم.
رجب طیب اردوغان، رئیس‌جمهور ترکیه گفته است که اتحادیه اروپا باید راه را برای الحاق آنکارا به این اتحادیه باز کند تا پارلمان ترکیه پیشنهاد سوئد برای ناتو را تایید کند.
به گزارش روز دوشنبه ایرنا، اردوغان در کنفرانس مطبوعاتی قبل از عزیمت به ویلنیوس پایتخت لیتوانی برای شرکت در اجلاس سران پیمان آتلانتیک شمالی(ناتو) افزود: ترکیه بیش از ۵۰ سال است که پشت درهای اتحادیه اروپا منتظر عضویت مانده است و راه عضویت ما در این اتحادیه نیز باید مانند درخواست پیگیری عضویت سوئد از سوی کشورهای عضو اتحادیه اروپا هموار شود.
وی اضافه کرد: در حال حاضر تقریباً تمامی کشورهای اروپایی عضو ناتو، عضو اتحادیه اروپا هم هستند و من خطاب به کشورهایی که بیش از ۵۰ سال ترکیه را در پشت دروازه های اتحادیه اروپا منتظر نگه داشته‌اند، فریاد می زنم که راه عضویت ما را باز کنید.
اردوغان تاکید کرد: ملت ترکیه توقعاتی دارد و امیدوارم در جلسات دوجانبه با سران ناتو در لیتوانی، درباره توقع ملت ترکیه در خصوص پذیرش عضویت در اتحادیه اروپا گام مثبتی برداشته شود.
وی پیشرفت روند عضویت سوئد در ناتو را منوط به تحقق موارد ثبت شده در توافقنامه سه جانبه مادرید عنوان کرد و گفت: نقشه راه توافق سه جانبه امضا شده در مادرید در سال گذشته باید عملیاتی شود و در این خصوص، فنلاند طبق تعهدات خود در ماه آوریل به طور رسمی به عضویت ناتو درآمد.
قرار است که برای بررسی درخواست عضویت سوئد در پیمان آتلانتیک شمالی(ناتو) نشست سه جانبه ای با حضور ینس استولتنبرگ دبیرکل ناتو، رجب طیب اردوغان رئیس جمهور ترکیه و اولف کریسترسون نخست وزیر سوئد در لیتوانی برگزار شود.
شبکه خبری ان. تی. وی روز گذشته، عضویت سوئد در ناتو را مهمترین موضوع اجلاس سران ناتو در نشست ۱۱ و ۱۲ جولای ۲۰۲۳(۲۰ و ۲۱ تیرماه ۱۴۰۲) سران ناتو در ویلنیوس پایتخت کشور لیتوانی اعلام کرد و گزارش داد که بررسی نحوه حمایت از اوکراین و هزینه های دفاعی کشورهای عضو از جمله موضوعات مهم مورد بحث سران ناتو در این اجلاس خواهد بود.
فنلاند و سوئد سه ماه پس از آغاز جنگ در اوکراین، موضع بی‌طرفی را کنار گذاشته و خواستار پیوستن به پیمان نظامی ناتو شدند که این درخواست عضویت باید به تایید تمام ۳۰ عضو این پیمان نظامی برسد.
ترکیه ابتدا به دلیل حمایت این کشورها از حزب کارگران کردستان(پ. ک. ک) با عضویت آنها در ناتو مخالفت کرد، اما اردوغان در ژوئن ۲۰۲۲ در دیداری که در مادرید با رهبران سوئد و فنلاند داشت، یادداشت تفاهمی را امضا کرد و مخالفت با عضویت آنها در ناتو را کنار گذاشت.
پس از امضای این تفاهمنامه که حاوی شروط ترکیه برای تایید عضویت این کشور در ناتو بود، فنلاند شروط ترکیه را اجرا کرد و حدود ۱.۵ ماه پیش فنلاند به طور کامل به عضویت ناتو در آمد ولی به علت خودداری سوئد در اجرای شروط ترکیه، عضویت این کشور تاکنون محقق نشده است.
برای بررسی پرونده درخواست عضویت سوئد در ناتو، تاکنون چهار جلسه مشترک برگزار شده ولی طرفین به تفاهم نرسیده اند و مقامات ترکیه مدعی هستند که کشور سوئد به مخالفان دولت ترکیه از جمله گروه‌های کُرد و حامیان پ. ک. ک در کشور پناه داده و از آنها میزبانی و حمایت کرده و افراد مظنون به اقدامات تروریستی را به ترکیه تحویل نمی‌دهد.
آنکارا خواستار تحویل ۱۳۰ نفر از مخالفان دولت ترکیه برای موافقت با عضویت سوئد در ناتو شده است که بنا به ادعای مقامات آنکارا هم‌اکنون در این کشور ساکن هستند.
ینس استولتنبرگ دبیرکل ناتو به همراه مقامات کشور آمریکا در چند ماه اخیر منتقد جدی موضع اردوغان در خصوص ممانعت از پیوستن سوئد به ناتو بوده‌اند.