به گزارش ایرنا، با شنیدن این پاسخ ابتدا گمان کردن فروشنده می‌خواهد سر شوخی را با من باز کند اما در مقابل اصرار دوباره‌ام برای قیمت گفت: « آقا! نگاه کن. اصلا ترازو ندارم . بیا اینم پلاستیک . از هر کدوم می‌خوای بگو برات بریزم».
چند لحظه‌ای که کنارش ایستادم دیدم واقعا دارد هلو و شلیل رایگان به مشتریان می‌دهد. گویی از دست این میوه‌ها به ستوه آمده و به هر روشی قصد دارد خودش را از شر دست‌رنج یک ساله اش خلاص کند.
مردم که از رایگان بودن این میوه‌ها خبردار می‌شوند، به سرعت خود را به سمت این ماشین می‌رسانند و در زمانی اندک میوه‌ها تمام می‌شود . حالا دیگر آقا حیدر مانده و جعبه‌های کوچک خالی که میوه‌هایش را دقایقی قبل مردم به رایگان برده‌اند.
میوه‌ها که تمام می‌شود آقا حیدر روی در اتاق عقب وانت می‌نشیند و به دور دست خیره می‌شود که خلوتش را به‌هم می‌زنم «چرا مجانی؟ مگه خراب بودن یا آفت داشتن» گویی به او بی حرمتی کرده باشم . کاملا جدی و همراه با خشمی پنهان سرش را بالا آورد و گفت: «بخدا سالمِ سالم بودن. هیچ عیب و ایرادی هم نداشتن» پس چرا پولی نگرفتین؟ «مشتری نبود. اگر یک روز دیگه توی باغ می‌موند خراب می‌شد. محصول باغم فقط همین ماشین نبود. چند ماشین رو بردم تحویل بهزیستی و موسسات خیریه دادم».
هنوز جواب سوالم را نگرفته ام : «یعنی اصلا امکان فروشش نبود؟» سرفه‌ای کرد و گفت: «من که از پول بدم نمیاد. یک‌سال برای باغم زحمت کشیدم. مثل بچه‌م بهش رسیدگی کردم. چه شب‌ها که کنار درخت‌ها نخوابیدم تا بهشون رسیدگی کنم ولی الان که فصل فروش محصوله، قیمتش خیلی کمتر از هزینه‌هام شده. باور می‌کنی در باغ رو باز کردم تا هر کس می‌خواد بیاد واسه خودش بکنه و ببره»
لحظه به لحظه بر شگفتی‌ام افزوده می‌شود . مگر می‌شود یک سال زحمت بکشی و سپس موقع برداشت محصول که می‌شود آن را رایگان به این و آن بدهی اما انگار این ماجرا واقعیت دارد. می‌پرسم : چرا زودتر محصول رو برداشت نکردین»؟
«فرقی نمی‌کنه. توی بندرگز و کردکوی این همه باغ میوه هست که فقط باید خوش شانس باشی تا محصول رو به قیمت مناسب بفروشی والا به گرفتاری ما دچار می‌شی که راهی جز فروش به قیمت بسیار پایین و یا اهدای رایگان آن نداری. به معنای واقعی کلمه بدبخت شدیم». جمله آخر را با بغض گفت، سوار ماشین شد و رفت.
پس از گفت‌گو با آقا حیدر تصمیم می‌گیرم به سراغ باغدار دیگری بروم. در جاده قدیم گرگان- کردکوی مشهور به شاه عباسی در مقابل یک باغ هلو، جعبه‌های خالی روی هم تلنبار شده و منتظر کارگران برای چیدن میوه‌ها است. از چند کارگر سراغ صاحب باغ را می‌گیرم که آقای اسماعیلی را نشانم می‌دهند.
به محض اینکه خودم را معرفی می‌کنم انگار داغ دلش تازه شد. «باور کن حتی چیدن میوه‌ها به‌صرفه نیست. از باغداری پشیمان شدم . قسم خوردم میوه‌های امسال که تمام شده همه درختان را از ریشه دربیاورم و مثل قبل برنج بکارم».
سوالی همان جا به ذهنم می‌رسد که می‌خواستم از آقا حیدر هم بپرسم اما فرصت نشد: «چرا این میوه‌ها رو صادر نمی‌کنید»؟
«هلو و شلیل زمان کمی پس از چیدن خراب می‌شه. فعلا بازاری جز تازه‌خوری نداریم. از صنایع تبدیلی هم که خبری نیست تا دلمان به آن خوش باشد . اگر فروختیم که هیچ اگه نه که مجبوریم با قیمتی بسیار کم به دلالان یا رایگان به دوست و آشنا بدیم تا روی دستمون خراب نشه».
تعداد دیگری از باغداران خرد غرب گلستان هم از نداشتن بازار مناسب هلو و شلیل گلایه داشته و خواستار حمایت دولت برای جلوگیری از تحمل خسارت خود شدند.
«گل‌علی مصدق» یکی دیگر از باغداران کردکوی که پنج هزار متر از زمین خود را به باغ هلو و شلیل اختصاص داده است گفت: امسال محصول تولیدی خود را در باغ کیلویی ۶ تا هفت هزار تومان فروختم اما این قیمت با هزینه‌های تولید همخوانی ندارد.
وی افزود: من در میان دیگر باغداران خوش اقبال بودم که محصولاتم را با همین قیمت فروختم. بعضی‌ها حتی موفق به پیدا کردن مشتری با این قیمت هم نشدند. نکته جالب آن است که محصولات ما در بازار کیلویی ۳۰ تا ۳۵ هزار تومان فروخته می‌شود.
وی ادامه داد: هلو و شلیل در زمان برداشت به دلیل جولان واسطه و دلالان، بازار مناسب ندارد و تداوم این شرایط خسارت زیادی به بهره‌بردار خرد تحمیل می‌کند.
این باغدار اهل روستای «ولاغوز» کردکوی گفت: دوره ماندگاری هلو و شلیل نسبت به پرتقال بسیار پایین‌تر است و باید آن را به صورت تازه خوری استفاده کرد یا برای فرآوری تحویل کارخانه داد که مورد دوم در منطقه ما وجود ندارد.
یک باغدار دیگر غرب گلستان هم با اشاره به این که تنطیم بازار در زمان برداشت محصول هلو و شلیل یکی از دغدغه‌های هر ساله باغداران این خطه است گفت: باغداران منطقه به خاطر وجود بازار نامناسب، حال و روز خوبی ندارند، چون محصول تولیدی آن‌ها با قیمت بسیار پایین و ناعادلانه از سوی دلالان و واسطه‌ها قیمت‌گذاری و خریده می‌شود.
سیف‌الله دیندار افزود: هر کیلو هلو و شلیل حدود پنج هزار تومان از سوی دلالان خریده می‌شود در حالی که این قیمت با هزینه صرف شده برای دستمزد کارگر، تهیه جعبه و بسته بندی، کود و سم و کرایه حمل محصول به میدان تره‌بار، همخوانی ندارد.
وی ادامه داد: شرایط بازار هلو و شلیل به گونه‌ای است که باغدار اجازه چانه‌زنی برای تعیین قیمت محصول خود را در مزرعه و حتی میدان تره‌بار ندارد و مجبور به پذیرفتن قیمت دلال و حجره‌دار است.
به گفته وی هلو و شلیل با هر کیفیت و رقم محصول، بیشتر از ۱۵ روز پس از چیدن قابلیت نگهداری ندارد و در صورت استفاده‌نشدن باید دور ریخته شود.
وی پیشنهاد کرد: زمینه صادرات این محصولات با راهنمایی کارشناسان باغبانی جهادکشاورزی در تولید و بازاریابی توسط صنعت، معدن و تجارت استان فراهم شود تا تلاش باغداران منطقه همانند باغداران استان همسایه با هجوم خریداران و رقابت خریدار مواجه شوند.
این باغدار همچنین با تاکید بر حمایت از سرمایه‌گذاران در ایجاد پایانه محصولات کشاورزی در استان، گفت: پشتیبانی از این اقدام می‌تواند سود کلان را نصیب بهره‌برداران باغبانی گلستان کرده و دغدغه ارزان فروشی را برای همیشه حل کند.
مدیرجهادکشاورزی کردکوی هم سطح باغ‌های هلو و شلیل این شهرستان را هزار و ۱۲۳هکتار با برآورد تولید ۲۲هزار و۴۶۰ تُن اعلام کرد و گفت: مطابق برآورد کارشناسان امسال از هر هکتار باغ بارور این منطقه به طور میانگین ۲۰ تُن هلو و شلیل برداشت می‌شود..
سیدغلامرضا حسینی به خبرنگار ایرنا افزود: باتوجه به اینکه هلو و شلیل قابلیت انبارداری طولانی مدت را ندارد، یا باید این محصول به صورت تازه خوری مورد استفاده قرار بگیرد و یا در کارخانه فرآوری به محصول جدید تبدیل شود.
وی خاطرنشان کرد: نبود صنایع تبدیلی در منطقه، معضل اساسی محسوب می‌شود و در زمان حاضر فقط چند واحد کوچک و خانگی در بخش میوه خشک فعالیت دارند.
حسینی بیان کرد: تسریع در بهره‌برداری از میدان تره‌بار در دست ساخت کردکوی توسط بخش خصوصی، می‌تواند نقش موثری در کوتاه کردن دست واسطه‌ها و پیشگیری از ارزان خریدن محصولات باغی از جمله شلیل و هلو داشته باشد.
وی به باغداران غرب گلستان پیشنهاد کرد برای کوتاه کردن دست واسطه‌ها و دلالان ، اقدام به تشکیل شرکت تعاونی کنند تا از این ظرفیت در حمایت از بهره‌برداران باغبانی در راستای تولید پایدار استفاده شود.
مدیر جهادکشاورزی کردکوی افزود: باید برای ایجاد یا توسعه صنایع تبدیلی، ساخت سردخانه‌ها و در پی آن صادرات محصولات باغی سرمایه‌گذاری لازم صورت گیرد تا از این طریق باغداران در هنگام برداشت محصول مورد حمایت قرار گرفته شود.
وی تاکید کرد: برای رونق صادرات محصولات باغی در منطقه باید برنامه‌ریزی دقیقی انجام داد چون با تولید فعلی باغداران امکان قبول تعهد صادرات وجود ندارد.
وی معتقد است: صادرات فقط به معنای تولید اضافه نیست بلکه باید محصول تولیدی استانداردهای لازم بازار کشورهای هدف را داشته باشد و قبل از تولید، این اهداف مورد توجه قرار بگیرد.
حسینی خاطرنشان کرد: نقش آفرینی در حوزه صادرات محصولات باغی، ایجاد صنایع تبدیلی و برنامه‌ریزی برای بازاریابی و حمل به سایر استان‌ها، از ضرورت‌های حمایت از باغداران منطقه در تولید و رفع دغدغه آن‌ها از ارزان خریدن محصولات است.
مدیر باغبانی جهادکشاورزی گلستان هم گفت: اگر تولید محصولات باغی و تابستانه در استان ۱۰ درصد افزایش یابد، بهره‌بردار در عرضه آن به بازار دچار مشکل و زیان می‌شود.
نویدرضا فرهانی علت اصلی دغدغه بهره‌برداران هلو و شلیل گلستان را محدودیت صنایع تبدیلی و سرمایه در گردش واحدهای فعال عنوان کرد و گفت: اگر ظرفیت فرآوری صنایع تبدیلی و غذایی افزایش داده شود، بخشی از دغدغه های ارزان فروشی حل شده و کمک بزرگی به تولید کنندگان می‌کند.
به عقیده فعالان اقتصادی بخش کشاورزی گلستان، شتاب در تامین زمین برای سرمایه‌گذاری بخش خصوصی در ایجاد پایانه صادراتی محصولات کشاورزی با برخورداری از چند سردخانه و انبار بزرگ و واحدهای بسته‌بندی محصولات کشاورزی، بازاریابی و اصلاح نظام توزیع و تنظیم بازار محصولات کشاورزی و ایجاد ارزش افزوده برای درآمد پایدار بهره‌برداران بخش کشاورزی استان از جمله باغداران می‌تواند نقش موثری در نقشه راه توسعه و پایداری باغبانی استان گلستان ایفا کرده و زیرساختی برای پایداری تولید محصولات باغی منطقه باشد.
علی‌محمد زنگانه استاندار گلستان هم در نشست اخیر با معاون حقوقی رییس جمهور در تهران، ایجاد پایانه صادراتی محصولات کشاورزی در گلستان را ضروری دانست و تاکید کرد: راه‌اندازی پایانه صادراتی محصولات کشاورزی استان یک ضرورت غیرقابل انکار است.
مطابق داده‌های آماری جهادکشاورزی گلستان، در این استان ۳۷۸ واحد صنایع تبدیلی و غذایی با ظرفیت فرآوری سه میلیون و ۴۰۰ هزار تن محصول کشاورزی دارد که این واحدها در شرایط فعلی سالانه ۲ میلیون تن انواع محصول کشاورزی معادل ۶۰ درصد ظرفیت اسمی را فرآوری می‌کنند.