بجنورد- ایرنا- چند روز پیش بود که وضعیت نابسامان تپه ارگ نادری شیروان رسانه ای شد و اکنون مسوولان متولی خبر از ساماندهی این میراث پنج هزار ساله و تبدیل آن به محلی برای برگزاری رویدادهای اجتماعی، برنامه‌های مذهبی و مناسبت‌های دینی می دهند.

به گزارش ایرنا، «تپه ارگ نادری» شیروان خراسان شمالی میراث هزاره پنجم قبل از میلاد واقع در حاشیه مسیر اصلی استان های شمالی کشور به مشهد مقدس و در جوار رودخانه اترک است.

این میراث پنج هزار ساله در تاریخ ۲۳ فروردین ۱۳۴۶ با شماره ۷۰۳ به‌ عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده ‌است اما اینکه چرا تاکنون به حال خود رها و تبدیل به جولانگاهی برای معتادان متجاهر شده ما را در یک روز سوزان تابستانی به این منطقه می کشاند.

وقتی از دور به این میراث تاریخی می نگرید؛ حس غروری در شما ایجاد می شود ولی با نزدیکتر شدن، می بینید که این مکان جلوه‌های ناهنجار زیادی دارد و هر کسی را از سر زدن به این مکان تاریخی منصرف می‌کند.

محلی که بی تردید با کمی رسیدگی می توانست، مقصد گردشگری و دالانی به سفر به تاریخ باشد اما اکنون مکانی برای ساقی ها و تزریق و استعمال دخانیات شده است.

وضعیت ارگ نادری از نگاه خبرنگاران ایرنا

۱۷ تیرماه سالجاری خبرگزاری جمهوری اسلامی(ایرنا)، فیلم کوتاهی با عنوان «میراث پنج هزار ساله شیروان در تسخیر معتادان» تهیه و به موضوع نابه سامان و آشفته در تپه نادری شیروان پرداخت که ۲ روز پس از انتشار تبدیل به نُقل خبری فضای مجازی و رسانه ای خراسان شمالی شد و واکنش بسیاری از شهروندان را به دنبال داشت.

بازنشر این فیلم در فضای رسانه و شبکه های اجتماعی واکنش های گسترده ای را به دنبال داشت و برای بسیاری از کاربران وجود چنین مکانی آن هم در تسخیر معتادان عجیب بود.

برخی کاربران می گفتند که اصلا فکر نمی کردیم چنین مکانی وجود داشته باشد و برخی دیگر می گفتند چرا معتادان اینگونه و به راحتی در این مکان تاریخی دخانیات استعمال کنند؛ آیا مسوولی یا سازمانی برای رسیدگی به این وضعیت وجود ندارد؟

ساماندهی تپه ارگ نادری شیروان در این چند روز به عنوان مطالبه ای مردمی از تمامی مسوولان و دست اندرکاران این حوزه پیگیری شد و مدیرکل میراث فرهنگی خبر از ساماندهی و تبدیل آن به محلی برای برگزاری رویدادهای اجتماعی، برنامه‌های مذهبی و مناسبت‌های دینی داد.

ساماندهی تپه "ارگ نادری"

مدیرکل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی خراسان شمالی در این خصوص می گوید: اخیرا جلسه ای با حضور امام جمعه و مدیران دستگاه های اجرایی برای ایجاد شورای راهبردی ساماندهی ارگ تاریخی نادری شیروان تشکیل شد.

علی مستوفیان می افزاید: با توجه‌ به اهمیت موضوع گردشگری اکنون بازدیدهای دوره‌ای و میدانی از این مکان تاریخی و برگزاری جلسات دستگاه‌های اجرایی شهرستان‌ها در دستور کار این اداره کل قرار دارد.

مستوفیان ادامه می دهد: با توجه‌ به عبور تعداد زیادی زائر از شیروان با برنامه‌ریزی و اقدامات مشارکتی بین‌بخشی باید نسبت به حفاظت آثار تاریخی که نماد هویت شهر به شمار می‌رود، اقدامات لازم انجام شود.

مدیرکل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی خراسان شمالی می گوید: وجود آثار تاریخی چون ارگ نادری با قدمت پنج هزار سال، امام زاده حمزه رضا (ع) و روستاهای گردشگری گلیان، فیروزه و منطقه ارزشمند زیست‌کره کپه داغ و گلیل که ظرفیت بالایی در اکوتوریسم دارند، اهمیت شیروان را برای توسعه گردشگری دوچندان کرده است.

وی یادآور می شود: ساماندهی و آزادسازی املاک واقع در عرصه و حریم این اثر تاریخی نیازمند تشکیل یک شورای راهبردی با عضویت دستگاه‌های ذیربط است تا این امر به‌ عنوان یک موضوع عمومی برای شیروان به‌درستی مدیریت شود.

مستوفیان تاکید می کند: تلاش می‌کنیم با تامین اعتبارات ملی و استانی، ارگ تاریخی نادری به یک میدان بزرگ شهری برای برگزاری رویدادهای اجتماعی، برنامه‌های مذهبی و مناسبت‌های دینی تبدیل شود.

ارگ نادری؛ اثری ناشناخته بر تارک خراسان شمالی

تپه ارگ نادری شیروان با مساحت ۲۷ هزار و ۷۵۰ متر مربع در جنوب غربی شهر شیروان قرار دارد و نوع سفال‌های قرمز با نقش سیاه کشف شده از این اثرمربوط به هزاره پنجم قبل از میلاد (هفت هزار سال قبل) است.

با توجه به قبور زرتشتی در اطراف تپه مذکور و روستاهای قدیمی گلیان و تپه خانلق و بعضی از آداب و رسوم مردم شیروان زندگی زرتشتیان در شیروان را تایید می‌ کند.

همچنین به عقیده باستان شناسان؛ موقعیت این تپه در محل تلاقی دو رودخانه مهم منطقه یعنی رودخانه اترک و چایلق قرار داشت، منابع سرشار آب و زمین‌ها و مراتع حاصلخیز مهم ترین عوامل تشکیل استقرارهای اولیه در شیروان بود.

پس از پایان زندگی غارنشینی و استقرار گروه‌های انسانی در دشت ها و شروع استقرارهای روستایی که حدود هشت هزار سال قبل اتفاق افتاد، بخش‌ هایی از دشت‌ ها و جلگه ‌ها که در کنار منابع آب دایمی و زمین‌های حاصلخیز کشاورزی قرار داشتند به سرعت توسط نخستین گروه‌های انسانی مسکونی شد و استقرارهای روستانشینی شکل گرفت.

در این میان یکی از مهم ترین مناطقی که توسط گروه‌های انسانی دوران نوسنگی (هشت هزار سال قبل) مورد استقرار قرار گرفت، تپه ارگ نادری شیروان بود.

شهر شیروان نیز تا پایان دوران قاجاریه همچنان در اطراف تپه ارگ نادری و محصور در برج و بارو بوده است و پس از زلزله سال ۱۳۰۸ شمسی، این محدوده به کلی ویران شد که مردم ناچار به ترک آن و استقرار در بخش های مرکزی شهر امروزی شیروان شدند.

پس از این زلزله، آواری از خشت و گل در اطراف تپه باقی ماند و بارو، برج ها و بخش حاکم نشین آن به شدت خسارت دید و پس از توسعه شهر شیروان در سال های بعد، حاشیه نشین های شهر شیروان در اطراف تپه مستقر شدند.

از هزار و ۳۱۵ اثر تاریخی شناخته شده خراسان شمالی ۶۵۵ اثر در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده که ۵۱۱ مورد آن اثر تاریخی، ۵۴ اثر طبیعی، ۷۵ اثر ناملموس و ۲۰ اثر منقول تاریخی است.