به‌گزارش ایرنا، تامین امنیت غذایی مردم همواره یکی از مهمترین اهداف فعالیت‌های بخش کشاورزی است اما این موضوع در سال‌های اخیر و به خصوص پس از جنگ روسیه و اوکراین که از تولید کنندگان مهم غلات در سطح جهان به شمار می‌آیند، اهمیت بیشتری نیز یافته‌است. در همین رابطه وزارت جهاد کشاورزی به عنوان متولی اصلی بحث تامین امنیت غذایی کشور برنامه‌های ویژه‌ای را برای افزایش سطح تولید محصولات کشاورزی در دست اجرا دارد که شاهد دنبال شدن جدی این سیاست‌ها و فعالیت‌های مرتبط با آن در قم با تلاش مسئولان و بهره‌برداران بخش کشاورزی استان هستیم.
رشد هفت درصدی تولید محصولات کشاورزی در قم
رییس سازمان جهاد کشاورزی قم در این خصوص گفت: ظرفیت تولید در بخش‌های مختلف کشاورزی قم همچون دام و طیور، شیلات، محصولات باغی و زراعی و نیز محصولات گلخانه‌ای در سال جاری نسبت به سال گذشته، دست کم هفت درصد رشد خواهد کرد.
محمد رضا حاجی رضا بیان داشت: ارزش تولیدات بخش کشاورزی استان قم در سال گذشته ۲۳۶ هزار و ۸۵۰ میلیارد ریال بود که این رقم در سال‌جاری با برنامه‌ریزی انجام شده رشد چشمگیری پیدا خواهد کرد.
وی افزود: همچنین به دنبال آن هستیم که با توسعه ظرفیت صادراتی محصولاتی همچون خاویار، پسته، زیتون، تخم مرغ و سایر محصولات کشاورزی تولید شده در قم، حضور موفقی در بازارهای منطقه‌ای و جهانی داشته باشیم.
وی ادامه داد: به طور کلی هفت درصد ارزش افزوده استان قم متعلق به بخش کشاورزی است که با گسترش سرمایه‌گذاری در این حوزه، به دنبال ارتقای جایگاه آن در اقتصاد استان هستیم و در این ارتباط از ظرفیت اعتبارات دولتی در کنار تسهیل سرمایه گذاری بخش خصوصی برای تحقق اهداف ترسیم شده، استفاده می‌کنیم.
حاجی رضا با اشاره به اهتمام سازمان جهاد کشاورزی قم در موضوع تامین امنیت غذایی، گفت: یکی دیگر از برنامه‌های راهبردی این سازمان که در قالب برنامه تغییر الگوی کشت استان دنبال می‌شود، توسعه کشت‌های گلخانه‌ای است که بر همین اساس به دنبال افزایش سطح زیر کشت و ارتقای ظرفیت تولید محصولات گلخانه‌ای برای تامین تقاضای داخلی و نیز صادرات محصولات خارج از فصل به کشورهای مختلف هستیم.
وی تاکید کرد: همچنین سازمان جهاد کشاورزی قم در راستای بهره‌گیری از جدیدترین یافته‌های علمی و فناورری روز، به منظور افزایش ظرفیت تولید و کیفیت محصولات غذایی مورد نیاز مردم، همکاری خوبی را با شرکت‌های دانش‌بنیان و مراکز علمی فعال در استان آغاز کرده‌است.
قم از مهمترین قطب‌های پرورش دام کشور است
رییس سازمان جهاد کشاورزی قم همچنین تاکید کرد: این استان با دارا بودن حدود هفت‌هزار واحد دامپروری از مهمترین قطب‌های پرورش دام کشور به شمار می‌آید.
وی گفت: در همین رابطه سالانه درقم بیش از ۳۰ هزار تُن گوشت قرمز و ۱۸۰ هزار تُن شیر تولید می‌شود که نشان‌دهنده ظرفیت بالای این استان در حوزه دامپروری است.
وی افزود: علاوه بر ظرفیت بالای دامپروری و تولید قابل توجه محصولات دامی در قم، این استان یکی از مناطق مهم بارانداز دام در کشور است و دام بسیاری از استان‌ها برای قیمت‌گذاری، فروش و کشتار به قم آورده می‌شود.
رییس سازمان جهاد کشاورزی قم ادامه داد: این موضوع موقعیت خاصی را برای قم ایجاد کرده‌است که می‌توان به چشم یک فرصت اقتصادی به آن نگاه کرد و با ایجاد بسترهای لازم، زمینه سرمایه‌گذاری، تولید محصولات متنوع و اشتغال پایدار را در حوزه دامپروری استان گسترش داد.
حاجی رضا گفت: دامپروری در قم سابقه‌ای بسیار طولانی دارد و دامپروران به خوبی می‌دانند که چگونه دام خود را با توجه به شرایط خاص آب‌وهوایی این استان پرورش و محصولات غذایی مورد نیاز مردم را از این طریق تولید کنند.
وی افزود: سازمان جهاد کشاورزی قم در ارتباط با حوزه تولیدات دامی به دنبال استفاده از جدیدترین فناوری‌های موجود در صنعت دامپروری به منظور بالابردن سطح کمی و کیفی محصولات این حوزه و تامین امنیت غذایی مردم استان است.
۲۷۷ مرغداری گوشتی در قم موجود است
معاون بهبود تولیدات دامی سازمان جهاد کشاورزی قم نیز با اشاره به ظرفیت استان در تولید گوشت مرغ، گفت: تعداد ۲۷۷ واحد مرغداری گوشتی دارای پروانه بهره‌برداری صنعتی به ظرفیت پنج‌میلیون و ۱۱۱ هزار و ۷۳۰ قطعه در استان موجود است.
منصور دیان اردستانی در گفت‌وگو با خبرنگار ایرنا، بیان داشت: علاوه بر آنچه گفته شد، تعداد ۲۳ واحد مرغداری گوشتی به ظرفیت ۹۲۳ هزار و ۲۷۰ قطعه نیز در قم دارای پروانه تاسیس می‌باشد که نشان دهنده ظرفیت‌های بالای این استان در زمینه تولید گوشت مرغ است.
وی افزود: از میان واحدهای دارای پروانه بهره‌برداری در سال گذشته ۲۲۳ واحد به ظرفیت چهار میلیون و ۳۷۷ هزار و ۴۰۰ قطعه فعال بود، مجموع جوجه‌ریزی واحدهای مذکور نیز ۱۰ میلیون و ۶۷ هزار و ۱۰۹ قطعه بوده‌است.
وی ادامه داد: در مجموع سال گذشته ۲۴ هزار و ۲۳۸ تُن گوشت مرغ در واحدهای مرغداری استان قم تولید و به بازار مصرف عرضه شد که با برنامه‌ریزی انجام شده این میزان در سال جاری روند افزایشی نیز خواهد داشت.
۱۷۹ واحد مرغداری تخمگذار در قم موجود است
معاون بهبود تولیدات دامی سازمان جهاد کشاورزی قم همچنین گفت: ۱۷۹ واحد مرغداری تخمگذار دارای پروانه بهره‌برداری صنعتی به ظرفیت ۹ میلیون و ۸۰۴ هزار و ۶۹۷ قطعه در این استان موجود است.
اردستانی ضمن اشاره به ظرفیت بالای قم درتولید تخم مرغ، پیرامون نحو فعالیت مرغدارای‌های بیان داشت: از این میان مرغداری‌های موجود استان، ۱۶۵ واحد در سال ۱۴۰۱ فعال بودند، مجموع پولت‌ریزی (جوجه تخمگذار در ابتدای زندگی، پولت نامیده می‌شود) واحدهای مذکور نیز پنج میلیون و ۶۹۰ هزار قطعه بوده‌است.
وی افزود: به طور میانگین در سال گذشته تعداد ۹ میلیون قطعه مرغ تخمگذار در واحدهای مرغداری قم در قفس بوده‌اند، همچنین میزان تولید تخم‌مرغ استان در سال ۱۴۰۱، ۱۲۰ هزار و ۵۴۲ تُن بوده که میزان بسیار قابل توجهی است و جایگاه مهم قم در تولید این محصول مهم و پر مصرف غذایی را نشان می‌دهد.
وی ادامه داد: در زمینه پولت نیز، تعداد ۸۰ واحد پرورش پولت دارای پروانه صنعتی به ظرفیت چهار میلیون و ۳۰۷ هزار و ۹۸۰ قطعه در استان قم موجود است که از این تعداد سال گذشته ۷۸ واحد به ظرفیت چهار میلیون و ۱۶۰ هزار قطعه فعال بوده و میزان جوجه ریزی جوجه یکروزه تخمگذار در واحدهای مورد نظر در سال ۱۴۰۱، هشت میلیون و ۲۰۳ هزار و ۳۶۵ قطعه بوده‌است.
قم از جمله استان‌های برتر کشور ازنظر تراکم مرغداری‌های فعال است؛ این استان رشد قابل‌توجهی در صنعت طیور دارد و به‌طور میانگین هشت درصد نیاز تخم‌مرغ و سه درصد نیاز مرغ گوشتی کشور را تامین می‌کند.
همچنین بر اساس اعلام نظر مسئولان سازمان جهاد کشاورزی قم در راستای تامین امنیت غذایی پایدار در قم، سطح تولید محصولات راهبردی همچون گوشت مرغ در این استان با مشارکت فعال بخش خصوصی افزایش می‌یابد و در همین رابطه از حضور سرمایه‌گذاران علاقه‌مند به فعالیت در این عرصه حمایت می‌شود.
اختصاص ۲۹ هزار هکتار از مزارع قم برای کشت جو و گندم
معاون بهبود تولیدات گیاهی سازمان جهاد کشاورزی قم نیز در خصوص وضعیت کشت محصولات راهبردی در استان، گفت: امسال ۲۳ هزار هکتار از مزارع کشاورزی استان زیر کشت جو و ۶ هزار و ۳۰۰ هکتار از زمین‌های کشاورزی قم نیز زیر کشت گندم آبی و دیم بود.
محمد علی سلامی در گفت‌وگو با خبرنگار ایرنا، بیان کرد: وضعیت کلی کشت گندم و جو استان در سال زراعی جاری مناسب بود اما آب و هوای خوب و بارش‌های بیشتر می‌توانست در افزایش سطح تولید این محصولات راهبردی نقش بسیار موثری داشته باشد.
وی افزود: در شرایط مناسب میزان برداشت گندم آبی ( با سطح زیر کشت پنج‌هزار و ۲۰۰ هکتار) و نیز محصول جو در هر هکتار حدود چهار و نیم تُن قابل انتظار بود؛ البته در این خصوص نحو فعالیت کشاورزان و رسیدگی آنان به وضعیت زمین کشاورزی‌نیز بسیار موثر است.
وی با اشاره به توجه جدی سازمان جهاد کشاورزی قم به موضوع خودکفایی در تولید محصولات غذایی، ادامه داد: همچنین ۴۰۰ هکتار از مزارع استان نیز به کشت کلزا که نقش بسیار موثری در تولید روغن خوراکی مورد نیاز مردم دارد، اختصاص پیدا کرد که در شرایط مطلوب میزان عملکرد آن در هر هکتار فراتر از ۲ تُن نیز امکان پذیر بود.
۱۰۴ هزار هکتار زمین کشاورزی در استان قم وجود دارد که از این میزان ۶۴ هزار هکتار سطح زیر کشت مزارع و باغ هاست که ۴۲ هزار هکتار آن مزرعه و ۲۲ هزار هکتار آن باغ است.
تحقق کشاورزی دانش‌بنیان در قم برای افزایش تولید محصولات کشاورزی
رییس مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی قم در این خصوص گفت: این استان دارای دهکده پردیس فناوری و نوآوری کشاورزی و منابع طبیعی است و از استان‌های پیشگام کشور در عرصه کشاورزی دانش‌بنیان به‌شمار می‌آید.
مسعود ترابی بیان داشت: در سال‌های اخیر حرکت هوشمندانه‌ای برای دانش‌بنیان شدن کشاورزی قم انجام شده‌است و اکنون این استان با وجود محدودیت سطح اراضی کشاورزی، از نظر پیشرفت‌های علمی و فناوری در این بخش، جز استان‌های موفق و پیشرو به شمار می‌آید.
وی افزود: مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی قم برای کمک به دانش‌بنیان شدن کشاورزی، ارتباط خوب و موثری را با مراکز علمی، دانشگاهی و همچنین پارک علم و فناوری استان ایجاد کرده، همچنین زمینه تشکیل بانک اطلاعات قوی از طرح‌های کاربردی، دانش‌بنیان و فناورانه در حوزه کشاورزی نیز در قم فراهم شده‌است که سرمایه‌ای ارزشمند برای پیشرفت‌های آینده در افزایش تولید محصولات کشاورزی استان به‌شمار می‌آید.
رییس مرکز تحقیقات و آموزش جهاد کشاورزی و منابع طبیعی قم گفت: به دلیل محدودیت منابع آبی و سایر عوامل محیطی، دیگر امکان توسعه سطح زیر کشت برای افزایش میزان تولید محصولات کشاورزی فراهم نیست، بنابراین بهتری راهکار برای حفظ و ارتقا حجم تولید محصولات کشاورزی، استفاده از ایده‌های علمی و فناورانه است که برگزاری رویدادهای علمی در استان، این هدف را تسهیل خواهد کرد.
وی افزود: درحال حاضر ۲۰ شرکت دانش‌بنیان مرتبط با حوزه کشاورزی در استان قم فعالیت می‌کنند که محصولات تولیدی آن‌ها در بخش‌های مختلف کشاورزی همچون زراعت، دامپروی، پرورش شیلات و تامین ماشین آلات مورد استفاده قرار می‌گیرد.
وی ادامه داد: همچنین در قم امکانات و ظرفیت‌های مطلوبی برای توسعه تحقیقات کشاورزی به صورت کاربردی در قالب ایستگاه‌های مطالعاتی فراهم است و مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی با استفاده از اعضای هیات علمی و سایر کارشناسان خود برای افزایش دانش در این حوزه دوره‌های تخصصی لازم را برای مجریان، دانش‌پژوهان و بهره‌برداران بخش کشاورزی استان برگزار می‌کند.
ترابی در بخش دیگری از سخنان خود با اشاره به تدوین سند الگوی کشت برای استان قم، گفت: اجرای این سند، کمک بزرگی به موفقیت راهبرد تامین امنیت غذایی استان به عنوان مهمترین اولویت سازمان جهاد کشاورزی استان است.
وی افزود: خوشبختانه با توجه به کارهای انجام شده برای افزایش سطح دانش و مهارت کشاورزان در قم، همه ساله شاهد حضور کشاورزان نمونه استان در میان کشاورزان منتخب کشور هستیم و این موضوع نشان دهنده بهره‌وری مناسب فعالیت‌های کشاورزی در قم است، به عنوان نمونه استان قم با وجود وسعت کم، حجم قابل توجهی از تخم مرغ مورد نیاز کل کشور را تولید می‌کند.
وی همچنین بیان داشت: مرکز تحقیقات و آموزش جهاد کشاورزی و منابع طبیعی قم به طور مستمر مسائل مورد توجه بخش کشاورزی استان را رصد و با استفاده از اعتبارات ملی و استانی بسترهای لازم برای پژوهش و مطالعه در مورد آن‌ها را فراهم می‌کند.
بیش از ۱۴ هزار بهره‌بردار در زمینه تولید محصولات کشاورزی در قم فعال هستند، همچنین میزان متوسط تولید بخش کشاورزی استان در سال ۸۵۰ هزار تن در زمینهٔ محصولات زراعی، باغی، دامی، شیلات و گلخانه‌ای است؛ بیشتر بهره‌برداران بخش کشاورزی را روستاییان تشکیل می‌دهند به‌نحوی‌که کشاورزی به‌تنهایی حدود ۵۰ درصد اشتغال روستاییان در بخش‌های مختلف قم را به خود اختصاص داده‌است.
گزارش: محمد جنابان