به گزارش خبرنگار ایرنا، ارزهای دیجیتال که نوعی تحول در اقتصاد و گردش مالی بشمار می‌روند، از سال ۲۰۱۷ شکوفا شدند و از آن زمان تاکنون محبوبیت و ارزش رمزارزها در بازارهای جهانی روز به روز بیشتر شده به گونه‌ای که امروزه کمتر کشوری است که از ظرفیت رمزارزها برای رونق تجارت و سهولت معاملات تجاری استفاده نکند.
بهره‌گیری از ظرفیت رمزارزها با هدف رونق تجارت در دولت سیزدهم
در کشور ایران نیز بهره‌گیری از ظرفیت رمزارزها به منظور کمک به صادرات و واردات و توسعه تجارت همواره مورد توجه دولت بوده و هست. از ابتدای شروع بکار دولت سیزدهم نیز بر استفاده از ظرفیت‌های رمزارزها به شکل قانونی برای کمک به شرایط تجاری کشور تأکید شده است.
در شهریور ماه سال ۱۴۰۱، وزیر وقت صنعت، معدن و تجارت اعلام کرد که هیأت دولت قانون استخراج رمزارزها را به تصویب رسانده و با این مصوبه فرآیند صدور جواز تأسیس و پروانه بهره‌برداری مزارع استخراج رمزارز از سر گرفته شده است.
پس از گذشت حدود ۲ ماه از این مصوبه معاون اول رییس جمهور در روز ۲۲ آبان آن را برای اجرا به دستگاههای ذی‌ربط ابلاغ کرد.
این آیین نامه که از ۱۳ ماده و تعدادی تبصره تشکیل شده است، مسئولیت ارایه مجوز استخراج رمزارزها را به عهده وزارت صمت می‌داند و روش‌های مجاز تأمین انرژی مورد نیاز برای ماینینگ را معرفی می‌کند.
تخلفات در بازار رمزارزها
به اعتقاد بسیاری از متخصصان و کارشناسان توجه دولت سیزدهم به مطالبه مردم و کسب‌وکارها در زمینه رمزارزها می‌تواند تهدید رمزارز را به فرصتی برای اقتصاد ایران تبدیل کند.
بر اساس آخرین آمارها، تعداد فعالان ایرانی بازار رمزارزها به بیش از ۱۵ میلیون نفر می‌رسند. این در حالیست که با گسترش مقبولیت و میزان استفاده از ارزهای دیجیتال روش‌های کلاهبرداری متعددی نیز در این حوزه شکل گرفته و تخلفات بسیاری رواج یافته است.
به عنوان نمونه در ابتدای سال جاری یک مرکز غیرمجاز استخراج رمز ارز در شیراز کشف شد. این مرکز، مزرعه استخراج رمزارز غیرقانونی دارای ۱۲۷ دستگاه ماینر فاقد مجوز بود که منجر به صدور حکم قضایی و جریمه نقدی متخلف به میزان ۳۴ میلیارد ریال در حق شرکت توزیع برق شیراز و ۸۴ میلیارد ریال به صندوق دولت شد.
کشف بیش از پنج هزار دستگاه غیرمجاز رمز دارایی از سال ۹۸ تاکنون
چندی پیش نیز نخستین کارگروه استانی مقابله با استخراج غیرمجاز رمزدارایی‌ها در سال ۱۴۰۲ تشکیل شد که در این جلسه مدیرعامل شرکت توزیع نیروی برق استان فارس، اعلام کرد که از سال ۹۸ تاکنون پنج هزار و ۲۷۹ دستگاه غیرمجاز رمز دارایی در استان فارس از ۳۹۸ مرکز غیرمجاز، با همکاری مردم، مراجع قضایی و انتظامی در نقاط مختلف استان کشف و ضبط شده است که ظرفیت میزان برق مصرفی این تعداد دستگاه بیش از ۱۴ مگاوات بوده است.
بدین ترتیب هر ساله آمار قابل توجهی از تخلفات در این حوزه از سوی دستگاههای نظارتی گزارش می‌شود؛ با این حال متولیان امر نظارت بر این حوزه معتقدند بیت کوین و بازار رمزارزها از سال گذشته تاکنون روند ریزشی داشته و در هفته گذشته نیز در بازار رمزارزها، ریزش درخورتوجه‌ای در ارزش بیت‌کوین صورت گرفته است.
معاون فروش و خدمات مشترکان شرکت توزیع نیروی برق شیراز در گفت و گو با ایرنا درباره کشف دستگاههای ماینر و کاهش تخلفات در این حوزه بیان کرد: در سال ۱۴۰۱، حدود یک هزار و ۵۳ دستگاه ماینر و کارت گرافیکی از ۱۵۴ مرکز غیرمجاز استخراج رمزارز در شیراز کشف شد که ۲میلیون و ۶۴۹هزار کیلووات ساعت انرژی از این محل احصا شد.
محمد مهدی فتحی افزود: در واقع کشف این تعداد مرکز استخراج رمزارز و دستگاه ماینر منجر به بازگشت بیش از ۲ هزار و ۶۵۰ مگاوات ساعت برق به ارزش ۵۳ میلیارد و ۸۰۰ میلیون ریال به شبکه شد.
وی ادامه داد: با توجه به پیگیری‌هایی که اخیراً توسط شرکت‌های توزیع برق در حال انجام است و با همکاری دستگاه قضایی، فرماندهی انتظامی، اصناف و بخش صنعت، کارگروه‌های استانی متمرکز و فعالی در این زمینه تشکیل و مشغول بکار شده‌اند و تدابیر خوبی نیز برای پیشگیری از گسترش مراکز غیرمجاز استخراج رمز ارزها اتخاذ شده است.
کاهش یک و نیم برابری تخلفات
معاون شرکت توزیع برق شیراز گفت: البته با توجه به کاهش نرخ بیت‌کوین و رمزارزها در حال حاضر شاهد کاهش استقبال مردم برای راه‌اندازی این مراکز هستیم و در واقع مردم مانند سال‌های گذشته استقبال چندانی از این کار نمی‌کنند.
فتحی بیان کرد: در حال حاضر عوامل انتظامی برخورد جدی با متخلفان در این حوزه دارند و با جرایمی که برای این کار تعیین شده و هزینه‌های تمام شده برقی که از متخلفان گرفته می‌شود آمار تخلفات در این کار بسیار پایین آمده است و اگر بخواهیم آمار در سال ۱۴۰۰ را با سال ۱۴۰۱ و ۱۴۰۲ مقایسه کنیم متوجه روند کاهشی تخلفات در این حوزه خواهیم شد.
وی عنوان کرد: همان‌گونه که گفتم سال ۱۴۰۱، حدود یک هزار و ۵۳ دستگاه ماینر و کارت گرافیکی از ۱۵۴ مرکز غیرمجاز استخراج رمزارز در شیراز کشف شد و این در حالیست که سال ۱۴۰۰ حدود ۲هزار و ۲۹۳ دستگاه ماینر شناسایی شد و می‌توان گفت با کاهش یک و نیم برابری آمار تخلفات در این حوزه روبرو هستیم.
استخراج غیرمجاز رمزارزها در چه مکان‌های انجام می‌شود؟
معاون شرکت توزیع شرکت برق شیراز به مکان‌هایی که استخراج غیرمجاز رمزارزها در آنها انجام می‌شود، اشاره کرد و گفت: در ابتدا این مراکز در جاهای متمرکزی راه‌اندازی می‌شد که با توجه به مصرف برق و دیتا این مراکز قابل شناسایی بودند لذا برخی با قرار دادن این دستگاه‌ها در محل صنایع راکد یا چاه‌های کشاورزی خشک یا خاموش به استخراج رمز ارز می‌پرداختند.
فتحی افزود: با پیگیری‌هایی که انجام شد این مکان‌ها هم شناسایی شدند و در حال حاضر افرادی که در حوزه استخراج غیرمجاز رمزارزها فعالیت می‌کنند به صورت پراکنده و یا خانگی در این زمینه فعال هستند.
وی اظهار کرد: به منظور مقابله با استفاده غیرمجاز از شبکه، که منجر به خسارات گسترده ای می شود، شناسایی مراکز غیرمجاز استخراج رمزارز، به شکل جدی تری در دستور کار قرار گرفته و با همکاری بسیار مطلوب فرماندهی انتظامی، اقدامات وسیع و موثری، اجرایی شده است اما از مشترکان خانگی انتظار داریم که همکاری بیشتری داشته باشند.
پاداش به گزارش‌های مردمی تخلفات
اگرچه آمارها حاکی از آن است که بخش عمده‌ای از این کشفیات از طریق دستگاههای اندازه‌گیری و مقایسه میزان مصرف با دوره‌های قبل صورت می‌گیرد اما ۲۷درصد کشفیات در این حوزه از طریق گزارش‌های مردمی اعلام می‌شود.
مدیرعامل شرکت توزیع برق شیراز نیز بر لزوم همکاری هر چه بیشتر مردم در زمینه شناسایی و کشف دستگاههای ماینر تاکید کرد و گفت: هرچند واحد اجرائیات این شرکت هرگونه بحث تخلف در حوزه‌های برق را چه تخلفاتی که خطرساز هستند و چه تخلفاتی که منجر به تضییع حقوق عمومی می‌شود را پیگیری می‌کند اما نیاز است که شهروندان نیز همکاری لازم را با شرکت توزیع برق برای شناسایی و کشف مراکز غیرمجاز استخراج رمزارزها داشته باشند.
محمدرضا سلاحی در گفت‌وگو با ایرنا افزود: هرگونه استفاده غیرمجاز از شبکه برق، جرم است؛ بهره‌برداری غیرمجاز از شبکه برق موجبات بروز مخاطرات و مشکلاتی در تأمین برق مطمئن و پایدار برای مشترکان را فراهم می‌کند.
وی ادامه داد: از آنجا که نصب دستگاههای استخراج رمزارز فاقد مجوز نیز یکی از مواردی است که قانون آن را جرم می‌داند، به کسانی‌که گزارش‌های آنان منجر به کشف مراکز غیرمجاز استخراج رمزارز شود به صورت محرمانه پاداش داده می‌شود.
۷۰ میلیون تومان پاداش در سال ۱۴۰۱
مدیرعامل شرکت توزیع برق شیراز بیان کرد: سال گذشته برای افرادی که این مراکز را شناسایی کردند و به شرکت توزیع برق گزارش دادند پاداشی در نظر گرفته شد؛ در واقع سال ۱۴۰۱ حدود ۷۰ میلیون تومان پاداش برای گزارش‌های مردمی پرداخت شد.
سلاحی افزود: بعضا مشاهده شده که برخی متخلفان معمولاً از اماکن استیجاری برای نصب دستگاههای ماینر استفاده می‌کنند، در صورت کشف دستگاه رمزارز غیرمجاز در یک مکان استیجاری، افزون بر فرد بهره بردار، تنبیه‌های قانونی متوجه شخص مالک نیز خواهد بود.
در حال حاضر برای استخراج‌کنندگان غیرمجاز رمزارز طبق تصمیم‌های دولت جریمه‌های سنگینی از جمله مجازات حبس و قطعی برق در نظر گرفته شده چراکه استفاده غیر مجاز از برق جهت استخراج رمز دارایی‌ها یا رمزارزها افزون بر تحمیل ضرر و زیان‌های مالی وارده به کشور و ضربه به منافع ملی، در ساعات پیک مصرف در فصول تابستان و زمستان نیز موجب ایجاد خاموشی در شبکه برق کشور می‌شود.