به گزارش روز دوشنبه گروه علم و آموزش ایرنا از وزارت علوم، محمدعلی زلفی‌گل در نشست رؤسای دانشگاهها و موسسات آموزش عالی کشور که در سالن شهدای جهاد علمی این وزارتخانه برگزار شد، افزود: باید مشکلات احتمالی در آغاز سال تحصیلی جدید را پیش‌بینی و با استفاده از فرصت تعطیلات تابستان با پیشگیری از به وجود آمدن چالش‌های احتمالی آموزشی و مالی جلوگیری کرد.
وی در این جلسه که با هدف بررسی مسایل آموزشی، فرهنگی، اداری، مالی و دانشجویی در آغاز سال تحصیلی جدید در محل این وزارتخانه برگزار شد، ادامه داد: عقل یعنی پیشگیری و علم یعنی هنر حل مساله. هر کس این دو ویژگی را همزمان دارا باشد انسان دانایی است. در مدیریت دانشگاهها باید انسان‌های دانایی وجود داشته باشد تا به خوبی از به وجود آمدن مشکلات پیشگیری و در صورت بروز آن را با تدبیر حل کنند.
خودارزیابی و تغییر در راهبردهای مدیریتی دانشگاهها
وزیر علوم به ارزیابی‌های انجام شده در خصوص عملکرد رؤسای دانشگاهها در سال گذشته اشاره کرد و گفت: بیشتر رئیسان دانشگاه ها عملکرد خوب و قابل قبولی داشتند و به طور شایسته توانستند مدیریت دانشگاهها را انجام دهند، اما برخی از مدیران نیز باید تغییراتی در شیوه‌ها و راهبردهای مدیریتی خود ایجاد کنند. رؤسای دانشگاهها گزارشی از اقدامات انجام شده همچنین برنامه‌های مدون خود را در رابطه با موضوعات مورد درخواست، به طور مداوم به حوزه وزارتی گزارش کنند.
باید قبل از اینکه توسط دیگران ارزیابی شویم، وجدان خود را قاضی قرار دهیم و خود را ارزیابی کنیم و با توجه به مروت، مردانگی، معرفت و تدبیری که داریم خود ارزیاب باشیم. راهبری، راه‌سنجی، راه بینی و اقدامات راهبردی ویژگی‌های رؤسای دانشگاه‌های موفق است. شما آینده سازان و آینده‌داران این کشور را آموزش می‌دهید و تربیت می‌کنید و هر تصمیم شما در آینده این کشور بسیار اثرگذار خواهد بود.
هم‌افزایی دانشگاهها برای حل مسایل کشور
زلفی گل بر هم افزایی دانشگاهها جهت حل مشکلات کشور تأکید کرد و اظهار داشت: باید از تمام ظرفیت دانشگاه برای حل مسائل کشور بهره گرفت. تجربه را باید ارزان خرید. از این رو از رؤسای محترم دانشگاهها درخواست دارم تجارب موفق یکدیگر را در اختیار همدیگر قرار دهید.
وی با بیان اینکه یکی از بهترین و جامع‌ترین اسناد بالادستی نظام علم و فناوری کشور، سند دانشگاه اسلامی است، تأکید کرد: روسای دانشگاهها در جلسات هیات رئیسه حتماً چند صفحه از این سند را قرائت کنند و آن را نصب العین خود قرار دهند.
عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی همچنین تقویت فضاهای فرهنگی و توجه به دیپلماسی علمی دانشگاه ها را ضروری دانست و گفت: حتماً دانشمندان خود را که برون‌دادهای علمی مشترک در سطح بین‌المللی دارند، تشویق کنند. برای یک پژوهشگر بسیار مهم است که مورد تشویق و ترغیب رئیس دانشگاه خود قرار گیرد. یک رئیس دانشگاه باید جامع الاطراف باشد و به همه مسایل اطراف خود توجه داشته باشد. زمان به سرعت در حال گذر است و باید از این فرصت خدمتگزاری به جامعه علمی نهایت استفاده را کرد.
زلفی گل به نقش‌آفرینی بسیج در حکمرانی و باز مهندسی جدید در دانشگاهها اشاره و بسیج را یکی از مهم‌ترین افتخارات چهار دهه عمر انقلاب اسلامی عنوان کرد و گفت: همواره مسیر تعامل با مجموعه بسیج در نظر و به تقویت بسیج که سپر صیانت کننده نظام است توجه داشته باشید.
سرمایه‌های اجتماعی نظام باید تقویت شود. دانشگاه‌های ما باید کاری کنند که وابستگی افراد به نظام و علاقه‌مندی به دولت مردمی تقویت و سرمایه‌های اجتماعی نظام هرگز نباید تضعیف شود.
تاکید بر هزینه‌کرد ۳ درصد از بودجه دانشگاه برای موضوعات فرهنگی
وی همچنین با اشاره به بودجه فرهنگی دانشگاهها گفت: روسای دانشگاهها برای هزینه کرد ۳ درصد بودجه فرهنگی اهتمام لازم را داشته باشند.
این استاد دانشگاه بر موضوع پژوهش و فناوری تأکید کرد و یادآور شد: آیین‌نامه ارتقا، آیین نامه ترفیع، برای شرایط روز و نیازهای جدید کشور حتماً باید بازبینی شود. اجرای سامانه شفاف سازی و پنجره واحد خدمات هوشمند نیز از رویکردهای مهم دولت مردمی و وزارت علوم است که رؤسای دانشگاهها باید مورد توجه قرار دهند.
عضو دولت سیزدهم، انعکاس فعالیت‌های مهم و اثرگذار دانشگاهها را که موجب امیدآفرینی در جامعه می‌شود، مهم ارزیابی کرد و گفت: در این راستا توجه به جهاد تبیین از ارکان مهم دانشگاهها باشد.
وی در بخش دیگری از سخنان خود، نمایه‌سازی تولید علم در پایگاه موسسه استنادی علوم جهان اسلام (ISC) اشاره کرد و گفت: دانشگاهها حتماً اطلاعات مورد نیاز برای رتبه‌بندی را جدی بگیرید و در اختیار این پایگاه قرار دهند.
بازسازی خوابگاه‌ها و مسیرها در تابستان
وزیر علوم، تحقیقات و فناوری توجه به رفاه و معیشت یاوران علمی را گوشزد کرد و گفت: از هیچ تلاشی برای کمک به رفاه و معیشت یاوران علمی دریغ نکنید. از اعطای تسهیلات گرفته تا کمک به تأمین مسکن.
زلفی‌گل در ادامه از رؤسای دانشگاهها خواست از فرصت تعطیلات تابستانی برای بازسازی خوابگاه‌های دانشجویی، مسیرهای ایاب و ذهاب دانشجویان اقدامات لازم را انجام دهند و اگر نیاز است خوابگاه‌های خودگردان را برای آغاز سال تحصیلی آماده و فعال کنند.
وی با بیان اینکه موضوع بهره‌وری یکی از مباحث بسیار مهم در مدیریت دانشگاهها است، خاطرنشان کرد: توجه نکردن به بهره‌وری موجب هدر رفتن منابع خواهد شد. البته در این راستا باید به ماهیت رشته‌ها نیز توجه کرد.
وزیر علوم همچنین به ارتباط حوزه و دانشگاه اشاره کرد و ارائه برنامه‌های راهبردی هر دانشگاه را ضروری دانست و گفت در صورت لزوم در این برنامه‌ها بازنگری شود.
درآمدهای اختصاصی دانشگاه را مدیریت کنید
معاون اداری، مالی و مدیریت منابع وزارت علوم، تحقیقات و فناوری نیز در این نشست گفت: رؤسای دانشگاهها درخصوص بازسازی فضای دانشگاهها اهتمام ویژه داشته باشند. ظرفیت‌هایی در قانون بودجه وجود دارد که دانشگاهها خوب به آن نپرداخته‌اند.
علی خطیبی به بحث فاینانس اشاره کرد و اظهار داشت: ظرفیت ۳۰ میلیارد یورویی وجود دارد که می‌توانیم از این ظرفیت قانونی بهره‌مند شویم؛ در ذیل این قانون آمده است تجهیزات فنی و حرفه‌ای و آزمایشگاه‌های دانشگاهها و موسسات پژوهشی و پارک‌های علم و فناوری اگر خریداری انجام دهند دولت متعهد به بازپرداخت آن است.
وی از رؤسای دانشگاهها درخواست کرد درآمدهای اختصاصی دانشگاه را مدیریت کنند؛ زیرا امسال احتمال آنکه مازاد اختصاصی قابل وصول نباشد، وجود دارد.
معاون اداری، مالی و مدیریت منابع وزارت علوم تصریح کرد: اعتباری درخصوص تعمیر و تجهیز به دانشگاه‌های کشور پرداخت شده که بی‌نظیر بوده و ۱۰۰ درصد اعتبار تعمیر و تجهیز سه ماهه اول به دانشگاهها پرداخت شده است.
خطیبی افزود: توقع داریم اولویت اول تعمیرات اساسی دانشگاهها باشد تا در آغاز سال تحصیلی جدید دانشگاهی با خوابگاه و سلف سرویس خراب بازگشایی نشود. همچنین باید بخشی از آن برای خرید تجهیزات دانشگاهی در نظر گرفته شود. رؤسای دانشگاهها درخصوص بازسازی فضای دانشگاهها اهتمام ویژه داشته باشند.
وی ضمن درخواست از رؤسای دانشگاهها کشور جهت رسیدگی به معیشت و رفاه یاوران علمی اظهار داشت: در خصوص مسکن اساتید و کارکنان اتفاقات مبارکی رخ داده؛ برای نخستین بار این شرایط به لحاظ قانونی پیش آمده که از اراضی دانشگاهها برای ساخت مسکن اساتید و کارکنان بهره گیریم. در این راستا با وزارت راه و شهرسازی تفاهم نامه‌ای امضا شده و امیدواریم عملیات اجرایی ساخت مسکن اساتید و کارکنان را هرچه زودتر اعلام رسانه‌ای کنیم.
معاون اداری مالی و مدیریت منابع وزارت علوم در بخش دیگری از سخنان خود گفت: دانشگاهها ظرفیت علمی خوبی در حوزه طراحی و معماری دارند؛ در این راستا تقاضا کرده‌ایم با ظرفیت علمی دانشگاهها هم در طراحی و هم ساخت طرح جهش مسکن صورت گیرد و بدین منظور از ظرفیت هنر معماری نوین و طراحی ایرانی اسلامی نیز بهره گیرند.
خطیبی با بیان اینکه برای آغاز سال تحصیلی جدید نیاز سخت‌افزاری و نرم‌افزاری وجود دارد، افزود: باید برای تقویت نیروهای ارزشی و انقلابی در دانشگاهها تلاش کنیم؛ بسیج دانشجویی و استادی دو بازوی توانمند انقلابی ما در دانشگاهها هستند؛ باید در حوزه نرم‌افزاری یک هم‌افزایی بین مجموعه‌های ارزشی دانشگاهها نیز صورت گیرد.
تأکید بر تعامل بیشتر رؤسای دانشگاهها با کارکنان، اساتید و تشکل‌ها
قائم مقام وزیر علوم نیز در این نشست گفت: رؤسای دانشگاهها فرماندهان پیشرفت علمی کشور هستند و حجم فعالیت مدیریت دانشگاه، گسترده و متنوع است و باید به انتظارات زیادی پاسخگو باشند که جا دارد از زحمات و تلاش‌های آنان قدردانی کنم.
محمد سلیمانی با تأکید بر نقش تعامل و ارتباط در مدیریت موفق دانشگاهها گفت: رؤسای دانشگاهها حداقل در هر فصل یک بار با کارکنان نشست عمومی داشته باشند. برگزاری نشست رؤسای دانشگاهها با اساتید و بررسی مستقیم مسائل مرتبط یک ضرورت است و این نشست علاوه بر شورای عمومی دانشگاه است.
قائم مقام وزارت علوم گفت: تشکل‌های دانشجویی، انجمن‌های علمی و کانون‌های فرهنگی و هنری از ارکان مهم بدنه دانشجویی هستند و رؤسای دانشگاهها تعامل جدی مستمر و حمایت‌های مالی و قانونی را از آنها مد نظر داشته باشند.
قائم وزیر علوم گفت: قراردادهای پیمانکاری و اجاره به نحوی منعقد شود که منافع حداکثری دانشگاه را تامین کند، قراردادهای اجاره اماکن و امکانات به بخش خصوصی یک ساله و قابل تمدید باشد و انحصاری شکل نگیرد.
وی بر استفاده حداکثری از فناوری اطلاعات برای امور اداری و مالی دانشگاه برای افزایش سرعت و شفافیت تاکید کرد.
وزیر پیشین فناوری اطلاعات و ارتباطات خاطرنشان کرد: ایجاد گروه‌های مجازی در پیام رسان داخلی در هر معاونت ستاد وزارت علوم کمک می‌کند در اسرع وقت به سوالات روسای دانشگاهها در خصوص مسائل و ابهام آیین نامه‌ها پاسخ سریع داده شود.
رتبه‌بندی دانشگاهها
قائم مقام وزیر علوم ادامه داد: دانشگاه ها ارزیابی را جدی بگیرند و فرم‌های مورد نظر مرکز نظارت، ارزیابی و تضمین کیفیت را به موقع تکمیل و ارسال کنند. ارزیابی رؤسای دانشگاهها به صورت مستمر انجام و نشان سرو به رؤسای برگزیده اهدا خواهد شد.
سلیمانی تاکید کرد: رتبه‌های برتر آزمون‌های سراسری استان خود را شناسایی و برای جذب آنها در دانشگاه خود اقدام کنند. حفظ نخبگان در مجموعه‌های دانشجویی و اساتید یک ضرورت است و برگزاری انواع جشنواره های پژوهشی، آموزشی و دانشجویی در همین راستا است.
جذب اعضای هیات علمی
وی، جذب اعضای هیات علمی را از وظایف اصلی رؤسای دانشگاهها دانست و تصریح کرد: جلسات هیات اجرایی جذب در داخل دانشگاه به صورت منظم و مستمر و در فاصله کم انجام شود و تکلیف پرونده ها مشخص شود. جذب اعضای هیئت علمی توسط هیات اجرایی صورت می گیرد و کارگروه علمی هیات اجرایی مصاحبه با متقاضیان را بر عهده دارد که ضرورت دارد با مدیریت رؤسای دانشگاهها در کمترین زمان ممکن و رعایت دقت و صحت انجام شود.