فرهنگ حوزهای گسترده از فیلم و نمایش، کتاب و موسیقی و هنر و ادبیات و دین تا صنایعدستی، هنرهای سنتی و آیینها، میراثفرهنگی، گردشگری را شامل میشود، حوزهای که اگر چه به ظاهر هزینهبر است، اما به اعتقاد بسیاری از کارشناسان، سرمایهگذاری بلندمدت و برای حفظ و صیانت از هویت جامعه و آنچه دلبستگی، پیوند اجتماعی، انسجام و وحدت ملی میان یکایک جامعه را تضمین میکند، ضرورتی انکارناپذیر است.
در همه سالهای اخیر کمبود اعتبارات برای حمایت از حوزه فرهنگ و هنر همواره مورد گلایه مدیران اجرایی و فعالان فرهنگی بوده است. وزارتخانهای مانند میراثفرهنگی، گردشگری و صنایعدستی در سال ۱۴۰۲ بودجه (پیشنهادی) حدود ۴۲۰۰ میلیارد تومان دارد، که سهم اختصاصی وزارتخانه ۳هزار میلیارد تومان است؛ این سقف اعتبار پیشبینی شده حتی اگر ۱۰۰درصد هم تامین و تخصیص یابد، آیا کفاف تحقق اهداف و تکالیف گسترده در سه حوزه ماموریت کلان ابلاغی را میدهد؟
در وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی اوضاع همین طور است؛ ۱۲هزار میلیارد تومان بودجه (پیشنهادی) برای وزارتخانهای تصویب شده است که حدود ۵۵درصد آن مختص وزارتخانه است که با رویکرد آموزش، ترویج، تولید و حمایت باید حوزه دین و قرآن، سینما، نمایش، کتاب، رسانه، موسیقی، هنر تجسمی، نقاشی را پوشش دهد، اگر چه جدا از این مبلغ بودجه نهادها و سازمانهای تابعه نیز حدود ۵هزار میلیارد تومان پیشبینی شده است؛ اما سوال اینجاست که نگاه دولت و مجلس به عنوان مجری و قانونگذار به بودجه حوزه فرهنگ چگونه است؟ اگر بر مبنای توزیع عادلانه منابع بودجه را بررسی کنیم، آیا میان ماموریتها و اعتبارات نسبت منطقی وجود ندارد؟
هیچ زمانی اعتبارات فرهنگی کافی نیست
حجتالاسلام سیدمحمدرضا میرتاجالدینی در گفتوگو با خبرنگار فرهنگی ایرنا درباره اعتبارات و بودجه حوزه فرهنگ اظهار داشت: یکی از رویکردهای همیشگی مجلس تقویت افزایش بودجههای فرهنگی است، در کمیسیون فرهنگی این رویکرد وجود دارد ما هم در کمیسیون برنامه و بودجه کمک میکنیم، اما متاسفانه سقف بودجه ها محدود است.
نماینده مردم تبریز در مجلس شورای اسلامی گفت: برای بودجه ۱۴۰۲ تبصرهای را تصویب کردیم تا قدمی برای تقویت اعتبارات فرهنگی برداریم به این صورت که «۵۰درصد مازاد درآمد نفتی در اختیار دولت قرار داده شد تا بتواند در حوزههای مختلف تخصیص دهند»، ما پیشنهاد دادیم ۱۰ درصد از این اعتبارات در حوزه فرهنگی باشد البته در مجلس اختصاص ۵درصد تصویب شد؛ متاسفانه کل این مصوبه در مجمع تشخیص مصلحت نظام رای نیاورد و حذف شد.
«هیچ زمان اعتبارات فرهنگی کافی نیست، همه حوزه این طور است، اما فرهنگی ویژه است. اما باید توجه داشت که منابع بودجه محدود است، بودجه عمرانی ما ۱۰ درصد نیاز کشور تامین می شود، ۳۶۰ همت (هزار میلیارد تومان) اعتبارات عمرانی است در حالی نیاز کشور ۳۶۰۰ همت است»
نایب رئیس کمیسیون برنامه و بودجه مجلس به برنامه هفتم توسعه کشور اشاره کرد و گفت: کمیسیون ها در حال بررسی برنامه هفتم توسعه هستند و نمایندگان قطعا نگاه ویژه به احکام فرهنگی این برنامه خواهند داشت، تا حوزه فرهنگ کشور در پنج سال آینده تقویت شود.