به گزارش ایرنا، فرسایش بادی از جمله شاخص‌های اصلی بیابانزایی به شمار می‌رود که اثرات انسانی شامل خاکورزی، برداشت از خاک برای ساخت و ساز و تخریب پوشش گیاهی موجب شده تا فرسایش به مسئله جدی تبدیل شود.
با توجه به اینکه ۲ سوم مساحت کشور را مناطق خشک و نیمه خشک فرا گرفته، باید مسئله فرسایش بادی که بروز گرد و غبار برای استان‌ها و شهرهای کشور را به همراه دارد، جدی گرفته شود.
به گفته مسئولان، اکنون ۹۰ درصد گرد و غبار موجود در شهرستان اراک و برخی شهرهای استان مرکزی منشاء خارج از استان دارد و از کویرهای اطراف قم وارد می‌شود و آب و هوای استان را تحت تاثیر خود قرار می‌دهد.
۱۰ درصد گرد و غبار موجود در استان مرکزی، منشاء داخلی دارد که به گفته مسئولان استانی، اجرای بادشکن‌های غیرزنده و سنگ فرش بیابانی برای مهار این گرد و غبار در دستور کار قرار دارد.
۶۰۰هکتار کانون بحرانی فرسایش در کویر میقان اراک شناسایی شد
مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری استان مرکزی گفت: ۶۰۰ هکتار کانون بحرانی فرسایش در بازدیدهای انجام شده در جنوب شرقی کویر میقان اراک مشاهده شد که به دلیل شوری بالای آب، گیاهان این منطقه خشک و به کانون بحرانی تولید گرد و غبار در کویر میقان این شهرستان تبدیل شده است.
«عبدالحسین محمدی» افزود: سه تا چهار بار گیاهان مقاوم به خشکی در این منطقه کشت شده که به دلیل شوری بالای آب، این گیاهان از بین رفته و به کانون جدیدی برای تولید گرد و غبار در منطقه تبدیل شده‌است.
وی ادامه داد: در صورت عدم اجرای اقدامات پیشگیرانه، این منطقه به کانون گرد و غبار جدیدی برای شهرستان اراک و استان مرکزی تبدیل می‌شود.
مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری استان مرکزی خاطرنشان کرد: اجرای ۱۰۰ کیلومتر بادشکن غیرزنده و اجرای سنگ فرش بیابانی از جمله اقدامات برای جلوگیری از بروز گرد و غبار و فرسایش در این منطقه است که با تاکید استاندار مرکزی در کارگروه اضطرار پدیده گرد و غبار، مقرر شد از ظرفیت صنایع و شرکت‌های صنعتی برای اجرای طرح‌های مقابله با حرکت ریزگردها در این منطقه استفاده شود.
محمدی ادامه داد: اجرای طرح بادشکن غیرزنده و طرح‌های مقابله با گرد و غبار در این منطقه از اولویت‌های استان مرکزی است و باید با کمک صنایع، اقدامات پیشگیرانه برای جلوگیری از فعال شدن این منطقه و ایجاد مشکلات زیست محیطی برای شهرستان اراک و استان انجام شود.
وی، اعتبار مورد نیاز برای اجرای یک کیلومتر بادشکن‌های غیرزنده در این منطقه را ۲ میلیارد ریال عنوان کرد و گفت: ۲۰۰ میلیارد ریال منابع مالی برای اجرای ۱۰۰ کیلومتر بادشکن غیرزنده و جلوگیری از فعال شدن و ایجاد گرد و غبار در این منطقه نیاز است.
مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری استان مرکزی اضافه کرد: برای جلوگیری از ایجاد کانون فرسایش جدید در منطقه جنوب شرقی کویر میقان اراک با دستور استاندار این استان و کمک صنایع، بادشکن غیرزنده باید تا پایان سال جاری در این منطقه اجرایی شود.
محمدی با یادآوری اجرای هشت کیلومتر بادشکن غیرزنده در کانون بحران فرسایش جنوب کویر میقان اراک، گفت: اجرای این طرح با هرس و جوان‌سازی سرشاخه‌های آتریپلکس‌های حاشیه کویر میقان این شهرستان که به سن دیرزیستی رسیده بودند، انجام شد.
وی، با یادآوری اجرای ۷۰ کیلومتر بادشکن غیرزنده در سال‌های گذشته در کویرمیقان اراک، افزود: ۷۸ کیلومتر بادشکن غیرزنده تاکنون در نقاط بحرانی کویرمیقان این شهرستان اجرا شد.
مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری استان مرکزی اظهار کرد: با توجه به قرار گرفتن شرکت شهرک‌های صنعتی و فرودگاه اراک در حاشیه کویر میقان اراک، نیاز است این شرکت‌ها برای تثبیت شن‌های روان و اجرای طرح بادشکن غیرزنده در مناطق حساس و با فرسایش بالا همکاری لازم را با این اداره‌کل داشته باشند.
میزان مراجعات به مراکز درمانی به دلیل آلودگی هوا در اراک ۱۵ درصد افزایش یافت
معاون بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی اراک نیز گفت: در مدت ۲ هفته گذشته میزان مراجعه مردم به مراکز درمانی دولتی و خصوصی این شهرستان بر اثر آلودگی هوای ناشی از گرد و غبار ۱۰ تا ۱۵ درصد افزایش یافته است.
دکتر«علی علیمحمدی» افزود: شکایت‌های تنفسی، تحریک مجاری تنفسی از جمله سوزش گلو، ریزش اشک و سوزش چشم از جمله عوامل مراجعه مردم به مراکز درمانی شهرستان اراک در این مدت بود.
وی ادامه داد: آلودگی‌ها و گرد و غبار تسریع در روند بیماری برای افراد با سوابق زمینهای، سالمندان، کودکان زیر ۶ سال، بیماران خاص، خانم‌های باردار را به همراه دارد و اگر چه آلودگی هوا خطراتی را برای افراد سالم جامعه نیز به همراه دارد، اما می‌تواند مشکلات بیشتری را برای گروه‌های حساس ایجاد کند.
معاون بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی اراک به شهروندان توصیه کرد: زمانی‌که سطح آلاینده‌های جوی از ۱۵۰ بالاتر می‌رود و به مرحله بسیار ناسالم برای تمام گروه‌های سنی می‌رسد، نیاز است افراد مصرف مستمر مایعات فراوان، میوه و سبزیجات تازه و شیر را در دستور کار خود قرار دهند.
علیمحمدی افزود: همچنین نیاز است در مواقعی که سطح آلاینده ها بالا است، افراد در صورت امکان از خانه خارج نشوند و کمترین تماس را با هوای آلوده داشته باشند و در صورت نیاز از ماسک‌های تنفسی استفاده کنند.
کانون ۹۰ درصد گرد و غبار استان مرکزی از خارج استان است
مدیرکل حفاظت محیط زیست استان مرکزی نیز گفت: بر اساس تصاویر ماهواره‌ای، کانون اصلی گرد و غبار در این استان کویرهای اطراف استان قم است که به دلیل تلاطم هوا، سه استان قم، مرکزی و اصفهان را تحت تاثیر قرار داده‌است.
«یوسف یوسفی»، از کاهش ۶۰ درصدی روزهای ناسالم شهرستان اراک در سال جاری نسبت به مدت مشابه سال گذشته خبر داد و افزود: این شهرستان امسال ۲۹ روز ناسالم داشت و سال گذشته در مجموع ۱۳۸ روز ناسالم را سپری کرد.
وی ادامه داد: ۹۰ درصد کانون گرد و غبار استان مرکزی از کویرهای اطراف قم است و ۱۰ درصد آن مربوط به کانون‌های داخلی این استان است.
مدیرکل حفاظت محیط زیست استان مرکزی خاطرنشان کرد: حرکت شن‌های روان در کویر میقان اراک، انجام شخم در شهرستان فراهان، اجرای برخی طرح‌های عمرانی در شهرستان اراک و برخی کانون‌های شهرستان زرندیه و دلیجان از جمله کانون‌های گرد و غبار به شمار می‌روند.
یوسفی گفت: شاخص آلودگی شهرستان اراک در مدت ۲ روز با ورود گرد و غبار به استان مرکزی به مرز خطرناک رسید، که با وجود اینکه ذرات گرد و غبار نسبت به آلودگی هوا درشت تر است و سیستم ایمنی بدن انسان قسمتی از آن را کنترل می‌کند، تعداد مراجعات به مراکز درمانی این شهرستان ۱۰ تا ۱۵ درصد افزایش یافت.
وی، آلودگی هوا و گرد و غبار را از چالش‌های مهم محیط زیستی عنوان کرد و گفت: تغییر اقلیم، گرم شدن هوا و کاهش بارندگی‌ها از عوامل مهم افزایش کانون‌های بحرانی و گرد و غبار در کشور است و باید در طول سال با انجام عملیات بیلوژیک و بیومکانیک از فرسایش بادی در این مناطق جلوگیری شود.
مدیرکل حفاظت محیط زیست استان مرکزی افزود: افراد مبتلا به بیماری‌های قلبی و ریوی نظیر آسم، سالمندان و کودکان از هرگونه فعالیت فیزیکی خارج از منزل اجتناب و افراد عادی نیز از فعالیت‌های شدید بدنی مانند ورزش‌های سبک و سنگین و قدم زدن در فضای باز خودداری کنند.
یوسفی خاطرنشان کرد: ورزشکاران هنگام آلودگی هوا از انجام هرگونه فعالیت ورزشی در فضای باز خودداری کنند و برای پیشگیری از ورود گرد و غبار به داخل ساختمان، در و پنجره‌ها و منافذ را ببندند و از باز و بسته‌کردن غیرضروری آنها خودداری کنند.
وی اضافه کرد: نیاز است شهروندان در روزهای آلوده در صورت نیاز به هنگام خروج از منزل ماسک بزنند و از مایعات بیشتر استفاده کنند.
کاهش شدید رطوبت خاک و فقر گیاهی عامل اصلی بروز ریزگردها و گرد و غبار در استان مرکزی و کشور است
معاون آبخیزداری اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری استان مرکزی نیز گفت: کاهش شدید رطوبت خاک و پراکندگی ذرات خاک در اثر فقر پوشش گیاهی از جمله عوامل اصلی بروز ریزگردها و گرد و غبار در این استان و کشور است.
«رضا عظیمی» افزود: استفاده از مالچ مرطوب کننده‌های سطوح زمینهای بیابانی، کاشت بوته‌ها و درختچه‌های مقاوم به خشکی در مناطق بحرانی فرسایش از جمله راهکارهای کاهش گرد و غبار و مقابله با فرسایش بادی است.
وی ادامه داد: بهره‌برداری زیاد از معادن بدون در نظرگرفتن اقدامات حفاظت خاک از جمله معادن در ابتدای جاده خنداب، معادن محلات و معدن سولفات سدیم در کویر میقان اراک از دیگر عوامل گرد و غبار و ریزگردها در این شهرستان و استان مرکزی است.
معاون آبخیزداری اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری استان مرکزی با اشاره به سرعت حیرت‌انگیز فرونشست زمین در ایران گفت: فرونشست زمین که به طور عمده ناشی از مدیریت ضعیف در بهره برداری از منابع آبی به شمار می‌رود، یک پدیده پیچیده و غیرخطی است و آب زیرزمینی در ایران با کاهش حدود ۱۰۶ کیلومتر مکعب در مدت ۲ دهه گذشته مواجه شده است.
عظیمی افزود: با اضافه برداشت‌های شدید آب در حدود ۷۷ درصد از مساحت ایران، افزایش شوری خاک در سراسر کشور رخ داده و افزایش فراوانی و وسعت فرونشست آشکار است.
وی ادامه داد: سطح فرونشست در برخی مناطق ایران، بحرانی و در مواردی، بسیار بحرانی است و حدود ۳۵ میلیون نفر در کشور در معرض مستقیم این مخاطره قرار دارند.
معاون آبخیزداری اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری استان مرکزی خاطرنشان کرد: در سطح بین‌المللی، نرخ فرونشست بیش از چهار میلی‌متر در سال یک بحران تلقی می‌شود با این حال، سرزمین ایران به طور متوسط سالانه با سرعت حیرت‌انگیز متوسط ۶ سانتی‌متر دچار فرونشست است که حاصل آن کاهش سطح آب در دشت‌های کشور است.
عظیمی افزود: در دشت اراک، ساوه، فراهان، خمین، زرندیه و دشت چزان میلاجرد تعداد زیادی چاه‌های غیرمجاز وجود دارد که لازم است با جدیت برخورد شود.
۱۳۲ نفر در اراک در مدت ۲۴ ساعت بر اثر آلودگی هوا ناشی از گرد و غبار به مراکز درمانی مراجعه کردند
رییس اورژانس پیش بیمارستانی و حوادث دانشگاه علوم پزشکی استان مرکزی گفت: ۱۳۲ نفر در اراک بر اثر آلودگی هوا ناشی از گرد و غبار در مدت ۲۴ ساعت به مراکز درمانی مراجعه کردند.
«بهروز ایران‌نژاد» افزود: ۴۷ نفر به علت بیماری قلبی و ۸۵ نفر به علت بیماری تنفسی غیرعفونی برای دریافت خدمات به مراکز درمانی مراجعه کردند.
وی بیان کرد: در شرایط آلودگی هوا ناشی از گرد و غبار باید همه افراد به ویژه بیماران قلبی و تنفسی از ماسک مناسب استفاده کنند و از تردد غیرضروری در فضای باز خودداری کنند.
اراک یکی از هشت کلانشهر آلوده کشور است که از ابتدای امسال تاکنون ۳۴ روز و سال گذشته ۱۳۸ روز ناسالم در کارنامه خود به ثبت رساند.