به گزارش خبرنگار ایرنا، از جمله کارهای شاخص دولت سیزدهم در استان بوشهر در راستای تامین معیشت مردم ساحل نشین حیات دوباره تعاونی‌های مرزنشین است که با تلاش و برنامه‌ریزی مسئولان استانی و کشوری و برطرف کردن مشکلات عدیده انباشته شده از سال‌های گذشته امروز گام به گام فعال شده و به چرخه فعالیت بازگشته‌اند.
سالم سازی تجارت مرزی، ایجاد رونق اقتصادی، کمک به معیشت مرزنشینان و حمایت از فعالیت‌های قانونی مردم مرزنشین بعنوان حافظان غیور جمهوری اسلامی همواره از شعارهای دولت سیزدهم به شمار می‌رود و احیای دوباره تعاونی‌های مرزنشین در راستای حمایت از معیشت پایدار و سالم مرزنشینان و ساماندهی و انضباط تجارت مرزی تنها نمونه‌ای از اقدامات این دولت در استان بوشهر است.
به چرخه فعالیت درآوردن ۱۶ تعاونی از ۲۵ تعاونی مرزنشین استان پس از ۱۲ سال و برخوردار شدن حدود ۵۰۰ هزار نفر از جمعیت استان از مزایای این تعاونی‌ها ثمره تلاش ۲ ساله دولتمردان دولت سیزدهم در این بخش است.
تعاونی‌های مرزنشین یکی از مواردی است که می‌تواند تجارتی قانونمند و مزیتی مهم برای تامین معیشت بوشهرهایی باشد که در خط مقدم پاسداری از خلیج فارس قرار دارند.
تاریخچه تعاونی‌های مرزی و چگونگی تعطیلی آنها
لایحه قانونی تشویق صادرات از سال ۱۳۳۱، ساکنان مناطق مرزی را از پرداخت عوارض گمرکی معاف کرد و اولین قانون مبادلات مرزی برای مرزنشینان در سال ۱۳۴۴ با عنوان قانون مبادلات مرزی به تصویب رسید تا شرکت‌های تعاونی مرزنشینان با هدف امنیت مرزها و تامین معیشت مرزنشینان که ۲ مقوله وابسته به هم هستند در سه استان سیستان و بلوچستان، هرمزگان و بوشهر شکل گیرد.
پس از پیروزی انقلاب اسلامی، محدودیت‌های وارداتی و اختلاف بین نرخ ارز رسمی و بازار آزاد در پی آن صرفه اقتصادی استفاده از قانون مبادلات مرزی باعث شد فعالیت تعاونی‌های مرزنشین و مبادلات مرزی رونق گیرد.
تعاونی‌های مرزنشین آن طور که قدیمی‌های بوشهر می‌گویندَ در زمان جنگ نقش مهمی در تامین معیشت مردم داشتند و با وارداتی که انجام می‌دادند کالاهای مورد نیاز مردم به وفور و با قیمت مناسب در بازار وجود داشت و مردم کمتر در مضیغه قرار می‌گرفتند؛ افزون بر این تعاونی‌ها نقشی مهم در پشتیبانی جنگ داشتند.
تعاونی‌های مرزنشین در گذشته مجوز واردات ۶۸۲ قلم کالای مورد نیاز مردم را داشتند به همین دلیل سال‌های اول انقلاب و دوران جنگ سال‌های پررونق این تشکل‌ها به شمار می‌رود و مردم بیشتر نیازهای زندگی خود را باقیمت مناسب از این مراکز تهیه می‌کردند افزون براین هرکسی هم که به بوشهر سفر می‌کرد بی نصیب از سفره مرزنشینان نبود و بخشی از کالاهای مصرفی خود را از این تعاونی‌ها تامین و به این صورت رونق کسب و کار در جای جای این استان مرزی به خوبی احساس می‌شد.
اما این رونق و روزهای خوب تعاونی‌های مرزنشین خیلی دوام نداشت و با گذشت زمان نگاه دولت‌ها نسبت به این تعاونی‌ها تغییر و به تعبیری بی‌توجه و کم کم به این تشکل‌ها که روزی محل رفت و آمد بومیان و مسافران بود تا سال ۸۲ کم و از سال ۸۸ به طور کلی راکد و آن طور که مدیرعامل اتحادیه تعاونی‌های مرزنشین استان بوشهر به خبرنگار ایرنا گفت: با وجود تلاش‌ها و پی‌گیری‌ها اما به دلیل کم لطفی و نامهربانی‌ها این تعاونی‌ها که در استان بوشهر تعداد آنها ۲۵ تعاونی بود به فراموشی سپرده شد.
به گفته سید رشید حسینی تا جایی که دولت وقت در سال ۹۷ نه تنها مشکل تعاونی‌های مرزنشین را حل نکرد بلکه با وضع قوانین و مقرارت عجیب و سخت از جمله حذف مراکز شهرستان‌ها مطابق بند یک قانون آیین نامه اجرایی سال ۸۵ و همچنین به استناد سامانه وزارت کشور و ماده یک آیین نامه اجرایی قانون مبادلات ارزی روستاهایی که در فاصله ۳۰ کیلومتری قرار دارند مشمول تسهیلات مرزنشینی می‌شوند و باید از طریق فرمانداری‌ها، بخشداری، صنعت، معدن و تجارت و مدیران تعاونی مرزنشین احراز هویت و پس از آن ثبت‌نام و به سامانه گمرک معرفی شوند تا به این ترتیب سهمیه ارزی که برای مناطق برخوردار ۱۵۰ دلار و برای مناطق محروم ۳۰۰ دلار تعیین شده بود به آنها تعلق گیرد که این اقدام باعث شد جمعیت این تعاونی‌ها از ۹۵۰ هزار نفر تا قبل از سال ۹۰ امروز به حدود ۴۹۳ هزار نفر کاهش یابد و فعالیت آنها نیز در عمل تعطیل شد.
امیدواری به رونق دوباره تعاونی‌های مرزی با اقدام دولت سیزدهم
چراغ کم سوی تعاونی‌های مرزنشینی و تلاش برای حیات دوباره
تعاونی مرزنشینان؛ ظرفیتی با کمترین تشریفات بازرگانی
به گفته مدیرکل صنعت، معدن و تجارت استان بوشهر تعاونی‌های مرزنشین یکی از ظرفیت‌های خوب استان بوشهر به شمار می‌رود که با کمترین تشریفات، کار بازرگانی (صادرات و واردات) را انجام می‌دهد.
مهدی صفوی با اشاره به منابع خوبی که از طریق تعاونی‌های مرزنشین برای صادرات و واردات پیش بینی شده است به خبرنگار ایرنا گفت: تعاونی‌های مرزنشین مشمول عوارض تشریفات قانونی نمی‌شوند؛ همین امر انگیزه فعالیت‌های بازرگانی را تقویت می‌کند.
او به این نکته نیز اشاره می‌کند که هر چه درآمد تعاونی‌های مرزنشین بیشتر شود با توجه به رونق اقتصادی استان این امر به معیشت افراد غیرمشمول نیز کمک می‌کند.
پرداخت بدهی‌های تعاونی‌های مرزنشین
یکی از دلایل رکود تعاونی‌های مرزنشین بدهی‌های معوق مالیاتی و بدهی به اشخاص بود که تعیین تکلیف و پرداخت این بدهی‌ها در گام نخست مهمترین اقدامی به شمار می‌رود که با همت استاندار بوشهر و تیم اقتصادی ایشان این کار انجام شد.
به بیان مدیر عامل اتحادیه تعاونی‌های مرزنشین در استان بوشهر براساس تکلیف، وضعیت بدهی تعاونی‌های مرزنشین استان از عسلویه تا دیلم بررسی و مبلغ بدهی آنها به میزان ۴۰ تا ۵۰ میلیارد ریال مشخص شد.
به اعتقاد حسینی هرچند امروز مشکل بیشتر تعاونی‌های مرزنشین استان بوشهر برطرف شده اما هنوز هم برخی از تعاونی‌های مرزنشین استان از جمله تعاونی‌های دیر و کنگان با مشکلات و موانعی روبرو هستند که باید با همت مسئولان برطرف شود.
آنطوری که حسینی توضیح داد: افزون بر بدهی ریالی برخی از این تعاونی‌ها ۲۲ میلیون دلار بدهی ارزی داشتند که با رایزنی و تعامل انجام شده با تاجران این بدهی مستهلک و با درآمدی که به دست آمد زمینه فعال کردن تعاونی‌ها فراهم شد.
احیای ۱۶ تعاونی مرزنشین به چرخه فعالیت
امروز با تلاش انجام شده از ۲۵ تعاونی مرزنشین تعطیل و بی‌رونق که روزی فعال و پررفت و آمد بودند ۱۶ تعاونی دوباره به چرخه فعالیت بازگشتند و دوباره این تعاونی‌ها حال و هوای روزگار قدیم خود را یافتند و بار دیگر به پاتوقی برای تامین نیاز زندگی مرزنشینان تبدیل شده‌اند.
به بیان مدیرعامل اتحادیه تعاونی‌های مرزنشین استان بوشهر براساس برنامه‌ریزی‌ها قرار است تا شهریور ماه شمار تعاونی‌های فعال مرزنشین این استان به ۱۸ تعاونی و تا پایان سال این شمار به ۲۳ تعاونی افزایش می‌یابد.
در زمان حاضر ۵۰۰ هزار نفر از جمعیت این استان بار دیگر به تعاونی‌های مرزنشین استان اعتماد کردند و زیرپوشش قرار گرفته‌اند.
مدیرعامل تعاونی مرزنشینان استان بوشهر به این نکته اشاره کرد: در زما حاضر تنها ۱۵ درصد این جمعیت باقی مانده اند که به دلیل دیدن برخی کم لطفی‌های گذشته هنوز برای ثبت نام اقدامی نکرده اند.
حسینی خطاب به این تعداد از افرادی که هنوز برای ثبت نام در تعاونی‌های مرزنشین اقدام نکرده اند گفت: با توجه به همت مسئولان استان و کشور برای فعال کردن این تعاونی‌ها و ارائه خدمت و برطرف کردن مشکلات معیشتی مردم انتظار می‌رود مردم نیز با اعتماد دوباره نسبت به ثبت نام برای عضویت در این تعاونی‌ها اقدام کنند.
عرضه کالا ۳۰ درصد ارزان‌تر از بازار از سوی تعاونی‌های مرزی
به بیان مدیرعامل اتحادیه تعاونی‌های مرزنشین استان بوشهر کالاهای توزیع شده از طریق تعاونی‌های مرزنشین ۳۰ درصد نسبت به قیمت بازار ارزان‌تر است و همین امر باعث شد که با توزیع کالاهای معیشتی مورد نیاز مردم امروز این استان کمترین تورم را تجربه کند.
او به این نکته هم اشاره کرد که از سال گذشته تاکنوناز طریق تعاونی‌های مرزنشین ۲۰۰ تن چای، ۲۵۰ تن روغن، چهار هزار تن برنج و ۲۰۰ تن شکر مورد نیاز مرزنشینان توزیع شده و همچنین توزیع پنج هزار تن برنج نیز در دستور کار قرار دارد.
صادرات ۱۲ میلیون دلاری تعاونی‌های مرزی بوشهر
تعاونی‌های مرزنشین در مقابل صادرات کالا می‌توانند واردات نیز انجام دهند که در این راستا تاکنون به ارزش ۱۲ میلیون دلار کالا شامل انجیر، رطب، پشم، قالیچه، کشمش و گردو به کشورهای اوراسیا، آلمان، قطر، ترکیه و امارات متحده عربی صادر شده است.
به گفته حسینی شماری از تعاونی‌های مرزنشین صادرات انجام داده و تعدادی دیگر نیز برای صادرات اعلام آمادگی کرده‌اند.
افزایش جمعیت مشمول تعاونی‌های مرزنشین؛ مهمترین مطالبه مرزنشینان
براساس قانون امروز تنها کسانی که در ۳۰کیلومتری مرز قرار دارند مشمول تعاونی‌های مرزنشین می‌شوند و مابقی از این خدمات محروم هستند که براین اساس در زمان حاضر ۵۰۰ هزار نفر از جمعیت استان بوشهر زیر پوشش تعاونی‌های مرزنشین قرار دارند و مابقی که در فاصله دورتری هستند از این خدمات محروم هستند.
در همین ارتباط نماینده ولی فقیه در استان و امام جمعه بوشهر نیز پیش از این در خطبه‌های نماز جمعه برخورداری از مزیت تعاونی مرزنشینی را حق تمام بوشهری‌ها عنوان کرد و معتقد است با توجه به مرزی بودن باید تمام شهرستان‌های این استان از مزیت تعاونی مرزنشینی برخوردار شوند.
آیت الله غلامعلی صفایی بوشهری به این نکته نیز اشاره کرد که براساس مصوبه مجلس مراکز شهرستان‌های این استان مرزی همچنان از مزیت این تعاونی‌ها بی‌بهره هستند این درحالی است که با هدف کاهش فشارهای ناشی از افزایش قیمت‌ها باید تمام مراکز شهرستان‌های این استان از مزیت تعاونی‌های مرزنشین بهره‌مند شوند؛ این کمترین کاری است که می‌توان برای مرزنشینان انجام داد.
به گفته مدیرکل صنعت، معدن و تجارت استان بوشهر تلاش مسئولان و نمایندگان مردم در مجلس شورای اسلامی روان کردن برخی از محدودیت‌ها در خصوص تعاونی‌های مرزنشین است.
صفوی ادامه داد: هرچند در زمان حاضر تنها کسانی که در شعاع ۳۰ کیلومتری مرز قرار دارند مشمول تعاونی‌های مرزنشین می‌شوند اما تلاش می‌شود این شعاع به ۶۰ کیلومتر افزایش یابد و همچنین مراکز شهرستان‌ها که از این مزیت محروم هستند نیز مشمول این معافیت‌ها و مشوق‌ها شوند.
۲برابر شدن سهمیه ارزی تعاونی‌های مرزنشین
براساس تلاش‌های انجام شده در دولت سیزدهم سهمیه ارزی تعاونی‌های مرزنشین ۲ برابر شده به نحوی که در مناطق کمتر توسعه یافته و محروم این سهمیه از ۱۵۰ به ۳۰۰ دلار و سهمیه ارزی مناطق توسعه یافته نیز از ۳۰۰ به ۶۰۰ دلار افزایش یافته است و به ازای هر مرزنشین به این میزان صادرات و واردات انجام می‌شود.
به گفته مدیرکل صنعت، معدن و تجارت استان بوشهر این افزایش سهمیه ارزی به معیشت و اقتصاد مرزنشینان و توجیه اقتصادی فعالیت تعاونی‌ها کمک می‌کند.
امروز بخش زیادی از تعاونی‌های مرزنشین که روزگاری بعنوان چشم و چراغ این مناطق برای تامین کالاهای اساسی مورد نیاز مرزنشینان به شمار می‌رفتند به چرخه فعالیت بازگشته و رونق به تاراج رفته گذشته کم کم درحال بازگشت است؛ فعال شدن همه تعاونی‌ها و بازگشت رونق گذشته آنها به روان سازی قوانین و حمایت و همراهی همه مسئولان دستگاه‌های اجرایی ذیربط نیاز دارد.
به چرخه فعالیت درآوردن تعاونی‌های مرزنشین و تامین نیازهای معیشتی مرزنشینان کمترین کاری است که می‌توان برای مردم مرزنشین انجام داد.