به گزارش حوزه سیاست خارجی ایرنا، وزیر امور خارجه آمریکا هفته گذشته همزمان با حضور دیپلمات قطری در تهران اعلام کرد که مقام‌های این کشور در حال حاضر به نقطه‌ای رسیده‌اند که درباره توافق با ایران دیگر صحبتی نمی‌کنند.
آنتونی بلینکن در گفت‌وگو با فرید زکریا در شبکه تلویزیونی سی‌ان‌ان ادعا کرد دولت جو بایدن قصد بازگشت به توافق هسته‌ای ایران با «اصلاحاتی اندک» را داشت اما ایران این فرصت را از دست داد. وی اضافه کرد که واشنگتن قصد ندارد هر توافقی را بپذیرد چون به گفته او این توافق باید با «اهداف امنیتی و منافع» آمریکا مطابقت داشته باشد.
وزیر خارجه آمریکا همچنین یادآوری کرد که مقام‌های دولت این کشور می‌خواهند که همتایان ایرانی‌شان برای کاهش تنش ادامه‌دار بین تهران و واشنگتن اقدام کنند. بلینکن احتمال داد در آینده شرایطی ایجاد شود که آمریکا بتواند به مذاکرات درباره برجام بازگردد، اما یادآوری کرد: «در حال حاضر در چنین شرایطی نیستیم».
وی در عین حال به مجموعه‌ای از تلاش‌های آمریکا برای «فشار» به منظور «بازدارندگی قوی» درباره برنامه هسته‌ای ایران اشاره کرد و افزود، واشنگتن در ادامه منتظر فرصتی می‌ماند تا بتواند بر روی توافق هسته‌ای کار کند.
این اظهارات در شرایطی مطرح شد که یک روز پس از آن، آنتونی بلینکن با محمد بن عبدالرحمن آل ثانی پس از سفر وزیر مشاور در امور خارجی دولت قطر به تهران، تلفنی گفت وگو کرده و به رایزنی پرداخت.
گفت وگوی این دیپلمات ارشد آمریکایی با همتای قطری خود درباره ایران در فضایی اتفاق افتاد که وزیر مشاور در امور خارجه قطر هفته گذشته حامل پیام کتبی نخست وزیر قطر به رئیس جمهور ایران بود.
وزیر مشاور در امور خارجه دولت قطر همچنین پس از دیدار با علی باقری کنی مذاکره کننده ارشد ایران نوشت: ما درباره تحولات جدید در گفت وگوهای بازگشت به توافق هسته ای، تحولات در موضوعات منطقه ای و بین المللی تبادل نظر کردیم.
همزمان با این گفت وگوها، وزرای امور خارجه قطر و انگلیس هم درباره تحولات هسته ای ایران گفت وگو کردند. در بیانیه وزارت امور خارجه قطر به همین مناسبت اشاره شد که جدیدترین تحولات در خصوص توافق هسته ای ایران نیز در این تماس تلفنی مورد بحث قرار گرفته است.
قطر و عمان به عنوان کانال های واسطه پیام میان واشنگتن و تهران شناخته می شوند طی هفته های گذشته بر شدت فعالیت های میانجی گرایانه دیپلماتیک خود به منظور نزدیک کردن مواضع ایران و ایالات متحده برای توافق افزوده اند. بر این اساس وزیر مشاور در امور خارجی قطر در شرایطی به ایران آمد که چند روز قبل از آن وزیر خارجه عمان به ایران سفر کرده بود.
در عین حال، این سوال که دولت بایدن خواهان توافق هسته ای است یا نه، پرسشی است که این روزها ابهامات زیادی حول آن وجود دارد یا حداقل در آمریکا هم پاسخ مشخصی برای این سوال وجود ندارد.
در این میان آنچه که از اظهارات و مواضع بعضا متناقض دولتمردان آمریکایی نسبت به ایران بر می‌آید تنها بر ابهامات موجود می افزاید. برآیند مواضع تیم سیاست خارجی دولت بایدن در کنار راهبردهای اعمالی واشنگتن نشان از عدم انسجام در دولت دومکرات نسبت به توافق هسته ای با ایران دارد و در واقع حاکی از یک سردرگمی راهبردی در اتاق بیضی کاخ سفید است.
این دیپلماسی غیرمنسجم و مغشوش از تابستان سال گذشته خود را در مذاکرات وین و عدم اراده سیاسی و اتخاذ تصمیم دولت بایدن برای جمع بندی نهایی متن توافق نشان داده است. چه اینکه بروز شکاف در تیم مذاکره کننده آمریکایی و جدایی ریچارد نفیو معمار تحریم های ضد ایرانی و آرین طباطبایی از هیئت اعزامی واشنگتن به وین در کنار مسائل مرتبط با رابرت مالی مسئول ارشد مذاکرات هسته ای و برکناری او از نمایندگی ویژه آمریکا در امور ایران به سردرگمی در دیپلماسی هسته ای آمریکا بیشتر دامن زده است.
آمریکایی ها دلیل این آشفتگی را طبق آنچه که جو بایدن و آنتونی بلینکن در چند نوبت گفته اند، مربوط به تصمیم دونالد ترامپ به خروج از برنامه جامع اقدام مشترک - برجام - دانسته اند اما در کنار این اتفاق، توسعه و پیشروی برنامه هسته ای ایران، دولت آمریکا را با گزینه های نامطلوب در سیاست خارجی خود روبرو ساخته است.
با این وجود و برخلاف آنچه طی ماه های گذشته توسط مقامات آمریکایی درباره خارج شدن توافق هسته ای از اولویت های سیاست خارجی دولت بایدن روایت شده است اما ایالات متحده حداقل آنگونه که گفته می‌شود توافق را فراموش نکرده است؛ تبادلات ارتباطی در «بک چنل» آمریکایی - استفاده از کانال‌های غیررسمی ارتباطی به جای کانال‌های عادی و رسمی برای مذاکره - این مسئله را نشان می‌دهد!
آبان سال گذشته بود که وزیر امور خارجه در حاشیه جلسه هیات دولت با اشاره به اینکه ما به طور مستمر پیام‌های‌مان با طرف آمریکایی تبادل می‌شود اعلام کرد: آمریکایی‌ها از طریق برخی وزرای خارجه پیام‌هایی می‌دهند که برای برجام عجله و شتاب دارند اما وقتی با رسانه‌ها مصاحبه می‌کنند، می‌گویند «برجام اولویت ما نیست».