به گزارش خبرنگار ایرنا، زباله گردها ساعت‌ها مشغول جستجو، جمع‌آوری و فروش زباله‌ها هستند و از خطر ابتلا به بیماری های عفونی از جمله هپاتیت و ایدز خبری ندارند، چرا که برخی معتادان دیگر سرنگ‌های آغشته به این بیماری‌ها را درون سطل زباله می‌اندازند و این افراد بدون توجه به این آسیب‌ها به راحتی دست در هر کیسه زباله‌ای می کنند و بیمار می شوند، این ماجرا همین جا متوقف نمی شود و سایر آسیب‌های اجتماعی را نیز در پی دارد.
طبق آمار، میانگین درصد بازیافت زباله و تولید کمپوست در جهان حدود ۱۹ درصد زباله تولیدی است و در مقیاس جهانی به‌طور میانگین حدود ۳۷ درصد زباله تولیدی دفن می شود، ۳۱ درصد آن دپوی روباز و ۱۱ درصد نیز سوزانده می‌شود که سوزندان زباله در کشورهای کم‌درآمد حدود ۹۳ درصد و در کشورهای با درآمد بالا حدود ۲ درصد اتفاق می‌افتد.
بر اساس برخی مطالعات انجام شده میزان بازیافت زباله در ایران حدود ۶ درصد و میزان تولید کمپوست حدود ۱۰ درصد برآورد می‌شود.
در واقع بیش از ۸۰ درصد از زباله تولیدی در کشور به سمت لندفیل‌ها یا محل‌های دفن زباله هدایت می‌شود در حالیکه دپوی روباز زباله بدترین روش دفع زباله است و خسارت‌های جبران‌ناپذیری به محیط زیست وارد می کند.
بیشتر زباله های تولیدی در شرایطی به صورت روباز رها می‌شود که در صورت مدیریت صحیح می‌تواند منبع تولید انرژی و ثروت باشد.
در میان این فعالیت‌ها اما زباله‌گردهایی هستند که چرخه فعالیت‌های مدیران شهری را در این حوزه به هم می‌زنند، این افراد پس از ساعت‌ها گشت و گذار در بین زباله‌ها در پایان روز دست به فروش شده و زباله خود را به مبالغ بالایی می‌فروشند.
هرچند این رقم برای زباله‌گردان یک رقم معمولی است، اما آن طرف ماجرا سود کلانی به دست ضایعاتی‌ها می‌رسد که غیرقابل مقایسه با مبلغی است که هر زباله گرد دریافت می‌کند.
در واقع زباله گردها کارگران محل جمع‌آوری ضایعات محسوب می شوند که بدون تامین هیچ وسیله نقلیه‌ای برای مراکز جمع‌آوری زباله و ضایعاتی ها کار می‌کنند.زباله‌گردی شغل کثیفی است اما به عقیده من بهترین شغل دنیاست، چون برای زباله‌گردی، صاحب‌کار نداری و خودت رئیس خودت هستی، این استقلال و خودمختاری به مشکلاتش می چربد.
زباله‌گردی برای پول یا فقر؟
یکی از افرادی که همیشه در شهر به زباله‌گردی مشغول است، در گفت‌وگو با خبرنگار ایرنا گفت: زباله‌گردی شغل کثیفی است اما به عقیده من بهترین شغل دنیاست، چون برای زباله‌گردی، صاحب‌کار نداری و خودت رئیس خودت هستی و این استقلال و خودمختاری به مشکلاتش می چربد.
این زباله‌گرد با بیان اینکه در مشاغل دیگر باید منتظر باشی صاحب کار هر زمان که اراده کرد دستمزدت را بدهد،افزود: در زباله‌گردی اینطور نیست و دستمزد ما تقریبا روزانه است.
وی که بیش از ۱۰ سال در شغل زباله‌گردی مشغول است، افزود: من دو فرزند دارم و معاش زندگی من همین شغل است، البته در تابستان پسرم هم مرا همراهی می‌کند.
این زباله‌گرد اضافه کرد: از طرفی هم وقتی یکی از اعضای خانواده وارد این کار می‌شود کم کم بقیه فامیل هم به نوعی درگیر آن می شوند و این کار به شغل فامیلی و خانوادگی تبدیل می‌شود.
روزانه ۴۵۰ تن زباله در شهر زنجان تولید می‌شود
رئیس سازمان پسماند شهرداری زنجان با بیان اینکه میزان تولید روزانه زباله در زنجان ۴۵۰ تن است، اضافه کرد: علاوه بر بحث تفکیک زباله از مقصد، برنامه کاربردی «به روب» به صورت مکانیزه و با تاییدیه فاوا فعالیت خواهد کرد.
سحر حدیدیان با بیان اینکه این برنامه ابتدا به صورت آزمایشی فعالیت خواهد کرد، افزود: علاوه بر این به دنبال ایجاد لندفیل هم هستیم که طرح مطالعاتی آن توسط مشاور در حال انجام است.
وی در خصوص فعالیت زباله‌گردها در سطح شهر، گفت: برای به کارگیری این افراد نیاز به برنامه‌ریزی داریم، چون تفکر آنها با مدیران شهرداری متفاوت است و به دلیل منافع تجاری خود، راضی به همکاری نمی‌شوند.
این مسوول افزود: راه‌اندازی نرم افزار مربوط موضوع تفکیک زباله‌ها را نهادینه خواهد کرد و در کنار آن به شهروندان آموزش نیز ارایه می دهد.
رئیس سازمان پسماند شهرداری زنجان اضافه کرد: خوشبختانه راه‌اندازی لندفیل برای جمع آوری زباله در ۵۰ درصد شهرها جواب داده است و اکثر شهرهای اجرا کننده آن، راضی هستند.
برخی پزشکان زنجانی حاضر به دفع زباله‌های مطب‌ها نیستند
مدیرکل حفاظت محیط زیست استان زنجان در ارتباط با موضوع زباله و همچنین میزان تولید آن در استان، گفت:روزانه ۴۲۰ تن زباله در حوزه شهرداری زنجان و ایجرود تولید می شود.
محمدرضا یافتیان با بیان اینکه استان زنجان در حوزه لندفیل دچار مشکل است، اضافه کرد: لندفیل‌ها استاندارد لازم را ندارند، البته با نظارت‌هایی که از طریق این اداره و سایر دستگاه ها انجام می‌شود، به سمت بهبود و ارتقای لندفیل‌ها حرکت می‌کنیم.
وی در ارتباط با زباله‌های صنعتی نیز گفت: این زباله‌ها ویژه یا غیرویژه هستند که اگر زباله ویژه نباشد با موافقت شهرداری به لندفیل انتقال پیدا می کند ولی پسماند ویژه باید توسط شهرداری بی خطرسازی شود یا خود تولید کننده مکلف به مدیریت آن است.در میان شهرهای کشور برخی چون شیراز، مشهد و اصفهان توانسته‌اند لندفیل استاندارد ایجاد کنند و بخشی از بحران‌های خود را بکاهند؛ تجربه‌ای که شاید برای زنجان هم راهشگا باشد.
مدیرکل حفاظت محیط زیست استان زنجان در ارتباط با زباله‌های بیمارستانی نیز گفت: متاسفانه برخی پزشکان زنجانی حاضر به دفع زباله‌های مطب‌ها نیستند.
یافتیان افزود: در بحث زباله‌های بیمارستانی مشکل کلینیک‌ها یا بیمارستان‌ها نیستند، بلکه برخی از کلینیک‌های خصوصی تخلفاتی دارند که باید برطرف شود.
جمع آوری زباله هزینه دارد
منصور مرادلو عضو شورای شهر زنجان نیز با بیان اینکه جمع‌آوری زباله هزینه دارد، گفت: سال گذشته بیش از ۱۰۰ میلیارد تومان از هزینه‌های جاری شهرداری صرفا برای کارگرانی بود که در شهرداری مشغول به کار جمع آوری زباله هستند.
وی با بیان اینکه در سال‌های گذشته مدیریت درستی در خصوص پسماند نشده است، ادامه داد: با توجه به رسالت سازمان پسماند، زباله‌ها باید در مبدا و مقصد مدیریت شود.
مرادلو با تاکید بر اینکه در این راستا باید از ظرفیت‌های شرکت‌های دانش‌بنیان استفاده کرد که چندین شرکت دانش بنیان در این خصوص اعلام آمادگی کرده اند، افزود: متاسفانه در چند ماه اخیر اقدام اساسی در راستای مدیریت این موضوع انجام نشده است.
زباله جزو اموال شهرداری محسوب می‌شود
شهردار زنجان نیز درباره مدیریت شهرداری در حوزه پسماند از ورود یک برنامه کاربردی (اپلیکیشن) خبر داد و گفت: برنامه «به روب» در روزهای آینده وارد شهر زنجان خواهد شد که منجر به جمع‌آوری زباله‌گردان می‌شود.
علیرضا فیروزفر با بیان اینکه یکی از موضوعات و معضلات شایع در زنجان بحث زباله‌گردی است، اضافه کرد: «زباله‌گردی» به دو طریق از سطح شهر قابل‌جمع‌آوری است.
وی افزود: مورد اول دستگیری زباله‌گردهاست، چرا که زباله جزو اموال شهرداری محسوب می‌شود، پس شهرداری مجاز است زباله گردانی را که از مقابل درب خانه‌ها زباله جمع می‌کنند به قانون معرفی کند، اما خود این مساله مشکلاتی را به بار خواهد آورد و به لحاظ اجتماعی نمی‌توان در این زمینه ورود داشت.
در آینده نزدیک اپلیکشن «به‌روب» در سطح زنجان فعال خواهد شد تا از این طریق زباله خشک توسط رابط جمع‌آوری خواهد شد و این موضوع تا حد زیادی موجب جمع‌آوری زباله‌گردان می‌شود
شهردار زنجان افزود: دومین راهکار این است که برای این افراد شغلی را فراهم کنیم تا آنها در واحدهای تولیدی و صنعتی به کار گیری شوند، اما برخی از آنها ترجیح می دهند که به زباله‌گردی ادامه دهند.
وی با بیان اینکه تنها راهکار اصولی جمع‌آوری زباله‌گردان از سطح شهر، جمع‌آوری زباله‌ها به صورت ساماندهی شده است، اضافه کرد: با فعال شدن برنامه «به‌روب» در سطح زنجان از این طریق زباله خشک توسط رابط جمع‌آوری خواهد شد و این موضوع تا حد زیادی موجب جمع‌آوری زباله‌گردان می‌شود.
برآیند:
مدیریت زباله در سطح شهر و تفکیک و جمع‌آوری آن به عهده مدیریت شهری است اما برخی از افراد چرخه جمع‌آوری زباله را به هم زده و موجب بروز آسیب‌هایی می‌شوند.
به نظر می‌رسد، موضوع تفکیک زباله از مبدا و استفاده از فناوری روز راهکاری است که در بسیاری از شهرها برای برون رفت از بحث زباله‌گردی و آسیب‌های ناشی موثر واقع شده است.
پدیده زباله‌گردی آسیب‌های متعددی به افراد شاغل در این کار از لحاظ جسمی و روانی وارد می کند و افرادی که در این حوزه فعالیت دارند به دلیل ارتباط با زباله‌ها دچار بیمارهای عفونی می شوند و آن را به سایر افراد جامعه منتقل کنند بنابراین باید جلوی آنها را گرفت.