گروه جامعه ایرنا - ارائه رویکرد فرهنگی به معضلات اجتماعی همواره حائز نقشی کارا و موثر است که البته متناسب با جامعه هدف می‌تواند در کیفیت عملکرد متمایز باشد. گاه این جامعه را مردم عادی تشکیل می‌دهند و گاه افرادی هستند که درگیر ناهنجاری‌ها شده‌اند و نمونه عینی آن بزهکاران و مجرمان است. امروزه زندان‌ها درمورد این دسته از اقشار نمی‌تواند کارکرد صرف اسکان و نگهداری داشته باشد پس به همین واسطه نیز نیازمند سیطره برنامه‌های خاص فرهنگی است تا فرایند اصلاح زندانی به خروج منتهی شود.
سازمان زندان‌ها و مدیریت کنونی این نهاد اکنون با اعلام هدفگذاری خود مبنی بر «اصلاح و تربیت» زندانیان در تلاش است رویکرد متفاوتی به خود بگیرد به نحوی که وجود رویدادهای مختلف فرهنگی و هنری و نیز پوشش برنامه‌های مناسبتی این دستگاه، اثبات می‌کند که بر توسعه کیفی برنامه‌های «فرهنگی» اهتمام جدی دارد؛ همچنانکه در این ارتباط و درمورد اقدامات جاری در محرم امسال، خبرها حکایت از رونق اقدامات شاخص فرهنگی و مذهبی در زندان‌ها و مراکز اصلاحی و تربیتی کشور دارد.
مطابق با اطلاعات دریافتی، سازمان زندان‌ها از ابتدای دهه محرم همانند فضای عمومی جامعه، سیمایی خاص به زندان‌ها داده است؛ به‌نحوی‌که در راستای بسط برنامه‌های فرهنگی و مذهبی با دعوت از چهره‌ها و برخی علما از نمایندگان مجلس خبرگان و ائمه جمعه گرفته تا وعاظ و روحانیون در مراسم‌های عزاداری مددجویان، در ارائه ویژه‌برنامه‌های ماه عزای حضرت سیدالشهدا(ع) سراغ شیوه‌هایی متفاوت رفته است.
سازمان زندان‌ها در این ارتباط با راه‌اندازی «هیأت‌های محبان اهل بیت(ع)» از چندی قبل نه‌تنها در ماه محرم بلکه در ایام مناسبتی سال نیز درصدد توسعه برنامه‌های مذهبی و ارشادی در زندان‌ها برآمده است.اکنون ۲۶۳ هیأت در زندان‌های سراسر کشور، مراسم عزاداری ماه محرم را با حضور مددجویان و دعوت از مقامات قضایی و اجرایی شهرهای مختلف برپا کرده‌اند. برگزاری مستمر مراسم عزاداری، زیارت عاشورا، نمازهای جماعت، کلاس‌های تفسیر، تعزیه و سایر برنامه‌ها در دستور هیئات مذهبی بوده است. نکته جالب توجه اینکه اکنون ۷۰ هزار مددجو عضو این هیئات هستند و به شکل فعال ذیل برنامه‌های فرهنگی و مذهبی سازمان زندان‌ها مشغول فعالیت‌اند که قطعا راهبردی برای تحقق داعیه بازسازگاری مددجویان نیز خواهد بود.
اطلاعات دریافتی نشان می‌دهد که سازمان زندان‌ها در دوره تحول و تعالی دستگاه قضائی و برای بارگذاری هدف محوری «اصلاح و تربیت زندانیان» چه در ایام ماه محرم و چه سایر مناسبت‌ها با بکارگیری ظرفیت‌های مذهبی و گسترش آموزه‌های اخلاقی در میان زندانیان، به صورت دائم یا موقت از حضور بالغ بر ۶۸۰ روحانی بهره می‌برد.
تأسیس ۴۱۳ دارالقرآن در زندان‌ها
در این راستا، اجرای برنامه‌ها و کلاس‌های قرآنی، احکام، آموزش و اقامه نماز جماعت نیز با حضور این معلمان دینی در طول سال برای مددجویان برگزار می‌شود. مراکز اصلاحی و تربیتی کشور به منظور اجرای هرچه بهتر و باکیفیت‌تر این مراسم و برنامه‌های مذهبی فرهنگی ۱۰۵۶ نمازخانه را در اندرزگاه‌های زندان‌ها راه‌اندازی کرده و این عمل نیک به‌ویژه با تأسیس ۴۱۳ دارالقرآن شکل جدی‌تری به خود گرفته و مبدل به مکانی برای اصلاح و تربیت زندانیان و بازسازگاری آنان شده‌اند.
فعالیت تعداد قابل توجهی مددجویان در برنامه‌های قرآنی در زندان‌ها می‌تواند موید تأثیرگذاری چنین برنامه‌هایی باشد؛ بنابراین به نظر می‌رسد با توسعه فعالیت‌های فرهنگی به‌ویژه مذهبی و قرآنی خصوصا در ایام مناسبتی سال همچون ماه محرم در زندان‌ها، فرایند اصلاح و تربیت زندانیان که هدفگذاری سازمان زندان‌ها و اداره زندان‌های کشور است سهل‌تر و منطقی‌تر به سرانجام برسد.