به گزارش خبرنگار ایرنا، روستاهای هدف گردشگری یکی از مقاصد مهم گردشگران به شمار می آید و به دلیل جذابیت های خاص، سالانه علاقه‌مندان و مسافران زیادی را به خود جذب می کند که می خواهند ساعاتی را در آرامش و به دور از هیاهوی شهری سپری کنند.
گردشگری روستایی به فعالیت های گردشگری در محیط روستایی با توجه به فرهنگ و بافت سنتی روستا، هنر و صنایع روستایی و آداب و رسوم آن اطلاق می شود که می تواند با برنامه ریزی اصولی و مناسب، شناسایی مزیت ها و محدودیت ها در توسعه مناطق روستایی نقش مؤثری ایفا کند.
این صنعت بکر ظرفیت های زیادی دارد چرا که می تواند به گزینه مناسبی برای کسب درآمد، اشتغالزایی و ایجاد تغییرات مثبت در درآمد روستاییان تبدیل شود.
از طرفی برنامه ریزی های اساسی در این بخش به عرضه تولیدات محلی و ایجاد ارزش افزوده بسیار در آن کمک می کند که از سوی برنامه ریزان امر باید لحاظ شود تا به توسعه روز افزون این بخش منتهی شود.
بر اساس برنامه ششم توسعه بیش از ۴۰۰ روستای هدف گردشگری در کشور تعیین شده که سهم زنجان ۱۵ روستا است و به اعتقاد کارشناسان امر مولفه هایی از قبیل آموزش، تخصیص اعتبارات مناسب و هم افزایی دستگاه های متولی امر به پیشبرد کارها در این حوزه کمک می کند.
مقاومت روستاییان مانعی مهم در اجرای برنامه های هدف گردشگری
معاون عمران روستایی بنیاد مسکن انقلاب اسلامی استان زنجان در خصوص روستاهای هدف گردشگری و بافت باارزش روستایی استان، گفت: این بنیاد با همکاری میراث فرهنگی استان و سازمان مدیریت و برنامه ریزی، نسبت به شناسایی روستاهای هدف اقدام می کند و پس از تصویب اسامی روستاها در کار گروه ملی ، مطالعات اولیه فاز یک و ۲ آنها با تامین اعتبارات ملی انجام می گیرد.
عباس محمدی با بیان اینکه طبق برآوردها، همه ساله اعتباراتی برای اجرای این طرح ها در نظر گرفته می شود، افزود: در این راستا طرحی برای روستاهای دارای بافت با ارزش استان شامل "درسجین، قلعه قوزلو ، خورجهان و لار" و برای روستاهای هدف گردشگری "گلابر، سفلی، خوئین، ویر و انجلین" تهیه شده است.
وی اضافه کرد: اجرای طرح در روستاهای "درسجین به صورت بافت با ارزش به صورت ۱۰۰ درصدی اجرا شده و به بهره برداری رسیده و برای روستای قلعه با پیشرفت ۷۰ درصدی در حال اجراست که امسال نیز بخشی از اعتبار مورد نیاز آن تامین شد.
این مسوول ادامه داد:طرح بافت با ارزش نیز برای روستاهای قوزلو به میزان ۲۵ درصد، روستای گلابر ۳۰ درصد و خوئین ۵۰ درصد پیشرفت فیزیکی دارد و مابقی نیز به تدریج با تامین اعتبارات مورد نیاز به اتمام خواهد رسید.
وی با بیان اینکه طبق سهمیه اختصاصی و منطبق با برنامه ششم توسعه ۱۷ روستای هدف در استان شناسایی و تصوب شده بود که جذب و تامین اعتبار آنها انجام گرفت، گفت: این استان در این بخش جزء برترین های کشور است.
در اجرای طرح های روستاهای هدف و یا بافت با ارزش روستایی مقاومت هایی از سوی روستاییان وجود دارد، ساکنان این نوع روستاها باید بافت سنتی را حفظ کنند، مراقبت های لازم را انجام دهند و به این موضوع باید پرداخته شود. این مسوول با بیان اینکه در اجرای طرحهای روستاهای هدف و یا بافت با ارزش روستایی مقاومت هایی از سوی روستاییان وجود دارد، ادامه داد: ساکنان این نوع روستاها باید بافت سنتی را حفظ کنند، مراقبت های لازم را انجام دهند و به این موضوع باید پرداخته شود.
وی اظهار داشت: حضور گردشگران در روستاهای هدف به لحاظ اقتصادی اثرگذاری بسیار بالایی دارد، به عنوان نمونه در روستای "درسجین" با اجرای طرح فضای متفاوتی حاکم شده به طوری که واحدهای بوم گردی احداث شد و درآمدهایی را برای خود ساکنان ایجاد کرد.
معاون عمران روستایی بنیاد مسکن انقلاب اسلامی استان زنجان ادامه داد: طبق برنامه هفتم توسعه نیز شناسایی روستاهای هدف گردشگری و دارای بافت با ارزش روستایی با کمک اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی طبق معیارها مد نظر قرار گرفته است.
وی خاطر نشان کرد: گردشگری روستایی تاثیر مثبتی در اقتصاد دارد و این مساله در روستای درسجین ابهر نمود عینی دارد، چرا که روستاییان از ظرفیت به وجود آمده آن استفاده کرده اند.
دستگاه های متولی امر باید بیشتر پای کار باشند
معاون گردشگری اداره‌کل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی استان زنجان با بیان اینکه در زمان حاضر گردشگری روستایی یکی از شاخص های بسیار قوی و توسعه ای هر استانی محسوب می شود، ادامه داد: این موضوع از سیاست های ویژه این اداره کل محسوب می شود و در مدیریت جدید به آن توجه ویژه ای شده است.
داوود آبیان افزود: معتقدیم روستاها به واسطه ظرفیت های بکر، بافت با ارزش و طبیعت منحصر به فرد، سنت ها و آیین های دست نخورده محرک های حوزه گردشگری هستند و در جذب گردشگر نقش تعیین کننده ای دارند.
این مسوول با بیان اینکه این نوع روستاها دارای فرهنگ، آیین ها، رسوم ناب، محصولات ارگانیگ هستند، ادامه داد: روستا و گردشگری روستایی از جایگاه ویژه ای برخوردار است و این اداره کل تلاش کرده نسبت به شناسایی، سیاستگذاری و برنامه ریزی در این حوزه ها اقدام کند.
وی به روستاهای هدف گردشگری اشاره کرد و گفت: در این خصوص و با همکاری دهیاران، فرمانداران و دستگاه های متولی امر به ویژه بنیاد مسکن برنامه های مد نظر اجرایی شده و به نتایج ارزشمندی نیز منتج شده است.
آبیان با بیان اینکه روستای "قوزلو" در روستاهای هدف گردشگری به عنوان روستای بوم گردی در نظر گرفته شده است، افزود: علاوه بر حفظ شاخص های معماری و سنتی، موضوع اشتغال نیز مورد توجه قرار گرفته و برای تعریف سوغات و برندسازی نیز قدم هایی برداشته شده است.
وی با تاکید بر اینکه دستگاههای متولی امر و سیاستگذار در این حوزه باید بیشتر پای کار باشند و این استان باید بیشترین بهره برداری را از توسعه روستایی داشته باشد، گفت: روان سازی، اخذ تسهیلات برای ایجاد فضاهای بوم گردی و تعریف سوغات سفر، فرهنگ سازی و ایجاد کارگاه های آموزشی برای روستایییان امری مهم محسوب می شود.
معاون گردشگری اداره‌کل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی استان زنجان ادامه داد: قصد ورود مدرنیته به روستاها مطرح نیست، بلکه هدف این است روستاییان داشته های خود را عرضه کنند یعنی هنگامی که گردشگر وارد می شود از چیزی هایی که یک روستا دارد استفاده و زندگی روستایی را تجربه کند.
وی با بیان اینکه در روستاهای هدف گردشگری و حوزه های مختلف بحث نگه‌داشت اصالت و سنت های گذشته مطرح است، اظهار داشت: هر خانه ای روستایی را می توان به بوم گردی تبدیل کرد و گردشگران سفیرانی برای معرفی بیشتر جاذبه های گردشکری محسوب می شوند و شبکه های فضای مجازی نیز مکمل آن هستند.
این مسوول با بیان اینکه در اجرای برنامه های روستاهای هدف گردشگری در مقدمات کار هستیم، ادامه داد: به دلیل فقدان انسجام بخشی، خروجی اقدامات قابل قبول نیست به این معنی که هنوز در زنجان روستایی در حد و اندازه های ثبت ملی یا روستای جهانی نداریم.
در اجرای برنامه های روستاهای هدف گردشگری در مقدمات کار هستیم، به دلیل فقدان انسجام بخشی، خروجی اقدامات قابل قبول نیست، به این معنی که هنوز در زنجان روستایی در حد و اندازه های ثبت ملی و یا روستای جهانی نداریم. وی با تاکید بر اینکه اولین قدم این است که دستگاه های خدمت رسان روستایی باید همراه، هماهنگ و منسجم عمل کنند، گفت: این امر موجب می شود از سیاست های جداگانه اجتناب شود.
آبیان افزود:خوشبختانه همه به این باور رسیدند که راه برون رفت برای رونق اقتصاد گردشگری، جلوگیری از مهاجرت و تنش های آبی و اجرای کشاورزی گردشگری روستایی است چرا که برای روستاییان درآمد پایدار ایجاد می کند.
این مسوول با بیان اینکه در زمان حاضر صنعت گردشگری تنوع بیشتری یافته و در حال توسعه است، اظهار داشـت: وجود نداشتن برنامه عملیاتی در دهیاری ها برای توسعه گردشگری، نبود ردیف های اعتباری برای دهیاری ها، فقدان نیروی انسانی و توانمندسازی تشکل های مردم نهاد و نبود امکان پشتیبان مالی و ردیف اعتباری مشخص در ادارات میراث فرهنگی در حوزه گردشگری از چالش های پیشرو است که امیدواریم رفع آن به توسعه این بخش منجر شود.
توانمند سازی دهیاری‌ها در توسعه گردشگری اثرگذار است
کارشتاس اکوتوریسم نیز با بیان اینکه یک دهه از عمر موضوع روستای هدف گردشگری در کشور سپری می شود، گفت: هدف از این کار معرفی مقاصد جدید گردشگری به گردشگران و استفاده از ظرفیت های روستایی است.
خمسه افزود: در برنامه ششم توسعه ۵۰۰ روستا در کل کشور به عنوان روستای هدف گردشگری معرفی شده که تعدادی نیز سهم استان بود، در این میان برای روستاهای عام معرفی و تبلیغات، ایجاد زیرساخت های لازم و آموزش و توانمندسازی جامعه محلی باید به طور دائمی و پیوسته باشد.
در این میان برای روستاهای عام معرفی و تبلیغات، ایجاد زیر ساخت های لازم و آموزش و توانمندسازی جامعه محلی باید به طور دائمی و پیوسته باشد.این کارشناس ادامه داد:نکته مهم اینکه جامعه محلی باید گردشگری روستایی را بپذیرد که اصل شناخته شده ای در جهان محسوب می شود چون عمده فعالیت روستایی کشاورزی است و اینکه بخواهد در حوزه دیگری کار کند رغبتی چندانی برای آن ندارد.
وی یادآور شد: عمده درآمد روستاییان در زنجان کشاورزی و دامداری است و تمایل به کار گردشگری به مانند استان های جنوبی ایران نیست.
وی با بیان اینکه بهره برداری روستاها از ظرفیت های ایجاد شده اهمیت بسزایی دارد، گفت: جاذبه های معرفی شده داخل روستاها و محدوده طرح هادی برای گردشگر اهمیت دارد و از طرفی توانمندسازی دهیاران و شوراها نیز مورد توجه قرار گیرد.
خمسه با بیان اینکه در شرایطی قرار داریم که روستاها به دلیل افزایش هزینه ها نمی توانند در هر حوزه ای سرمایه گذاری کنند، خاطر نشان کرد: ورود دهیاری ها و استفاده از تسهیلات دولتی می تواند در این حوزه بسیار اثر بخش باشد.
برآیند:
با توجه به شرایط کنونی جامعه و وجود روستاهای بکر در استان سرمایه گذاری در روستاهای هدف گردشگری امری لازم و ضروری است که به توسعه منطقه و شکوفایی و رونق اقتصادی در این مناطق منجر می شود.
همکاری، هم افزایی دستگاه های متولی امر و از همه مهمتر انسجام بخشی برنامه ها و تامین اعتبارات کافی به پیشبرد برنامه ها در این حوزه کمک شایانی می کند.