دکتر عزیزه قرنجیک روز پنجشنبه به‌مناسبت روز جهانی شیرمادر در گفت و گو با خبرنگار ایرنا اظهارکرد: تغذیه انحصاری با شیرمادر به معنای تغذیه شیرخوار فقط با شیرمادر تا پایان ۶ ماهگی است که طبق بررسی‌ها ۶۶ درصد کودکان استان این تغذیه انحصاری را دارند و در کنار آن ۳۴ درصد مادران گلستانی تا ۶ ماهگی چیزهای دیگری مانند آب، شیرخشت، شیرخشک و آب میوه به شیرخوار خود می‌دهند که باعث پرشدن معده کوچک شیرخوار با چیزهای دیگری غیر از شیرمادر و در نهایت حذف وعده غذایی بعدی با شیرمادر و کاهش تولید شیرمادر می‌شود.
وی با اشاره به تغذیه ۲۲ درصد کودکان زیر یک سال گلستان با شیرمصنوعی، بیان کرد: ۵.۵ درصد این کودکان از سیستم بهداشت (یارانه‌ای) شیر مصنوعی دریافت می‌کنند که پس از بررسی کارکنان بهداشتی و بر اساس دستورالعمل تجویز شده است اما ۱۶.۵ درصد از این شیرمصنوعی هم به صورت خودسرانه و بدون مشورت با کارکنان بهداشتی و به توصیه سایر افراد و از داروخانه‌ها و بازار آزاد تهیه می‌شود.
این کارشناس وجود برخی باورهای نادرست در مورد تغذیه با شیرمادر مانند ایجاد تغییرات بدنی در مادر، اعتماد بنفس پایین مادران نسبت به توانایی شیردهی، تجارب ناموفق مادر در شیردهی قبلی، نبود حمایت اطرافیان به ویژه همسر در دوران شیردهی، وجود مشکلات اجتماعی نظیر اعتیاد و طلاق را از جمله دلایل عمده بی میلی برخی مادران به تغذیه کودکان با شیر خودشان دانست و گفت: افزایش زایمان‌ها به‌صورت سزارین نیز باعث تاخیر در شروع شیردهی مادر و مشکلات تغذیه‌ای نوزاد در ساعت اول تولد می‌شود.
قرنجیک با تاکید بر مزایای فراوان شیرمادر برای مادر و نوزاد افزود: تغذیه با شیرمادر باعث پیشگیری از بیماری‌های پوکی استخوان، سرطان پستان، سرطان رحم و تخمدان و پیشگیری از کم خونی پس از زایمان می‌شود و همچنین وضعیت روحی و روانی مادران در دوران شیردهی به دلیل ترشح هورمون‌های خاص بهبود می‌یابد.
وی ادامه داد: شیرمادر سبب افزایش ضریب هوشی کودک می‌شود به عبارتی ضریب هوشی کودکان شیرمادرخوار هشت امتیاز بالاتر از کودکان شیرمصنوعی خوار است.
قرنجیک اضافه کرد: تغذیه با شیرمادر باعث پیشگیری از بروز بسیاری از بیماری‌های غیرواگیر مثل دیابت در بزرگسالی می‌شود، آغوز یا شیر غلیظ روزهای ابتدایی نقش واکسن را برای شیرخوار داشته و او را از ابتلا به بسیاری از بیماری‌های واگیر مصون می‌کند و ابتلا به عفونت‌های تنفسی، اسهال و گوش درد در کودکان شیرمادرخوار کمتر از کودکان شیرمصنوعی خوار اتفاق می‌افتد و این کودکان از نظر عاطفی وابستگی بیشتری به خانواده داشته و در آینده روابط اجتماعی بهتری با افراد جامعه برقرار خواهند کرد.
وی افزود: در استان گلستان از ۱۹ بیمارستان دارای بخش‌های مادر و نوزاد واجد شرایط، ۱۵ بیمارستان پس از بررسی ارزیابان کشوری و دانشگاهی لوح دوستدار کودک را دریافت کردند و چهار بیمارستان هم در مراحل کسب آمادگی برای رعایت استانداردها قرار دارند.
این کارشناس در تشریح فعالیت مراکز خدمات جامع سلامت، خانه‌های بهداشت و پایگاه‌های سلامت در زمینه نحوه آموزش تغذیه نوزادان، اظهارکرد: مادران در دوران بارداری به منظور آمادگی برای شیردهی به نوزاد در واحدهای ارایه خدمات بهداشتی اعم از پایگاه‌های سلامت در شهر و خانه‌های بهداشت در روستا در خصوص مزایای شیرمادر، مضرات شیرمصنوعی، نحوه بغل کردن و به پستان گذاشتن شیرخوار آموزش می‌بینند تا مادر تصمیم قطعی خود را برای تغذیه فرزندش با شیرمادر بگیرد.
قرنجیک ادامه داد: پس از زایمان نخستین مراقبت مادر و نوزاد در زمینه تغذیه با شیرمادر در سه تا پنج روزگی انجام می‌شود به این معنی که نحوه شیردهی مادر و سلامت وی از نظر شیردهی مورد ارزیابی می‌گیرد و درصورت مشاهده هرگونه مشکلی، به مادر مشاوره و آموزش لازم ارائه خواهد شد.
وی افزود: مراقبت در ۱۵-۱۴ روزگی و ۴۵-۳۰ روزگی هم انجام می‌شود و پس از این سن که عمدتا تغذیه با شیرمادر در مادر و شیرخوار تثبیت شده است مراقبت‌ها در سن ۲، چهار و ۶ ماهگی ادامه می‌یابد و اگر مادر مشکلات شیردهی داشته باشد به وی کمک خواهد شد.
این کارشناس بیان کرد: سپس مراقبت‌های کودک به منظور تداوم تغذیه با شیرمادر در کنار شروع غذای کمکی از پایان ۶ ماهگی تا یک سالگی ادامه می‌یابد و بعد از یک‌سالگی با شروع غذای سفره، همچنان بر تداوم تغذیه با شیرمادر در سال دوم زندگی تاکید شده و برای کودکانی که علیرغم مشاوره کارمند بهداشتی به دلیل وجود مشکل یا بیماری در مادر و شیرخوار، امکان تغذیه با شیرمادر را ندارند، شیرمصنوعی مطابق دستورالعمل مربوطه تجویز می‌شود.
به گزارش ایرنا، تغذیه مطلوب با شیر مادر برای سلامتی و رفاه و تندرستی زنان و کودکان حیاتی است و سازمان جهانی بهداشت(who) و یونیسف شروع زود هنگام تغذیه با شیرمادر تا یک ساعت اول پس از تولد، تغذیه انحصاری با شیر مادر برای ۶ ماه اول زندگی، ادامه تغذیه با شیر مادر تا ۲ سالگی یا بیشتر همراه با عرضه غذاهای کمکی مغذی، کافی و سالم از پایان ۶ ماهگی به بعد را توصیه می‌کنند.
دهم تا شانزدهم مردادماه هفته جهانی شیرمادر است