به گزارش ایرنا، این مرکز توسط شرکت سهامی شیلات ایران در سال ۱۳۶۴ با عنوان مرکز تکثیر ماهی در استان کهگیلویه و بویراحمد احداث و در۲۶ کیلومتری جنوب شهر یاسوج در مسیر جاده این شهر به گچساران در روستای تنگاری از توابع شهرستان بویراحمد شروع به کار کرد.
"با توجه به توسعه آبزی پروری در بخش سردآبی کشور و اینکه اصلاح نژاد ماهی قزل آلای رنگین کمان در کشور به عنوان یک نیاز مبرم احساس می شود لذا برای این منظور مرکز تکثیر ماهی قزل آلای رنگین کمان شهید مطهری یاسوج با سابقه بیش از ۲۰ سال تولید به عنوان یک مرکز در زمینه تولید تخم چشم زده ماهی قزل الای رنگین کمان درسال۱۳۸۶ تبدیل به مرکز تحقیقات ژنتیک و اصلاح نژاد ماهیان سردآبی شد و با واگذاری این مرکز از طرف سازمان شیلات ایران به موسسه تحقیقات شیلات ایران رسماً فعالیت خود را به عنوان یک مرکز تحقیقاتی آغاز کرد."
مرکز تحقیقات ژنتیک و اصلاح نژاد ماهیان سردابی شهید مطهری یاسوج واقع در روستای تنگاری دشت روم از سال ۱۳۶۸ تاکنون نقش مهمی در تامین تخم و بچه ماهی کشور و بویژه استان کهگیلویه و بویراحمد داشته و بر اساس آمار موجود در این مرکز تخم‌های تولیدی در ۱۴ استان کشور استفاده شده است.
این بچه ماهی ها با هماهنگی شیلات در اختیار پرورش دهندگان ماهی استان های فارس، اصفهان، یزد، کرمان، آذربایجان غربی، مازندران، گیلان، قزوین،لرستان کردستان، تهران، چهارمحال بختیاری، سیستان و بلوچستان، کهکیلویه و بویراحمد قرار گرفته است.
مرکز تحقیقات ژنتیک و اصلاح نژاد ماهیان سردآبی از پیشرفته ترین و مجهزترین دستگاه‌های آزمایشگاهی برخوردار است اما این روزها حال و روز خوشی ندارد و کارکرد چندانی هم در استان ندارد و تنها یک و نیم میلیون قطعه تخم چشم‌زده و بچه ماهی تولید دارد.
مدیر شیلات سازمان جهاد کشاورزی کهگیلویه و بویراحمد گفت: مرکز اصلاح‌نژاد ماهیان سرد آبی دشتروم زمانی تنها مرکز کشور در تولید بچه ماهی و تخم چشم‌زده بود و در سال‌های گذشته ۳۰ درصد نیاز کشور را تولید می‌کرد به این معنا که ۳۰ میلیون قطعه تخم چشم‌زده و بچه ماهی تولید داشته است.
اسحاق رستمی افزود: این مرکز به دلیل کمبود اعتبار و برخی بی‌مهری‌های صورت گرفته در شرایط بدی قرار دارد و تولید آن به یک و نیم میلیون کاهش یافته است .
وی تصریح کرد: این مرکز اصلاح نژاد ماهیان سرد آبی به ۲۰۰ میلیارد تومان برای تکمیل نیاز دارد و چنانچه با تمام ظرفیت راه بیفتد بسیاری از مشکلات صنعت شیلات در استان رفع خواهد شد.
مدیر شیلات سازمان جهاد کشاورزی کهگیلویه و بویراحمد ابراز کرد: در حال حاضر ۱۰۰ درصد تخم چشم‌زده مزارع ماهی وارداتی است و از کشورهای اسپانیا و فرانسه وارد استان می‌شود.
رستمی ادامه داد: می طلبد سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی استان و معاون اقتصادی استاندار مرکز اصلاح نژاد ماهیان سردآبی را ویژه حمایت کنند.
تاثیر منفی واردات بی رویه تخم چشم زده ماهی بر مراکز تکثیر داخلی
وی تاکید کرد: هم اینک پنج مرکز تکثیر بچه ماهی در سطح استان وجود دارد که همگی به دلیل واردات بی‌رویه تخم چشم‌زده غیرفعال هستند.
او با بیان اینکه سرعت رشد بچه ماهی‌های وارداتی بالاتر است اظهار کرد: همین امر موجب استقبال صاحبان مزارع پرورش ماهی شده است.
مدیر شیلات سازمان جهاد کشاورزی کهگیلویه و بویراحمد گفت: در حال حاضر صنعت شیلات استان سه هزار میلیارد تومان چرخش مالی دارد اما تاکنون به دلیل ناقص بودن زنجیره ارزش مالی ۲ هزار و ۷۰۰ میلیارد تومان آن بدون عایدی از استان خارج می‌شود.
رستمی بیان کرد: ۷۰ درصد این مبلغ هزینه خوراک و تقریباً ۱۰ درصد هم هزینه بچه ماهی و تخم چشم‌زده می‌شود.
رئیس مرکز تحقیقات و اصلاح نژاد شهید مطهری یاسوج پیش از این گفته بود که مرکز تحقیقات ژنتیک و اصلاح نژاد ماهیان سردآبی از پیشرفته ترین و مجهزترین دستگاه‌های آزمایشگاهی برخوردار است که در فرآیند پیچیده چرخه تکثیر وتولید ماهیان سردآبی می توان آموزشهای لازم را جهت ارتقای دانش تخصصی به دانش آموزان ارائه داد.
محمد میثم صلاحی اردکانی با بیان اینکه استان کهگیلویه وبویراحمد سومین استان پرورش ماهی قزل آلاست، گفت: با توجه به شرایط آب هوایی و وجود آب های فراوان می توان با تربیت نیروی متخصص در رشته تکثیر پرورش ماهیان سردآبی گام مهمی در راستای تولید و اشتغال در این بخش برداشت.
بنابراین وجود این مرکز تخصصی تا حد زیادی به رونق و شکوفایی صنعت شیلات استان کمک خواهد کرد و متولیان امر باید در صدد توسعه این مرکز باشند.
سید علی معتمدی زاده رئیس سازمان جهاد کشاورزی استان کهگیلویه وبویراحمد از برنامه‌های خود برای تقویت مرکز تحقیقات و اصلاح ژنتیک ماهیان سردآبی دشتروم خبر داده که یکی از مراکز مهم تولید تخم چشم‌زده ماهی و تولید بچه‌ماهی است که البته هنوز در مرحله تحقیقاتی است.
با وجود همه این تفاسیر و ضرورت توجه به این مرکز، در سفر دور دوم رئیس جمهور که اخیرا به این استان صورت گرفت حتی برای بازدید از این پروژه هیچ برنامه ریزی انجام نگرفته بود.
بدون شک چنانچه هیات دولت از این پروژه بازدید داشتند این طرح مورد توجه قرار می گرفت و شاید از این وضعیت خارج می شد.
شیلات استان به روایت آمار
استان کهگیلویه و بویراحمد معروف به سرزمین رودخانه های خروشان با وجود تولید ۱۰ درصد از روان آب های کشور ،۵۷ رودخانه به طول یکهزار و ۴۰۰ کیلومتر و۱۱ هزار کیلومتر آب راه ،دارای ظرفیت های خوبی در حوزه منابع آبی است و بشار، مارون و زهره از مهمترین رودخانه های استان کهگیلویه و بویراحمد هستند.
این سرزمین با در اختیار داشتن ۱۰ درصد منابع آبی و ۱۱ و نیم میلیارد مترمکعب روان آب زمینه را برای توسعه بخش شیلات به خوبی فراهم کرده طوری که در حال حاضر تولید سالیانه آبزیان در استان به مرز ۲۲ هزار تن رسیده است.
استان کهگیلویه و بویراحمد سومین پرورش دهنده ماهی در ایران بشمار می رود و به شرط فراهم کردن زمینه های لازم برای توسعه صنعت شیلات به ویژه در مناطق دورافتاده و محروم نرخ بیکاری در اینجا به حداقل می رسد و شاخص‌های توسعه اقتصادی ارتقا می یابد.
یکی از راهبردهای دولت سیزدهم توسعه و تقویت بخش‌های شیلات است که در استان های مختلف کشور از جمله کهگیلویه و بویراحمد در سفرهای استانی هیات دولت گام هایی در جهت فعال شدن اقتصاد این بخش برداشته شده است.
تقویت زیر ساخت های بخش کشاورزی به عنوان یکی از محورهای اساسی توسعه استانهای مختلف از جمله کهگیلویه و بویراحمد در دولت سیزدهم تاکنون به خوبی مد نظر قرار گرفته و مصداق آن اختصاص یک سوم مصوبات اقتصادی سفراخیر دولت به حوزه کشاورزی این استان است.
در حال حاضر ۲۷۰ مزرعه پرورش ماهی در استان کهگیلویه و بویراحمد وجود دارد و استان رتبه سوم کشوری در تولید ماهیان سردآبی را داراست.
البته بیشترین تولیدات ماهیان سردآبی استان در حوزه رودخانه کارون است و رودخانه‌های مارون و زهره هنوز پتانسیل یابی نشده و جای کار بسیار وجود دارد چنانجه در این مناطق هم ماهی تولید شود استان جهش چشمگیری در تولید شیلات خواهد داشت. زنجیره تولید ماهی در این استان تکمیل نیست و همین مساله سبب شده که سالانه ۲۸ میلیارد ریال بدون هیچ عایدی از این استان برود.