به گزارش روز چهارشنبه گروه علم و آموزش ایرنا از دانشگاه تهران، سید محمد مقیمی در ادامه سلسله دیدارها با اساتید پیشکسوت، با حضور در منزل دکتر باقر ساروخانی استاد بازنشسته دانشگاه تهران و پدر علم جامعه‌شناسی ارتباطات، با این استاد پیشکسوت دیدار و گفتگو کرد و سکه نقره‌ای دانشگاه تهران که نماد دانشگاه بر روی آن ضرب شده را به ساروخانی اعطا کرد.
از تجربیات اساتید پیشکسوت تاکنون کمتر استفاده شده است
مقیمی در این دیدار با تاکید بر ادای احترام و قدردانی از یک عمر تلاش اساتید پیشکسوت گفت: جایگاهی که دانشگاه تهران پیدا کرده، مدیون تلاش‌ها و خون دل خوردن‌های اساتیدی نظیر دکتر ساروخانی است. در دیدار با اساتید پیشکسوت سعی می‌کنیم در زمینه مسائل و مشکلاتی که در نظام مدیریتی دانشگاه با آنها مواجه هستیم، از اساتید مشورت بگیریم و از تجربیات آنها که تاکنون کمتر استفاده شده است، بهره ببریم.
وی با بیان اینکه مدیریت دانشگاه، مدیریت بر مدیریت‌ناپذیر است؛ افزود: نمی‌توان دانشگاه را به سبک‌های مدیریتی مرسوم سازمان‌های بوروکراتیک اداره کرد، بلکه در تعامل با اعضا و ذی‌نفعان است که مدیریت کارآمد شکل می‌گیرد.
التهابات پاییز ۱۴۰۱ در پی ضعف‌های ارتباطی دامنه پیدا کرد
رئیس دانشگاه تهران با اشاره به تخصص ساروخانی در زمینه جامعه‌شناسی ارتباطات، گفت: اگر قواعد درست جامعه‌شناسی ارتباطات در ارتباطات بین‌فردی و سازمانی جاری و ساری شود، بسیاری از سوء تفاهمات که یکی از آنها در التهابات پاییز ۱۴۰۱ ظاهر شد، آنقدر دامنه پیدا نمی‌کند. تجربه مدیریت دانشگاه تهران در این التهابات نشان داد گفت و گو و برگزاری نشست‌های مستمر با دانشجویان و اساتید و به کارگیری سبک مدیریتی صادقانه، علاج بسیاری از سوءتفاهم‌ها و گام اولیه برای حل مسائل و مشکلات است.
هشدار درباره به خطر افتادن مرجعیت خانواده
مقیمی با اشاره به مطالعات و آثار ساروخانی در حوز خانواده، بر اهمیت برقراری و تداوم ارتباط خانه و دانشگاه تاکید کرد و گفت: برای کمک به برخی از دانشجویانی که در ناآرامی‌های سال ۱۴۰۱ دچار هیجانات شده بودند، با خانواده آنها تماس گرفته و شرایط را برای خانواده ها تبیین می‌کردیم. در تعامل با دانشجویانی که ارتباطشان با خانواده قوی بود و مرجعیت خانواده را قبول داشتند، مشکلی نداشتیم اما برخی آنها از تماس با خانواده ناراحت بودند و چندان پذیرای مرجعیت خانواده خود نبودند.
رئیس دانشگاه تهران افزود: نگاه موسسین نشان عالی دانش، فراتر از گرایشات صنفی و سیاسی بوده و چهره‌های علمی از سلایق سیاسی مختلف از غلامعلی حداد عادل و غلامعلی افروز تا محمدرضا عارف و رضا فرجی‌دانا در هیات موسس نشان عالی دانش حضور داشتند.
ویرایشی جدید از چهره های ماندگار
وی در پاسخ به این که آیا نشان عالی دانش جایگزین رویداد چهره‌های ماندگار صدا و سیما شده است، یادآور شد: آیین سالانه اعطای نشان عالی دانش به نوعی ویرایشی جدید از چهره‌های ماندگار با رنگ و بوی علمی و مبتنی بر استانداردهای کمیته‌های علمی تخصصی است. دکتر عباس مصلی‌نژاد استاد دانشکده حقوق و علوم سیاسی هم بانی دائمی این کار شده است.
روش مدیریتی در دانشگاه نباید روش حذفی باشد
مقیمی افزود: اعتقاد دارم که روش مدیریتی ما در دانشگاه نباید روش حذفی باشد. در زمینه انتخاب روسای دانشکده‌ها هم به دنبال روش رای‌گیری نبوده‌ام، چرا که این روش گاهی باعث رقابت ناسالم و انشقاق بین افراد و گروه‌ها می‌شود. تلاشم این است که کسی بر اساس همفکری و هم‌اندیشی با ذی‌نفعان اصلی دانشکده به عنوان رئیس دانشکده منصوب شود که در راستای همگرایی بین افراد، برآمده از اراده جمعی باشد و در عین حال از نظر شایستگی‌های اخلاقی و مدیریتی جزو سرآمدان بوده و در حوزه تخصصی خود دارای مرجعیت علمی باشد.
وی افزود: انتخاب فردی با چنین شایستگی‌هایی الزاماً نمی‌تواند خروجی رأی‌گیری در عرف کنونی باشد، بلکه نیازمند همفکری اولیه با تمام دینفعان و سپس نشست‌های تخصصی‌تر، ارزیابی اندیشه‌های مدیریتی و برنامه‌های اجرایی افراد در معرض انتخاب در یک فضای اقناعی است، به گونه‌ای که در پایان فرآیند انتخاب و انتصاب نوعی اجماع حاصل شود و به جای صف‌بندی گروه‌های بازنده و برنده، از حداکثر ظرفیت دانشکده در اداره امور استفاده شود.
تحلیل پدر علم جامعه‌شناسی ارتباطات از واگرایی‌های اجتماعی
باقر ساروخانی استاد جامعه‌شناسی ارتباطات در تحلیل چرایی پدید آمدن این واگرایی بین جوانان و خانواده‌ها، گفت: اینکه فرزند، پدر و مادر خود را قبول نداشته باشد، یعنی خانواده برای او مرجعیت نداشته باشد، بسیار خطرناک است. باید بتوانیم خانواده‌ها را ارتقا دهیم تا آگاهی داشته باشند و به دنبال تربیت فرزندان باشند؛ سواد رسانه‌ای، ارتباطی، عاطفی و تکنولوژیک به آنها بیاموزند. باید خانواده را دریابیم. زیرا آنجاست که فرزند خوب تربیت می‌شود یا خدای نکرده رها می‌شود. فرزندانی که در خانواده‌های خوب تربیت می‌شوند، خشونت را نمی‌پذیرند ولی آنهایی که از خانواده‌های بدون نظارت فرهنگی بیرون آمده‌اند، به خشونت علاقه نشان می‌دهند. پس باید خانواده را آگاه کرد تا مسئولیت خود را بپذیرند و انتقال‌دهنده فرهنگ به فرزندانشان باشند.
پدر علم جامعه‌شناسی ارتباطات ایران با تاکید بر توزیع مناسب فرصت‌ها در بین جوانان، یادآور شد: اعتماد و انسجام اجتماعی و مشارکت اجتماعی، سرمایه یک جامعه است. مشکل بزرگ ایران خودتحقیری و خودفراموشی است. جوانی که همه اندیشه‌اش اروپا و آمریکا است و آنجا را بهشت می‌داند، ظاهراً در کنار پدر و مادر است ولی گوشش به جای دیگری است و فقط به مهاجرت فکر می‌کند.
وی افزود: دکتر علی‌اکبر صالحی در حال راه‌اندازی یک خیریه برای جوانان است تا از جوان‌هایی که استعداد و توانایی دارند ولی فرصت و امکانات ندارند، حمایت کند. اگر امروز این ظرفیت‌های بالقوه کشور را رها کنیم، فردای روزگار باید پلیس استخدام و به فکر ساختن زندان باشیم.
نظر ساروخانی درباره چگونه هزینه کردن جایزه نشان عالی دانش
ساروخانی نیز اعطای نشان عالی دانش را حرکتی بزرگ و شروعی خوب قلمداد کرد و گفت: خیلی دوست دارم استادانی که این ۶۰۰ میلیون تومان را برنده شدند، این جایزه را در دانشگاه هزینه کنند. اگر یک روزی من مفتخر به دریافت این جایزه شوم، ۴۰۰ میلیون تومان هم روی آن می‌گذارم و به بورسیه دانشجویانی که به خاطر بی‌پولی دچار مشکل تحصیلی شده‌اند، اختصاص می‌دهم. سرنوشت خود من تابع همین قضیه بوده است. اگر بورسیه ۱۵۰ تومانی دانشگاه که زندگی من را تامین می‌کرد، نبود؛ ساروخانی هم نبود!
روایت ساروخانی از انتخابات بی‌حاشیه در دانشکده علوم اجتماعی
وی در زمینه رویکرد جاری مدیریت دانشگاه مبنی بر ایجاد همدلی بین اعضای هیات علمی و همه ذی‌نفعان دانشگاه و استقبال مدیریت دانشگاه از افکار و سلیقه‌های جدید، به عنوان نمونه‌ای از خروجی این شیوه مدیریتی اشاره کرد و گفت: چند روز قبل برای نظارت بر انتخابات هیات ممیزه دانشکده علوم اجتماعی، به دانشکده رفتم. هرگز ندیده بودم جلسات انتخاب نمایندگان دانشکده در هیات ممیزه اینقدر زیبا اجرا شود و رای‌ها همه درست و تمیز باشد! اکثریت اساتید همان استادی را به عنوان نماینده دانشکده در هیات ممیزه انتخاب کردند که دکتر مقیمی او را به عنوان رئیس دانشکده منصوب کرده است.
علی‌اکبر صالحی قائم‌مقام رئیس فرهنگستان علوم جمهوری اسلامی ایران در این دیدار به سفارش رسول گرامی اسلام (ص) در زمینه قدر دانستن بزرگان اشاره کرد و برنامه دیدار با پیشکسوتان و بزرگان دانشگاه را بسیار پسندیده و برآمده از درک مسائل اجتماعی دانست.
ماجرای مهاجرت علی‌اکبر صالحی در ۱۷ سالگی و توصیه پدر
صالحی گفت: لازم است آموزش‌ها درباره مهارت‌ها و مسئولیت‌های اجتماعی از دوران خردسالی آغاز شود و برنامه‌های تربیتی را در کنار برنامه تعلیمی برای دانشجویان درنظر بگیریم. من ۱۷ ساله بودم که در سال ۱۳۴۴ کشور را ترک کردم و با اتوبوس به اروپا رفتم و در نهایت سر از لبنان درآوردم.
وی افزود: پدرم در آخرین سفارش خود در آن اتوبوس به من گفت طوری زندگی کن که هیچ وقت با وجدان خود در ستیز قرار نگیری. اگر وجدانت ناآرام باشد، شب‌ها لای پر قو هم باشی، خوابت نمی‌برد ولی اگر وجدانت راحت باشد، روی سنگ خارا هم خوابت می‌برد. نکته این است که وقتی تربیت درست باشد، دیگر نیاز به ساختن زندان نداریم.
دانشگاه تهران برای تقویت علوم انسانی و علوم پایه پیشقدم شود
قائم‌مقام رئیس فرهنگستان علوم جمهوری اسلامی ایران افزود: در علوم اجتماعی، اقتصاد، روانشناسی و سایر شاخه‌های علوم انسانی و اجتماعی آنقدر معیارها در هم تنیده است که حتی علوم پایه هم در برابر آنها آسان‌تر به نظر می‌رسند. مسائل علوم انسانی با روح و روان انسان سروکار دارد و هر مولفه‌ای را تکان دهید، بقیه مولفه‌ها هم تکان می‌خورد؛ بنابراین بزرگان‌مان را توجه دهیم که باید تیزهوش‌ترین و مناسب‌ترین افراد وارد علوم انسانی شوند.
صالحی افزود: علوم پایه هم خیلی دارد ضعیف می‌شود. دانشگاه تهران یک پیشقدمی کند و برای جذب داوطلبان و استعدادهای خوب به سمت علوم انسانی و علوم پایه راه‌حل ارائه دهد که یکی از این راه‌حل‌ها راه‌اندازی دکتری پیوسته در برخی رشته‌های علوم انسانی و علوم پایه است. مقیمی نیز بیان داشت: پیگیر هستیم که طرح پذیرش دانشجوی دکتری پیوسته در برخی رشته‌های دانشگاه تهران را با همین هدف در وزارت علوم مصوب کنیم.
تمجید اعطای نشان عالی دانش در مجمع عمومی فرهنگستان علوم
قائم‌مقام رئیس فرهنگستان علوم جمهوری اسلامی ایران با تقدیر از رئیس دانشگاه تهران بخاطر عملیاتی کردن ایده اعطای نشان عالی دانش به بزرگان دارای مرجعیت علمی در کشور گفت: در مجمع عمومی فرهنگستان علوم، از این کار شایسته دانشگاه تهران و دانشگاه علوم پزشکی تهران قدردانی شد.
صالحی نیز عملیاتی شدن ایده‌هایی نظیر اعطای نشان عالی دانش دانشگاه تهران و دانشگاه علوم پزشکی تهران را برآمده از یک دید بلند در مدیریت دانست و در ادامه، اجرایی شدن ایده راه‌اندازی تلویزیون اینترنتی دانشگاه تهران را اقدامی شجاعانه برشمرد.
مقیمی در این دیدار، نسخه‌ای از کتاب روایتی از مدیریت میدانی در نبرد فرهنگی و رسانه‌ای در نماد آموزش عالی را به دکتر باقر ساروخانی و دکتر علی‌اکبر صالحی اهدا کرد.