می خواهیم گزارشی از یک فعالیت قرآنی آن هم موسسه‌ای با فاصله هزار و ۴۶۰ کیلومتر دور از پایتخت بدهیم؛ گزارشی از یک روستایی که تا بندرعباس حدود ۲۰۰ کیلومتر فاصله دارد و اگر بخواهید از تهران با خودرو به این روستا سفر کنید، دست کم ۱۶ ساعت باید پشت فرمان باشید و کوه ها و صحراها را از اصفهان و یزد گرفته تا کرمان و هرمزگان پشت سر بگذارید و پس از این که به بندرعباس رسیدید و از شهرستان میناب عبور کردید، در بخش سندرک توقفی کنید و بپرسید که روستای کشپیری کجاست؛ شاید بتوان گفت جایی مثل بشاگرد که البته فاصله چندانی هم با آنجا ندارد.
سنتی نیکو برای معرفی روستاهای قرآنی
روح سید مرتضی آوینی، سید شهیدان اهل قلم شاد که مستندی از شهر محروم بشاگرد ساخت و نام آن را گذاشت گمگشته های دیار فراموشی. حالا نمی خواهیم این روستا را با آن روستا مقایسه کنیم؛ هرچند فاصله این دو روستا شاید کمتر از ۵۰ کیلومتر باشد و باید در نقشه با ذره بین به دنبال این روستاها گشت ولی رویش های قرآنی به ویژه در زمینه حفظ قرآن در این روستا باعث شد تا به گفته مدیر کل دفتر تبلیغ و ترویج معاونت قرآن و عترت وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی درسال ۱۴۰۰ از میان هزار و ۹۸ روستا به عنوان یکی از ۱۸ روستای نامزد برای معرفی هفت روستای قرآنی تا مرحله پایانی راه یابد ولی اگر دوره های بعدی طرح ملی انتخاب روستای قرآنی برگزار می شد، به طور قطع روستای کشپیر به عنوان یکی از برترین روستاهای قرآنی معرفی می شد.
برای این که بدانید انتخاب روستای قرآنی در سال ۱۴۰۰ با چه فراز و نشیب هایی همراه بوده، کافی است مصاحبه مرتضی خدمتکار مدیر کل وقت تبلیغ و ترویج را با ایرنا بخوانید که گفت: بعد از اعلام فراخوان اولین انتخاب روستای قرآنی ایران و راه اندازی سامانه این رویداد، اطلاعات هزار و ۹۸ روستا از سوی دهیاران در سامانه به ثبت رسید و مستندات مربوطه بارگذاری شد. هیات های انتخاب استانی بلافاصله کار خود را با همکاری دستگاه هایی مانند استانداری ها، ستاد هماهنگی کانون های فرهنگی هنری مساجد کشور و سازمان دارالقرآن الکریم آغاز کردند و تمام استان ها مکلف شدند حداکثر تا سه روستا را به عنوان روستای قرآنی معرفی کنند.
ابر و باد و مه و خورشید در کارند؟
وی افزود: در مجموع ۳۷ روستا از سوی استان ها معرفی شد که از این میان ۱۸ استان توانستند ۵۰ درصد امتیاز یعنی ۱۰۰ امتیاز را کسب کنند. ما این ۱۸ روستا را در هیات انتخاب مرکزی جزو انتخاب مرحله اول خودمان قرار دادیم که با حضور نمایندگان دستگاه های مختلف مانند سازمان شهرداری ها و دهیاری های کشور، سازمان تبلیغات اسلامی، ستاد کانون های مساجد و نمایندگی ولی فقیه در جهاد کشاورزی به بررسی این روستاها پرداختیم و نتیجه آن در مرحله اول انتخاب ۱۸ روستا از ۱۸ استان به عنوان نامزد بود.
به گفته خدمتکار که اکنون به عنوان مدیرکل دفتر امور اجتماعی و فرهنگی استانداری تهران، مشغول به خدمت است، پس از ارزیابی هزار و ۹۸ روستای ثبت نامی در سامانه طرح ملی انتخاب روستای قرآنی ایران توسط هیأت های انتخاب در استان ها و معرفی ۳۷ روستا از ۲۵ استان کشور، هیأت انتخاب مرکزی با حضور نمایندگان دستگاه های مختلف کار خود را آغاز کرد که در مرحله اول، ۱۸ روستا برای ارزیابی میدانی مستندات و گزارش های دریافتی انتخاب شد.
وی ادامه داد: در مرحله دوم، هیأت انتخاب مرکزی، بر اساس گزارش ناظران اعزامی به ۱۸ روستا شامل اندبیل از استان اردبیل، چارک از استان بوشهر، قراخیل از استان مازندران، دنگلان از استان گلستان، محمدآباد از استان فارس، ده عرب از استان یزد، بیلند از استان خراسان رضوی، دشت از استان خراسان شمالی، دادران از استان خراسان جنوبی، رمکان و کشپیری از استان هرمزگان، اژدهاتو از استان زنجان، فرسش از استان لرستان، بهرام آباد از استان تهران، افتر از استان سمنان، دریجان از استان کرمان، قهریزجان از استان اصفهان و فردو از استان قم، کار امتیازدهی به این روستاها را بر اساس شاخص های مشخص شده انجام دادند و در نهایت روستاهای قرآنی نخستین دوره طرح ملی انتخاب روستای قرانی ایران را تعیین کردند.
رونق روستاها و شهرها زیر سایه قرآن
دی ماه سال گذشته که عملکرد قرآنی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی را بررسی می کردیم، علیرضا معاف معاون قرآن و عترت این وزارتخانه از طرح روستای قرآنی به عنوان یکی از طرح های خوب قرآنی یاد کرد و به ایرنا گفت که در راستای همین طرح از روستای سوها در نمین اردبیل بازدید کرده است. البته وی به ادارات کل ارشاد استان ها نامه داده است که روستاهای منتخب خود را معرفی کنند. نباید فراموش کرد مهمترین فایده اجرای چنین طرح های تبلیغی ترویجی، ایجاد رونق در روستا و استان است و در سطح ملی نیز جلوه ای از رسوخ قرآن در عمق روستاها و دین مردم را به نمایش می گذارد.
از تهران خارج می شویم و با یک سفر مخابراتی به روستای کشپیر می رسیم؛ روستایی که به گفته مهدی دوستی استاندار هرمزگان، این روستا یک الگوی موفق در آموزش و تربیت حافظان قرآن کریم است. استاندار هرمزگان، این سخن را در مرداد سال گذشته ددر مراسم تجلیل ۲۰۰ حافظ قرآنی این استان بیان کرد و گفت: این تعداد حافظ قرآن نشان می‌دهد اگر امکانات در دست مردم باشد، بهتر از ساختار دولتی می‌توانند در مسائل فرهنگی اثرگذار باشند و کار را پیش ببرند.
این ۲۰۰ حافظ کل قرآن شامل ۱۶۰ پسر و ۴۰ دختر از ۱۹ استان کشور بودند که در موسسه فرهنگی قرآنی جامعه‌الحفظ بیت الزهرا(س) روستای کشپیری از توابع بخش سندرک میناب آموزش دیدند. این موسسه، فعالیت قرآنی خود را از سال ۹۳ آغاز کرده و مربیان موسسه توانستند در یک طرح تابستانی به نام تسنیم، ۱۲۰ حافظ سه جز قرآن را تربیت کنند. اگر بدانید که این موسسه چگونه شکل گرفت و به چنین جایگاهی رسیده که به صورت تخصصی و شبانه‌روزی در ۲ بخش خواهران و برادران به تربیت حافظان قرآن مشغول هستند، تعجب خواهید کرد.
داستان راه اندازی این موسسه نخستین بار به ذهن امین میرانی رسید؛ جوانی متولد ۱۳۷۱ ساکن روستای کشپیری، حدفاصل شهرستان بشاگرد و میناب استان هرمزگان که به عنوان یکی از محروم‌ترین مناطق کشور از نظر امکانات و تجهیزات ولی او اکنون به عنوان مدیرعامل موسسه فرهنگی قرآنی بیت‌الزهرا(س) شهرستان میناب مشغول تربیت حافظان قرآن است.
بهشت را به بها بدهند
موضوع از این قرار بود که مسجد و حسینیه روستای کشپیر نیاز به بازسازی داشت ولی فقر مردم آن منطقه به اندازه ای بود که قدرت بازسازی مسجد و حسینیه را نداشتند تا این که خبر می‌رسد یک نیکوکار اعلام کرده هر کس یک جزء از قرآن را حفظ کند، ۵۰ هزار تومان جایزه می‌گیرد. اینجا بود که سه فرزند بزرگ خانواده اسحاق میرانی تصمیم می‌گیرند هر کدام یک جزء حفظ کنند تا با ۱۵۰ تومان جایزه ای که می گیرند، کار بازسازی را شروع کنند ولی از آن خیّر خبری نمی‌شود. با این حال آنها تمام قرآن را حفظ می‌کنند و حالا موسسه ای بزرگ به نام جامعه الحفظ بیت الزهرا(س) دارند که ده‌ها حافظ را در آن تربیت کرده اند.
حاج اسحاق میرانی پدر هفت حافظ کل قرآن ساکن روستای کشپیر است؛ همان مردی که آرزو داشت حضرت آقا را زیارت کند و می‌گفت هرچه دارد از دعای مادرش است. مادر این هفت حافظ که خود را خادم قرآن می داند در گفت و گو با ایرنا با لحنی از روی تواضع گفت که خواست خدا بود که حفظ قرآن کریم را بر سینه فرزندانم قرار دهد. او از آثار و برکات حفظ قرآن در میان فرزندانش به مطالبی اشاره کرد و گفت به لطف خدا و برکت کلام الهی، زندگی خوبی دارد.
حفظ قرآن و صحیفه و نهج البلاغه
از قدیم گفته اند هر گلی بویی دارد و هر کدام از این هفت حافظ هم، بوی قرآن می دهند؛ یکی می گوید در کنار حفظ قرآن به تدبر هم اهمیت می دهد و دیگری می گوید تلاش می کنم تا مطابق گفتار قرآنی رفتار کنم. مثلا محمد که متولد ۱۳۷۸ است و در ۱۴ سالگی حفظ قرآن را آغاز کرده، می گوید ظرف هشت ماه توفیق حفظ کل قرآن را پیدا کرده و در سه ماه هم، صحیفه سجادیه را حفظ کرده است. او خطبه فدک حضرت زهرا(س) و خطبه غدیر را در یک ماه از بر کرده و حالا مشغول حفظ نهج البلاغه است. در کنار این فعالیت ها هم، به عنوان استاد در موسسه جامعه الحفظ بیت الزهرا(س) فعالیت دارد؛ بگذریم از این که توانسته در مسابقات دانش‌آموزی قرآن و مسابقات بسیج حائز رتبه برتر شود و در محافل قرآنی استان‌های مختلف حضور چشمگیری دارد.
محمد که معتقد است در کنار حفظ قرآن باید به تدبر در قرآن هم توجه شود، می گوید اگر انسان در جمع قرآنی حضور یابد، زمینه انسش با قرآن کریم فراهم می‌شود. او درباره فعالیت‌های قرآنی در مناطق محروم می گوید مسئله قرآن و حفظ آن که منشاء فهم و انس با قرآن است، در مناطق محروم و کم برخوردار کشور، بسیار مهم و ارزشمند است. چون در این مناطق، توانایی‌های بالقوه و فراوانی برای یادگیری و پذیرش قرآن وجود دارد. محمد تاکید می کند همه فعالیت‌هایی که در مناطقی مانند بشاگرد صورت می‌گیرد، از سر اخلاص و عشق به قرآن، با دست خالی و بدون هیچ گونه حمایت و پشتیبانی صورت می‌گیرد.
حامد میرانی که ۱۶ ساله و پسر کوچک این خانواده قرآنی است، توانسته در ۱۰ سالگی کل قرآن را در سه سال حفظ کند و در گفت و گو با ایرنا از ضرورت تحقق سخن رهبر انقلاب سخن می گوید باید ۱۰ میلیون حافظ کل قرآن در کشور تربیت شوند و وظیفه خودش را در این می بیند که در مسیر حفظ قرآن فعالیت کند.
تربیت فرزند در کنار تربیت حافظ
شاید این جمله که پشت هر مرد موفق، همسری موفق وجود دارد، اینجا نیز مصداق داشته باشد. فاطمه شهدادی همسر امین میرانی که علاوه بر تربیت دو فرزند به عنوان مربی قرآنی در موسسه بیت الزهرا تدریس می کند، می گوید شاید قبل از حفظ قرآن، کمتر به رفتارم توجه می‌کردم اما بعد از این که به افتخار حافظ قرآنی رسیدم، حواسم به رفتارم بیشتر از گذشت است و سعی می‌کنم مطابق گفتار قرآنی رفتار کنم. این بانوی حافظ قصد دارد فرزندانش را تربیت قرآنی کند و آنان را حافظ بار بیاورد تا در آینده از نخبگان قرآنی باشند و به مردم خدمت کنند.
امین میرانی یعنی مدیرعامل موسسه قرآنی بیت الزهرا(س) به کمک برادرانش توانسته فعالیت‌های قرآنی را در منطقه محروم بشاگرد از سر اخلاص و عشق به قرآن، با دست خالی و بدون هیچ‌گونه حمایتی انجام دهد. البته دو برادر دیگر هم در حال حفظ قرآن هستند و قرار است ۹ فرزند این خانواده حافظ کل قرآن شوند.
شکستن رکورد کوتاه ترین زمان حفظ قرآن
خود امین در چهار ماه و نیم موفق به حفظ کل قرآن شده و به گفته خودش رکورد کوتاه‌ترین زمان حفظ را به خود اختصاص داده است. او می گوید از دوران ابتدایی، به صورت خودجوش حفظ قرآن را شروع کرده و در سال ۱۳۸۹ پس از ورود به دانشگاه پیام نور بندرعباس، با یک استاد که حافظ کل قرآن بوده، آشنا شده و وقتی دلایل موثر در حفظ قرآن را جویا شده، آن استاد به او گفته که با شرکت در کلاس‌های حفظ قرآن موسسه بیت الاحزان حضرت زهرا(س) شیراز توانسته طی یک سال کل قرآن را حفظ کند. به همین دلیل امین در سال ۱۳۹۲ با این موسسه در شیراز آشنا شد و تصمیم گرفت با شرکت در کلاس‌های حفظ این موسسه، در چهار ماه و نیم توانسته به عنوان اولین فرزند خانواده میرانی، کل قرآن را حفظ کند و این آغازی بود برای حفظ کل قرآن کریم توسط دیگر اعضای این خانواده کشپیری.
امین می گوید وقتی در جریان فعالیت گسترده موسسه بیت‌الاحزان استان فارس و دیگر شعبات آن در سراسر کشور قرار گرفته و خودش هم آدم بلند پروازی بوده، در ۲۱ سالگی به این فکر افتاد تا یک موسسه قرآنی را با کمک دوستان و اعضای خانواده اش راه اندازی کند و در سال ۹۳ موسسه فرهنگی قرآنی بیت الزهرا(س) را در شهرستان میناب تاسیس می کند و نخستین دوره شبانه‌روزی حفظ یک‌ساله را هم در همان سال ایجاد می کند.
تربیت نخبه های قرآنی با دستان خالی
وی که استاد مشخصی برای حفظ قرآن نداشته، درباره فعالیت‌هایی قرآنی موسسه می گوید: در حال حاضر بیش از ۹ دوره حفظ شبانه‌روزی یک‌ساله ویژه خواهران و برادران به صورت رایگان در روستای کشپیری برگزار شده که علاقمندان از سراسر کشور و از استان‌های دور و نزدیک از قبیل کرمان، سیستان و بلوچستان، بوشهر، خوزستان و گلستان، تهران، خراسان شمالی و کردستان در این دوره شرکت کرده‌اند و بیش از ۳۰۰ نفر موفق شده‌اند کل قرآن یا جزءهای بسیاری را حفظ کنند.
او که به دنبال تربیت نخبه‌های قرآنی است، می گوید این نخبه ها پس از آموزش به مناطق و شهرهای خودشان برمی گردند تا فعالیت هایشان را در مساجد و کانون‌های فرهنگی هنری ادامه دهند و جوانان را به سمت حفظ قرآن تشویق کنند و همچنین الگویی برای دیگر جوانان باشند.
میرانی درباره تدبر در قرآن هم تاکید می کند که باید در کنار حفظ قرآن مورد توجه قرار داد. زیرا اگر کسی قرآن را حفظ کند و به تدبر در آن توجه نکند و یا به قرآن عمل نکند، در پیشگاه خدا اهمیتی ندارد و البته معتقد است قرآن و اهل بیت (ع) باید در کنار هم باشند و کتاب خدا نباید مهجور باشد.
تربیت حافظ از میناب تا خراسان جنوبی
او اشاره ای به فعالیت هایش کرده و می گوید: چند سالی است که به عنوان خادم قرآن در این موسسه کار می‌کنم و در حال حاضر در هر دوره، ۳۰ شرکت کننده دارد و بنا داریم این تعداد را به ۱۵۰ تا ۲۰۰ نفر افزایش دهیم تا بتوانیم کاری بزرگ‌تر و قوی‌تر انجام دهیم. همچنین دوره‌های شبانه‌روزی تابستانه طرح تسنیم در حال برگزاری است و امسال در نظر داریم در ۶ شهرستان بندرعباس، میناب، رودان، بشاگرد، سندرک و هشت‌بندی طرح تابستانه چهل روزه چکیده ای از حفظ یک‌ساله را با محوریت حفظ دو جزء پایانی قرآن اجرا کنیم.
به گفته این حافظ قرآن یک شعبه شبانه‌روزی تابستانه هم در استان‌های سیستان و بلوچستان و خراسان جنوبی توسط حافظین قرآن که در موسسه فرهنگی قرآنی بیت‌الزهرا(س) آموزش دیده‌اند، راه‌اندازی شده است. از دیگر فعالیت های این فعال قرآنی می توان به شرکت در دو دوره نمایشگاه بین‌المللی قرآن و حضور در ۶۰۰ محفل انس با قرآن اشاره کرد.
زیباترین آیه قرآن کدام است؟
وقتی از او پرسیدیم که زیباترین آیه قرآن به نظر شما کدام آیه است؛ به آیه ۳۲ سوره مائده اشاره می کند و می گوید: تمام آیات قرآن زیباست اما این آیه برایم خیلی جالب، راهبردی و کلیدی است. چون می‌فرماید و من احیاها فکانما احیا الناس جمیعا؛ اگر یک نفر را زنده کنید مثل این است که کل دنیا را زنده کرده‌اید، تعبیر من از آیه با توجه به سخن رهبر معظم انقلاب مبنی بر تربیت ۱۰ میلیون حافظ کل قرآن این است که حفظ قرآن یکی از مسیرهایی است که می‌توان انسان ها را زنده کرد؛ زنده حقیقی که همان جریان‌سازی و کادرسازی در پرتو این کارها محقق شود.