هر از گاهی خبرهایی در مورد زمین لرزه های خفیف در اطراف تهران که آخرین مورد آن در جوادآباد ورامین چند روز پیش اتفاق افتاد یا گمانه زنی های برخی کارشناسان از احتمال فعالیت گسل های دماوند و ری هم در رسانه ها تکرار می شود، اما چه فایده که در بناسازی به خصوص ساختمان های بلندمرتبه همچنان از دانش روز دنیا و تکنولوژی های نوین عقب هستیم و خاصه که سالهاست با جماعتی انبوه ساز طرف هستیم که در خیلی از موارد از اصل قضیه یعنی استحکام و نوع و کیفیت مصالح کاربردی غفلت می کنند و نتیجه آن هم فاجعه ای همچون مسکن مهر سرپل ذهاب در زلزله سال ۱۳۹۶ را رقم می زند.
شاید یکی از پرتکرارترین خطراتی که در سالهای اخیر و به خصوص در فصول گرم، ساختمان ها را تهدید می‌کند، آتش سوزی های پیاپی است که به اذعان سخنگوی سازمان آتش نشانی تهران به دلیل کاربرد مصالح اشتعالزا به سرعت و در صورت بروز حادثه، شعله ور شده و به طبقات دیگر هم سرایت می کند.
«رفتار آتش سوزی تغییر کرده و یکی از تاکتیک‌های پیچیده است که در دوره های تخصصی آتش نشانی دنیا هم تدریس می شود؛ رفتار آتش متناسب با محیط، میزان اکسیژن موجود، وجود مواد اشتعالزا و انفجاری تغییر می‌کند» این را سخنگوی سازمان آتش نشانی و خدمات ایمنی شهر تهران به ایرنا، می گوید.
جلال ملکی اظهار داشت: آتش‌نشانان رفتار آتش و شیوه های مواجهه با آن را آموخته اند و می دانند که در محیط‌های مختلف چه رفتاری داشته باشند اما تغییر سبک زندگی و نوع مصالحی که در سازه ها به کار می رود، سبب شده که آتش سوزی ها دارای ابعاد گسترده و با رفتارهای متفاوت باشد.
حالا که صحبت از مصالح کاربردی در ساختمان ها شد، بد نیست بدانیم که این روزها در هر واحد آپارتمانی مصالحی چون کابینت های چوبی یا ام دی اف، سقف های کاذب و کناف کاری شده و همچنین پارکت هایی استفاده شده که در مواقع بحران آتش سوزی می توانند فاجعه آفرین باشند و بر دامنه و حجم شعله ها و تخریب و حتی ریزش ساحتمان ها هم اثرگذار باشند.
تصور کنید به واسطه پیشرفت تکنولوژی، محصولی جدید سربرآورده است که می تواند در بناهای کشور، پرکاربردترین باشد و دارای خواص مهمی چون ضد حریق بودن و البته دوست دار محیط زیست بودن باشد.
بله واقعیت دارد و چنین محصولی تولید شده است که می تواند در صورت کاربرد در صنایع ساختمانی کشور، انقلابی از حیث ایمنی و پاسداشت محیط زیست به پا کند؛ تصور اینکه ورق های تولید شده از اکسید منیزیم که اصطلاحا Mgo Board نامیده می شوند، در صورتی که مثلا کف، سقف و دیوارهای یک بنا را بپوشانند چه ضریب ایمنی بالایی ایجاد می کند و در صورت بروز آتش سوزی و حتی با فرض دیر رسیدن آتش نشانان، در همان چهاردیواری به دلیل برخورد به سد محکم و نسوز این ورق ها، خاموش می شوند، نوعی ارتقای ایمنی و روحیه ساکنان سازه های بلندمرتبه و مجتمع های مسکونی انبوه را فراهم می کند.
خواص محیط زیستی ورق های اکسید منیزیم
یکی از مشکلات کنونی کشور که ریشه در دهه های گذشته دارد، مساله محیط زیست و تخریب آن است.
رهاسازی پساب های صنعتی در محیط زیست، تخریب منابع آبی و خاکی و از همه مهمتر از میان رفتن پوشش های جنگلی به واسطه سودجویی های بشر را در سالهای اخیر به کرات مشاهده کرده ایم.
درختان و جنگل ها سرمایه های تکرارناپذیر کشور هستند که نقش بارزی در تامین اکسیژن و سالم سازی هوا دارند اما فقط برای تامین مصنوعات چوبی کاربردی در صنایع ساختمانی از جمله کابینت ها، شاید هزاران اصله درخت با قدمت چندین ساله قربانی می شوند.
مزیت مهم کاربرد ورق های تولید شده از اکسید منیزیم این است که به راحتی می تواند جایگزینی مطمئن برای کابینت های ام دی اف و هرنوع مصالح تولیدی دیگر از چوب، باشد و در نتیجه بهترین اقدام برای صیانت از محیط زیست به حساب می آید.
از مزایای دیگر این محصول جدید این است که به راحتی قابل بازیافت است و همانند پسماندهای ساختمانی از قبیل گچ و سیمان تا سالها در طبیعت رها و سبب آلایندگی نمی شود.
این ورق ها خیلی راحت امکان تبدیل به همان خاک منیزیم و بازیافت دوباره در کارخانه ها را دارند و بنابراین اگر به فرض با گذشت ۴۰ یا ۵۰ سال از عمر ساختمانی که در آن از پنل و ورق های تولیدی از اکسید منیزیم به کار رفته است، هنگام تخریب نه تنها سبب آلایندگی نمی شود بلکه به راحتی امکان دسته بندی ورق های کهنه و ارسال آنها برای بازیافت وجود دارد.
در حال حاضر در دنیا فقط هفت کارخانه تولید ورق های Mgo Board وجود دارد که از قضا یکی از آنها ایرانی است و در قالب مجموعه فیبو فعالیت می کند؛ جای امیدواری است که در صورتی که کاربرد ورق های اکسید منیزیم در صنایع ساختمانی کشور فراگیر شود، بسیاری از مشکلات کنونی از قبیل آتش سوزی های گسترده، آوار شدن ابنیه ها به دلیل نبود استحکام، جلوگیری از قطع بی رویه درختان و سایر مزیت های دیگر از جمله راحتی خیال خانواده های ایرانی در آپارتمان های محل سکونت خود را شاهد باشیم و شاید تغییری اساسی در ادبیات این روزهای مدیریت های شهری و مهندسی کشور در خصوص «ساختمان های ناایمن» را شاهد باشیم و استحکام جای ناایمن بودن را بگیرد.
در ذیل برخی خواص ورق های اکسید منیزیم خواهد آمد:
Mgo Board یا ورق اکسید منیزیم نوعی مصالح ساختمانی است که در ساخت و ساز و طراحی داخلی مثل پنل های دیواری، سقف، کف، نمای ساختمان و موارد دیگری استفاده می شود. به کارگیری این ورق‌ها به‌ویژه در هفت سال گذشته رشد سریعی در جهان داشته و آن را به جایگزینی مناسب برای بسیار از مصالح ساختمانی رایج در دنیا تبدیل کرده.
این ورق ها علاوه بر صنعت ساختمان در تولید اثاثیه منزل مثل کمد، قفسه و کابینت قابلیت استفاده دارد و جایگزین مناسبی برای MDF و HDF است. در مورد ویژگی‌های کلیدی ورق های MGO می توان به مقاومت آنها در برابر آتش، رطوبت و صوت، دوام و استحکام، سازگاری با محیط زیست، نصب آسان و سبکی اشاره کرد.
ویژگی عمده ورق های تولیدی از اکسید منیزیم عبارتند از ضد حریق، آب، نفوذ حشرات و قارچ و کپک بودن، عایق رطوبت و حرارت، فاقد گرد و غبار سمی، عدم نیاز به ابزار خاص (برش و اره)، سبک و با دوام، استحکام، کاربردهای متنوع، قابل بازیافت و سازگار با محیط زیست، نصب آسان با میخ، پیچ یا چسب به سطح مورد نظر، عایق حرارتی و صوتی، رنگ پذیر و قابل روکش بودن و انعطاف پذیری است.
ورق های MGO کاربردهای مختلفی در صنعت ساختمان و دکوراسیون منازل دارد که از جمله آنها می‌توان به کاربرد در سقف بجای تایل و پنل گچی، استفاده در کف ساختمان بجای لمینیت، سرامیک و انواع دیگر کف، کاربرد در دیوارها بجای آجرنما، آجر نسوز، بلوک سیمانی و بسیاری از انواع دیگر دیوارها، کاربرد برای نمای ساختمان بجای سرامیک خشک و ورق HPL، کاربرد برای دکور داخلی ساختمان در کابینت سازی، کمد، قفسه و بسیاری موارد دیگر که از ورق های MDF و HDF تاکنون استفاده شده است و همچنین برای خانه های پیش ساخته و جدول های بتنی نیز مورد استفاده قرار می گیرد.
پرینتر MGO چیست؟
تبدیل ورق های MGO به ورق های قابل استفاده در صنایع موردنظر به سادگی توسط پرنیترهای ویژه این محصول انجام می شود. به کمک این پرینترها می توان طرح و رنگ های مختلف را روی ورق ها اجرا کرد.
این پرینترها مصرف برق پایینی دارند و همین موضوع تبدیل این محصول را به ورق هایی با رنگ و طرح های متنوع و دلخواه را آسان کرده است ضمن اینکه کار با پرینترها نیز آسان است و به سرعت می توان ورق های MGO ساده را به نوع طرح دار و متنوع تبدیل کرد.
این در حالیست که سرمایه چندانی برای برقراری کسب و کار پرینت ورق های Mgo Board لازم نیست و افراد می توانند با صرف هزینه ای کم، کارگاه خود را راه اندازی کنند که در مجموع علاوه بر اینکه مقادیر قابل توجهی ارز وارد کشور می شود، امکان ایجاد شغل برای شمار زیادی از بیکاران مهیا شده و از همه مهمتر در صورت فراگیر شدن استفاده از ورق های مذکور در صنایع ساختمانی و ترویج فرهنگ این محصول نوین میان مهندسان و انبوه سازان و مراجع تصمیم گیر در زمینه ساخت مسکن، می توان گفت با توجه به زلزله خیزی کشور و همچنین دغدغه این روزهای مدیریت های شهری در خصوص غیرمستحکم بودن سازه ها، مایه آرامش و امنیت خاطر ساکنان خانه های ایرانی می شود.
*مدیر کل اجرایی سابق فدراسیون بین المللی صنعت ساختمان، دفتر ایران