به گزارش ایرنا، بارها گفته شده که خبرنگاران زبان گویا و چشمان بینای جامعه و پل ارتباطی بین مردم و مسوولان هستند و با فعالیت های خود در حوزه اطلاع رسانی و تنویر افکار عمومی به حل مسایل و مشکلات جامعه کمک می کنند.
با این وجود شاید باورش برای بسیاری از افراد جامعه سخت باشد که خبرنگاران که حلال مشکلات جامعه هستند خود با مسایل و چالش ها و کمبودهای ریز و درشتی روبرو هستند که برخی از آنها از حقوق اولیه و ابتدایی و بدیهی در هر صنف به شمار می رود.
خبرنگاری، جزو پرمخاطره ترین مشاغل محسوب می‌شود، دشواری‌هایی که تنها راه درک آن، کسب تجربه در انجام آن است.
اصحاب رسانه در استان قزوین مانند سایر همکاران خود در کشور با وجود تنگناها و مشکلات بسیار با کمترین چشمداشت همچنان رسالت مهم و خطیر اطلاع رسانی و تنویر افکار عمومی را بدوش می کشند.
آنان همه روزهای سال را از دیگران و غم و شادی‌هایشان می‌نویسند و آنها را با قلم و دوربین، روایتگری می‌کنند و تمام شوقشان، کاسته شدن از آلام هموطنان است.
امروز به بهانه ۱۷ مرداد سالروز شهادت شهید محمود صارمی و روز خبرنگار، پای حرفهای جمعی از خبرنگاران رسانه‌های فعال در استان قزوین نشسته و بخشی از مشکلات فعالان این حرفه را بازگو کرده‌ایم.
دغدغه های میعشتی گریبانگیر زندگی خبرنگاران
سردبیر خبرگزاری بسیج رسانه قزوین با اشاره سختی و مشقت شغل خبرنگاری گفت: هر ساله ۱۷ مردادماه، یادآور روزی است که از جایگاه و مقام نگارندگان تلخی‌ها و شیرینی‌ها و مطالبه گران بیدار جامعه تقدیر می‌شود، اما خبرنگاران به لحاظ جایگاه متزلزل و نامناسبی که در جامعه دارند در روز خبرنگار هم حتی از تلخی‌های این حرفه می‌نویسند و از دغدغه‌های به نتیجه نرسیده خود سخن می گویند.
سهیلا عظیمی با بیان اینکه دغدغه های معیشتی امروز گریبانگیر زندگی خبرنگاران است، افزود: متأسفانه در حال حاضر بر اثر مسایل اقتصادی، قطار رسانه از ریل خارج شده و سرنشینان این قطار، دیگر حال خوشی ندارند.
وی اظهار کرد: خبرنگاران مشکلات اجتماعی را جستجو می‌کنند، مسائل و نیازهای جامعه را درک می‌کنند و برای انتشار آن خود را مسئول می‌دانند و چون رابط بین مردم و مسئولان هستند نمی‌توانند بی‌تفاوت باشند، در نتیجه با قلم خود به جنگ کاستی‌ها، سهل‌انگاری‌ها و کمبودهای موجود می‌روند و گاهی هم در این راه تنبیه و تحقیر می‌شوند، اما باز دست از کار رسالت خود برنداشته و همچنان در راستای آبادانی و اطلاع‌رسانی می‌تازند.
این خبرنگار با سابقه قزوینی تاکید کرد: واقعیت این است که خبرنگار مطالبه‌گر خواسته‌ها و نیازهای جامعه محسوب می‌شود و بدون حضور رسانه‌ها و خبرنگاران، هیچ کدام از اقشار جامعه نمی‌توانند آن چنان که باید صدای خود را به گوش جامعه برسانند.
وی ادامه داد: این در حالی است که خبرنگاران آن قدر که در زمینه پرداختن به امور جامعه و مطالبه‌گری به عنوان واسطه مردم و مسوولان کوشا هستند، در مورد خود مطالبه‌گری نمی‌کنند.
عظیمی تصریح کرد: در مقابل نیز بدون وجود رسانه‌ها، مسوولان از بسیاری از نیازهای اجتماعی، مطالبات مردمی،مشکلات،کمی‌ها و کاستی‌ها و حتی در نقطه مقابل حاصل اثر عملکرد خود در پیشرفت‌ها و بهبود اوضاع مطلع نمی‌شوند.
سردبیر خبرگزاری بسیج رسانه قزوین افزود: در یک منظر، اسباب کار خبرنگار اگر قلمی و کاغذی است اما همین ابزار کوچک و شاید ارزان، تحول آفرین بوده و موجب می شود راهی ساخته شود، مدرسه ای آباد گردد، حادثه ای بخیر بگذرد، بیماری سلامتی بدست بیاورد، بی خانمانی خانه دار گردد، گرسنه ای سیر و تشنه ای سیراب گردد و در نمایی بزرگتر جنگی پایان یابد.
وی یاد آور شد: اغلب مشکلات مردم، جزو مشکلات خبرنگار هم می باشد و همین مردمی بودن خبرنگار ایجاب می کند که رسیدگی به مشکلات این قشر، دغدغه متولیان امر هم باشد.
ریشه مشکلات خبرنگاران قزوین تک‌روی و نبود اندیشه ساختارگراست
آرش صالحی سردبیر خبرگزاری تسنیم استان قزوین در گفت‌وگو با خبرنگار ایرنا با بیان اینکه ریشه مشکلات خبرنگاران نبود اندیشه ساختارگرایانه در بین اصحاب رسانه است،گفت: البته همین موضوع ریشه در مسائل فرهنگی دارد و با توجه به اینکه فرهنگ تک‌روی بین اهالی رسانه حاکم شده، اصولاً در این وادی اعتنایی به ساختارهای توسعه اقتصاد رسانه نمی‌شود.
این فعال رسانه‌ای با اشاره به نظارت ضعیف نهادهای مسوول در این حوزه تصریح کرد: اینکه هماهنگ‌کننده یک برنامه یا نشست خبری به جای مدیر روابط‌عمومی یک خبرنگار باشد و این خبرنگار یک برنامه را کنترات بردارد و به تشخیص خود بعضی را راه بدهد و بعضی را راه ندهد، نشان‌دهنده فشل بودن ساختار اطلاع‌رسانی است.
صالحی ادامه داد: بنابراین تا زمانی که نگاه ساختارمند مبتنی بر اتحاد و خوش‌بینی بر فضای رسانه‌ای حاکم نشود و بال‌های زخمی اندیشه‌ورزی و اخلاق‌گرایی در بین اصحاب رسانه درمان نشود، نمی‌توان به توسعه فضای خبرنگاری در استان قزوین امیدی داشت.
سردبیر خبرگزاری تسنیم در استان قزوین با بیان اینکه بیان مشکلاتی مانند نداشتن بیمه و فقدان حمایت مالی دیگر به موضوعی تکراری تبدیل شده است،گفت: خبرنگار تحلیل‌گر به دنبال علت می‌گردد و بزرگترین علت افول عمده اهالی رسانه در استان قزوین نبودن تفکر ساختارگرا و صنفی در بین این گروه و ترجیح دادن نگاه مسئولان به نگاه هم‌صنفی‌ها است.
صالحی با بیان اینکه نقد در میان مدیران متاسفانه جایگاهی ندارد و خبرنگار منتقد از سوی آنان بایکوت می شود،تصریح کرد: مشکل اینجاست که خود مدیران هم فکر می‌کنند اگر یک گزارش به ظاهر مثبت از عملکردشان ارائه شود، آینده شغلی و ارتقای آنها تضمین می‌شود، در حالی که در همه کشورهای پیشرفته دنیا خبرنگاران منتقد بالاترین درآمدها را دارند، چرا که عیب و نقص دستگاه‌های اجرایی را نشان می‌دهند و به این شکل جلوی تحمیل شدن هزینه‌های میلیاردی به دولت را می‌گیرند.
وی اضافه کرد: بنابراین در همه جای دنیا برای تربیت خبرنگار آگاه و منتقدی که نقص های سیستم را می‌گیرد، هزینه صرف می‌کنند و متاسفانه در کشور به طور عام و استان قزوین به صورت خاص شاهد تقویت خبرنگاران بیلان‌نویس هستیم که با پوشش خبری ضعیف و غیرفنی به بلای جان دستگاه‌های اجرایی بدل شده و مردم را به خبرنگاران بدیین می‌کنند، چرا که وقتی واقعیت عملکرد یک دستگاه با نوشته‌های رسانه در تضاد باشد، مخاطب قید رسانه و دستگاه دولتی را همزمان می‌زند.
خبرنگاران اقشار بی ادعای جامعه
خبرنگار روزنامه اطلاعات در قزوین نیز گفت: هر چند خبرنگار را با عناوین حلقه اتصال بین مردم و مدیران و مسوولان ، رکن چهارم دموکراسی ، فعالان حوزه سیاسی و اجتماعی ، دیدبان جامعه ، چشم و گوش جامعه، سخنگوی مردم و چندین جمله و کلام پر طمطراق معرفی می کنند اما این جماعت تلاشگر و زحمتکش عرصه رسانه با توجه به سختی ها و فشار سنگین کار خبر و اطلاع رسانی، خود دارای مشکلات متعدد و عدم حمایت حقوقی و قانونی از سوی مسوولان هستند.
ملیحه شریف خواه افزود: نداشتن امنیت شغلی برای خبرنگاران بزرگترین چالش جدی برای نگاه حرفهای به خبر است، وقتی امنیت شغلی نباشد خبرنگار نمی‌تواند با نگاه بلند مدت قلم بزند و باید اذعان کرد خبرنگاران بدون امنیت شغلی معمولاً به روزمرگی دچار می‌شوند.
وی اظهار کرد: این درحالی است که هنوز جامعه خبرنگاران و فعالان عرصه خبر و اطلاع رسانی از حمایت بیمه ای به طور شفاف و بر اساس قانون کار برخوردار نبوده و بلاتکلیف بودن وضعیت خانه مطبوعات استان در چند سال گذشته و حوزه ای که بتواند مشکلات و خواسته های این جماعت به اصطلاح دیدبان جامعه را در آن حل و فصل کرد؛ موجب شده تا جامعه رسانه ای قزوین بیش از پیش نسبت به این حرفه جذاب و آگاهی بخش،دلسرد شوند.
این خبرنگار با سابقه قزوینی گفت: اگر چه هنوز هستند خبرنگارانی که به رغم بی مهری های متعدد ، پایبند تعهدات خود بوده و برای همراهی جامعه و مردم تلاش می کنند اما ادامه روند کم توجهی و وعده های تو خالی مدیران و مسوولین نسبت بررسی و تعیین تکلیف وضعیت این قشر تلاشگر عرصه اطلاع رسانی موجب می شود تا افراد حرفه ای و آشنا به کار خبر رسانی ؛ از این حوزه فاصله گرفته و افرادی غیر و ناآگاه که آشنایی چندانی با این حرفه پیچیده نداشته و در عین حال مورد پسند برخی از مدیران هستند جایگزین آنها شوند.
شریف خواه ادامه داد: از دیگر مشکلات حوزه فعالیت خبرنگاران می توان به ضعف عملکرد مدیران روابط عمومی ها و سیستم بروکراسی اداری دستگاه ها در زمینه اطلاع رسانی مطالب مورد نظر مدیران نیز اشاره کرد به طوری که بسیاری از روابط عمومی های ادارات از تخصص و توانایی لازم در زمینه شفاف سازی و آگاهی رسانی و شیوه برقراری ارتباط با مدیران و مسئولان دستگاه های اجرایی آشنایی ندارند.
خبرنگار روزنامه اطلاعات افزود: در عین حال عدم پاسخگویی به موقع مدیران نسبت به پیگیری ها ، درخواست ها و مطالبات مردم و شانه خالی کردن از مسوولیت پاسخگویی و توجه به نیاز مردم و ارجاع کم کاری های مدیران به دیگران شیوه دیگری از بی‌احترامی و کم توجهی به قشر آگاهی رسان جامعه و سردر گمی خبرنگاران در راستای شفاف سازی به جامعه است و درخواست می شود حداقل این نحوه برخورد مدیران با رسانه ها از طریق مسئول شورای اطلاع رسانی استان پیگیری شود.
وی یاد آور شد: حقوق ناکافی و حتی پایین تر از قانون کار بسیاری از خبرنگاران در حالی است که آنان گاهی اوقات بیش از ۱۰ ساعت در روز را برای انجام وظایف خود این حرفه زمان می گذارند.
شریف خواه در خصوص دیگر مشکلات فعالان این عرصه تصریح کرد: خبرنگاران با چالش جدی بیمه تأمین اجتماعی برای درمان و بازنشستگی روبرو هستند به طوری که اغلب آنان بدون داشتن بیمه مشکلات زیادی را تحمل می‌کنند و در صورت کهنسالی هیچ چتر حمایتی برای آنان تعریف نشده است.
وی اضافه کرد: قانون بیمه برای خبرنگاران وجود دارد اما سازو کاری که بتواند کارفرما را مجاب کند تا خبرنگاران از امکانات رفاهی برخوردار شوند توسط مسوولان امر رها شده است.
نداشتن نظام صنفی از مشکلات خبرنگاران است
خبرنگار خبرگزاری ایسنا قزوین در این خصوص گفت: یکی از مشکلات مهم خبرنگاران نبود نظام صنفی مشخص برای حمایت از افراد شاغل در این حوزه است، به نظرم اگر یک نظام صنفی مشخص وجود داشته باشد که خبرنگاران را حمایت کند، از میزان خبرنگارانی که می‌شود قلمشان را با رقم خرید کاسته خواهد شد.
مهسا گنجه فر افزود: خبرنگاران زن با متوسط حقوق بسیار اندکی در این عرصه فعالیت می‌کنند و تنها عشق به حرفه خبرنگاری و صدای مردم بودن ما را در حوزه رسانه نگه داشته است.
وی اظهار کرد: نطر شخصی‌ام این است اینکه اهالی رسانه بر علیه هم باشند و هر یک فقط قلم خودش را قبول داشته باشد و بقیه را خبرنگار نما بداند عمل درستی نیست و این موضوع فقط ضربه زدن به رسانه داخلی است؛ در ابتدا باید جامعه رسانه‌ای استان خودشان را در کنار هم ببینند و مجموعه فرهنگ و ارشاد نیز با برگزاری دوره‌های خبرنگاری به توانمندی افراد علاقه مند به حوزه خبرنگاری بپردازد.
گنجه فر ادامه داد: با شرایط اقتصادی جامعه و دریافت هزینه‌های اندک در قبال کار خبرنگاری انگیزه فعالان این عرصه کاهش خواهد یافت چرا که در معیشت با مشکل مواجه شده‌اند و مجبورند برای گرداندن زندگی خود از این عرصه خداحافظی کنند؛ امروز که در شرایط جنگ رسانه‌ای قرار داریم و دشمن تمام عظم خود را در این راستا به کار گرفته است توجه و حمایت از قشر خبرنگار امری ضروری است.
این فعال رسانه ای استان عدم پاسخگویی مدیران به خبرنگاران را از دیگر مشکلات اصحاب رسانه دانست و خاطرنشان کرد: برخی از مسوولین نیز از پاسخگویی به خبرنگاران دوری می‌کنند در صورتی که باید بدانند خبرنگاران تربیونی برای ارائه مطالبات مردمی هستند و وظیفه آنان پاسخگویی فقط به یک رسانه با نوع نگاه سیاسی خودشان نیست بلکه وظیفه دارند پاسخگوی تمامی موارد باشند.
وی یادآور شد: البته آموزش اخلاق حرفهای نیز یکی دیگر از مواردی است که باید به اهالی رسانه آموزش داده شود تا خبرنگار بداند چگونه باید با یک مسئول مصاحبه کند.
کلام آخر:
شغل خبرنگاری در عین سختی‌های بسیار، دلپذیر است؛ فعالان این حرفه عموما اعتقاد دارند که کار در عرصه خبر بسیار دشوار اما دلچسب است؛ هرچند نبود امنیت شغلی، درآمد حداقلی، مسائل بیمه‌ای و رفاهی، همواره وجود داشته و دارد.