شیراز-ایرنا-یک استاد دانشگاه معتقد است برای حل مشکل کم‌آبی در تابستان گرم شیراز به جای دنبال کردن سیاست‌های انتقال آب باید به سمت مدیریت و صرفه‌جویی در مصرف آب شُرب و فرهنگ‌سازی در این زمینه حرکت کنیم.

پروفسور عزت‌اله رئیسی دوشنبه در گفت‌وگو با ایرنا افزود: برای تأمین آب شُرب شیراز در طول سال‌های گذشته همواره تمهیدات بسیاری اتخاذ و اقدامات قابل توجهی انجام شده که بخش عمده‌ای از این اقدامات در قالب انتقال آب به این کلانشهر صورت گرفته است.

تأمین آب نیازمند تمهیدات بلندمدت و اساسی

پدر علم هیدروژئولوژی ایران ادامه داد: در حال حاضر حدود ۹۰میلیون مترمکعب آب از سد درودزن در ۷۸کیلومتر طول مسیر و با ۲ایستگاه پمپاژ به شیراز منتقل می‌شود، همچنین طرح انتقال آب از خلیج فارس از جمله تدابیری است که برای رفع مشکلات تأمین آب در این استان پهناور اتخاذ شده است.

رئیسی اضافه کرد: اگرچه اتخاذ تدابیر برای تأمین آب شُرب ضروری است اما نیاز است تمهیدات بلندمدت و اساسی‌تری برای تحقق این امر اندیشیده شود.

وی افزود: با توجه به افزایش روزافزون جمعیت باید تلاش کنیم تا به جای انتقال آب، فرهنگ‌سازی لازم برای استفاده بهینه از آب شکل بگیرد.

ضرورت بکارگیری روش‌های صحیح استفاده از آب

رئیسی بر ضرورت بکارگیری روش‌های صحیح استفاده از آب تأکید کرد و گفت: با توجه به افزایش روزافزون جمعیت باید تلاش کنیم تا به جای انتقال آب، فرهنگ‌سازی لازم برای استفاده بهینه از آب شکل بگیرد.

به گفته او در حالی‌ که متوسط سرانه مصرف آب در جهان ۱۵۰ لیتر به ازای هر نفر در شبانه‌روز بوده، سرانه مصرف آب هر نفر در کشور ما در پایان اسفند افزون بر ۲۵۰ لیتر در شبانه روز است.

عضو هیات علمی دانشگاه شیراز به هدررفت و تلفات آب در شبکه‌های آبرسانی اشاره کرد و افزود: در حال حاضر بخشی از شبکه‌های آبرسانی در استان فارس قدیمی است و این مسئله موجب تلفات آب می‌شود، این شبکه‌ها نیاز به نوسازی دارند، همچنین مصرف خانگی آب اصلا استاندارد نیست و باید تدابیری برای مصرف بهینه آب در منازل با توسعه زیرساخت‌ها در این زمینه اتخاذ شود.

لزوم مصرف بهینه آب در منازل مسکونی

این استاد دانشگاه رعایت استانداردها در ساختمان‌سازی، عایق‌بندی لوله‌های آب، استفاده از شیرآلات استاندارد، نصب سایبان برای کولرآبی و کنترل شیلنگ‌ها، اتصالات و شیرها به طور مرتب برای جلوگیری از نشتی آب را از مهمترین راهکارها برای صرفه‌جویی در مصرف آب دانست و گفت: ما نمی‌توانیم آب را خلق کنیم لذا باید تمام تلاش خود را برای حفظ و نگهداری از آب شُرب و جلوگیری از تلفات آب بکار بگیریم؛ باید به سمت صرفه‌جویی و مصرف بهینه آب حرکت کنیم.

بایدها و نبایدها

وی در رابطه با مصرف بهینه آب در منازل مسکونی بیان کرد: استفاده از فلاش تانک‌های کم مصرف باعث می‌شود در مصرف آب بسیار صرفه‌جویی شود.

رئیسی ادامه داد: فلاش تانک ۲زمانه یکی از پیشرفته‌ترین انواع سیفون‌ها است، به این صورت که در فلاش تانک‌های معمولی، همه آب سیفون یک جا خالی می شد، اما در فلاش تانک‌های ۲زمانه آب به صورت بهینه و به میزان لازم خالی می‌شود و از هدر رفت اضافی آب تا ۷۵درصد جلوگیری می‌کند.

وی عنوان کرد: شیرهای آب در منازل و ادارات باید به گونه‌ای باشد که پس از شستشوی دست و بستن آنها، دیگر آبی از آن چکه نکند و کاملاً بسته شود.

این استاد دانشگاه کولرهای بدون سایبان را از دیگر معضلات برای هدررفت آب دانست و گفت: با نصب کردن سایه‌بان کولر از تابش مستقیم گرما و تبخیر آب کولر به صورت قابل ملاحظه‌ای جلوگیری می‌شود.

پدر علم هیدروژئولوژی ایران افزود: کسی نباید حیاط منزل و ماشین خود را با آب شُرب بشوید، با انجام فرهنگ‌سازی لازم در مصرف بهینه آب می‌توانیم حدود ۳۰ تا ۴۰درصد در مصرف آب صرفه‌جویی کنیم.

رئیسی بیان کرد: ایزوگام دیوار هم می‌تواند مانع جذب گرمای آفتاب توسط دیواره‌های بیرونی ساختمان و همچنین مانع خروج گرما یا سرمای داخل ساختمان به بیرون شود، لذا با ایزوگام کردن دیوار در هزینه‌های انرژی ساختمان صرفه‌جویی خواهد شد.

او بر لزوم رعایت استانداردهای لازم در ساخت خانه‌های نوساز تأکید کرد و گفت: باید از روش‌های مختلف برای اعمال صرفه‌جویی در آب بهره گرفت، در حال حاضر برای ساخت یک ساختمان از افراد متخصص از جمله مهندس ناظر، مهندس معمار، مهندس تأسیسات و مهندس راه و ساختمان برای رعایت استانداردها و مدیریت مسائل مختلف بهره گرفته می‌شود اما این مهم برای کنترل و نظارت در بهینه‌سازی مصرف آب مدنظر قرار نمی‌گیرد.

لزوم‌ رعایت استانداردها در ساخت ساختمان

این استاد دانشگاه ادامه داد: می‌بایست معیارها و استاندارهای لازم برای مصرف بهینه آب در ساختمان‌ها رعایت و شرایط مطلوبی جهت بهره‌گیری از تجهیزات جدید در ساختمان‌ها ایجاد شود، لذا نیاز است نظام مهندسی قوانینی را در این زمینه تعریف و به تصویب برساند.

وی افزود: هرچند با این اقدامات ممکن است هزینه ساخت افزایش یابد اما این کار می‌تواند کمک‌ شایانی به صرفه‌جویی در مصرف آب و کاهش هزینه‌ها پس از احداث ساختمان کند.

افزایش تعرفه پرمصرف‌ها

این استاد دانشگاه با تاکید بر اینکه برای پایداری توسعه منابع آبی باید در مصرف آب صرفه‌جویی کرد، افزایش قیمت آب برای پرمصرف‌ها را یکی از راهکارهای صرفه‌جویی دانست و گفت: اگرچه نمی‌توان آب را گران کرد اما تعرفه پرمصرف‌ها باید افزایش یابد.

اهمیت فرهنگ‌سازی در مدارس

رئیسی بر ضرورت آموزش و فرهنگ‌سازی برای مصرف بهینه آب از دوران مدرسه تأکید کرد و افزود: حدود ۱۴میلیون دانش‌آموز در مدارس مشغول به تحصیل هستند که فرهنگ‌سازی برای این جمعیت می‌تواند نقش بسزایی در پیشبرد سیاست‌های صرفه‌جویی در مصرف آب داشته باشد، لذا باید سیستم مدرسه را به سمت صرفه‌جویی و بهره‌گیری از تکنولوژی‌های جدید بازار سوق دهیم.

ضرورت کاشت گیاهان کم آب‌بر در فضای سبز شهری

وی به نقش شهرداری‌ها در مصرف بهینه آب اشاره کرد و یادآور شد: هرچند شهرداری از آب شهر برای آبیاری فضای سبز استفاده نمی‌کند اما از آب چاه‌هایی بهره می‌برد که بسیاری از این چاه‌ها قابل شرب هستند، لذا باید شهرداری برنامه‌ریزی منسجم‌تری در این زمینه داشته باشد و با توجه به بحران آب از کاشت گیاهان کم آب بر به منظور صرفه جویی مصرف آب در شهر و توسعه فضای سبز بهره ببرد.

افزایش زاد و ولد و بالا رفتن آمار مهاجرت

استاد دانشگاه شیراز عنوان کرد: حتی اگر جمعیت هم ثابت شود دیگر نیازی به آب بیشتر نداریم اما در حال حاضر شاهد افزایش زاد و ولد و حتی بالا رفتن آمار مهاجرت هستیم.

وی یادآور شد: طی چندین سال گذشته افزون بر افزایش زاد و ولد، شاهد مهاجرت ۴۰۰هزار نفر به شیراز هستیم و این مسئله این نیاز را در استان ایجاد می کند که تدابیری اساسی برای تأمین آب این قشر اتخاذ شود.

به اعتقاد رئیسی اکثر برنامه‌ریزی‌های کنونی با هدف انتقال و وارد کردن آب انجام می‌شود؛ این در حالیست که انتقال آب هزینه‌های بسیاری به دنبال دارد و باید پیش از اتخاذ تدابیر برای انجام این اقدام پرهزینه، راهکارهای صرفه‌جویی در آب مدنظر قرار بگیرد.

هزینه‌های بالا و اثرات مخرب زیست محیطی انتقال آب

استاد دانشگاه شیراز ادامه داد: وقتی آب دریا را تصفیه می‌کنیم، دما و شوری آب افزایش می‌یابد و زمانی که آب گرم و شور را به دریا برمی‌گردانیم بسیاری از موجودات زنده در آب از بین می‌روند، لذا انتقال آب دریا هم هزینه‌های بالایی می‌طلبد و هم اثرات مخرب زیست‌محیطی به دنبال دارد.

رئیسی گفت: معمولا در کارهای گروهی که نیازمند مشارکت مردم و دستگاه‌های اجرایی مختلف است موفق نبوده‌ایم اما در به سرانجام رساندن پروژه‌هایی که نیاز به مشارکت مردم ندارند موفق‌تر عمل شده، در حالی که حل مشکل بحران آب در گرو همراهی و مشارکت مردم و دستگاه‌های اجرایی است.

ضرورت استفاده از روش‌های تشویقی

وی با بیان اینکه بحران آب یکی از بزرگترین چالش‌های استان فارس محسوب می‌شود، افزود: باید از روش‌های تشویقی و مسابقه بُرد بُرد برای مصرف بهینه آب بهره گرفت، بدون شک با تشویق و ترغیب مردم به مصرف بهینه آب می‌توان گام‌های مؤثری در این مسیر برداشت.

پدر علم هیدروژئولوژی ایران اظهارکرد: اگر ۲میلیون جمعیت شیراز از تلفات آب در منازل خود جلوگیری کنند و از روش‌های جلوگیری از هدررفت آب بهره بگیرند، می‌توان شاهد صرفه‌جویی قابل توجهی در مصرف آب بود.