«من در برابر قرآن مجید، به خدای قادر متعال سوگند یاد می کنم و با تکیه بر شرف انسانی خویش تعهد می نمایم که پاسدار حریم اسلام و نگاهبان دستاوردهای انقلاب اسلامی ملت ایران و مبانی جمهوری اسلامی باشم، ودیعه ای را که ملت به ما سپرده به عنوان امینی عادل پاسداری کنم و در انجام وظایف وکالت، امانت و تقوی را رعایت نمایم و همواره به استقلال و اعتلای کشور و حفظ حقوق ملت و خدمت به مردم پایبند باشم، از قانون اساسی دفاع کنم و در گفتهها و نوشتهها و اظهار نظرها، استقلال کشور و آزادی مردم و تأمین مصالح آنها را مدنظر داشته باشم».
اصل شصت و هفتم قانون اساسی میگوید: نمایندگان باید در نخستین جلسه مجلس به ترتیب زیر سوگند یاد کنند و متن قسم نامه را امضا نمایند.
توجه به نکاتی که در این سوگندنامه آمده است نشان میدهد که نمایندگی مردم در مجلس شورای اسلامی چه وظیفه مهم و تاثیرگذاری است و چه مسوولیت سنگینی را بر دوش منتخبان مردم قرار داده است. از سوی دیگر میتوان با تکیه بر این اصل قانون اساسی شرایط داوطلبان نمایندگی مجلس را فراتر از شرایط اولیه سن و تحصیلات و نداشتن سوسابقه دانست که در نظام جمهوری اسلامی ایران و شرایط حساس فعلی جامعه باید افرادی داوطلب شده و مردم نیز با معیارهایی فراتر از حداقلهای روز ثبتنام به این سنگر سترگ توجه کنند.
افرادی که در این روزها ثبتنام مقدماتی برای کاندیداتوری مجلس شورای اسلامی را انجام میدهند باید خود را پاسدار حریم اسلام و نگاهبان دستاوردهای انقلاب اسلامی دانسته و به طور دقیق آشنایی به این سوگندی که در صورت موفقیت در انتخابات باید ادا کنند، داشته باشند و در خود این وظیفه و مسوولیت را به درستی حس کنند.
توجه به نکته بعدی که این مسوولیت یک ودیعه و امانت است و تفاوت ماهوی قبول مسوولیت در نظامهای سکولار و نظام دینی تاکید بر رعایت تقوی و امانتداری و مسوولیت در برابر خداوند و مردم به صورت همزمان است و نماینده مجلس باید اسلامشناس باشد تا بتواند پاسدار حریم اسلام باشد و در کنار آن به حقوق ملت و خدمت به مردم پایبندی داشته باشد و این ۲ عنصر بخش جداییناپذیر قبول مسوولیت در نظام مقدس جمهوری اسلامی ایران است که متاسفانه افرادی در ادوار گذشته با ادای این سوگند شرعی و قانونی در عمل به این دو مسوولیت در برابر خداوند و در برابر مردم پایبندی واقعی نداشته و حتی این مسوولیت را با دیده تردید و انکار تصور کرده در حالی که طبق قانون این سوگند قانون اساسی را اعلام و امضا کردهاند.
بند پایانی سوگند اصل شصت و هفتم قانون اساسی نیز ناظر به این بیان است که نماینده مجلس در تمام شئون نمایندگی اعم از اظهار نظر و سخنان و نوشتههای خود به استقلال کشور و آزادی مردم و تامین مصالح آنها توجه کند و در طول دوران چهارساله نمایندگی مردم بر این معیار عمل کرده و از چارچوب آن خارج نگردد.
مقام معظم رهبری در دیدار با مردم قزوین درباره شرایط داوطلبان نمایندگی مجلس شورای اسلامی با دقت به مواردی که در این اصل قانون اساسی آمده پرداخته و فرمودند:«نمایندهای که به مجلس میفرستید، باید این خصوصیات را داشته باشد تا بتواند خواستههای شما را تحقّق ببخشد، نماینده باید متدیّن باشد؛ انسانهای متدیّن میتوانند مورد اعتماد قرار گیرند. نماینده باید انقلابی باشد؛ روحیه و نشاط و امید و قوّت و روحیه انقلابی در او وجود داشته باشد تا بتواند راههایی را که به نظر بنبست میرسد، بشکافد و پیش برود. نماینده باید خدوم، امتحان داده، با کفایت، برنامهدار، خوشنام و جوانگرا باشد و به جوانان اعتقاد داشته باشد. چنین افرادی در هر جای کشور حضور دارند، باید خود را موظّف بدانند و بروند نامزد شوند».
در این چند روزی که از مهلت ثبتنام نامزدهای انتخابات باقی مانده، وظیفه وجدانی و اسلامی و میهنی هر کسی که خود را دارای این خصوصیات میداند، این است که برود داوطلب شود و به صحنه انتخابات بیاید. اگر بعد دیدند افرادِ با صلاحیتتر از آنها هستند، میتوانند کنار بروند؛ اما الان باید به صحنه بیایند. مردم چنین افرادی را هرجا دیدند، باید از آنها بخواهند که بروند نامزد شوند. صلاح و آینده کشور به این است که انتخابات، پُرشور و با علاقه و حضورِ قاطبه ملت برگزار شود. (بیانات در دیدار با مردم قزوین، ۲۵ / ۹ / ۱۳۸۲)
به نظر میرسد که داوطلبان نمایندگی مجلس شورای اسلامی از یک سو و مردم حوزههای انتخابیه در سراسر کشور با مبنا قرار دادن اصل شصت و هفتم قانون اساسی و دیگر اصول قانون اساسی و سیاستهای کلی ابلاغی از سوی مقام معظم رهبری در الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت و سند چشم انداز و بیانیه گام دوم انقلاب و بیانات امام خمینی و مقام معظم رهبری، یک بار دیگر وظایف و مسوولیتهای انتخاب شوندگان و انتخابکنندگان تبیین و بازخوانی شود تا زمینه برای ثبت نام آگاهانه و انتخاب آگاهانه از سوی مردم بیش از پیش فراهم شده و مجلس تراز انقلاب و مطابق با نیازها و شرایط حساس و پیچیده فعلی نظام روی کار آید از طرفی توجه به مشکلات اقتصادی اجتماعی مردم مورد توجه بیشتر قرار گرفته و کارآمدی نظام مقدس جمهوری اسلامی ایران بیش از پیش تثبیت شود.
دکترای علوم سیاسی. استاد مدعو دانشگاه هرمزگان و دانشگاه آزاد بندرعباس