دامون آذری در گفتوگو با خبرنگار کتاب ایرنا با بیان اینکه کتاب صوتی کلیدر حاصل همکاری مشترک سه شرکت آوانامه، فیدیبو و رادیو گوشه است، اظهار داشت: بخشهای اجرایی و تولید بیشتر بر عهده آوانامه بوده است. زمانی که دو سال پیش تولید نسخه صوتی کلیدر به ما پیشنهاد شد، به خوبی آگاه بودیم که رمان کلیدر، کتاب بسیار ویژه و یکی از مهمترین رمانهای ادبیات معاصر است و حتی به اعتقاد برخی از منتقدان مهمترین رمان زبان فارسی است. محمود دولتآبادی برای نوشتن این کتاب ۱۵ سال وقت گذاشت. کلیدر کتاب جریانسازی بود که الهامبخش نویسندگان بعد از خودش شد.
تصمیم گرفتیم هر آنچه در این سالها یادگرفتم و هر آنچه میتوانیم انجام بدهیم، در نسخه صوتی کلیدر پیاده کنیم
مدیرعامل شرکت آوانامه با تاکید بر خاص بودن رمان کلیدر، توضیح داد: تلاش کردیم برای تولید نسخه کلیدر کار ویژهای انجام دهیم. در آوانامه حدود ۱۰ سال است که کتاب صوتی تولید میکنیم. تعداد قابل توجهی از عنوانهای فاخر، محبوب و پرفروش سالهای مختلف را در طول این سالها در همکاری با ناشران معتبر تولید کردیم. تصمیم گرفتیم هر آنچه در این سالها یاد گرفتم و هر آنچه میتوانیم انجام بدهیم، در نسخه صوتی کلیدر پیاده کنیم. حتی کتابهای صوتی مهم دنیا را که به صورت چند صدایی اجرا میشوند، برسی کردیم. سعی کردیم از تجربیات پروژههای بزرگی که در دنیا اجرا میشوند، استفاده کنیم تا نتیجه نسخه صوتی مانند نسخه کاغذی کار ویژه و خوبی شود.
او ادامه داد: زمانی که پروژه کلیدر را آغاز کردیم، یک دوره پنج تا ۶ ماهه پیشتولید داشتیم. افرادی که با متن آقای دولتآبادی آشنا هستند میدانند که از لغات دشوار و اصطلاحهای محلی بسیاری در کتابهایش استفاده کرده است. ما با متن ۲ هزار و ۸۰۰ صفحهای سر و کار داشتیم، که در آن لغات نامانوس، دشوار و اصطلاحهای محلی بسیاری داشت. در مرحله پیش تولید، ابتدا در گروه چهار تا پنج نفره کتاب را مطالعه کردیم و هر نقدی را که درباره کتاب بود، خواندیم. تلفظ لغات دشوار را در فرهنگهای لغات جستوجو کردیم و برای اصطلاحهای محلی با جواد کلیدری به عنوان مشاور ادبی محلی همکاری کردیم. کلیدری معلم ادبیات است که در کلیدر به دنیا آمده و آنجا بزرگ شده بود و بعدها به شهرهای دیگر مهاجرت کرده است. او با اصطلاحها آشنا بود و در بیان آنها به ما کمک کرد.
استفاده از صدای روستای کلیدر در پسزمینه کتاب صوتی
آذری با تاکید بر توجه گروه بر تلفظ صحیح کلمات، ادامه داد: برنامه گروه این نبود که دانه دانه لغات را از آقای دولتآبادی بپرسیم، سعی میکردیم فقط جایی که نمیتوانستیم تلفظ صحیح را پیدا کنیم، سراغ استاد دولتآبادی برویم. در مراحل پیش تولید سعی کردیم تلفظ لغات دشوار، نامانوس و محلی را به خوبی یاد بگیریم. همچنین حدود ۱۰ روز گروه تولید در روستای کلیدر ساکن شد، تا با محیط و شرایط فرهنگی آن آشنا شود. میدانستیم که اتفاقهای رمان کلیدر، زاده ذهن نویسنده است و الزاما واقعیت تاریخی و مکانی ندارد، اما در سفر به کلیدر توانستیم با بستری که داستان در آن شکل گرفته است آشنا شویم، با اهالی روستا صحبت کردیم و درباره قهرمانهای داستان با آنها صحبت کردیم.
در سفر به کلیدر توانستیم با بستری که داستان در آن شکل گرفته است آشنا شویم
مدیرعامل شرکت آوانامه با بیان اینکه در سفر به کلیدر صدای محیط (آمبیانس Ambience) ضبط شده است، افزود: یعنی صدای روز و شب کلیدر، صدای باد و جوی آب و صدای احشام، در کل جلوه (افکت Effect به معنای جلوه، اثر و نتیجه) این روستا و روستاهای چهارگوشه و زعفرانیه (روستاهایی که نام آنها در کتاب آمده) را ضبط کردیم تا در نسخه صوتی از آنها استفاده کنیم. از نظر فنی شاید صدای جوی آب کلیدر با صدای جوی آب جاهای دیگر متفاوت نباشد، اما این کار را انجام دادیم، عمده صداهایی که مخاطب در پس زمینه کتاب صوتی کلیدر میشنود، واقعا در مکانهایی که در کتاب بیان شده، ضبط شده است.
حضور محمود دولتآبادی و کیهان کلهر به عنوان گوینده افتخاری
آذری با اشاره به اینکه گروه آوانامه در نظر داشت تا پروژه کلیدر را به شکل چند صدایی اجرا کند، گفت: نیاز بود که بالای ۱۰۰ گوینده در کار باشند تا بتوانیم حق مطلب را ادا کنیم و شخصیتها صدای مستقل داشته باشند. کتابهای صوتی که تا به حال در ایران منتشر شدهاند، عمدتا تک گوینده اند. از طرفی برای مثال برای کتاب ملت عشق ۲۰ تا ۲۵ گوینده داشتیم. دو ماه زمان لازم بود تا بتوانیم شخصیتهای اصلی را پیدا کنیم. راوی کتاب از ابتدا آرمان سلطانزاده بود. نیاز بود تا قهرمانهای کتاب مشخص شوند، از گویندگان مختلف تست صدا گرفتیم و بعد از دو ماه و طی مراحل مختلف گروه نهایی گویندگان مشخص شد و ضبط صدا را شروع کردیم.
محمود دولتآبادی در کنار گویندگان حرفهای صدای شخصیت کتاب را بر عهده گرفت
به گفته مدیرعامل شرکت آوانامه حدود یکسال و نیم کار ضبط صدا با وسواس انجام شده است.
او ادامه داد: برای موسیقی از کیهان کلهر اجازه گرفتم تا از موسیقی آلبومهای مختلف برای تدوین صوتی کار استفاده کنیم. البته آنچه در نسخه نهایی میشنوید، صرفا آثار استاد کلهر نیست و جلوههای زیادی به آن اضافه شده است، صدای گلوله، تفنگ، احشام و جوی آب، کار تلفیقی از موسیقی استاد کلهر با جلوههای مختلف است. بعد نهاییسازی، هر بخش برای استاد دولتآبادی فرستاده شد و اصلاحاتی را که نیاز بود میگفتند و اصلاحات را انجام میدادیم.
به گفته آذری، محمود دولتآبادی و کیهان کلهر در کنار گویندگان حرفهای صدای دو شخصیت کتاب را بر عهده گرفتند و به عنوان گوینده افتخاری حضور داشتند.
استقبال از کتاب صوتی کلیدر فراتر از انتطار بود
آذری با اعلام اینکه کل کتاب کلیدر به شکل صوتی در فیدیبو منتشر شده است، گفت: این کتاب صوتی برای چند ماه در لیست پرفروشهای فیدیبو است. ابتدا این رمان بلند را به شکل دو جلد دوجلد منتشر میکردیم و در مرداد جلدهای ۹ و ۱۰ منتشر شد.
دانلود غیرقانونی مشکلی است که همیشه وجود دارد و فقط مختص کلیدر نیست
به گفته مدیرعامل شرکت آوانامه ایرانیان خارج از کشور میتوانند از طریق اپلیکیشن فیدیبو کتاب صوتی کلیدر را تهیه و هزینه آن را به صورت ارزی پرداخت کنند.
او با اعلام بازخورد خوب مخاطبان کتابهای صوتی، ادامه داد: استقبال از کتاب صوتی کلیدر فراتر از انتظار بود. از طرفی دانلود غیرقانونی مشکلی است که همیشه وجود دارد و فقط مختص کلیدر نیست و درباره همه کتابها انجام میشود. دانلود غیرقانونی میتواند نشر الکترونیک و صوتی را نابود کند و امیدوارم مردم به این مساله توجه کنند.
آذری با تاکید بر اینکه قیمت نسخه صوتی کلیدر تقریبا نصف قیمت نسخه کاغذی است، بیان کرد: میتوان گفت قیمت این کتاب صوتی با درنظر گرفتن کیفیت و حجم آن، مناسب است. در کل مخاطبانی که کار را گوش دادند خیلی نسبت به قیمت گله نداشتند.