به گزارش خبرنگار ایرنا، موزه واژه ای نام آشنا برای عموم مردم است و کمتر کسی است که هنگام سفر به شهرهای مختلف سری به این مکان های خاص و جالب نزند، طبق تعریف شورای بین‌المللی موزه‌ها که زیر نظر یونسکو فعالیت می‌کند، موزه، مؤسسه‌ای دائمی و بدون هدف مادی است که درهای آن به روی همگان باز است و در خدمت جامعه و برای پیشرفت آن فعالیت می‌کند.
هدف موزه‌ها، پژوهش در آثار و شواهد به‌جای‌مانده از انسان و محیط زیست او، گردآوری آثار، حفظ و بهره‌وری معنوی و ایجاد ارتباط بین این آثار، به ویژه به نمایش گذاردن آنها به منظور بررسی و بهره معنوی است.
اما در جدیدترین تعریف، موزه، نهادی غیرانتفاعی و دائمی در خدمت جامعه است که به تحقیق، گردآوری، حفاظت، تفسیر و نمایش گذاشتن میراث ملموس و ناملموس می‌پردازد. با مشارکت جوامع اداره می‌شود.
برای اطلاع از وضعیت موزه های استان زنجان خبرنگار ایرنا با پرستو قاسمی، کارشناس ارشد باستان شناسی و رییس گروه موزه ها و اموال منقول تاریخی و فرهنگی اداره کل میراث فرهنگی استان زنجان که ۲۶ سال سابقه کاری گرانبها دارد گفت و گو کرده است.
ایرنا: در خصوص وضعیت موزه های استان توضیح دهید.
در زمان حاضر ۱۱ موزه دولتی، غیردولتی، خصوصی و مشارکتی در استان وجود دارد، اولین موزه میراث فرهنگی استان موزه رختشویخانه شهر زنجان است که در سال ۷۶ پس از کارهای مرمتی شکل گرفت، اما از آنجایی که این مکان در گودی قرار دارد و از طرفی به علت وجود رطوبت امکان گذاشتن اشیاء در آن وجود ندارد، این بنا همواره برای عموم قابل بازدید است و به تازگی نیز مجسمه هایی جدید در آن گذاشته شده است.
موزه تاریخی طبیعی استان وابسته به اداره کل محیط زیست زنجان در سال ۷۳، موزه آثار شهدا در سال ۷۸، موزه باستان شناسی و مردان نمکی در سال ۸۷، موزه باستان شناسی ابهر در سال ۹۰، موزه باستان شناسی سلطانیه در سال ۹۰، باغ موزه گیاهان دارویی و معطر زنجان مربوط به بخش خصوصی در سال ۹۸، موزه صنایع دستی بصورت مشارکتی در سال ۱۴۰۰، موزه پست وابسته به اداره کل پست در سال ۱۴۰۰، موزه فرهنگ و تاریخ وابسته به آموزش و پرورش در سال ۱۴۰۱ و موزه مهرانه متعلق به موسسه خیریه مهرانه است که هفته آینده افتتاح می شود، مجموع کل را شامل می شود.
ایرنا: باستان شناسی و مردان نمکی به عنوان شاخص ترین موزه های استان زنجان چه ویژگی هایی دارد؟
موزه باستان شناسی و مردان نمکی زنجان درخانه ذوالفقاری شهر زنجان واقع شده که دارای بخش های مختلفی است، طبقه همکف آن به پیش از تاریخ بر می گردد که نمایی از پیشینه استان را نشان می دهد طبقه اول آن به قسمت تاریخی دوره های ماد، هخامنشی، پارس، اشکانی و دوره اسلامی باز می گردد که اشیایی هزاره اول همچنین ظروف سفالی، فلزی و زیورآلات به نمایش گذاشته شده است.
در دوره اسلامی نیز تلاش شده است بازدید کنندگان به ویژه دانش آموزان مقطع دبیرستان در دروس تاریخ اشیایی نمونه، مشابه کتاب های خطی آن را مشاهده کنند و در نهایت به قسمت مردان نمکی می رسیم که شهرت جهانی دارد، در واقع می توان گفت شاخص ترین موزه استان است که همه ساله گردشگران داخلی و حتی خارجی را به خود جذب می کند.
هر نوع محلی که به عنوان موزه افتتاح می شود باید از سوی وزارت میراث فرهنگی مجوز قانونی دریافت کنند، در واقع طرحی قوی نوشته می شود تا ضرورت کار مشخص و در نهایت پس از طی فرآیندها به ارائه مجوز آن منتهی می شود.
ایرنا : وضعیت موزه های زنجان نسبت به استان های دیگر چگونه است؟
بازدید کنندگان موزه ها به چند نوع، "گذری، دانشجویی، و پژوهشگران"، تقسیم بندی می شوند در این میان معمولا پذیرش از طرف مردم عادی نداریم به این دلیل که جایگاه و ارزش موزه و پیشینیه تاریخی نهفته در آن، آنگونه که باید و شاید در بین عموم نهادینه نشده است. از طرفی قیمت بلیت ورودی برای بازدید از موزه ها به ویژه موزه های تحت پوشش میراث فرهنگی در درجه بندی های جهانی درجه یک به پایین بوده که این مبلغ در زنجان پنج هزار تومان و در دیگر موزه های داخل شهرستان ها چهار هزار تومان است.
تعداد زیاد موزه ها در هر شهر بیانگر توجه به فرهنگ آن منطقه است، این استان ۱۱ موزه دارد که قابل مقایسه با استان های دیگر نیست، علت کم بودن این مکان ها به عدم پیگیری دستگاه های متولی باز می گردد که با وجود ارائه درخواست چندان رغبتی نشان نمی دهند.
به عنوان مثال موزه پست وابسته به اداره کل پست استان در سال ۱۴۰۰ افتتاح شد که میراث فرهنگی استان مشاوره های لازم را انجام داد، همچنین طبق برنامه ریزی ها، موزه پزشکی و سلامت در قدیمی ترین بیمارستان شهر زنجان " بیمارستان بهشتی" در حال راه اندازی است که مجوزهای لازم دریافت شده است و با نهایی شدن آن، دوازدهمین موزه زنجان به ثبت می رسد، مجوز موزه کتاب و نسخ خطی نیز در مسجد جامع زنجان نیز اخذ شده که اولین آن در این بخش بشمار می رود.
ایرنا: چشم انداز موزه های استان زنجان چگونه است؟
استان زنجان در حوزه های مختلف غنی بوده است به طوری که اشیای تاریخی زیادی را نیز در خود جای داده اما نبود فضای کافی مشکلاتی را ایجاد کرده است، که در صورت احداث یک موزه بزرگ، استان با مشارکت شهرداری و همکاری های لازم می تواند چشم انداز بهتری را در این بخش فراهم کند.
در زمان حاضر طرح اولیه این پروژه در چهار طبقه در نظر گرفته شده است که طبقه همکف آن به گالری نمایشگاه، طبقه دیگر به صنایع دستی، طبقه سوم به مردم شناسی و طبقه چهارم به باستان شناسی اختصاص یافته است.
محل این مکان در باغ امین شهر زنجان جانمایی شده کارهای ابتدایی نیز انجام گرفته است که امیدواریم با ورود مشاور کار ساخت آن شتاب بگیرد همچنین تعامل و همکاری شهرداری در این خصوص امری مهم بوده چراکه استان زنجان صاحب موزه استاندارد می شود که برای آیندگان نیز قابل استفاده خواهد بود.