به گزارش خبرنگار ایرنا، سازمان بهزیستی، بی‌شک وسیع‌ترین و مهمترین نهاد دولتی در جهت ساماندهی طیف آسیب‌پذیر جامعه است که از چندین جهت وظایف و مسوولیت‌های سنگینی را بر عهده دارد.
دفتر امور مراکز توانبخشی و مراقبتی یکی از دفاتر معاونت امور توانبخشی سازمان به شمار می رود و در حال حاضر با دارا بودن سه گروه امور توانبخشی و مراقبتی بیماران روانی مزمن ، امور توانبخشی و مراقبتی سالمندان و امور توانبخشی و مراقبتی افراد دارای معلولیت هوشی رشدی (ذهنی ) و جسمی حرکتی در راستای سیاست های راهبردی سازمان بهزیستی فعالیت می کند.
استان قزوین با بیش از ۲۸ هزار معلول دارای ۵۹ مرکز توانبخشی روزانه و شبانه است.
خبرگزاری جمهوری اسلامی (ایرنا) قزوین در راستای خدمت رسانی به جامعه هدف با علی دهباشی پور مدیرکل بهزیستی استان قزوین پیرامون پیرامون اقدامات توانبخشی این سازمان به گفت و گو نشست.
ایرنا. در حال حاضر چند معلول تحت پوشش بهزیستی استان قزوین قرار دارد و خدماتی که به آنها ارایه می کنید چیست؟
یکی از گروههای هدف سازمان بهزیستی جامعه معلولان هستند، در استان قزوین بیش از ۲۸ هزار و ۷۴ نفر دارای معلولیت شناسایی شده‌اند که از خدمات مستمر و غیر مستمر بهزیستی بهره‌مند هستند از این تعداد پنج هزار و ۴۴۶ نفر دارای معلول بینایی، ۶ هزار و ۲۸۱ معلول صوت و گفتار، پنج هزار و ۵۵۷ معلول شنوایی، ۲ هزار و ۱۹۰ معلول روانی، هفت هزار و ۹۳ معلول ذهنی، ۱۲ هزار و ۱۵ معلول جسمی و ۲هزار و ۶۸۲ معلول سالمند و ۵۳۱ ضایع نخاعی هستند.
مسکن، معیشت و اشتغال از نیازهای اساسی تمام اقشار جامعه به شمار می رود اما افراد دارای معلولیت علاوه بر این نیازهای اساسی دارای نیازهای خاص دیگری مانند تامین وسایل توانبخشی، ارائه خدمات توانبخشی، پزشکی، مناسب‌سازی معابر و اماکن عمومی و غیره در اولویت قرار دارد و ما در این حوزه ها به این قشر خدمات ارایه می کنیم.
ایرنا. توانبخشی چیست و طرح توانبخشی بهزیستی با چه رویکردی در حال انجام است؟
توانبخشی مجموعه‌ای از مداخلات درمانی است که برای بهینه کردن عملکرد فرد آسیب دیده یا بیمار و کاهش دادن ناتوانی فردی که مشکلی در سلامتی‌اش رخ داده است اجرا می‌شود.
برنامه‌های توانبخشی بسیار وابسته به بیماری و فرد مراجعه کننده است، در نتیجه برنامه‌های درمانی توانبخشی از فردی به فرد دیگر ممکن است بسیار متفاوت باشد.
درمان‌های توانبخشی هم برای بیماران بستری در بیمارستان و هم بیماران مرخص شده چه در کلینیک و چه در منزل اجرا می شود.
ایرنا. خدمات بهزیستی قزوین در راستای توانبخشی مددجویان در چه سرفصل‌هایی ارائه می‌شود؟
بخش توانبخشی سازمان بهزیستی یکی از حوزه‌های تخصصی و در عین حال حمایتی این سازمان است که به افراد دارای معلولیت از سطح خفیف، متوسط، شدید و تا خیلی شدید و برحسب نوع معلولیت جسمی حرکتی، ذهنی، بینایی، شنوایی، گفتاری، روانی و سالمندان و بر اساس نیاز این گروه‌ها خدمات مورد نیاز ارائه می‌کند.
در این بخش بیش از ۵۰ برنامه راهبردی با رویکرد برنامه‌های مراقبتی و توانبخشی، توانمندسازی و مراکز روزانه و توانپزشکی به جامعه هدف در سطح استان قزوین ارائه می‌شود.
همچنین در برنامه توانمندسازی که از مهمترین مباحث این سازمان است هدف ایجاد بستر مناسب برای استقلال فکری، مالی و اقتصادی افراد دارای معلولیت است و نهایت تلاش این سازمان این است که معلولین علیرغم محدودیت‌هایی که دارند بتوانند همانند سایر اقشار جامعه در توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جامعه سهم داشته باشند و به ایفای نقش بپردازند.
ایرنا. برنامه توانبخشی مبتنی بر جامعه چیست و چند نفر در این طرح شناسایی شدند؟
هم اکنون ۶ هزار و ۱۵۷ معلول ساکن در مناطق محروم استان تحت پوشش طرح توانبخشی مبتنی بر جامعه "سی بی آر" هستند.
طرح توانبخشی مبتنی بر جامعه (CBR) از سال ۱۳۸۰ با هدف شناسایی معلولان، تشخیص معلولیت و نیاز سنجی برای انجام خدمات با کیفیت اجرایی شده و در حال حاضر در مناطق روستایی استان در حال فعالیت است.
خدمات رسانی در روش توانبخشی مبتنی بر جامعه (CBR) به نوعی است که فرد معلول، خانواده او و جامعه را درگیر می کند و دولت به عنوان حامی این طرح به شمار می رود.
تسهیلگران در قالب این طرح با حضور در روستاها مشکلات معلولین را شناسایی و رصد می کنند و آنها را با توجه به نوع نیازشان به مراکز خدماتی بهزیستی معرفی می کنند،در این طرح از ظرفیت سایر دستگاه ها استفاده می شود و مدارس،درمانگاه ها، مراکز خدمات بهداشتی و درمانی، خانه های بهداشت، دهیاری ها، شوراها همه مشارکت می کنند تا مشکلات یک فرد دارای معلولیت در روستا که از امکانات کمتری نسبت به شهر برخوردار است را حل کنند.
با توجه به اینکه بخشی از معلولان در روستاها زندگی می‌کنند و برای کسب توانمندی نیازمند خدمات هستند، سازمان بهزیستی با اجرای این طرح می‌تواند خدمات توانبخشی را به صورت هرچه بهتر به مناطق کم برخوردار ارایه کند.
ایرنا. بخشی از خدمات ارائه شده از سوی بهزیستی برنامه مراقبتی است، در این حوزه چه خدماتی به جامعه هدف ارائه می‌شود؟
ویزیت در منزل معلولین، سالمندان، افراد دارای آسیب نخاعی و تامین وسایل بهداشتی افراد دارای آسیب نخاعی ، کمک هزینه معیشت و مستمری، کمک هزینه حق پرستاری معلولان، سالمندان و بیماران روانی و ایجاد و مراکز شبانه روزی، تامین وسایل کمک توانبخشی، ارائه خدمات توانبخشی از طریق خرید خدمت، ارائه خدمات به معلولین و سالمندان در مراکز روزانه آموزشی توانبخشی و حرفه‌آموزی و کارگاه‌های تولیدی حمایتی، کمک به کودکان ناشنوای نیازمند کاشت حلزون از برنامه‌های مراقبتی و توانبخشی بهزیستی استان به جامعه هدف به شمار می رود.
ایرنا. در حال حاضر نحوه خدمات‌رسانی به افراد در مراکز توانبخشی چگونه است؟
در مراکز روزانه خدمات دهی به جامعه هدف در زمینه‌های مختلف نظیر توانبخشی، حرفه آموزی، آموزش و خدمات ویزیت در منزل ارائه می شود که به این مراکز در راستای ایفای بهتر وظایف یارانه ماهیانه پرداخت می‌شود.
ایرنا. چه تعداد مرکز توانبخشی در استان وجود دارد؟ اقدامات این مراکز توضیح دهید
۲۳ مرکز توانبخشی روزانه و ۳۶ مرکز توانبخشی شبانه در استان قزوین وجود دارد.
در این مراکز که غالبا تجهیزات کامل درمانی وجود دارد و خدمات با کیفیت بالا ارائه شده و از طریق ،ارزیابی هدفگذاری فردی و طراحی برنامه درمانی و آموزشی متخصصین بر فرد معلول و مشکلات وی تمرکز می شود.
خدمات توانبخشی، پزشکی و توانپزشکی شامل مجموعه اقدامات تشخیصی درمانی ، توانبخشی و آموزشی در جهت بهبود نقص های عارض شده در فرد و به حداقل رساندن پیامدهای ناتوان کننده ناشی از نقص است و خدماتی همچون فیزیوتراپی کار درمانی گفتار درمانی شنوایی ،شناسی و بینا ،سنجی و ارتوپد فنی و پرستار توانبخشی و روانشناسی را شامل می شود.
کمک به تامین وسایل کمک توانبخشی و خدمات توانبخشی حرفه ای و خدمات توانیزشکی از دیگر وظایف این دفتر است.
دولت نگاه ویژه ای به حوزه توانبخشی دارد به طوری که در سال جاری با افزایش ۴۰ درصدی تعرفه های حق پرستاری و کمک هزینه ارائه خدمات توانبخشی در مراکز غیردولتی تحت نظارت سازمان بهزیستی را مواجه شدیم.
ایرنا. در خصوص اقدامات دفتر خود مراقبتی بهزیستی استان قزوین توضیح بفرمایید.
مراکز ارائه خدمات مراقبت در منزل مراکزی هستند که در آن خدمات پیگیری درمان توانبخشی بیماران روانی مزمن به صورت سیار در محل زندگی یا کار ارائه می شود.
این مراکز که از سوی بخش خصوصی و با نظارت بهزیستی به فعالیت می پردازند موظف هستند بر اساس خدمات از پیش تعیین شده توسط گروه تخصصی خویش شامل پزشک عمومی دوره دیده، روانپزشک، روانشناس بالینی ، روان پرستار ، مددکار ، کاردرمانگر خدمت ارائه دهند.
هدف از تاسیس مراکز غیردولتی توانبخشی گسترش و ارتقای سطح کیفی ارائه خدمات آموزشی، توانبخشی مراقبتی به گروه هدف در جهت نیل به توانمندسازی آنان و کاهش تصدی گری دولت است.
از سویی به منظور توانمند سازی گروههای هدف و جبران محدودیتهای فراروی آنان و نیز کمک به بهبود کیفیت زندگی آنها پرداخت مستمری و افزایش آن متناسب با نیازها و خدمات روز جامعه، در دستور کار این دفتر قرار دارد.