به گزارش خبرنگار ایرنا، کشاورزی جایگاه مطلوبی در معیشت مردم، خوداتکایی و استقلال کشور دارد و این صنعت مهم به عنوان یکی از بنیادی‌ترین و تأثیرگذارترین صنایع نقش بسزایی در اقتصاد ایران ایفا می‌کند.
این در حالیست که کشور ایران با مجموع ۲/۵ میلیون هکتار تولیدات باغی و ۱۲ میلیون هکتار سطح زیر کشت محصولات زراعی شرایط خوبی در تولید محصولات کشاورزی در دنیا دارد و جزو هفت کشور برتر تولیدکننده محصولات کشاورزی به شمار می‌رود.
جایگاه ایران در کشاورزی
سازمان جهانی خواروبار و کشاورزی ملل متحد (فائو) در آخرین گزارش خود از سلسله گزارش‌های چشم‌انداز غذایی جهان که سالی ۲بار منتشر می‌شود اعلام کرد که ایران به عنوان سیزدهمین تولیدکننده بزرگ گندم دنیا، سیزدهمین تولیدکننده بزرگ برنج، یازدهمین تولیدکننده بزرگ گوشت در آسیا و همچنین بزرگترین صادرکننده محصولات لبنی در این قاره به شمار می‌رود.
ایران سیزدهمین تولیدکننده بزرگ گندم دنیا
طبق گزارش فائو کل تولید گندم دنیا در سال ۲۰۲۲ بالغ بر ۱۳۷ میلیون و ۷۰۰ هزار تُن بوده که براساس پیش‌بینی فائو این رقم با ۰.۶ درصد افزایش به ۱۳۸ میلیون و ۵۰۰ هزار تن در سال ۲۰۲۳ خواهد رسید.
ایران در سال گذشته سیزدهمین تولیدکننده بزرگ گندم دنیا شناخته شده و انتظار می‌رود در سال جاری نیز همین جایگاه را حفظ کند.
براساس این گزارش ایران در سال گذشته ۹۰۰ هزار تُن دانه روغنی تولید کرده و پیش‌بینی می‌شود در سال زراعی جاری نیز به همین میزان تولید داشته باشد.
کل واردات دانه‌های روغنی توسط ایران در سال قبل ۲میلیون و ۳۰۰ هزار تن بوده که انتظار می‌رود این رقم در سال جاری به ۲ میلیون و ۵۰۰ هزار تن افزایش یابد.
ایران رتبه ۱۱تولیدکنندگان بزرگ گوشت در آسیا
فائو همچنین میزان تولید انواع گوشت در ایران طی سال جاری را ۲میلیون و ۵۵۰ هزار تن پیش‌بینی کرده است و انتظار می‌رود تولید گوشت گوساله و گوسفند در ایران طی این سال افزایش یابد اما تولید گوشت مرغ با کاهش مواجه شود.
ایران در سال گذشته ۳۶۲ هزار تن گوشت گوساله تولید کرد که پیش‌بینی می‌شود این رقم در سال جاری به ۳۷۱ هزار تن افزایش یابد.
همچنین تولید گوشت گوسفند نیز از ۲۸۹ هزار تن در سال قبل به ۲۹۵ هزار تن در سال جاری افزایش خواهد یافت، اما تولید گوشت مرغ در سال قبل یک میلیون و ۹۲۰ هزار بوده که پیش‌بینی شده این رقم به یک میلیون و ۸۸۴هزار تُن در سال ۲۰۲۳ کاهش یابد.
آمارهای فائو نشان می‌دهد ایران یازدهمین تولیدکننده بزرگ انواع گوشت در آسیا طی سال ۲۰۲۲ بوده است؛ کل گوشت تولیدی در آسیا طی این سال بالغ بر ۱۵۶ میلیون تُن بوده که ۹۴ میلیون تن از این رقم سهم چین به عنوان بزرگترین تولیدکننده گوشت این قاره بوده است.
ایران بزرگترین صادرکننده محصولات لبنی در آسیا
این گزارش همچنین پیش‌بینی کرده است تولید شیر و لبنیات در ایران طی سال جاری به هفت میلیون و ۸۲۰هزار تُن برسد؛ ایران در سال قبل هفت میلیون و ۸۴۰هزار تُن شیر تولید کرده بود.
بر اساس آمار فائو، ایران صادرکننده خالص شیر و لبنیات در سال ۲۰۲۲ بوده است؛ ایران در این سال ۸۶هزار تُن شیر و لبنیات وارد کرده و در مقابل، یک میلیون و ۵۸۳ هزار تن شیر و لبنیات صادر کرده است.
در واقع ۱۳درصد شیر و لبنیات تولیدی ایران در این سال به کشورهای دیگر صادر و پیش بینی شده صادرات شیر و لبنیات ایران در سال جاری به یک میلیون و ۵۹۲ هزار تن افزایش یابد.
کل صادرات شیر و لبنیات کشورهای قاره آسیا در سال گذشته بالغ بر ۹میلیون تن بوده است؛ ایران سهم بزرگی از این رقم را در اختیار داشته است، به عبارت دیگر ۱۷درصد از کل صادرات شیر و لبنیات آسیا در این سال سهم ایران بوده و ایران بزرگترین صادرکننده محصولات لبنی در آسیا شناخته شده است.
تلاش برای ارتقای جایگاه کشاورزی در استان فارس
استان فارس نیز جایگاه بسیار خوبی در بخش کشاورزی دارد به نحوی که ۱۲درصد امنیت غذایی کشور در اختیار این استان است و قطب باغبانی کشور به شمار می‌رود.
استاندار فارس هم معتقد است کشاورزی بسترساز امنیت، توسعه و سلامت غذایی کشور است و از اهمیت ویژه‌ای در توسعه پایدار برخوردار است.
محمدهادی ایمانیه بر این باور است که این بخش به عنوان یکی از بخش های مهم اقتصادی محسوب می‌شود که در رشد تولید و مهار تورم نقش بسزایی دارد.
بدین‌ترتیب تلاش برای ارتقای جایگاه کشاورزی فارس و افزایش رتبه استان در این بخش در اولویت متولیان امر قرار گرفته است.
جزئیاتی از وضعیت کشاورزی فارس
رئیس سازمان جهاد کشاورزی فارس با بیان جزئیاتی از وضعیت کشاورزی فارس رتبه این استان را در بخش‌های مختلف اعلام کرد.
مجتبی دهقان پور در گفتگو با خبرنگار ایرنا گفت: استان فارس بیش از پنج میلیون نفر جمعیت و ۳۷شهرستان دارد که از این تعداد حدود ۶۸درصد شهرنشین و ۳۲درصد آن جمعیت روستایی و عشایری هستند.
برخورداری از ۲۷۹هزار بهره‌بردار و ۱۷.۵درصد شاغلین در بخش کشاورزی
رئیس سازمان جهاد کشاورزی فارس ادامه داد: بخش کشاورزی فارس نقش اساسی در اشتغال، تولید ناخالص ملی و تأمین امنیت غذایی ایران را عهده‌دار است و می‌توان گفت با ۲۷۹هزار بهره‌بردار، ۱۷.۵درصد شاغلین در این بخش فعالیت دارند.
دهقان‌پور افزود: فارس با تولید ۱۲.۵میلیون تُن انواع محصولات کشاورزی و ۷.۸درصد ارزش افزوده بخش کشاورزی رتبه دوم را در کشور داراست.
وی اضافه کرد: همچنین این استان مقام دوم تولیدات گیاهی کشور با تولید ۷.۵میلیون تُن محصولات زراعی برابر با هشت درصد و ۳.۲میلیون تُن محصولات باغی برابر با ۱۴درصد تولید کشور را دارد.
فارس در تولید چه محصولاتی رتبه اول را دارد؟
رئیس سازمان جهاد کشاورزی فارس یادآور شد: فارس حائز رتبه اول تولید انجیر، بادام، لیموترش، لیموشیرین، انار، لوبیا، گوجه‌فرنگی و هندوانه و رتبه دوم تولید گندم، انگور، پرتقال، گل محمدی و پنبه در کشور است و رتبه اول در طرح توسعه گلخانه‌ها در سال ۱۴۰۱ را با تحقق ۱۵۴درصد سهمیه ابلاغی و توسعه ۳۰۱هکتار داراست.
وی ادامه داد: این استان از رتبه اول کشور در طرح کشت قراردادی گندم با مساحتی بالغ بر ۲۳۳هزار هکتار و جهش تولید در دیم‌زارها به مساحت ۲۴۳هزارهکتار برخوردار است و مقام اول در توسعه گیاهان دارویی با نیاز آبی کم در طرح جهش تولید در دیم‌زارها در سال ۱۴۰۱ دارد.
وضعیت استان در تولید محصولات دامی
دهقان پور عنوان کرد: فارس در تولید محصولات دامی با تولیدی بالغ بر یک میلیون تن معادل ۶درصد تولید کشور از رتبه چهارم کشور بهره می‌برد، این استان همچنین از رتبه دوم کشور در تولید گوشت قرمز با تولیدی بالغ بر ۶۱هزار تُن برابر با هفت درصد کل کشور، رتبه چهارم کشور در تولید گوشت مرغ، جایگاه سوم کشور در تولید عسل و تعداد کلونی‌های زنبور عسل بهره می‌برد.
رئیس سازمان جهاد کشاورزی فارس با بیان اینکه فارس رتبه اول کشور را در هویت‌گذاری هشت میلیون و ۳۰۰هزار رأس دام سبک و ۵۲۰هزار رأس دام سنگین دارد، گفت: در این استان رصد تمامی تراکنش‌ها و تبادلات شیر خام با سامانه هوشمند کارت شیر با سطح قریب به ۶۰۰هزار تُن برای نخستین بار در کشور انجام شده است.
جایگاه فارس در بخش شیلات و آبزیان
وی بیان کرد: فارس مقام اول در بین استان‌های غیرساحلی کشور با تولید ۱۹۱تُن گوشت ماهی خاویاری را دارد و با تولید ۷۵۱کیلوگرم ریزجلبک اسپیرولینا با همکاری شرکت‌های دانش‌بنیان از جایگاه مطلوبی در کشور بهره می‌برد.
دهقان پور عنوان کرد: توسعه سیستم‌های آبیاری تحت فشار در سطح ۲۵۰هزار و ۶۱۵هکتار، هوشمندسازی آبیاری نوین در سطح ۱۰۰هکتار، احداث و بهسازی جاده‌های بین مزارع در سطح ۲هزار و ۳۶۲ کیلومتر، احداث شبکه‌های آبیاری زهکشی در سطح ۲۰۷هزار هکتار، عملیات آب و خاک در سطح ۱۳۵هزار هکتار، تهیه نقشه‌های مدیریت‌پذیر خاک در سطح سه هزار و ۵۰هکتار و احیا و مرمت قنوات در قالب ۴۲۳رشته در سطح ۲۲۴کیلومتر از جمله اقدامات قابل توجهی است که در استان فارس انجام شده است.
خدمات‌رسانی به ۲۵ استان دیگر
به گفته او، فارس با در اختیار داشتن بزرگترین ناوگان برداشت غلات کشور به ۲۵استان دیگر خدمات‌رسانی کرده و موفق به ارتقای ضریب مکانیزاسیون کشاورزی به ۲.۴۴ اسب بخار در هکتار شده است.
دهقان پور افزود: واگذاری ۱۹۳هکتار از اراضی استان به طرح‌های کشاورزی و ۱۵۶ هکتار به طرح‌های غیرکشاورزی با اشتغالزایی حدود ۸۰۰نفر از دیگر اقدامات شاخصی است که در استان پهناور فارس صورت گرفته است.
فعال کردن ۷۰واحد تولیدی راکد و نیمه فعال در سال ۱۴۰۱
رئیس سازمان جهاد کشاورزی فارس به فعال کردن ۷۰واحد تولیدی راکد و نیمه فعال در سال ۱۴۰۱ با هدف حمایت از تولید و پرداخت ۲۲هزار و ۸۹۶ میلیارد ریال تسهیلات ارزان‌قیمت اشاره کرد و گفت: پرداخت پنج هزار و ۷۰۰ میلیارد ریال بابت غرامت خسارت وارده به زیربخش‌های کشاورزی تحت پوشش بیمه، ثبت اطلاعات مالکیت و بهره‌برداری ۵۰۵هزار هکتار از اراضی استان و حمایت از طرح‌های اتوماسیون‌سازی سامانه‌های نوین آبیاری، صدور موافقت اولیه بسته‌بندی انواع دمنوش گیاهی و میوه‌ای، معرفی مکمل‌های خوراک دام و طیور به بهره‌برداران، اخذ مجوز احداث آزمایشگاه آب و خاک پیشرفته و هوشمندسازی ۱۱سالن پرورش مرغ گوشتی از دیگر اقدامات انجام شده در این استان به شمار می‌رود.
بدون شک یکی از مهم‌ترین و تأثیرگذارترین شاخص‌ها برای توسعه‌یافتگی استان ارتقای جایگاه کشاورزی است که اگر این مهم به صورت اصولی و طبق برنامه‌ریزی صورت گیرد، می‌تواند اقتصاد پایدار را به دنبال داشته باشد.