محمدحسین اسماعیلی در گفت وگو با خبرنگار فرهنگی ایرنا درباره وضعیت آموزشگاه‌های آزاد هنری زیرمجموعه وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی اظهارداشت: این مراکز یکی از بخش‌های آموزش‌های غیررسمی هستند که مجوزهایشان را از دفتر آموزش دریافت می‌کنند، در حال حاضر حدود پنج هزار آموزشگاه آزاد هنری در رشته‌های مختلفی همچون هنرهای نمایشی، موسیقی، خوشنویسی، تجسمی و هنرهای سنتی در کشور فعالیت می‌کنند.
وی گفت: از ابتدای دولت سیزدهم تاکنون، مجوز حدود ۸۵۰ آموزشگاه جدید صادر شده، با توجه به مشکلات بسیار زیادی که در این حوزه وجود دارد، آمار خوبی است، امسال مجوز حدود ۵۰۰ آموزشگاه آزاد هنری صادر شده است و این مراکز فعالیت خود را آغاز کردند.
صدور ۶هزار کارت صلاحیت تدریس
اسماعیلی با اشاره به صدور کارت مربی‌گری و صلاحیت تدریس برای مدرسان آموزشگاه‌های آزاد هنری افزود: وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی به عنوان متولی فرهنگ و هنر باید یکسری استانداردها، معیار و شاخص‌هایی را برای آموزش‌های خود داشته باشد و افرادی که به عنوان مربی و مدرس در آموزشگاه‌های آزاد هنری فعالیت می‌کنند، نقش بسیار مهمی در این زمینه دارند.
مدیرکل دفتر برنامه‌ریزی و آموزش‌های هنری وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی بیان کرد: در گذشته، هیچ ساز و کاری برای تایید صلاحیت مدرسان آموزشگاه‌های آزاد هنری وجود نداشت، موسسان آموزشگاه‌ها برای دریافت مجوز تاسیس این مراکز به وزارتخانه مراجعه می‌کردند و پس از صدور مجوز، بدون ساز و کاری هر مدرسی را که مدنظرشان بود، استخدام می‌کردند اما ما ضابطه و شرایطی را برای مدرسان درنظر گرفتیم.
وی اظهارداشت: متقاضیان تدریس در آموزشگاه‌های آزاد هنری باید به سامانه‌ای که برای این موضوع درنظر گرفته شده، مراجعه و ثبت‌نام کنند و بعد از بارگذاری مدارک لازم در این سامانه، برای متقاضیان با حضور داوران و اساتید آزمون عملی به صورت آنلاین برگزار می‌شود، در صورت قبولی در این آزمون برای این افراد گواهی و کارت صلاحیت تدریس صادر خواهد شد.
اسماعیلی با اشاره به اینکه وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی با جدیت موضوع کارت صلاحیت تدریس مدرسان آموزشگاه‌ها را پیگیری می‌کند، افزود: در دو سه سال گذشته حدود ۶هزار کارت مربی‌گری و صلاحیت تدریس صادر شد و صدور این کارت برای حدود ۶هزار نفر دیگر هم در حال برنامه‌ریزی و انجام است.
مدیرکل دفتر برنامه‌ریزی و آموزش‌های هنری وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی با بیان اینکه سال گذشته یکهزار و ۳۰۰ کارت صلاحیت تدریس و مربی‌گری صادر شده است، اظهارداشت: بیشترین کارت صلاحیت تدریس در حوزه موسیقی و سپس در رشته هنرهای تجسمی بوده که این افراد در آموزشگاه‌های آزاد هنری مشغول فعالیت و تدریس هستند.
وی درباره صلاحیت تدریس و نظارت بر مربیانی که به صورت آزاد و خصوصی فعالیت می‌کنند، گفت: ساز و کاری برای این موضوع نداریم، به عنوان مثال مدرسی که به صورت خصوصی در منزل به دانش‌آموزی فیزیک و شیمی آموزش می‌دهد، آیا ساز و کاری برای نظارت بر آن وجود دارد؟ خصوصی است اما برای افرادی که در آموزشگاه‌های آزاد تدریس می‌کنند، کارت صلاحیت تدریس را برای آموزشگاه و به اعتبار این مراکز برای مدرسان صادر می‌کنیم، این کارت برای منزل و مکان‌های دیگر اعتباری ندارد و فقط برای آن آموزشگاه اعتبار دارد.
اصلاح و به‌روزرسانی مصوبه آموزشگاه‌های آزاد هنری
اسماعیلی از راه‌اندازی سامانه و اپلیکیشنی ویژه آموزشگاه‌های آزاد هنری خبرداد و افزود: در تلاش هستیم با طراحی و راه‌اندازی این سامانه، همه افراد بتوانند از طریق تلفن‌های همراه خود به آسانی به اطلاعات همه آموزشگاه‌ها از جمله مجوز، مدیران موسسات، اساتید، سوابق آنان، نحوه ثبت‌نام، عملکرد و فعالیت موسسات و حتی بحث‌های نظارتی دسترسی داشته باشند.
مدیرکل دفتر برنامه‌ریزی و آموزش‌های هنری وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی افزود: ما موظف هستیم که بر عملکرد و فعالیت آموزشگاه‌های آزاد هنری نظارت داشته باشیم اما معتقدیم که بهترین نظارت را در این مراکز خود مردم می‌توانند داشته باشند، از طریق این سامانه در تلاش هستیم که بتوانیم نظارت مردمی را تقویت کنیم و بازخوردها، پیشنهادها، انتقادات و شکایات را دریافت کنیم و اگر مشکلاتی در این زمینه هست، رفع کنیم.
وی درباره نظارت بیشتر بر آموزشگاه‌های آزاد هنری به ویژه آموزشگاه‌های موسیقی بیان کرد: قانون و مصوبه آموزشگاه‌های آزاد هنری، مصوبه ۴۷۷ شورای عالی انقلاب فرهنگی و مربوط به سال ۱۳۷۹ است که زمان بسیاری از آن گذشته است، یکی از اقداماتی که در این دوره پیگیری کردیم و محمدمهدی اسماعیلی وزیر و محمود سالاری معاون امور هنری وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی هم حمایت کردند این است که اصلاح و به‌روزرسانی این مصوبه را در دستور کار قرار دادیم.
اسماعیلی اظهارداشت: پیشنهاد اصلاح این مصوبه به شورای عالی انقلاب فرهنگی ارایه شده، این شورا هم موضوع را به شورای عالی هنر ارجاع داده است، جلسات مربوط به آن برگزار می‌شود و این مصوبه را اصلاح و بازنگری می‌کنیم.
مدیرکل دفتر برنامه‌ریزی و آموزش‌های هنری وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی گفت: یکی از مواردی که در حوزه آموزش هنر وجود دارد و دغدغه بسیاری از خانواده‌ها هم هست، آموزش‌های مجازی است، در فضای مجازی و شبکه‌های مختلف اجتماعی، تبلیغات متنوع و گسترده‌ای درباره آموزش‌های هنری به خصوص در موسیقی و تجسمی وجود دارد که برای آن هم یک ضوابطی را در نظر می‌گیریم. افراد و نهادهایی که می‌خواهند به صورت عمومی در قالب آموزشگاه در فضای مجازی فعالیت کنند، باید از وزارت فرهنگی و ارشاد اسلامی مجوز دریافت کنند و صلاحیت آنها احراز شود تا بتوانیم نظارتی بر فعالیت‌هایشان در فضای مجازی داشته باشیم، قوانین بالادستی را هم در این زمینه اصلاح و به روزرسانی می‌کنیم تا بتوانیم قدرت نظارتی خود را در این زمینه افزایش دهیم.
مشکل معاف نشدن آموزشگاه‌های هنری از مالیات
اسماعیلی درباره مشکل معاف نشدن آموزشگاه‌های آزاد هنری از مالیات به خصوص آموزشگاه‌های موسیقی که بعضی از آنها به دلیل نداشتن توان مالی برای پرداخت مالیات تغییر کاربری دادند، اظهارداشت: یکی از مشکلات مبتلابه آموزشگاه‌های آزاد هنری که در این دو، سه سال اخیر هم بسیار زیاد بوده است، مباحث مالیاتی است، در «بند ل، ماده ۱۳۹ قانون مالیات‌های مستقیم» اعلام شده که مراکز و موسساتی که از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی مجوز دریافت می‌کنند، از مالیات معاف هستند.
وی گفت: سالیان سال این قانون اجرا می‌شد و تفاهم‌نامه‌هایی هم در این حوزه میان وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و وزارت امور اقتصاد و دارایی انجام گرفته بود که مصادیق این فعالیت‌ها در رشته‌های مختلف قرآنی، فرهنگی، هنری، موسیقی، تبلیغاتی و رسانه‌ای، چاپ و نشر مشخص شده بود و در یک تفاهم‌نامه‌ای این موسسات از مالیات معاف بودند.
مدیرکل دفتر برنامه‌ریزی و آموزش‌های هنری وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی افزود: در بررسی بودجه‌های سنواتی ۱۳۹۹، تغییراتی در این زمینه ایجاد شد، مجلس شورای اسلامی برای این معافیت‌ها سقف تعیین کرد و مشکلات از آن زمان آغاز شد، سال ۱۴۰۰ سقف ۲۰۰ میلیون تومان درنظر گرفته شد، با توجه به مشکلات اقتصادی و تورم خیلی مبلغ پایینی بود، سال ۱۴۰۱، سقف ۲۶۰ میلیون تومان و برای سال ۱۴۰۲، حدود ۴۸۰ میلیون تومان سقف معافیت مالیاتی درنظر گرفته شد، نه سود بلکه درآمد، مشخص نشده که چقدر از آن سود و هزینه است و برای ۴۸۰ میلیون تومان به بالا مالیات تعلق می‌گیرد.
اسماعیلی بیان کرد: پیگیری‌های بسیاری در این زمینه انجام دادیم حتی شخص وزیر هم مکاتبات و پیگیری‌هایی را انجام داد، همچنین جلسات و مکاتبات متعددی را با سازمان امور مالیاتی در این زمینه داشتیم، اخیرا هم مکاتبات و مذاکراتی را با کمیسیون فرهنگی مجلس شورای اسلامی انجام دادیم تا بتوانیم این موضوع را به صورت ساختاری حل کنیم. در حال حاضر این موضوع علی رغم همه پیگیری‌ها به قانون تبدیل شده و در بودجه سنواتی آمده است.
وی اظهارداشت: آموزشگاه‌های آزاد هنری برای پرداخت مالیات دچار مشکل شدند، مشکل دیگری هم که وجود دارد این است که وحدت رویه در این زمینه وجود ندارد یعنی مبنای این قرارهای مالیاتی مشخص نیست و خیلی متفاوت و متناقض است، به عنوان مثال آموزشگاه‌هایی که در یک سطح کاری و درآمدی هستند برایشان قرارهای مالیاتی بسیار متعدد و متفاوت صادر و برای بعضی از آنها قرارهای مالیاتی خیلی سنگینی صادر شده است و مراجعان، مکاتبات و تماس‌های بسیاری در این زمینه داشتیم.
مدیرکل دفتر برنامه‌ریزی و آموزش‌های هنری وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی گفت: به عنوان مثال برای موسسه‌ای ۳۵۰ میلیون تومان قرار مالیاتی صادر شده است که باید پرداخت کند اما موسسه توان مالی و درآمدی برای مالیات ندارد و مجبور است که آموزشگاه را تعطیل کند، اخیرا هم با اداره کل حقوقی وزارت امور اقتصاد و دارایی جلسه‌ای را برگزار کردیم و قرار شده که برای ایجاد وحدت رویه در تعیین مالیات‌ها، چارچوبی را برای ما مشخص و ابلاغ کنند تا ما هم به همه استان‌ها اعلام کنیم که بر چه اساسی مالیات‌ها باید اخذ شود، توقعی که از مجلس شورای اسلامی داریم این است که به بحث‌های مربوط به حوزه‌های فرهنگی و هنری نگاه بهتری داشته باشند.
اسماعیلی افزود: تمام حوزه فرهنگ و هنر را نمی‌توان با یک چوب راند، به عنوان مثال اگر اعلام شود که فردی درآمد دارد و سلبریتی است باید مالیات پرداخت کند، صحبتی در این باره نیست اما یک آموزشگاه هنرهای تجسمی حتی در شهر تهران چقدر درآمد دارد که برای آن مالیات درنظر بگیرند؟، به عنوان مثال درآمد سالانه این آموزشگاه ۵۰۰ میلیون تومان است، چگونه باید برای آن مالیات‌های سنگینی درنظر گرفت؟ اما در بخش‌های دیگر می‌بینیم که فرارهای مالیاتی وجود دارد، این موضوعی است که باید یک نگاه دقیق‌تری نسبت به آن داشته باشیم و کارشناسانه‌تر به موضوع ورود کنیم.
وی خاطرنشان کرد: موافق هستیم افراد و نهادهایی که درآمد دارند و در بخش‌های مختلف فعالیت می‌کنند باید حتما مالیات بدهند اما حوزه فرهنگ، حوزه نحیف و ضعیفی است، باید از آن حمایت کنیم، در شرایط و مشکلات مختلفی که ایجاد می‌شود، نخستین نهادی که آسیب می‌بیند، فرهنگ است، در دوران شیوع کرونا بیشترین آسیب را همین حوزه فرهنگ و هنر و آموزشگاه‌های هنری دیدند، حوزه فرهنگ و هنر، سینماها، تئاترها، گالری‌ها و آموزشگاه‌ها نخستین مکان‌هایی بودند که در این شرایط تعطیل شدند.
مدیرکل دفتر برنامه‌ریزی و آموزش‌های هنری وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی اظهارداشت: اکنون که بعد از دو سال تعطیلی، پس از شیوع کرونا، نهادهای فرهنگی و هنری و آموزشگاه‌ها مجددا فعالیت خود را آغاز کردند باید معافیت مالیاتی آنها را کنسل کنیم؟ این موضوع اجحاف در حق آموزشگاه‌های هنری بود، حداقل باید دو، سه سال فرصت داده می‌شد تا درآمدهای لازم و مکفی را کسب کنند و بعد در موردشان بررسی کارشناسانه و دقیقی صورت می‌گرفت و مالیات دریافت می‌شد، ما پیگیر معافیت مالیاتی آموزشگاه‌های هنری هستیم و امیدواریم که اتفاقات خوبی در این زمینه بیفتد و حمایت‌های لازم از سمت مجلس شورای اسلامی، سازمان امور مالیاتی و وزارت امور اقتصادی و دارایی انجام بگیرد، این سه مرجع باید به ما کمک کنند تا این حمایت از آموزشگاه‌ها محقق شود.