گرگان- ایرنا- کربلایی عیسی قزل‌سفلو پیرمرد هنرمند قزلباش گنجینه‌ هنر سنتی و دست بافته­‌ «تسکنه» است که این محصول را در منزل بافته و محصولاتش را با الهام از طبیعت تولید می‌کند و نمونه‌ای موفق از یک سرمایه زنده بشری است.

به گزارش ایرنا، بعد از ظهر روز بارانی تابستان است و به جز قرقاول ها صدای گاه و بیگاه گنجشک ها سکوت زیبای بارانی را می شکند، خنکای هوا، بوی خاک باران خورده، عطر درختان دشت بهشت شهرستان مینودشت همراه با بازی کودکان در کوچه های دوستی آن مدهوش کننده است و رسم خوشایند زندگی را در ذهن هر بیننده ای یادآور می شود.

نزدیک خانه عیسی قزل سفلو که می رسیم، تماس می گیریم و پیرمردی مهربان با عصایی در دست با روی گشاده بیرون می آید و گرم احوالپرسی می کند. کلاه پشمی بر سر دارد و پنجره خانه اش که رو به کوچه باز می‌شود با پرده حصیری زینت داده شده است.


آمدن مهمان کربلایی عیسی و همسرش را به شوق آورده و به چای گرم در کاسه های سرخ دعوت می‌شویم. از درخت باران خورده حیاط خانه، یاقوت های زیبای انگور را در ظرفی گذاشته و دعوتمان می کنند به نشستن پای سفره مهربانی. در جواب من که پرسیدم« در این سن و سال چطور تسکنه بافی می‌کنید؟» گفت: ۸۶ سال سن دارم شایدم بیشتر که بیش از نیم قرن آن را به تسکنه بافی و دیگر محصولات دستی با نی مشغول بودم؛ تسکنه بافی میراث اجدادم بوده و پشت در پشت این هنر را داشتیم، من هم وظیفه انتقال این سرمایه به نسل جوان امروز را دارم .

با زبان ترکی خود افزود: «تسکن» یکی از صنایع دستی ارزشمند قوم قزلباش است که طنین بافت آن از دیرباز تاکنون در تاریخ این استان نقش بسته است.

وی بیان کرد: تسکنه بافی یک هنر قدیمی در حوزه بافندگی بوده که با آن محصولات زیبایی همچون سبد ساخته می شود.

کربلایی عیسی ادامه داد: در کودکی در روستای «زندانچال» زندگی می کردیم و پدر، پدربزرگ و اقوامم تسکنه بافی می کردند که باعث شد من هم از سن کم این هنر قوم قزلباش را به خوبی یادبگیرم.

وی اظهار داشت: در زمان پدربزرگ ها و مادربزرگ های ما زمانی که مرغ تخم می گذاشت برای نگهداری آنها در مقابل آسیب شغال آنها را در «تسکن» نگهداری می کردند که بیشترین استفاده از این هنر سنتی در آن روزگار برای این کار بود.


با همان گشاده رویی همیشگی پدربزرگ ها ادامه می دهد: برای نمدمالی هم با همین تسکن و پهن کردن نی و حصیر برای قالب شدن استفاده می کردیم و آنها را روی نمد می بستیم بعد اینکه نمد خودش را به خوبی می گرفت تسکن ها را جدا می کردیم.

عیسی قزل سفلو همچنین گفت: تسکن گاهی حالت تزئینی هم برای خانه های روستایی داشته و وسایل های مختلف را برای مرتب و تمیز بودن منازل خود داخل تسکن ها می گذاشتند.

این پدربزرگ ۸۶ ساله افزود: بیش از ۵۰ سال است که از این هنر علاوه بر حفظ میراث گذشتگانم برای دوستداران صنایع دستی هم می بافم.

وی بیان کرد: هر زمانی که برای شالیکاری می رفتم از زمان های اوقات فراغت خود برای بافتن تسکن استفاده می کردم و خوشحالم از تمام دقیقه های عمرم به خوبی بهره بردم.

وی خاطر نشان کرد: چنانچه تسکن به خوبی معرفی شود استقبال مناسب جوانان را خواهد شد، چنانچه در قدیم برای هدیه بردن به عروسی حتی از رشت هم سفارش داشتیم.

بابا عیسی گفت: در گذشته بخاطر سفارش های فراوان و استقبال خوب مردم برای فروش بازار هم می بافتم ولی با زیاد شدن سنم، هوای بسیار گرم گلستان تهیه مواد اولیه اش از طبیعت برایم سخت شد و دیگر بخاطر سلامتی ام فرزندانم هم اجازه بافت نمی دهند.

وی افزود: با وجود این باز هم گاهی برای دل خود می بافم و این بافتن برایم حس عجیب زیبایی دارد.

وی اظهار داشت: هر کسی تسکن می بیند دوست دارد یاد بگیرد افراد زیادی را دیدم که مایل به آموزش هستند و من هم بی شک استقبال میکنم و دوست دارم این هنر قوم قزلباش را منتقل کنم.


کربلایی عیسی می گوید: آموزش هنر تسکنه بافی خیلی راحت بوده و اگر علاقه مندان باهوش باشند حتی یک روزه هم می توانند یاد بگیرند.

وی افزود: جوانان با یاد داشتن هنرهای صنایع دستی از نظر اقتصادی می توانند اشتغالزایی هم کنند چنانچه پشتکار داشته باشند کارآفرین هم می شوند.

دیگر صدای باران و رعد و برق از بیرون نمی آید و غروب زیبای دشت بهشت دلربایی می کند متوجه نگاهم می شود و می گوید اگر دوست داشتید مایلم به شما آموزش بدم، قول می دهیم در پاییز دوباره برویم.

با همان عصای زیبای چوبی تا جلوی در همراهمان می آید و گویی پدربزرگ واقعی ما باشد با نگاه پرمهرش و لبخند زیبایی برایمان دعای خیر می کند و چه سعادتی بالاتر از این که یکی از گنجینه های زنده بشری تقریبا گمنام استانم آرزوی خیر برایمان داشته باشد.


به گزارش ایرنا، گلستان با وجود چشم‌اندازهای کم نظیر، مناظر رویایی و پیشینه تاریخی‌اش همواره پذیرای گردشگران داخلی و خارجی بسیاری است و در کنار این جاذبه‌ها، صنایع دستی آن به واسطه سکونت اقوام مختلفی مانند فارس، ترکمن، سیستانی، ترک (آذربایجانی و قزلباش)، مازندرانی‌ها، بلوچ و قزاق‌ها نسبت به سایر مناطق کشور دارای تنوع بیشتری است به طوری که هر مسافر و گردشگری را سرشوق می‌آورد.

فرش دستباف، نمد، زیورآلات و سوزن دوزی ترکمن، جاجیم بافی روستای زیارت گرگان، ابریشم بافی قزلباش‌های رامیان و مینودشت، سوزن دوزی شاهکوه و قوم بلوچ و دوخت‌های سنتی پوشاک از جمله صنایع دستی اقوام ساکن در گلستان است که با هنرمندی زنان و دختران و مردان این استان، هر کدام نام و آوازه خود را در بین خریداران داخلی و خارجی دارد.

۲۵ هزار هنرمند صنایع دستی گلستان در بیش از ۸۰ رشته بومی و غیربومی از جمله فرش دستبافت، ابریشم‌بافی، نمدمالی، البسه محلی اقوام، زیور آلات، حصیر بافی، سوزندوزی و جاجیم بافی فعالیت می‌کنند.