به گزارش خبرنگار ایرنا، یکی از برنامه‌های اساسی برای جهش تولید در بخش کشاورزی این است که میزان و ضریب نفوذ دانش در عرصه‌های مختلف تولیدی این بخش افزایش پیدا کند.
در حال حاضر نرخ نفوذ دانش و فناوری در کشاورزی کشورهای توسعه یافته بالای ۸۵ درصد بوده که به معنای برخورداری از کشاورزی هوشمند است و پیش‌بینی می‌شود با حضور و فعالیت شرکت‌های دانش‌بنیان که منشأ تولید علم و فناوری هستند، نرخ نفوذ دانش و فناوری در حوزه کشاورزی افزایش پیدا کند.
ضرورت افزایش ضریب نفوذ دانش و علم و فن‌آوری در بخش کشاورزی
معاون وزیر جهاد کشاورزی نیز که افزایش بهره‌وری در بخش کشاورزی را از مهمترین رسالت های سازمان تحقیقات آموزش و ترویج کشاورزی (تات) می‌داند، معتقد است که افزایش ضریب نفوذ دانش و علم و فن‌آوری در بخش کشاورزی می‌تواند با کاهش هزینه‌ها ارتباط مستقیمی در سفره مردم داشته باشد.
این در حالیست که سازمان تحقیقات آموزش و ترویج کشاورزی با داشتن ۲هزار هیأت علمی در ۲۱مؤسسه و مرکز علمی و ۳۵مراکز تحقیقات آموزشی استانی و ۳۱۴ایستگاه در سراسر کشور و مجموعه آزمایشگاه و تجهیزات و امکاناتی که در این ۵۶مجموعه وجود دارد، سازمان تات را به مجموعه بی‌نظیری در بخش کشاورزی تبدیل کرده و در دستیابی به امنیت غذایی پایدار نقش کلیدی را در وزارت جهاد کشاورزی بر عهده دارد.
در حقیقت بدون تکیه بر حوزه علم و فناوری و با محدودیتی که در منابع و تغییر اقلیم وجود دارد نمی‌توان به اهداف مورد نظر در بخش تولید دست یافت و حتی امکان کاهش تولید افزایش می‌یابد؛ اکنون با ۱۲۵ میلیون تن تولید حدود ۸۰ درصد از نیاز بخش تأمین می‌شود و می‌توان گفت قابلیت تأمین ۲۰درصد باقی مانده این نیاز مشروط به بهره‌گیری از ظرفیت علمی و فناورانه در بخش کشاورزی وجود دارد.
اجرای طرح نفوذ دانش در کشاورزی فارس
استان فارس نیز از استان‌های است که اجرای طرح نفوذ دانش را در دستور کار قرار داده است.
آذرماه سال گذشته بود که رئیس سازمان جهاد کشاورزی فارس از اجرای طرح افزایش نفوذ دانش در واحدهای تولیدی بخش کشاورزی خبر داد و گفت: این طرح برای نخستین.بار در کشور و با تأکید بر برنامه محوری اجرا می‌شود.
رئیس سازمان جهاد کشاورزی فارس همچنین ۳۱مردادماه سال جاری نیز اعلام کرد: ما با اجرای طرح نفوذ دانش در واحدهای تولیدی به دنبال بررسی چالش‌های حوزه دانش در بخش کشاورزی این استان هستیم یعنی بدانیم چه فقدان دانشی وجود دارد و برای آن چه راه‌حلی داریم.
بدین ترتیب مسئله یابی و پیدا کردن مشکل، راه‌حل‌یابی و مسئله‌گشایی و درنهایت ارائه راه‌حل‌های نوین و نوآورانه که بتواند به افزایش تولید و بهره‌وری کمک کند سه رویکردی است که از طریق این طرح در استان فارس دنبال می‌شود.
همچنین برای تحقق این امر یک دوره مدیریت افزایش مواد آلی خاک با محوریت آموزش تهیه کمپوست محلی برای شهرستان‌های شیراز، سپیدان، خرامه، کوار، زرقان، بیضاء و مرودشت در شیراز برگزار شد.
برگزاری یک دوره مدیریت افزایش مواد آلی خاک
مدیر هماهنگی ترویج سازمان جهاد کشاورزی فارس از مدنظر بودن افزایش مواد آلی خاک در طرح نفوذ دانش در واحدهای تولیدی بخش کشاورزی خبر داد و گفت: به همین منظور شیراز میزبان شهرستان‌های منطقه ۲این استان در طرح نفوذ دانش برای برگزاری یک دوره آموزشی بود.
معصومه مویدی با اشاره به اینکه این دوره با مشارکت و تعامل مدیریت هماهنگی ترویج، مجری طرح افزایش ماده آلی خاک، مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی فارس و مدیریت جهاد کشاورزی شهرستان شیراز برگزار شد، گفت: این برنامه آموزشی در راستای دستیابی به اهداف طرح نفوذ دانش برنامه ریزی و برگزار شد.
مویدی با بیان اینکه دوره مدیریت افزایش مواد آلی خاک با حضور ۵۵ نفر از کارشناسان زراعت، باغبانی و ترویج جهاد کشاورزی شهرستان های منطقه ۲برگزار شد، اظهار کرد: افزون بر کارشناسان مذکور ۱۵ نفر از بهره برداران نیز در این دوره شرکت داشتند که در پایان پس از قبولی در آزمون برای شرکت کنندگان گواهی صادر می شود.
مواد آلی کلید حاصلخیزی و قلب کشاورزی پایدار
مجری طرح افزایش ماده آلی خاک در طرح نفوذ دانش نیز در خصوص اهمیت و ضرورت افزایش مواد آلی خاک گفت: مواد آلی مشابه خون در بدن موجود زنده و کلید حاصلخیزی و قلب کشاورزی پایدار محسوب می‌شوند.
اکبر ریاحی افزود: خاک‌های مناطق خشک و نیمه خشک از نظر مواد آلی فقیر هستند از این رو به منظور افزایش مواد آلی خاک نیاز به مصرف سالانه مواد اولیه آلی به میزان ۱۵ تا ۴۰تُن درهکتار می باشد.
مجری طرح افزایش ماده آلی خاک اضافه کرد: افزایش مواد آلی خاک به طور معمول ممکن نیست و باید برای آن چاره اندیشی کرد لذا طرح افزایش ماده آلی خاک با تاکید بر تهیه و مصرف کودهای آلی از طریق تبدیل ضایعات آلی بخش کشاورزی به کودهای آلی غنی شده یکی از راهکارهای مورد توجه است.
تأمین موادغذایی مورد نیاز گیاه با استفاده از کمپوست‌های آلی
وی بیان کرد: استفاده از کمپوست‌های آلی می‌تواند منجر به تأمین موادغذایی مورد نیاز گیاه برای دراز مدت، زنده کردن خاک از طریق افزایش جانداران ذره بینی هوازی مفید، اصلاح ساختمان خاک، تنظیم اسیدیته خاک، ذخیره سازی آب در خاک، شتاب بخشیدن به بازسازی خاک، کمک به اصلاح خاک در محیط های شور و افزایش اکسیژن خاک بشود.
وی کاهش تبخیر و تعرق، پیشگیری از سله بستن خاک، تقویت کمیت و کیفیت محصولات تولید شده، کاهش آفات و بیماری ها، افزایش مقاومت گیاه به سرما و گرما و نوسانات محیطی، فراهم ساختن زمینه مبارزه بیولوژیک با آفات، ارزان بودن، در دسترس بودن مواد مورد نیاز برای تولید در همه جا، ساده بودن فرآیند و تجهیزات تولید و ایجاد پایداری و تنوع در محیط زیست را از دیگر مزایای بی شمار کمپوست‌های آلی دانست.
اهمیت تمایل کشاورزان برای استفاده از دستاوردهای علمی و تحقیقاتی
در طرح افزایش نفوذ دانش برای هر منطقه، یک نفر به عنوان نماینده مدیران شهرستان‌ها، یک تا سه نفر محقق مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و کارگروه های اجرایی برای موضوعات تخصصی با هدف احصا و رفع مشکلات مشخص شده‌اند.
با این حال تمایل کشاورزان برای استفاده از دستاوردهای علمی و تحقیقاتی در تولید و مصرف بهینه آب نیز باید تقویت شود و در این حوزه نیاز به آموزش و ترویج مباحث علمی است.