گرگان - ایرنا - تغییر اقلیم، بروز سیلاب‌های ویرانگر، افت منابع آب زیرزمینی به‌دلیل کشت غیرکارشناسی محصولات آب‌طلب، استقرار شهرها و روستاها در مسیر رودخانه‌ها و گسترش برداشت آب از چاه‌، بحران آب را به معضلی برای گلستانی‌ها تبدیل کرده که به اعتقاد کارشناسان، چاره مقابله با این مشکل مدیریت یکپارچه و فرهنگ صحیح استفاده از منابع آب است.

به گزارش ایرنا، گلستان ۲۰ هزار و ۳۷۴ کیلومتر مربع وسعت دارد و درون خود یک میلیون و ۸۶۹ هزار نفر جمعیت و ۴۵ رشته رودخانه به طول حدود سه هزار کیلومتر را در پنج حوضه آبریز شامل گرگانرود در جنوب، اترک، قره‌سو، خلیج گرگان و نکارود جای داده است.

با وجود جریان داشتن این رودخانه‌ها، بهره‌برداری بی رویه و نادرست از منابع آب سطحی و زیرزمینی، عاملی است که می‌تواند حرکت چرخ‌های توسعه گلستان را با کندی و توقف مواجه کند که اتخاذ تدابیر درست مانند مدیریت یکپارچه می‌تواند به راهکار برای حل این معضل باشد.

دستیار استاندار گلستان در مدیریت یکپارچه منابع آب گفت: مدیریت یکپارچه منابع آب بر عهده یک یا ۲ دستگاه نیست بلکه تعداد زیادی از دستگاه های اجرائی و مردم باید در این امر مشارکت داشته باشند.

سیدمحسن حسینی اظهار کرد: حدود ۷۰ درصد مساحت استان گلستان اراضی منابع طبیعی شامل ۴۵۰ هزار هکتار جنگل و یک میلیون و ۲۰۰ هزار هکتار مراتع است که از بارش ها تاثیر می‌‎پذیرند و درنحوه مدیریت منابع آب تاثیرگذار هستند.

ضرورت اجرای طرح‌های آبخیزداری

وی افزود: یکی از اقداماتی که می‌تواند در این بخش اثرگذار باشد، اجرای طرح‌های آبخیزداری است که اگر در حوضه‌ها از لحاظ پوشش گیاهی و هم سایر تاسیسات مرتبط ، کامل انجام شود بخش زیادی از رسوبات پشت سدها و رودخانه ها جمع نشده و آب روان داخل رودخانه به جای تبدیل شدن به سیلاب به داخل زمین نفوذ می کند و سفره های زیرزمینی را با تاسیسات آبخوان‌داری تغذیه می کند.

دستیار استاندار گلستان در مدیریت یکپارچه منابع آب افزود: در مدیریت یکپارچه منابع آب مسائل کیفی آب تاثیر بسزایی دارد که در کیفیت آب هم منابع طبیعی و آبخیزداری می تواند کمک نماید.

وی افزود: یکی از موضوعاتی که لازم است بخش آبخیزداری در آن مشارکت کند تطبیق مدیریت حوزه های استحفاظی مدیریت سیاسی بر حوضه های آبریز است که در برخی مناطق امکان این کار وجود دارد.

یکی از اقدامات اثرگذار در مدیریت منابع آب، اجرای طرح‌های آبخیزداری است

حسینی افزود: با توجه به اینکه شهرها و روستاها بخشی از حوضه های آبریز را اشغال می کنند، مدیریت بالادستی شهرداری و دهیاری‌ها می‌توانند با جمع‌آوری آب‌های سطحی و مدیریت سیلاب شهری اقداماتی را انجام داده و مقررات و اعتبارات را به این سمت سوق دهند تا در نتیجه بخشی از مدیریت یکپارچه منابع آب حاصل شود.

دستیار استاندار گلستان در مدیریت یکپارچه منابع آب ادامه داد: هماهنگی دستگاه های مختلفی که با آب سروکار دارند و از آب تاثیر می گیرند و یا بر آب تاثیر می‌گذارند، بسیار موضوع با اهمیتی است.

وی با بیان اینکه سرچشمه های مختلفی در استان وجود دارد که در پایاب آن پرورش ماهیان سردابی و ماهیان خاویاری در حال انجام است و همچنین حدود ۱۰۰ میلیون متر مکعب آب در بخش پرورش ماهیان گرمابی در نقاط مختلف گلستان مورد استفاده قرار می گیرد گفت: بخش آبزی‌پروری در کمیت آب تاثیر می گذارند چون بخشی از آب ذخیره می‌شود تا ماهیان گرمابی پرورش داده شود و از طرف دیگر در کیفیت آب تاثیر گذار است علاوه بر آن، بخشی از آب ذخیره شده تبخیر و املاح آن تغلیظ می شود و اگر کنترل نشود در کیفیت منابع آب تاثیر می گذارد.

حسینی افزود: استفاده توامان از آب چاه‌ها در حین انتقال، قبل از مصرف در بخش کشاورزی و در حد فاصل چاه و مزرعه برای پرورش ماهی با لحاظ حجم مجاز مصرف‌، بهره وری آب را افزایش می دهد.

وی گفت: آبزیان طبیعی در رودخانه ها زندگی می‌کنند و استفاده بهینه از آب دریا چه به لحاظ پرورش میگو و چه پرورش ماهی در قفس در دریای خزر و مشکلات خلیج گرگان بسیار با اهمیت است و در مدیریت یکپارچه منابع آب باید به آن توجه شود.

در مدیریت یکپارچه منابع آب باید به موضوعات مهمی چون پرورش ماهی در قفس توجه کرد

مدیر کل منابع طبیعی و آبخیزداری گلستان نیز گفت: در اراضی بالادست استان ۴۵۰ هزار هکتار جنگل و ۱۰۰ هزار هکتار مراتع وجود دارد که می تواند نقش مهمی در مدیریت منابع آب ایفا کند.

حمید سلامتی بیان کرد: موضوع مدیریت جامع حوضه‌های آبخیز توسط این اداره کل در دست انجام است و در حال تامین منابع انجام آن هستیم.

مدیر کل شیلات گلستان هم گفت: با توجه به خشکسالی های متعدد استان، تا حد امکان تلاش می‌کنیم پرورش ماهیان سردابی که از آب عبوری استفاده می کنند را توسعه دهیم و از آب دریا در آبزی پروری استفاده کنیم چرا که آب دریا باقی می ماند و متصل به خشکسالی و ترسالی نیست.

اسماعیل جباری افزود: توسعه ۱۰ هزار هکتاری میگو و ۲۰۰ هکتار پرورش ماهیان خاویاری در ساحل با استفاده از آب دریا و نیز پرورش ماهی در دریا در قفس از موضوعاتی است که در گلستان در حال توسعه است.‌

وی بیان کرد: استفاده از آب رودخانه ها باید به نحوی باشد که به لحاظ اقتصادی مشکلی نداشته باشد و هم اینکه کیفیت آب را دچار مشکل نکند.

مدیر کل دفتر فنی، امور عمرانی و حمل و نقل و ترافیک استانداری گلستان هم با استقبال از مدیریت یکپارچه منابع آب در استان اظهار کرد: مطالعات جمع آوری آب های سطحی و مدیریت سیلاب شهری در برخی شهرها انجام شده و در حال اجرا است.

صادقعلی مقدم تاکید کرد: پیگیری و اجرای کامل این طرح می‌تواند به ایمنی شهرها از سیلاب کمک کند.

وی بیان کرد: مهندس استفاده از پوشش پازل‌های هندسی و ماسه بادی در پیاده‌روها برای جذب آب باران به زمین و همچنین جمع آوری آب باران در محوطه منازل در شهرها از موضوعاتی است که برای اجرایی شدن آنها باید پیگیری بیشتری انجام شود.

مدیر واحد آموزشی و پژوهشی پژوهشگاه وزارت نیرو در گلستان هم گفت: با توجه به اینکه گلستان ذاتا کم آب است و مسائل اقلیمی و پدیده های حدی دائما در استان تکرار می شود، باید مدیریت یکپارچه منابع آب به صورت آموزشی مدون در اختیار مدیران و کارشناسان قرار گیرد تا به عنوان تفکری مترقی ملکه اذهان شود.

ابوذر اورسجی بیان کرد: حمایت پژوهشگاه نیرو از شرکت های دانش بنیان مرتبط با آب و برق از دیگر موضوعات مهمی است که سازو کارهای آن در پژوهشگاه فراهم شده و کارهای آن در حال پیگیری است.

وی بیان کرد: تلاش می‌کنیم از شرکت‌های دانش بنیانی که در بخش آب و برق فعالیت می کنند حمایت بیشتری کنیم و این شرکت ها می توانند به بهره‌وری ، صرفه جویی و مدیریت بهتر منابع انرژی و آب کمک کنند.